Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen– Auteursrecht onbekend
Regelnummers proza verbergen
| |
22XXXI. Dets dbuec van den palmboeme.Ga naar voetnoot2223‘Dixi: “Ascendam in palmam etc.”’ Dese wortGa naar voetnoot23Ga naar voetnoot23, 24 24sprict der Prophete, ende sprict || aldus: ‘Jc ben geelom-Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot24 25men op din palmboem ende sal smaken sinre urogt.’ | |
[pagina 440]
| |
1Der palmboem [- gestelike te verstaene -] heft seuenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2telgere, ende igelic teleg heft ene blume ende ene(n)Ga naar voetnoot2 3uogel. Ende sinct een igelic vogel enen sunderliken sanc,Ga naar voetnoot3 4ende jgelike blume heft hare sonderlike smake ende har 5sonderlike uarwe ende sonderlike sconheit. 6Bi desen palmboeme es betekent een igelic selech 7mensche die van Gode suten sanc sinct ende scone blumenGa naar voetnoot7, 12, 22, 24Ga naar voetnoot7 8brenct. Want die Gode met stedegen dogeden dese bete-Ga naar voetnoot89keninge brenct an sinen werken ende an sinen leuene, hi 10mach wale spreken: ‘Dixi: “Ascendam in palmam: 11jc ben geclommen op din palmboem, ende daer willicGa naar voetnoot11 12rasten.”’ Want welc mensche den seuenden telg ouer 13climt, dat geet an dewelike raste, dar die sele bi GodeGa naar voetnoot13 14rasten sal in oueruludeger sutecheit. Ende na dir rasten 15comet vel schire dewege raste, dar mi af lest: ‘HecGa naar voetnoot15Ga naar voetnoot15 16requies mea: dits min raste, dits min erue: hir sal ic 17eweli||ke rasten met din leuentgen Gode.’Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot17 18Die wortele dar dese boem af west, dats regt endeGa naar voetnoot18 19uast geloue. Want van dir wortelen wast vrogte der 20hellen ende hope der eweliker urouden ende der eweliker 21selecheit ende vrogt alre guder wercke: die wassen alleGa naar voetnoot21Ga naar voetnoot21 22van din dat der mensche geloeft dat hem geloent sulGa naar voetnoot22Ga naar voetnoot22 23werden na sinen wercken, beide van guden ende vanGa naar voetnoot23 24quaden. Ende dar af laet der mensche die sonden ende 25duet gude werc dis hi geloeft dat hi met guden werckenGa naar voetnoot25 26dewege uroude verdinen sal, ende dis hi geloeft eens 27tucomens leuents na desen leuene. Dar af sprict S. Augustin:Ga naar voetnoot27 28‘Dats een lof dis gelouen dat wi dis geloeuen dis wi nitGa naar voetnoot28 | |
[pagina 441]
| |
1gesien en mogen. Dat der mensche des geloeft dat hi siet,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1, 2, 4, 9, 12, 14, 15, 21Ga naar voetnoot1 2dats cleens dancs wert; mar dat der mensche des geloeftGa naar voetnoot2 3dat mi heme van Gode segt ende dat hi noit en sag, 4dats dancs wert. Want dats eens igelics kerstens menschenGa naar voetnoot4 5regt die behauden bliuen sal, dat hi geloeue sterkeli||keGa naar margenoot+Ga naar voetnoot5 6alre kersteliker saken ende alle dis mi hem van GotsGa naar voetnoot6 7gewaude, van sinre wisheit, van sinre gutheit, van sinre 8ewecheit ende van sinre gerechtecheit segt: des sal der 9mensche geloeuen als sterkelike in den herten dat hit 10toene in sinen wercken. Want also als die werc doet sinGa naar voetnoot10Ga naar voetnoot10 11sonder geloeue, also es oec der geloeue doet sonder gude 12werc. Want welc mensche in hoeftsonden legt ende on-13regte left ihegen die gebot ons Heren ende ihegen sinen 14raet, die mensche en heft engenen regten geloue. WelcGa naar voetnoot14 15mensche dan regten geloeue heft, di heft oec regte endeGa naar voetnoot15 16gude werc; want die wortele van allen guden wercken 17die es gewortelt in din herten ende hefter in gemactGa naar voetnoot17 18ene grontfestinge, ende van dir wortelen waest dan derGa naar voetnoot18 19palmboem. 