Literatuur. Jaargang 14

[p. 308]

Literatuur-nieuws

De schoolbibliotheek in het jaar 2000

In oktober 1996 is het landelijke projectplan ‘De schoolbibliotheek in het jaar 2000’ van start gegaan. Doel van het project is ‘het geven van een nieuwe impuls aan de organisatie, de kwaliteit en het gebruik van schoolbibliotheken in het basis- en voortgezet onderwijs, zodat de leerlingen en leerkrachten gestimuleerd worden optimaal gebruik te maken van de beschikbare bestanden en leerlingen meer geïnteresseerd raken in het boek als cultuurgoed.’ Het project loopt door tot 2000.

De Stichting Lezen, een stuurgroep onder voorzitterschap van Jan Terlouw en een projectmanagementteam brengt het programma ten uitvoer in samenwerking met bibliotheken, boekhandels, uitgevers en scholen. Het gehele plan valt uiteen in pilotprojecten en deelprojecten. De pilotprojecten zijn voorbeelden uit het basis- en voortgezet onderwijs, die in samenwerking met bibliotheken en andere instellingen worden uitgewerkt. De onderwerpen die in deze projecten worden uitgewerkt, hebben onder andere betrekking op de inhoud en kwaliteit van boekbestanden, de interne organisatie met betrekking tot de plaats van de bibliotheek in het beleid van de school, de financiering, bezetting en het beheer van de schoolbibliotheek en de samenwerking met de openbare bibliotheken en andere instellingen.

De deelprojecten hebben vooral betrekking op het onderwijs in algemene zin en richten zich vooral op de infrastructuur.

De onderwerpen die hierin worden uitgewerkt hebben betrekking op de inzet van nieuwe media in de schoolbibliotheek, bijvoorbeeld internet, de automatisering van het beheer, de deskundigheidsbevordering van gebruikers en beheerders en de voorlichting voor scholen over activiteiten op het gebied van leesbevordering.

De Stichting Lezen brengt regelmatig een bulletin uit ‘De schoolbibliotheek in het jaar 2000’, waarin de vorderingen van het project worden beschreven.

In het bulletin staan bijvoorbeeld reportages van reeds gestarte pilot- en deelprojecten, en op stapel staande nieuwe projecten. Voor meer informatie: Stichting Lezen, Projectbureau Schoolbibliotheken 2000, Hofplein 1, postbus 116, 1800 ac, Alkmaar, 072-5199600.

hanneke van den bosch

Tsjip/Letteren

De redacties van Tsjip, het tijdschrift van de Stichting Promotie Literatuuronderwijs, en Letteren van de Vereniging Europese Letteren, hebben besloten om samen te gaan. Het bleek dat beide kwartaaltijdschriften veel gemeen hadden. Zo werd in zowel Tsjip als Letteren een samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen nagestreefd. Tsjip richtte zich op alle onderwijsgevenden die met literatuur en literatuurbevordering werkten. Letteren bevatte meer interviews. Voor het ongesubsidieerde blad Letteren werd het onmogelijk om op de oude voet verder te gaan. Een fusie leek voor beide redacties de oplossing. Aangezien de samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen in de praktijk minder eenvoudig bleek dan aanvankelijk werd aangenomen, vormen de vel-Nederland en de spl-Nederland de nieuwe Stichting Promotie Literaire Vorming (spl). In Vlaanderen wordt een Vennootschap Zonder Winstoogmerk opgericht. De verwantschap en doelstellingen zijn echter onveranderd. Tsjip/Letteren Tijdschrift voor literaire, culturele en kunstzinnige vorming is een uitgave van de spl.

Het eerste nummer van Tsjip/Letteren verscheen in april van dit jaar en heeft als thema ‘Sprookjes in woord en beeld’. De bijdragen rond dit thema variëren van de vertellingen van Duizend-en-één-nacht tot sprookjes op internet en van een psycho-analyse van Doornroosje tot toneelonderwijs op basis van sprookjes. Verder onder andere een interview uit 1994 met Annie M.G. Schmidt door een Poolse studente, twee lezers over de roman-cyclus Het Bureau van J.J. Voskuil, boekbesprekingen en veel materiaal voor literatuuronderwijs. Eind juni is het tweede nummer van dit informatieve tijdschrift verschenen.

