Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen–
Auteursrecht onbekend|
Regelnummers proza verbergen
| |
[p. 427] | |
1+die heme na haden geuolgt, die stunden ende sagen na 2heme. Due quamen twe engele in den wolken ende spra-3+ken dese wort: ‘Viri Galylei, wat stadi ende ‖ wacht 4in den himel? Gi sult weten dits Ihesus, die hir van v 5vert te himele te sinen Vadere.’ 6Nu suldi mercken van drirehande opvarde. Dene was 7ons Heren, dandere onser Urowen, de derde es ens igelics 8seleges menschen. 9Nu suldi mercken van ons Heren opfarde dat hi op vuer 10van nimans hulpen dan van der sins selfs: dar ombe 11waest ene opfart. 12Dandere heit een opnemen: die was onser Vrowen: 13die wart op genomen van onsen Here; want hi quam 14seluer na hare van himelrike metter engelscher scharen 15ende namse ende vuretse te himele. 16Die derde heit een opfligen: die es eens igelics seleges 17menschen; want der mensche mut te himel vligen metten 18vlogelen der dogede. Der een vlogel es gotlike minne, der 19ander es begerde na der gotliker sutecheit. Met desen 20tween vlogelen mut die selege sele te himel vligen ende 21met anderen dogeden, dats geloue, hope, oetmudecheit, 22+kuscheit, ‖ gehorsamheit, vrogte ende bliscap in Gode. 23Dese dogede sin die ueder[er]en die in den vlogelen sulen 24wassen dar die sele mede vligen sal in himelrike. 25Nu mercket dirste wort dat die engele spraken: ‘Viri 26Galylei: gi heren van Galylei, wat stadi hir ende siet 27in den himel? Gi sult dat weten dits Ihesus, die hir van 28v geuaren es te himele.’ Dit was wonderlike geuragt, war 29ombe si dengenen na sagen die al har trost ende har 30beheldere was. Si mogten wale na heme sien, want si 31wisten wonder van heme van dogeden ende van sutecheide. 32Nu suldi mercken, die wonder ende die dogede die ane 33Gode sin, die sin an twelef dengen. 34Dirste es sin grote gewaut, ende sulen ons wonderen | |
[p. 428] | |
1+sinre groter gewaut Dese gewaut sulwi mercken an den 2creiaturen, ende sulen mercken wie eerlike ende wie gewel-3+declike hise gescapen heft, himel ende erde, sonne ‖ ende 4mane ende die sterren, blumen, loef ende gras ende menge 5eersam andere, alse uesche ende vogele, dir ende bome 6ende menge liflike ander creiature: die mogen ons alle 7exsemple geuen van sinre groter gewaut ende sulen ons 8trecken te Gode. Dar af sprict S. Augustin: ‘Alle creia-9turen die oit gescapen worden, dans mar een wenken dar 10ons Got mede wilt locken te heme, ende sulenter Gode 11mede bekennen.’ Dat sprict S. Paulus: ‘Wi sien nů Gode 12alse in enen spigel, mar hir na sulwine sien van anschine 13te anschine.’ Siet, hi gelict die creiature enen spigele, ende in 14din spigele siwi nů op ertrike din godeliken Spigel ende din 15ewegen Spigel, mar hir namals sulwi in himelrike sien in din 16gotliken Spigel desen tegancliken spigel die op ertrike nů es. 17Dander dat an Gode es, dats sin wisheit. Dis mag 18+ons oec wonderen dat hi so dor wislike alle denc ge‖scapen 19heft ende also ordelike een igelic denc gescapen heft in sinre 20ordenůngen, sinre wisheit en mag niman tende comen nog en 21can niman gegronden. Dar af sprict een heilg man: ‘Onse 22Here es een vugere der geste, ende die denc die niman getel-23len en can, die can hi tellen, ende alle denc sin heme open-24bare ende alle herten.’ Van sinre wisheide sprict een prophete: 25‘Sine wisheit en can niman getellen ende van sinre dieper 26wisheide en can niman wislike gespreken.’ Sine wisheit es 27also diep dasse niman vergronden en can, ende van derre diper 28wisheit sprict S. Paulus: ‘O altitudo diuiciarum, etc.: 29oy dipe wisheit sinre gotliker konst! din gescefde en can 30niman volgripen ende dine wege en can niman bekennen!’ | |