20Tseltboemde van desen boeme dats willentlic armude,Ga naar voetnoot20 21dat der mensche niwets en gere dan sinre nauwer not-Ga naar voetnoot2122dorten. Ende al had hi oec sulke bersten, die sulde hiGa naar voetnoot22 23gerne liden dor || Gode, die also arm was dat hi so velGa naar margenoot+ | |
[pagina 442]
| |
1en hadde darne sin Muder in gewenden mogte due hiGa naar margenoot+ 2geboren wart. Want sin herberge was een gemeine stalGa naar voetnoot2 3ende sin bedde was ene cribbe in der irster nagt, due hiGa naar voetnoot3. 4geboren wart. Ay liue mensche, bedenct wie dor arm urGa naar voetnoot4 5Sceppere was dor v, ende hebt oec armude ende bersteGa naar voetnoot5 6dor heme; want hi sprict also: ‘Due ic irst geboren wart, 7due uilic in armude, ende in armude bleuic tot in minre 8doet.’ Ende dar ombe sprict hi so decke: ‘Selech sin dieGa naar voetnoot8 9armen: ic wilse seluer troesten sutelike.’ 10Der palmboem heft alle sine sconheit op gericht iegenGa naar voetnoot10 11himelrike ende es onder cleine ende smal. Also sal der 12mensche alle sinen ricdum din hi op ertrike hebbenGa naar voetnoot12, 17, 21, 22 13mogte, din sal hi willechlike laten dor din eweliken 14ricdum, ende sal gerne arm ende versmaet sin op ertrike: 15so wert hi erhoegt in himelrike. Also sprict onse Here:Ga naar voetnoot15 16‘Sele[e]g sin die armen: himelrike || es hore.’Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot16 17Der jrste telg es dat der mensche bekennen sal wan hiGa naar voetnoot17 18comen es ende war hi uaren sal vel schire. Want nu en 19leeft niman lange; als ons der prister maent: als hi ons 20dasschen opt hoeft legt, so sprict hi: ‘Memento quodGa naar voetnoot20Ga naar voetnoot20 21cinis es, etc.: mensche, gedenc daste erde best endeGa naar voetnoot21 22weder terden werden salt.’ Als sig der mensche bekent,Ga naar voetnoot22 23dat sin nature so regte cranc es, so bekent hi oec dat hiGa naar voetnoot23 24al sine dogede die an heme sin, ende wat guts an heme 25es, dat hi dat al van Gode heft; als der Prophete sprict: 26‘Al onse selecheit ende onse dogede ende wat guts anGa naar voetnoot26Ga naar voetnoot26 27ons es, dats al van der genaden ons Heren ende es al in 28sinre gewaut besloten.’ | |
[pagina 443]
| |
1Der vogel die op desen telg sit, dats een pau. DerGa naar margenoot+ 2pau es van dir naturen, in der mitdernagt, als hi alre-Ga naar voetnoot2Ga naar voetnoot23vast sleept, so screit hi iamerlike ende wect hem seluer,Ga naar voetnoot3 4ende besiet hem dan ogt hi din spigel op sin hoeft hebbe; 5ende vint hin dan, so sleept hi sonder sorge. || Hir bi esGa naar margenoot+ 6betekent der selege mensche, die sal dis paus natureGa naar voetnoot6Ga naar voetnoot6, 19, 22, 24 7hebben. Alse hi te middernagte alreuast sleept ende hiGa naar voetnoot7 8dan erwect, so sal hi