Voor meer informatie: Stichting Promotie Literaire Vorming, De Schietspoel 1, 5051 dl Goirle, tel. [phone]. karen van der kamp

Vertellen in de klas

Begin volgend jaar organiseert Stichting De Verhalenman de cursus ‘Vertellen in de klas’. De cursus is speciaal bestemd voor docenten in het basis-, voortgezet en volwassenenonderwijs. Tijdens deze driedaagse cursus wordt de mogelijkheid geboden om de vaardigheid van het vertellen van verhalen in de klas te ontwikkelen. Er wordt aandacht besteed aan de keuze van het verhaal waarbij geput kan

[p. 309]

Voorkant van de Verhalenman-folder.

worden uit literatuur, eigen ervaring en fantasie. Daarnaast wordt onder meer ingegaan op de lichaamshouding, het stemgebruik, het contact met het publiek en hoe met eenvoudige attributen het publiek geboeid en het verhaal ondersteund kan worden. Ook komt het omgaan met storend gedrag tijdens het vertellen aan bod.

De eerstvolgende cursus ‘Vertellen in de klas’ vindt plaats in januari 1998. De cursus wordt gegeven in Amsterdam. Voor meer informatie: Karel Baracs, Stichting De Verhalenman, Johannes Verhulststraat 15² 1071 mp Amsterdam, tel. [phone]

karen van der kamp

Het tweede deel in de Kwartet-reeks

In de Kwartet-reeks verschijnen uittrekselboeken die vooral bestemd zijn voor de hoogste klassen van het voortgezet onderwijs. Ze zijn anders dan de bestaande uittrekselboeken omdat ze de besproken boeken behandelen vanuit één centraal thema. De titel van het tweede deel in de reeks is Vriendschap dat tegelijkertijd ook het thema vormt. Onder deze noemer worden vier literaire werken geanalyseerd en samengevat: Ik ook van jou van Ronald Giphart, Oeroeg van Hella Haasse, Vriendschap van Connie Palmen en Rico's vleugels van Rascha Peper. In een aantal korte hoofdstukjes worden auteur, inhoud, titel en verhaaltechniek behandeld, waarna steeds een interpretatie volgt. Er is gekozen voor het thema ‘vriendschap’ omdat dit volgens de samenstelster van het boekje, Fia Fischer-Wiltschut, kan rekenen op de interesse van de beoogde lezersgroep. De vriendschappen tussen de personages uit bovenstaande boeken worden beoordeeld naar twee criteria: gelijkwaardigheid en vertrouwen. Fischer-Wiltschut schuwt het niet om onconventionele interpretaties te geven. Over Oeroeg dat toch meestal gezien wordt als een boek over vriendschap tussen twee jongens uit verschillende culturen schrijft zij: ‘Wie in 1996 tussen de “ik” en Oeroeg vriendschap vindt, kan niet lezen of heeft nooit vrienden gehad.’ Haar persoonlijke mening over schrijvers laat zij ook niet achterwege. Ronald Giphart komt er bekaaid af: ‘Kwantiteit genoeg bij Giphart. Hij is een schrijver die van alles heel veel heeft. Heel veel clichés, heel veel humor, heel veel seks en ook heel veel kopers van zijn boeken. Giphart is broodschrijver geworden en heeft honger.’

Het aardige aan Vriendschap is dat niet alles uit den treure voorgekauwd wordt, zoals in veel andere uittrekselboeken. Naast de uiterst heldere analyses, waarin op een begrijpelijke manier literaire termen worden geïntroduceerd, wordt ook geprobeerd om de lezer daadwerkelijk te interesseren voor de problematiek van het besproken werk.

hanneke van den bosch

Het Uittrekselregisterboek

Bij het nblc is de zevende herziene druk verschenen van Het Uittrekselregisterboek (Den Haag 1997; 96 blz.). Het Uittrekselregisterboek geeft een overzicht van titels van Duitse, Engelse, Franse en Nederlandse werken die te vinden zijn in meer dan honderd uittrekselboeken. Om te achterhalen in welke uittrekselboeken bepaalde werken worden besproken, is een register op taal opgenomen waarin alfabetisch op auteursnaam of een anoniem werk gezocht kan worden. In dit register wordt verwezen naar het register van uittrekselboeken dat achterin Het Uittrekselregisterboek is opgenomen. Dit handige naslagwerk voor scholieren, docenten en bibliothecarissen is eveneens verkrijgbaar op diskette en is te bestellen bij het nblc.

