Literatuur. Jaargang 14

[p. 188]

Ingekomen uitgaven

❏	Funke, Vera. Dat Bestelhuis! Dat Bestelhuis! Wat speelt dat 'n rol! 125 jaar Centraal Boekhuis. Culemborg, Centraal Boekhuis, 1996, 71 blz., ills. Met behulp van tal van goed gekozen illustraties vertelt Vera Funke de geschiedenis van 125 jaar Centraal Boekhuis, voortgekomen uit de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels en sinds de verhuizing van Amsterdam naar Culemborg in 1973 daarvan losgekoppeld. Sinds de wat moeizame start aan het Amsterdamse Rokin heeft deze organisatie als schakel tussen uitgever en boekverkoper een enorme ontwikkeling doorgemaakt getuige het complex in Culemborg. [pjv]
❏	Gabeler, Madeleine (red.). Layangan Vliegeren. Bergen, Bonneville, 1996, 159 blz., ills. Bundel gedichten van twaalf Indo-Europese dichters en dichteressen, met een voorwoord van Madeleine Gabeler en een inleiding van Aart van Zoest waarin hij probeert uit te leggen wat een Indo is. De bundel bevat poëzie van Dane Beerling, Huib Deetman, Madeleine Gabeler, Cor Gilhuis, Youetta de Jager, Joost de Koster, Roy Piette, Rob van Rees, Cora Samethini, Bianca Tangande, Emy Verhoeff en Jim de Vries. [pjv]
❏	Hendrix, Harald. Joost Kloek, Sophie Levie e.a. (ed.). The search for a new alphabet. Literary studies in a changing world in honor of Douwe Fokkema. Amsterdam, Benjamins, 1996. Ter gelegenheid van het afscheid van Douwe Fokkema van de Universiteit van Utrecht werd een bundel squibs samengesteld over de meest uiteenlopende onderwerpen. De samenstellers streefden ernaar de bijdragen op een aantal onderwerpen te richten, zoals canonvorming, literaire conventies, hermeneutische en empirische studies en het waardeprobleem, maar kozen uiteindelijk voor publicatie in alfabetische volgorde van de auteurs van de squibs. [GvB]
	Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 12. Gent, Cyriel Buysse Genootschap, 1996, 109 blz., BEF 450. Het twaalfde jaarboek van het Buyssegenootschap bevat de teksten van de lezingen van Johan Taeldeman en Yvan de Maesschalck op het Buysse-colloquium van 6 december 1995 te Gent, alsmede een bijdrage van Romain John van de Maele en een uitvoerige verhandeling van Anne Marie Musschoot over ‘Buysse en Nederland’. [pjv]
❏	Mooij, J.J.A. De andere aarde. Maanreisverhalen door de eeuwen heen. Kampen/Kapellen, Kok Agora/Pelckmans, 1996, 162 blz. Al in de klassieke oudheid heeft men gefantaseerd over reizen naar dat mysterieuze nachtelijke hemellichaam met haar schijngestalten en verduisteringen. Tal van goden en godinnen zijn met de maan verbonden, al bij de oude Egyptenaren en de Babyloniërs. Mooij presenteert een chronologisch overzicht van de oudste maanreisverhalen, via Jules Verne tot en met de moderne sf-romans. Daarbij besteedt hij aandacht aan de godsdienstige, filosofische, wetenschappelijke en sociale opvattingen die in die verhalen een rol spelen. [GvB]
❏	Het Rijksarchief Limburg. Een nieuwe huisvesting voor het RAL in Maastricht. T.g.v. de ingebruikneming op 8 november 1996 na de restauratie, renovatie en uitbreiding 1986-1996. Den Haag, Sdu, 1996, 198 blz., ills. Het heeft tien jaar geduurd, maar nu zit het Rijksarchief Limburg dan ook in een schitterend complex waarop alle andere archieven jaloers kunnen zijn. Architect Marc van Roosmalen van de Rijksgebouwendienst heeft alles uit de kast gehaald om 14e- en 20e-eeuwse bouwstijlen met elkaar te combineren. Bezoekers van de studiezaal van het ral bevinden zich in de 14e-eeuwse gotische Minderbroederskerk; de nieuwbouw is gegroepeerd rondom de oorspronkelijke kloosterhof. Diverse auteurs belichten in een achttal bijdragen de geschiedenis van het complex en de verbouwingsgeschiedenis, geïllustreerd met tal van prachtige kleurenfoto's. [pjv]
❏	Toussaint van Boelaere, Fernand Victor. Prosper van Langendonck. Essay. Teksteditie met inl. en aantek. door Raymond Vervliet. Gent, Koninklijke Academie voor Nederlandse taal- en letterkunde, 1996. Reeks V: Publikaties F.V. Toussaint van Boelaere van de Commissie voor Moderne Letteren, nr. 26, 92 blz. Na een inleiding van de editeur over Toussaint van Boelaere (p. V-XVII) volgt de geannoteerde tekst over Prosper van Langendonck. Toussaints essay is niet zozeer een systematische bio- bibliografische studie over Van Langendonck, als wel een impressionistisch betoog waarin vooral de esthetica van Toussaint van Boelaere de toon bepaalt. In die zin is dit essay vooral een stuk over Toussaint van Boelaere via Prosper van Langedonck. [GvB]
❏	Stralen, Hans van. Beschreven keuzes. Een inleiding in het literaire existentialisme. Leuven/Apeldoorn, Garant, 1996. Reeks Literatuur in veelvoud, nr. 10, 240 blz.