besien sin dogede of die op gerichtGa naar voetnoot8 9sin ihegen Gode in bernenden minnen, ogte weder siGa naar voetnoot9 10erkaut sin ogte al verlosschen. Ende vint hi dan din 11schonen spigel der dogede op sinre selen hoeft, entrowen, 12so mag hi wale sekerlike slapen sonder sorge.Ga naar voetnoot12 13Din spigel din hi venden sal op der coninginnen hoeft,Ga naar voetnoot13Ga naar voetnoot13 14sinre selen, dat sal wesen bernende minne, ende die opGa naar voetnoot14 15gerigt ihegen Gode; als hi desen spigel vint, so mag hi 16wal sutelike slapen. Also sprict een heileg man: ‘Here, 17al eest dat ic slape, geft mi die genade dat mine seleGa naar voetnoot17 18wake met v, ende ic wale si behut met dogeden.’ DerGa naar voetnoot18 19mensche es sculdeg altoes sin dogede te hudene, beideGa naar voetnoot19 20dach ende nagt; want geliker wis als mi altoes din pau 21besiet ombe sin scoen geuiderte, also huet ende besietGa naar voetnoot21 22der diuel altoes dis || selegen menschen sele ende pintGa naar margenoot+Ga naar voetnoot22 23sich wire hare har schonheit der dogede beneme. Ende 24dar ombe behuft der mensche altoes in huden te 25wesene, ende als decke als hi erwact, so sal hi besien | |
[pagina 444]
| |
1of sin begerde ende sin minne berne ihegen Gode.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2Also sprict S. Augustin: ‘Als schire als der slaep vanGa naar voetnoot2 3minen oegen komt, so sal min sele ende min sen waken 4iegen Gode, ende sal besien wie min dogede bernen metGa naar voetnoot4 5stedecheide.’ 6Die blume die op desen telg bloit, dats eene uiole; 7dis clene ende es himelvar. Hir bi es betekent oetmu-Ga naar voetnoot7 8decheit. Bi der blumen uarwe es beteke[e]nt begerde diGa naar voetnoot8 9der mensche altoes sal hebben ihegen Gode, ende sal alleGa naar voetnoot9, 13, 20, 21, 22, 28Ga naar voetnoot9 10sine werc keren in dis name ende in dis ere dar wi mede 11geert sulen werden in himelrike, dats Ihesus Cristus, dirGa naar voetnoot11 12seleger selen brudegom. Bi der blumen cleinheit es bete-13kent oetmudecheit. Want dis oetmudegen menschen regtGa naar voetnoot13 14es dat hi sich altoes verwerpe ende clene make vor den 15liden: so wert hi groet vor Gode. || Also lest mi in LibroGa naar margenoot+Ga naar voetnoot15 16Regum van enen coninge din onse Here tu sprac: ‘OmmeGa naar voetnoot16, 18Ga naar voetnoot16 17daste clene wa[a]rs vor din oegen, dar ombe willic diGa naar voetnoot17 18setten tenen coninge ouer al Diserelsche volc.’ Ende 19Dauid sprict oec: ‘Oetmudecheit brect dor den himel 20ende erhoegt den mensche in himelrike.’ 21Der ander telg es ontfarmecheit. Der selege menscheGa naar voetnoot21 22sal hebben ontfarmenisse ouer enen igeliken mensche van 23al din dat hem wert an liue ogt an selen, ende salt metGa naar voetnoot23 24heme dragen. Al en mach hi heme nit vele geuen, hi sal 25heme dog guden wille toenen ende sal sich eruarmen 26ouer heme; en can his oec nit getroesten met milden 27worden, hi sal dog dinge werc der ontfarmecheit uffenGa naar voetnoot27 28metten guden wille. Al est oec dat een mensche | |
[pagina 445]
| |