karen van der kamp

Griezelen

Vanaf 20 september 1997 tot en met 1 februari 1998 is het Kinderboekenmuseum, onderdeel van het Letterkundig Museum in Den Haag, in de ban van het griezelen. Het is gebleken dat de laatste jaren het griezelgenre erg in trek is bij jeugdige lezers. Daarom hebben Paul van Loon, Eddy C. Bertin, Bies van Ede en Tais Teng een griezelgenootschap opgericht. Hun Boeken als De griezelbus, De dertiende nacht en

[p. 310]

Klauwen van ijs, vinden gretig aftrek bij de jonge lezertjes. Ook de boeken van Karel Eykman, Henk van Kerkwijk en Paul Biegel bezorgen de kinderen aangename rillingen. Het Kinderboekenmuseum exposeert in een griezelige setting foto's, manuscripten en orginele illustraties van onder andere Camila Fialkowski, Annemarie van Haeringen, Carl Hollander, Fiel van der Veen en Sylvia Weve. Geluid en beeldprojectie zorgen voor de juiste sfeer. In een apart deel van de expositie wordt de ontstaansgeschiedenis van het Nederlands griezelgenre in beeld gebracht. De tentoonstelling is geschikt voor kinderen vanaf 9 jaar. Bij de tentoonstelling worden museumlessen ontwikkeld voor het basisonderwijs en de brugklas. In de Koninklijke Bibliotheek is van 23 september tot en met 14 november 1997 de tentoonstelling ‘Een koude hand. 200 jaar griezelliteratuur in de Lage Landen’ te bezichtigen. De kb is op hetzelfde adres gevestigd als het museum.

In aansluiting op de griezeltentoonstelling vindt op zondag 21 september 1997 de eerste openbare vergadering van het griezelgenootschap plaats met Paul van Loon, Eddy ‘de vurige’ Bertin, Bies ‘de eeuwige’ van Ede, Tais ‘de ijskoude’ Teng, Ton ‘de huiveringwekkende’ van Reen, Hans ‘de afwezige’ van Waarsenburg en Els ‘spooky’ Rooijers. Op dezelfde dag wordt ook een griezelmarkt georganiseerd, waar boeken en andere griezelige voorwerpen worden verkocht. Vanaf 15.30 uur zijn er auteurs op de markt aanwezig om hun boeken te signeren. Bij de tentoonstelling verschijnt Alle zeven eng. Gedichten, het tweede deel in de Pissebed-reeks van het Letterkundig Museum/Kinderboekenmuseum, uitgegeven in samenwerking met museumdrukkerij Die Haghe.

Voor meer informatie: Letterkundig Museum/Kinderboekenmuseum, Prins Willem Alexanderhof 5, 2595 be, Den Haag, 070-3471114.

hanneke van den bosch

Nieuwe Nederlandse literaire film

Op het Nederlandse Filmfestival in september 1997 gaat er een nieuwe Nederlandse televisiefilm in première. Lemming Film maakte in samenwerking met nps-televisie een film over het leven en werk van de dichter en schrijver Jan Arends (1925-1974). Jan Arends is de auteur van ondere andere Keefman, Lunchpauzegedichten en Ik had een strohoed en een wandelstok. Op achtenveertigjarige leeftijd pleegde Arends zelfmoord door uit het raam van zijn kamer aan het Roelof Hartplein te springen. De film Arends wil naast het in beeld brengen van Arends' leven vooral ook een hommage brengen aan het werk van de schrijver. Script-schrijver Koert Davidse en regisseur Jelle Nesna hopen dat de film zal leiden tot een hernieuwde kennismaking met het werk van Jan Arends. De film Arends wil nadrukkelijk niet een verklaring proberen te geven van de zelfmoord van de schrijver. De film wil juist in beeld brengen hoe de schrijver geleefd heeft.

De film is mede gebaseerd op het verhaal Vrijgezel op kamers van Arends. Het verhaal gaat over een man die zich terugtrekt op de meest slechte en sombere huurkamer die hij kan vinden. In de film is deze man Jan Arends die, terwijl hij aftakelt, door middel van flash-backs

Een still uit de film: Jeroen Willems als Jan Arends. (Foto: Pieter van der Houwen)

terugkijkt op zijn leven. De rol van Jan Arends wordt vertolkt door Jeroen Willems, Porgy Franssen speelt zijn goede vriend en Trudy de Jong speelt de hospita van Arends. Arends wordt in november 1997 door de nps uitgezonden op Nederland 3.