[p. 429] | |
1+Terde dat ane Gode es, dats sine gutheit. Dor sine 2regte gutheit sulwine minnen, want sinre gutheit dir es 3so vele dat wine met regte drombe minnen sulen dis hi 4+‖ so guet es. Wart oec also dat wi nemmer loen en sulden 5ontfaen van onser minnen, so es dog sine gutheit also 6groet dat wine drombe minnen sulden; want sinre gutheit 7es so vele dasse alle creiaturen louen. Dar af sprict een 8heilge: ‘Hen es nit guts dan Got allene, ende dis gutheit 9es so groet dat wine minnen muten,’ ende sprict oec 10aldus: ‘Oy Here, gi siet allene wonderlike gude die an 11Gode es.’ 12Dat virde dat an Gode es, dats sin gerechtecheit: die 13sulwi vrogten. Wi mogense wale vrogten, want si sprict 14dasse engeen denc en laet ongeri[i]cht. Hi rigt onse wort 15ende onse werc, sin gerechtecheit es also groet dat der 16Prophete sprict: ‘Onse gerechtecheit es valsch ihegen die 17sine.’ Job sprict oec: ‘Die vorhoeft en sin nit geregt vor 18Gode;’ dats als vele gesproken alse: ‘Die heilge lide en 19sin nit geregt vor Gode.’ Ende sprict oec der Prophete: 20‘Justus es, Domine: ay Here, gi siet geregt ende uwe 21+geregtecheit ‖ es regt, ende rigt enen igeliken na sinen 22wercken.’ ‘Ay Here,’ sprict hi egt, ‘gi siet geregt ende 23mint geregte lide, ende uwe clare oegen sien regte denc 24gerne.’ 25Tfifde dat an Gode es, dats ontfarmecheit. Dar op 26sulwi hopen, want der Prophete sprict: ‘Misericorda 27Domini plena est terra: ay Here, ertrike es eruolt met 28ore groter ontfarmecheit.’ Hin dorfte nit spreken dat ert-29rike allene eruolt ware met sinre ontfarmecheit, want 30himelrike ende ertrike esser vol, ende geft hen meer | |
[p. 430] | |
1+vrouden ende bliscape danse verdinen mogen. Die in der 2hellen sin, die pint hi men danse verdint hebben, ende 3mogenter an mercken ene sonderlike ontfarmecheit dat in 4der hellen den enen bat es dan den anderen, jgeliken na 5sinre scout. Dat ertrike oec vol es sinre ontfarmecheit, dat 6vendewi dar ane dat hi ons geft al dis wi leuen. Also 7sprict S. Jacob: ‘Ay Here, gi hebt mi geuoet van minre 8kentheit tot nů.’ Nog geft hi ons meer ontfarmecheide op 9+ertrike dat wi mettesen ‖ korten leuene mogen verdinen 10dewege leuen ende dat wi in desen dal dis bedrufenis 11mogen vercrigen den berch van Syon der eweliker urouden. 12Tsesde dat an Gode es, dats sine groetheit: die sulwi 13an beden. Wie groet es Got? - Got es also groet datten 14enweder himelrike nog ertrike begripen en mag. Also 15sprict hi seluer: ‘Jc vulle himelrike ende ertrike met 16minre groetheit,’ ende sprict oec S. Augustin: ‘Got es in 17allen dengen ende es buten allen dengen, ende en eser nit 18in beuaen ende en eser oec nit ute besloten. His bouen 19allen dengen onuerhauen ende onder allen dengen onbe-20droct.’ Dit sulwi mercken an ons Heren groetheit. 21Tseuende dat an Gode es, dats sin ewecheit. Dar 22sulwi ons in verbliden, want wi weten wale dat an Gode 23nemmer wroude nog bliscap en gebrect ende dat die 24bliscap ewelike duren sal. Also sprict hi seluer: ‘Ego 25+sum ‖ alpha et o: jc ben beginsel ende dende.’ Din 26worde antwert een heilge, ende sprict: ‘Ay Here, gi segt 27gi siet begentsel ende ende, ende ic segge gi siet sonder 28begensel ende sonder ende; want gi siet een begensel son-29der begensel ende een ende sonder ende.’ Sent Got sonder 30ende es, so es oec sine blisscap sonder ende. 31Dagde dat an Gode es, dats sine sconheit: dir sal ons | |
