Literatuur. Jaargang 17

[p. 317]

literatuur-ingekomen uitgaven

∙Multimedema Bijbel. Cd-rom. Vaassen: Uitgeverij Medema, 1999, ƒ 85,00. ISBN 90 6353 321 7.

De Stichting Evangelische Uitgeverij H. Medema brengt de ene na de andere bijbel-cd-rom op de markt. De huidige ontleent niet zozeer zijn waarde aan de vijf erop opgenomen bijbelvertalingen (Statenvertaling, Jongbtoed-editie; NBG-vertaling 1951; Groot Nieuws vertaling van het NBG; King James Version; Telosvertaling), want die zijn ook op andere cd-roms beschikbaar, alswel aan een ‘museum’ met ruim honderd bijbelillustraties uit de zestiende tot en met de achttiende eeuw van vele bekende kunstenaars, ontleend aan zowat alle grote bibliotheken in Nederland. Verder zijn in samenwerking met het Rembrandthuis vijfenzeventig Rembrandt-etsen, vele in meer staten, opgenomen met uitleg in het Nederlands en Engels en met zoekmogelijkheden op jaar en Bartsch-hummers. Ook zijn een toelichting op Rembrandts etstechniek en een verklarende woordenlijst toegevoegd. De verder aanwezige preken, zendingsverhalen, levenslessen en EO-videoclips neemt men voor lief als de cd-rom draait met behulp van Adobe Acrobat op Windows-, Macintosh- en Linux/Unix-computers. Er is 12 Mb RAM en 15 Mb schijfruimte nodig.

pjv

∙Gerrit Komrij, Poëzie is geluk. Amsterdam: Bert Bakker, 46 blz., ƒ 19,50. ISBN 90 351 2222 4.

‘Poëzie is je vriend niet, poëzie is de valse waakhond in je tuin.’ Dat is slechts een van de definities van

Collage uit de dichtbundel De Verschrikking (Komrij/Meinen, 1977).

poëzie die Gerrit Komrij geeft in het boekje Poëzie is geluk. Daarin zijn de rwee Albert Verwey-lezingen gebundeld die Komrij vorig jaar in Leiden hield. Hoewel Komrij erop wijst dat iedere definitie van poëzie iets ‘vervlietends2019 is, wil hij wet een poging wagen: ‘Poëzie is iets wat met woorden moet worden gemaakt.’ Hoe dat maakproces in zijn werk gaat, probeert hij ook te onthullen, en uitvoerig demonstreert Komrij het ontstaansproces van een van zijn eigen gedichten. Bovendien vertelt hij hoe een gedicht wel en niet gelezen moet worden (‘vraag nooit wat de dichter bedoelt’), tracht hij de populariteit van de poëzie to verklaren en vraagt hij zich af hoe een Dichter des Vaderlands te werk zou moeten gaan: ‘Wordt zo'n dichter geacht bij iedere ramp to tokkelen?.’ Weinig kon hij toen vermoeden dat hijzelf een half jaar later als Dichter des Vaderlands een gedicht zou schrijven over een vuurwerkexplosie in Enschede.

yra van dijk

∙Paula Vermeyden i.s.m. Arend Quak.Van Aegir tot Yrnir. Personages en thema's uit de Germaanse en Noordse mythologie. Nijmegen: SUN, 2000, (A-Z-reeks), 261 blz., ill., ƒ 49,50. ISBN 90 616 8661 X.

In de bekende A-Z-reeks van SUN verscheen een deel over de Germaanse en Noordse mythologie, zonder in de titel iets over de doorwerking daarvan in de heden-

[p. 318]

daagse kunst en literatuur. Al bladerend in dic naslagwerk komt men toch of en toe wel wat bekende namen tegen, en dan niet alleen die van de roeivereniging Aegir. Marcellus Emants, Herman Gorter, Alfred Hegenscheidt, J.F. Helmers, A.C.W. Staring en A.S.C. Wallis zijn in meerdere of mindere mate schatplichtig aan de verhalen en liederen (de Edda's) van het voorchristelijke godendom van de Germaanstalige volken.

pjv

∙Tegen beter weten. Dichten over wetenschap. Amsterdam: VU-podium, 2000, 48 blz.. ISBN 90 805676 1 2.

In het voorjaar van 2000 organiseerde VU-podium samen met De Rode Hoed het thermaproject ‘Dichter bij de waarheid’, dat onder meer bestond uit een viertal bijeenkomsten met dichters-wetenschappers. Een daaraan gekoppelde poëzieprijsvraag leverde niet minder dan 450 gedichten op waaruit een jury, bestaande uit Ad Zuiderent, Mariëtte Willemsen en Gert J. Peelen, een selectie maakte. Deze bundel van 31 gedichten wordt ingeleid door Peelen. Veel gedichten over exacte wetenschappen, maar ook één van Ger Blijham over ‘Literatuuronderzoek’: ‘De / Magere man / Leest / De letters / Eén / Voor één // En / Maakt er dan / Zijn eigen / Woorden van.’

pjv

∙Piet Couttenier,Het Guido Gezellemuseum te Brugge. Brugge: Dienst Stedelijk Museum Brugge, 1999, 128 blz., 495 BEF. D/1999/0546/7.

Naar aanleiding van het Gezelleherdenkingsjaar 1999 werd het geboortehuis aan de Rolweg te Brugge, dat al jarenlang dienst deed als Gezelle-museum, volledig heringericht. Conservator Willy le Loup en scenografe Anne de Ghelder werkten samen met Piet Couttenier, die er een catalogus voor schreef.

Dat boek van meer dan honderd bladzijden is alleen al om zijn foto's de moeite waard. Het biedt naast de geschiedenis van het museum zelf, een zeer gestoffeerd overzicht van Gezelles leven en literaire activiteit. Het knoopt zelfs aan bij de Gezelle-filologie. Zeer leerrijk is ook de contextualisering van Gezelles leven en werk in de geschiedenis van zijn tijd. Ook wie nooit een bezoek zou brengen aan het museum, vindt hier kostbare informatie over de priester-dichter. Dit is niet alleen een museumgids over het geboortehuis, maar een deskundig overzicht van wat er zich allemaal in het leven van de priester heeft afgespeeld. En wie dit leest en bekijkt, krijgt wel lust om in Brugge te gaan kijken. Nu het geraas van het herdenkingsjaar is uitgestorven, fungeren dergelijke boeken niet alleen als stimulans om te gaan kijken, maar om (opnieuw) te gaan lezen.

marcel janssens