hanneke van den bosch

Dichten aan huis

Op 27 en 28 september 1997 vindt voor de vierde keer het tweejaarlijkse poëziefestival ‘Dichten aan huis’ plaats. In vijftig Haagse huiskamers dragen vijftig Nederlandse en Vlaamse dichters voor uit eigen werk. Er zal een grote verscheidenheid aan stijlen vertegenwoordigd zijn, van klassiek tot rap. Door middel van een routebeschrijving kunnen de bezoekers zelf beslissen welke huiskamers zij een bezoek brengen. Naast vertrouwde namen als Simon Vinkenoog, Pierre H. Dubois en H.H. ter Balkt zijn er ook jongere dichters als Serge van Duijnhoven, Ruben van Gogh, Mustafa Stitou en Huub van der Lubbe. Op 28 september wordt een klein festival voor kinderen georganiseerd. Onder begeleiding gaan de kinderen van huis tot huis. Zeven dichters hebben zich hiervoor beschikbaar gesteld, onder andere Karel

[p. 311]

Eyckman, Bas Rompa en Johanna Kruit. 's Middags is er een feestelijke afsluiting in het Kinderboekenmuseum.

Reserveren wordt aangeraden aangezien het aantal plaatsen beperkt is. Voor meer informatie: 070-3656643.

hanneke van den bosch

P.C. Hooft: geschreven en gedrukt

Ter gelegenheid van de P.C. Hoofttentoonstelling in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam van 22 mei tot 25 juli 1997 verscheen in de serie ‘Vrienden-mapjes’ die de exposities aldaar begeleiden het door Jos Biemans samengestelde mapje P.C. Hooft geschreven & gedrukt met als inhoud een brochure met toelichting bij facsimiles van een sonnet en het begin van de Nederlandsche historien, vijf prentbriefkaarten met Hooftiaanse onderwerpen en een dito boekenlegger. Het fraaie drukwerk is ook ditmaal verzorgd door Gerard Post van der Molen van thuisdrukkerij De Ammoniet te Leiden.

Het mapje is voor ƒ15, - verkrijgbaar in de tentoonstellingszaal van de ub Amsterdam, Singel 425, Amsterdam; losse kaarten kosten ƒ1,50, de boekenlegger ƒ1, -.

pjv

Gedegen evaluatie van software-pakketten

De vogin, de Nederlandse Vereniging van Gebruikers van Online Informatiesystemen, publiceerde op gezette tijden

De boekenlegger uit het ‘Vrienden-mapje’

overzichten van software onder de titel Microcomputerprogrammatuur voor documentatie en bibliotheek. De nieuwe uitgave daarvan onder eindredactie van Eric Sieverts heet nu Text Retrieval Software; een vergelijking van bijna 50 retrieval-programma's, aangevuld met gegevens over thesaurus-software en conversie-programma's ('s-Gravenhage: vogin, 1996 [=1997]; 384 blz.; ƒ52, -). In een uitvoerige inleiding wordt uitleg gegeven over de selectie van de te testen programma's en de testcriteria en worden voor de gebruiker interessante onderwerpen aangesneden als het terugzoeken van informatie via indexen en Booleaanse combinaties, natuurlijketaalverwerking, plaatjes in verder tekstuele databases, full-text retrieval-programma's, gebruikersinterfaces, opslag van bibliografische gegevens, het werken met gecontroleerde trefwoorden in een thesaurus, en conversie-software om de gedownloade bibliografische gegevens geschikt te maken voor invoer in gestructureerde text-retrieval-systemen.

Van de 49 geteste programma's - waaronder bijvoorbeeld Adlib, AltaVista, AskSam, Cardbox, cds/Isis, Inmagic, Lotus Notes, PowerSearch voor wp, q&a, Word for Windows - worden niet minder dan 300 gegevens per pakket vermeld. Naast de algemene gegevens en technische specificaties zijn in de tabellen de gebruikersaspecten verwerkt, gegevens over bestandsstructuren, gegevensinvoer en -beheer, het zoeken en terugvinden van informatie en gegevensuitvoer. Wie de moeite neemt de besprekingen en de overzichten in de tabellen goed te bestuderen, zal zeker een of meer pakketten tegenkomen die voldoen aan de specifieke eisen van de gebruiker.