[p. 431] | |
1+lusten. Van sinre scoenheit sprict S. Bern.: ‘Al dat an 2Gode es, dats begerlike ende lustelike. Owi, die teregte 3bekande wie dor scone der minlike Got es, hem ware 4alle teganclike sconheit ommere!’ Der Prophete sprict 5aldus van ons Heren sconheit: ‘Speciosus forma: onse 6Here es sconre dan alre menschen kent.’ Also sprict S. 7Agnete: ‘Cuius pulchritudinem: die sonne ende der 8mane die wonderen sich van sinre sconheit.’ Regte alse 9sprake: ‘Sin sconheit es also groet dat die sonne ende der 10+mane sin regte een ‖ uinsternisse ihegen sinre sconheit.’ 11Die sonne ende der mane en wonderen sig nit allene: des 12wonderen sig alle engele, (alle) heilegen ende alle creiaturen 13in himelrike ende in ertrike, ende erueren sig draf, ende 14neigen sig onder heme ende louenten. Een heilge vragde 15ogt wi Gode in himelrike souden sien sonder alrehande 16verdecsel, ogt dat een laken hangen muste tusschen ons 17ende heme; ende als hi aldus vragede, so antwert hi, 18ende sprict aldus dat wi Gode sulen sien sonder alrehande 19decsel, regte met open oegen, also dat wi die ontellike 20sconheit kume sulen geliden, ende sal ons Got die cragt 21geuen dat wi geheel sulen bliuen. Want en stercde ons 22Got nit, wi tebraken van sinre sconheit te sinne. Also 23sprict onse Here in Apocalipsi: ‘Quj uicerit etc.: wi 24alle sine viende verwint, din willic maken enen post in 25+himelrike.’ Nu merct wat bi den po‖ste betekent es. Gi 26wet wale datter post thus dregt: daer bi geliect ons Got 27enen poste; want hi wilt ons met sinre cragt so starc 28maken dat wi poste werden in himelrike ende alle die 29sconheit van heme mogen gedogen. 30Dnegende dat ane Gode es, dats sine sutecheit: dir 31en sal ons nemmer verdriten. Wi sute Got es, dan can 32niman den anderen geseggen, mar hi sprict seluer: ‘Min 33geest es suter dan honech;’ ende dat hi ons gelikenisse 34geft bi den honege, dats dar ombe dat wi nit suters en | |
[p. 432] | |
1+kennen dan honegs sutecheit. Dar ombe geft ons Got een 2gelikenisse bi den honege dat wi mercken dat engeen denc 3so sute en es so hi; ende want hi so dor sute es, so es 4hi onuerdritelike allen himelschen here, ende sose hen 5sins meer niden, soes hen meer lust, ende so sis meer 6hebben, so sis meer begeren, ende gebruken oec sis onuer-7+dritelike na ha‖ren wille. Dar af sprict S. Augustin: ‘Jn 8himelrike es genugde ende gebreke.’ Dats also te verstane, 9dar es genugde wantse Gode tallen tiden sien ende hebben 10ende gebruken na haren wille; dar es oec gebreke want, 11wi vele si sins drenken, hen dorst dog altoes na heme 12ende en werden sins nemmer gesaet. 13Teende dat an Gode es, dats sin geduldecheit. Die 14geduldecheit sulwi mercken an tween dengen. Deen es dat 15hi ons so geduldechlike uerdregt in onsen onregte. Want 16wie groet onse onregt es, hi uerdreget al geduldechlike. 