[p. 189]

	Na een inleiding waarin het existentialisme nader wordt omschreven en speciaal het literaire existentialisme wordt bepaald, volgt een aantal hoofdstukken waarin de in dit kader voor de hand liggende Franstalige auteurs worden besproken: Sartre, De Beauvoir en Camus. Een afzonderlijk hoofdstuk wordt besteed aan de enige Nederlandstalige auteur in dit boek: Anna Blaman. Over haar existentialisme beinvloeding publiceerde Ton Anbeek eerder in Literatuur. Het boek behandelt voorst de Duitse auteur Wolfgang Borchert. Een register op onderwerpen, titels en namen completeert deze studie. [GvB]
❏	De voorbeeldige schrijver. Louis Paul Boon-lezing 1996, uitgesproken door Patricia de Martelaere op 4 oktober 1996 in de aula van de Katholieke Universiteit Brabant te Tilburg. Tilburg University Press, 1996. Patricia de Martelaere houdt zich in haar lezing bezig met de rol van de literatuur in ons ethisch bewustzijn. Ze roept daartoe het getuigenis aan van de Amerikaan Richard Rorty, die een pleidooi gehouden heeft voor het gebruik van literatuur in de morele sensibilisering. Daarbij stelt ze terecht een aantal cynische vragen. Maar wat dan wel? Ze komt tenslotte uit bij Wittgensteins gelijkstelling van ethiek en esthetiek. Beide zijn onzegbaar en behoren volgens hem tot de mystiek. De ethische betekenis van literatuur blijkt uiteindelijk te liggen in dat wat er onzegbaar van is en ons alleen ‘getoond’ kan worden. [GvB]
❏	Voor verwende smaken. Nederlandse en Vlaamse gedichten uit het fin de siècle. Samengesteld door Hans Warren en Mario Molengraaf. Amsterdam/Antwerpen, Meulenhoff/Manteau, 1996. Fin de siècle wordt in deze bloemlezing opgevat als alleen maar eind negentiende eeuw en wel speciaal de jaren 1895-1900. Dat heeft tot gevolg dat we hier vroege poëzie van bijvoorbeeld Karel van de Woestijne aantreffen naast late gedichten van onder meer Nicolaas Beets. Daaruit mag echter niet worden afgeleid dat hier rijp en groen door elkaar bijeengebracht is, maar wel dat ‘fin de siècle’ in deze bundel een heel specifiek karakter krijgt. [GvB]