In de appendices zijn de namen en adressen, ook de www-adressen, te vinden van producenten, de discussielijsten bij de besproken pakketten en de personalia van de 26 recensenten. Een index besluit het boek, dat besteld kan worden bij het nvb-Bureau, Plompetorengracht 11, 3512 ca Utrecht, 030-2311263, fax [phone], e-mail: nvbinfo@ worldaccess.nl.

pjv

[p. 312]

Meer Heiniana

In de ‘Reeks Werkuitgaven op weg naar Heinrich Heine's Verzamelde Gedichten in het Nederlands’ van Uitgeverij C.J. Aarts verscheen op 5 april 1997 deel iv: Heinrich Heine, De Wevers. Een der verstrooid gedrukte gedichten met drie vertalingen, door een anonymus, Gerard den Brabander en Gerrit Kouwenaar, bijeengebracht door C.J. Aarts en M.C. van Etten (Amsterdam: C.J. Aarts, 1997; 8 blz.). De publicatie in 1884 in Recht voor Allen en de presentatie van Heines gedicht voor de avro-radio en -televisie in 1970 en 1972 schijnen niet zonder problemen te zijn verlopen. In het nawoord verzoeken Aarts en Van Etten de lezer om opheldering omtrent een aantal vragen in verband daarmee.

Inmiddels zijn ook Heine-Bulletin nr. 13 (29 maart), 14 (5 april) en 15 (12 april) verschenen bij dezelfde uitgever: Postbus 11671, 1001 GR Amsterdam.

pjv

Nieuwtjes

De Busken Huetprijs 1997 is toegekend aan elsbeth etty voor haar biografie over Henriëtte Roland Holst Liefde is heel het leven niet. Burgemeester Patijn van Amsterdam zal de prijs van ƒ15.000, - op 6 november 1997 uitreiken. De Huetprijs is één van de kunstprijzen van de stad Amsterdam. Etty ontving voor haar boek al eerder de Gouden Uil 1997.

gerrit kouwenaar heeft de vsb-Poëzieprijs ontvangen. Hij krijgt de prijs, ƒ50.000, -, voor zijn bundel De tijd staat open. Kouwenaar won eerder al de Jan Campertprijs, en de P.C. Hooftprijs. Kouwenaar werd door de jury van de vsb-prijs geprezen om zijn ongekende vitaliteit.

sjoerd kuyper heeft de Gouden Griffel ontvangen voor zijn boek Robin en God. De prijs wordt toegekend door de Stichting cpnb voor het beste boek voor kinderen tot en met elf jaar. Kuyper heeft 22 kinderboeken op zijn naam staan. Zijn bekendste boek is Het Zakmes.

De Vlaamse schrijver bob mendes ontving voor zijn boek Kracht van het vuur de Bruna Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige misdaadboek. De prijs, groot ƒ25.000, -, werd uitgereikt door Tomas Ross. Ross won vorig jaar de prijs. Volgens de jury is De kracht van het vuur ‘een thriller van internationaal niveau’.

Het annie m.g. schmidt-huis in Utrecht heeft een eenmalige subsidie van een half miljoen gulden ontvangen van staatssecretaris Aad Nuis. Het Annie M.G. Schmidt-huis herbergt een theater en concertzaal, een televisiestudio, een bioscoop, een computerruimte, een leescafé, een expositieruimte, een videotheek en een kinderboekhandel. Kinderen tussen de vijf en vijftien jaar kunnen in een ongedwongen sfeer kennis maken met uiteenlopende kunstvormen. Het huis zal in het voorjaar van 1998 haar deuren openen.

Het boek Mosje en Reizele van karlijn stoffels is door de cpnb bekroond met de Gouden Zoen, de prijs voor het beste boek voor de jeugd vanaf 12 jaar. De Gouden Zoen is dit jaar voor het eerst uitgereikt en is ingesteld als een vervolgprijs op de Gouden Griffel. De Gouden Griffel wordt vanaf dit jaar alleen toegekend aan boeken voor kinderen tot en met 11 jaar. Mosje en Reizele is het jeugdboekdebuut van Stoffels. Eerder schreef zij hoorspelen en toneelstukken. De Zilveren Zoenen gingen naar Ted van Lieshout voor zijn boek Gehr en Sylvia Waugh voor haar boek De Mennyns.