17Dander es dat hi beit so geduldechlike sůnders bekeer-18nisse. Want sulde Got na regt rigten, so ware dat re[e]gt, 19tehant als der mensche in hoeftsonden velt, datten der 20diuel met liue ende met selen name ende vurden ter 21hellen. Siet, dese geduldecheit es wale an Gode te minne 22+dat hi ons so mengen dag ‖ ende so meneg jaer uerst in 23so menger hoeftsonden. Ay arme, ende wi sien, es een 24mensche een anderen twelf d'. sculdeg ende beit hir heme 25een iaer ouer sinen dach, hi weets heme groten danc. 26Ende war ombe en dancwis Gode niet, di ons so gedul-27dechlike beit menger groter scout ende gebart regte alse 28of hi sprake: ‘Seg, mensche, jc wil dins beiden derteg 29iaer ogte virteg iaer, ja ic, hondert iaer willic dins beiden. 30Wilte ten lesten dage di bekeren van dinen sonden, jc 31ontfa di ende wilse di al vergeuen.’ Ay gude Got, dor 32dese geduldecheit sulen v met regte alle creiaturen louen 33ende minnen. Here, v en genugt nit allene dat gi sonders 34beit meneg iaer in menger groter sonden; want ghi bidt | |
[p. 433] | |
1+heme dat hi in sinen doetbedde weder kere, als mi leest 2in Der Minnen Buke: ‘Reuertere, reuertere: keer 3weder, keer weder, sondere! gedencke dat ic din betteren 4+doet dor di le‖et, hoer min stemme ende keer weder. 5Gedenc, sondere, dat ic dins ontfarmde due dues onwer-6deg waers ende stags nog sonschins nit werdeg en wars 7ende du di die erde van regte nit gedragen en sulde 8hebben. Due haddic geduldecheit ouer di, ende heb nog 9dins altoes gebeit, op din troest datste di nog bekeren 10suls, ende dat due ic met groter geduldecheit.’ Siet, dor 11dese geduldecheit sulwi billike Gode minnen ende eren. 12Delfde dat an Gode es, datsin oetmudecheit: die 13sulwi louen. Nu hort ene grote oetmudecheit van heme, 14dat der gude Got, der geweldege Got, der ombegriplike 15Got sich also neigde ende quam tenen crancken mensche 16met sinre edelre gotheit, ende sich oec nog also neigt 17tenen igeliken kersten mensche. Wie arm ogte wie sondech 18hi es, begert hi sins met regten herten ende bet berůwe-19nisse sinre sonden, hi neigt sich te heme met sinre genaden. 20+‖ Twelfde dat an Gode es, dats volcomenheit: dir 21sulwi na uolgen. War ane es Got uolkomen, an eenre doegt 22ogte an tween? - Neen, his uolkomen in allen dogeden 23ende an allen guden dengen. His uolkomen an sconheide, 24an wisheide, an gutheide, an mildecheide, an sutecheide 25ende, kurtelike, wat an Gode es, dats volkomen. Ende due 26der Gotssoen op ertrike was, so was hi als uolkomen, ende 27wat gut was, dat was al volkomenlike ane heme. Also 28sprict S. Johannes: ‘Ane Gots Sone was genade ende alle 29dogede sonder mate volkomen.’ Sent genade ende alle 30dogeden so volkomen an heme sin, so sulwi billike sinen 31dogentliken leuene na volgen ende dor sine volkomenheit 32sulwi heme na uolgen so wi naeste mogen, ende sulen | |
[p. 434] | |
1+vor ons setten sin leuende leuen ende sulen ons derna 2bilden; want die Gots leuene na volgt ende sin lenen na 3+Gots leuene ‖ bilt, hi mach wale vel dogede ende leuen 4van volkomenheide an heme leren. Nu suldi mercken wie 5volkomen onse Here es in sinre groter gotheit ende in 6sinre suter sutecheit. Sent hi sinen Sone so utermaten 7grote volkomenheit gaf, wat wandi dan wie uolkomen hi 8es in hem seluer in sinre gotheit ende in sinre menscheit? 9Dan mach niman bekennen nog begripen nog te worde 10brengen. Siet, hir tue en mach niman comen hin comer 11met dogeden tue. 12Nu geue ons Got op ertrike also te leuene in dogeden 13dat wi dewege leuen met heme besitten in himelrike. Amen. |
|