toon tellegen heeft de Theo Thijssenprijs gekregen voor zijn hele oeuvre. De Theo Thijssenprijs wordt eens in de drie jaar uitgereikt en is te vergelijken met de P.C. Hooftprijs voor volwassenenliteratuur. Tellegen schreef zijn eerste dierenverhalenbundel in 1984 Er ging geen dag voorbij; sindsdien zijn er nog acht bundels met dierenverhalen verschenen. Tellegen schreef ook nog andere kinderboeken zoals Juffrouw Kachel en Mijn vader. Tellegen publiceert eveneens gedichten, die zowel door kinderen als volwassenen worden gelezen. Hij heeft al veel prijzen gekregen onder andere de Woutertje Pieterse prijs, de Jan Campertprijs en de Gouden Griffel. De jury roemt Tellegen vooral om zijn taalgebruik. ‘Wie zijn verhalen nauwkeurig leest, ontdekt de wonderen van taal.’ De Theo Thijssenprijs bestaat uit ƒ75.000, - voor de laureaat en ƒ50.000, - voor een schenking aan een literair doel dat verband houdt met het bekroonde oeuvre.

marten toonder is de eerste Europeaan die de Gouden Adamson van de Zweedse academie voor stripkunst ontvangt.

[p. 313]

De prijs wordt voor de vijfde keer uitgereikt en is vier keer naar Amerikaanse sriptekenaars gegaan. De Zweedse academie beschouwt de strip als negende kunst, na de zeven schone kunsten en de filmkunst. De prijs wordt toegekend aan personen die ‘onuitwisbare sporen hebben nagelaten in de wereld van het beeldverhaal’. Toonder is de schepper van Tom Poes, Heer Bommel, Kappie, Panda en Koning Hollewijn. De Bommelstrips staan al sinds 1946 in het Zweedse dagblad Dagens Nyheter. In Nederland staat Heer Bommel iedere dag in nrc-Handelsblad. De prijs wordt eind oktober in Göteborg uitgereikt.

Het Gouden Penseel voor de beste kinderboekillustraties is toegekend aan max velthuis voor zijn boek Kikker is kikker. Velthuis ontving al eerder de Gouden Penselen voor zijn boeken Klein-Mannetje vindt het geluk (1986) en Kikker in de Kou (1993).

Vanwege het 25-jarig bestaan van het Gouden Penseel reikt de cpnb een eenmalige Oeuvre Penseel uit. Deze prijs gaat naar tekenares fiep westendorp. Ze ontving de prijs op 7 september voor haar ‘unieke tekenkwaliteiten en het onuitwisbare stempel dat ze al decennia lang drukt op het beeld van het Nederlandse kinderboek’.

Op 2 juni 1997 overleed te Hilversum de neerlandicus drs. willem antonius hendriks (* 18 december 1933 te Montfoort), docent aan de Hogeschool Amsterdam (eertijds de Vrije Leergangen vu), oprichter en gedurende het gehele vijfentwintigjarige bestaan (1972-1996) redacteur van het tijdschrift Dokumentaal. De Landelijke Vereniging van Neerlandici heeft hem op 19 april jl., kort voor zijn overlijden, het erelidmaatschap toegekend voor zijn verdiensten op het gebied van de documentatie van de neerlandistiek, met name voor het tot stand brengen van Dokumentaal. Behalve over documentaire en taalkundige onderwerpen publiceerde Wim Hendriks ook over Johan de Brune de Oude ter gelegenheid van wiens 400e geboortedag hij in 1988 in Utrecht een symposium organiseerde.

Op 22 mei 1997 overleed onverwachts de dichter en essayist herman de coninck (* 21 februari 1944). De Coninck was één van de meest geliefde dichters van Vlaanderen. Hij studeerde Germanistiek te Leuven en schreef in die tijd cursiefjes voor het studentenweekblad Universitas, waaruit in 1968 een keuze verscheen in Lachen tot je zwart ziet. In 1969 debuteerde hij als dichter met de bundel De lenige liefde. Vanaf 1970 werkte hij als journalist voor het weekblad Humo, waarvoor hij samen met Piet Piryns opzienbarende interviews maakte met vooraanstaande politici en schrijvers. Deze werden gebundeld in Woe is woe in de Nedderlens (1972). Hij werkte mee aan verschillende literaire tijdschriften zoals Ruimten, De Standaard en Tirade. In 1984 werd hij hoofdredacteur van het Nieuw Wereld Tijdschrift. De Coninck was medewerker van het Literair Supplement van nrc-Handelsblad en schreef voor het dagblad De Morgen beschouwingen over poëzie. De Coninck behoorde met zijn poëzie tot de Vlaamse neorealisten; zijn voorkeur ging uit naar de weergave van de alledaagse werkelijkheid in spreektaal. In 1980 verscheen de bundel Met een klank van hobo waarin hij dicht over de vergankelijkheid van de mens. In zijn laatste bundel Schoolslag (1994) schrijft hij eveneens over vergankelijkheid en vervult de dood een onuitwisbare en dreigende rol. Dit najaar zou een nieuwe bundel van hem verschijnen Vingerafdrukken. De Conincks werk werd onder andere bekroond met de Jan Campertprijs en de Koopalprijs.

Op 28 juni 1997 overleed dr. karel reijnders (* 7 mei 1920). Reijnders was van 1955 tot 1980 werkzaam als wetenschappelijk hoofdmedewerker bij de Vakgroep Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. In 1968 promoveerde hij op Couperus bij Van Deijssel: een chronische konfrontatie in beschouwingen, brieven en notities. Hij had een grote belangstelling voor het werk van Louis Couperus en Piere Kemp. Onder zijn redactie verschenen de Volledige werken van Louis Couperus.

[p. 314]

Agenda

Deze agenda wordt door de dienst Leesbevordering van het nblc (Centrum voor bibliotheken) samengesteld in het kader van LiTTerair, de literaire pagina op nos Teletekst (pagina's 405 en 406) waarvoor de dienst de kopij levert. In deze agenda is een breed scala opgenomen van manifestaties, evenementen en jubilea op het terrein van lezen en schrijven en tevens van informatievoorziening in meer algemene zin.

Algemeen

-	50 jaar geleden (oktober) verscheen Vijf fantastische vertellingen van F. Bordewijk
-	100 jaar geleden (begin november) verscheen De school der poëzie van Herman Gorter

Reeds gestarte manifestaties

-	t/m 26 oktober: Amsterdam, Stedelijk Museum: Tentoonstelling Best verzorgde boeken 1996. Inl.: cpnb, tel.: [phone].
-	t/m half december: Amsterdam, Theo Thijssen Museum: Tentoonstelling over Theo Thijssen en zijn uitgever, C.A.J. van Dishoeck. Inl.: 020-4207119.
-	t/m 3 februari 1998: Den Haag, Letterkundig Museum: Tentoonstelling Griezelig goed, griezelverhalen voor kinderen. Inl.: Aafke Boerma, tel.: [phone].
-	t/m 28 februari 1998: Amsterdam, Multatuli museum: Tentoonstelling Multatuli en Amsterdam. Inl.: 020-6381938.
-	t/m 25 april 1998: Den Haag, Louis Couperus Museum: Tentoonstelling Een dandy declameert, Louis Couperus en de voordrachtkunst. Inl.: 070-3640653.

Oktober 1997

*t/m 31 december: Nelleke Noordervliet als gastschrijver verbonden aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Leiden.

1 t/m 11: Kinderboekenweek. Thema: ‘De Tijdmachine’: historische verhalen en informatieve boeken over vervlogen jaren. Auteur van het kinderboekenweekgeschenk is Paul van Loon. Max Velthuijs schrijft en tekent het speciale prentenboek voor jonge kinderen. Inl.: cpnb, tel.: [phone].

3 Tilburg, Aula Katholieke Universiteit Brabant: Louis Paul Boon-lezing door Willem Jan Otten over de Nederlandstalige letterkunde ten zuiden van de grote rivieren. Inl.: A. Raukema, tel.: [phone].

4 en 5 oktober: Drachten, Studiecentrum Karmel: studieweekend De bijbel als literatuur. Inl.: 0512-512103.

8 Amsterdam, West-Indisch Huis: avond met Edmund White in het kader van de reeks American Literature Today. Inl.: John Adams Instituut, tel.: [phone].

15 t/m 20: 49ste Frankfurter Buchmesse. Schwerpunkt Portugal. Inl.: Ausstellungs- und Messe GmbH des Börsenvereins des deutschen Buchhandels, tel.: [phone].

16 250 jaar geleden verbonden Denis Diderot (1713-1784) en Jean d'Alembert (1717-1783) zich contractueel tot het samenstellen van de Encyclopédie

21 Einde stemperiode Trouw Publieksprijs voor het Nederlandse Boek. Inl.: cpnb, tel.: [phone].

25 t/m 3 maart 1998: Den Haag, Letterkundig Museum: Ik had wel duizend levens en ik nam er maar één!, tentoonstelling over Cees Nooteboom. Inl.: Dick Welsink, tel. [phone].

26 t/m 7 november: Boekenbeurs van Vlaanderen. Inl.: 00-32-32812240.

30 t/m 2 november: Göteborg, boekenbeurs met deelname van Nederlandse en Vlaamse schrijvers, onder wie J. Bernlef, Hugo Claus, Connie Palmen en Harry Mulisch. Inl.: Stichting Frankfurter Buchmesse 1993, tel.: [phone].

November 1997

* verschijning van het tweede deel van de Verzamelde romans van P.A. Daum. Inl.: Nijgh & Van Ditmar, tel.: [phone].

1 Terneuzen, Cultureel Café Porgy & Bess: literaire avond met Jan Wolkers. Inl.: 0115-561870.

6 Amsterdam, Stadhuis: uitreiking van dertien kunstprijzen van de Stad Amsterdam onder meer de Busken Huetprijs aan Elsbeth Etty voor Liefde is heel het leven niet, de Herman Gorterprijs en de Multatuliprijs

6 Groningen, Rijksuniversiteit: eerste van twee openbare lezingen van Rutger Kopland, dit najaar gastschrijver aan de universiteit.

8 en 9 november: Drachten, Studiecentrum Karmel: studieweekend J.C. Bloem: tussen twee stilten. Inl.: 0512-512103.

13 Groningen, Rijksuniversiteit: tweede van twee openbare lezingen van Rutger Kopland, dit najaar gastschrijver aan de universiteit.

14 Den Haag, aula Koninklijke Bibliotheek: Kruis of munt: literaire

[p. 315]

prijzen in Nederland, symposium van de Jan Campert Stichting. Org. en inl.: Jan Campert Stichting, tel.: [phone].

14 Dordrecht, Schouwburg De Kunstmin: uitreiking van de Debutantenprijs. Genomineerd zijn Anne Adoswa met De verstekeling, Hafid Bouazza met De voeten van Abdullah, Marco Kamphuis met De medische encyclopedie, Annelie van Steenbergen met Wonja en andere verhalen, Wim van de Woestijne met Felacci.

14 Hoofddorp, Het Oude Raadhuis: Erasmus Lof der Zotheid. Inl.: 023-5637575.

19 100 jaar geleden hield Louis Couperus voor het eerst een exemplaar van Metamorfoze in handen. Vanaf 1 juni was de roman in afleveringen gepubliceerd in De Gids.

20 Leiden, Academiegebouw: eerste Albert Verwey-lezing door Nelleke Noordervliet. Inl.: Secretariaat vakgroep Nederlands (ru Leiden), tel.: [phone].

20 Muiden, Rijksmuseum Muiderslot: Wonen en werken op het Muiderslot, P.C. Hooftsymposium ter gelegenheid van de 350ste sterfdag van Pieter Corneliszn. Hooft, met o.a. zes lezingen. Inl.: 0294-261325.

20 Leiden, Academiegebouw: tweede Albert Verwey-lezing door Nelleke Noordervliet. Inl.: Secretariaat vakgroep Nederlands (ru Leiden), tel.: [phone].

28 Den Haag, Letterkundig Museum: opening nieuwe semi-permanente overzichtstentoonstelling over de Nederlandse literatuur vanaf 1750 tot heden: Gaan waar de woorden gaan. Inl.: Aad Meinderts, tel.: [phone].

Voor inlichtingen betreffende de agenda of voor het doorgeven van aanvullingen kan men contact opnemen met het nblc, Jef van Gool, Frank Hockx of Dick Welsink, postbus 43300, 2504 ah Den Haag (tel.: [phone]/324).

Mededeling van de uitgever
Studiedag ‘Literatuur in het onderwijs’

Op 9 oktober a.s. organiseert Amsterdam University Press in samenwerking met de redactie van Literatuur een studiedag over het thema ‘Literatuur in het onderwijs’. Verschillende aspecten van de discussie over de invulling van de Tweede Fase zullen aan de orde komen; gastsprekers Piet Calis, Clemens Cornielje, Theo Witte en (onder voorbehoud) Hella Haasse zullen onder leiding van Marijke Spies hun persoonlijke visie op de beleidsplannen geven.

Onder de deelnemers zal een ‘verkiezing’ worden gehouden over de boeken die scholieren in ieder geval zouden moeten lezen; ook de redactieleden van Literatuur zullen elk een eigen keuze maken en die uitgebreid toelichten.

U kunt deze studiedag, die van 11.00 tot ca. 17.00 uur plaats zal vinden in het West-Indisch Huis te Amsterdam, nog bijwonen; toegangsbewijzen kosten ƒ 10, -.

U kunt zich aanmelden door contact op te nemen met Françoise Kraaijenzank, telefoon 020-6250928.