1sulke saken duet die weder Gode sin, dan sal heme enGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1Ga naar voetnoot1 2ander nit te sere uerkeren ende en sal sin herte nit setten 3te starc op din rigtstul ouer dis menschen onregt, marGa naar voetnoot3 4hi sal dencken wat hi woude dat mi heme dade || ogt hiGa naar margenoot+ 5in dir schout ware, ende dat selue sal hi enen anderen 6duen, ende sal Gode bidden dat hi sich eruarme ouer din 7mensche. Die oec meesterscap ende gewaut heft dat hi 8donregt berigten sal, die sal hardelike berespen dat teGa naar voetnoot8 9berespen es, ende sal dog altoes ontfarmenisse derbi heb-10ben, also dat hit due met segten herten ende met minliken 11worden. Al est oec dat donregt so groet es dat hit swar-Ga naar voetnoot11Ga naar voetnoot11 12like ende met harden worden beteren ogte berespen muet, 13so sal hi namals gutlike ende minlike gebaren, ende metGa naar voetnoot13 14heme wandelen also dat dergene wal merke dat hit van 15regte dede dat hine so hardelike berespde omb sin onregt, 16ende nit van onvermogenheide. Ende dis sal der menscheGa naar voetnoot16 17altoes gedenken, en mags engeen raet sin hin muteGa naar voetnoot17 18gepinget werden, omb te vele hardecheide ogte omb teGa naar voetnoot18 19vele mildecheide, so sal hi liuer hebben gepinget te wesene 20omb te vele mildecheide dan omb te vele hardecheide;Ga naar voetnoot20 21|| want gi sult dat weten dat die pine sagter es ombe teGa naar margenoot+Ga naar voetnoot21 22uele mildecheide dan omb te uele hardecheide. Want 23onse Here hi sprict seluer: ‘Siet ane mi ende leert seg-Ga naar voetnoot23 24techeit ende mildecheit bi mi.’ 25Der uogel die op desen telg sit, dats een withoppe;Ga naar voetnoot25 26die heft die nature dat hi ouer die graf uliigt ende dieGa naar voetnoot26 | |
[pagina 446]
| |
1doden claget. Also sal der selege mensche duen: hi salGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1, 6, 21Ga naar voetnoot1 2clagen din iamerliken doet din die sele ontfeet van dinGa naar voetnoot2Ga naar voetnoot2 3hoeftsonden, ende sal uligen ouer die doden, dat sin die 4menge hoeftsonden die di selen verslaen, ende sal besienGa naar voetnoot4Ga naar voetnoot4 5wie die selen in den sonden liggen uerslagen. Ende salGa naar voetnoot5 6gedencken dat der mensche met eenre igeliker hoeftsondenGa naar voetnoot6 7uerdint heft na regte dat hi ewelike pine in der hellen 8sulde hebben, en hadden Got nit met sinre genaden endeGa naar voetnoot8 9met sinre ontfarmecheide weder geholpen. Ende sal dan 10bekennen dat hi dan edelen Got so menge onwerdecheitGa naar voetnoot10 11heft gedaen in den sonden, || ende sal dat van innegenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot11 12herten clagen ende den guden Gode bidden dat hi dieGa naar voetnoot12 13doeden erquecke met sinre genaden ende met regten roweGa naar voetnoot13 14van hare scout ende hise gense met sire godelikerGa naar voetnoot14 15artsetrien van al hare sucden ende hise behuden willeGa naar voetnoot15 16in guden leuene. 17Die blume die op desen telg bloit, dats ene water-Ga naar voetnoot17 18blume die es harde scone ende erwandelt tehant. DarGa naar voetnoot18 19bi es betekent donstedecheit der werelde: har sirde endeGa naar voetnoot19 20har uroude di es schone ende tegeet tehant. Dis sal derGa naar voetnoot20 21selege mensche gedencken dat al teganclic es dat op 22ertrike es, ende durt onlange. Die heden leeft, his morgen 23doet; die heden gesont es, hi es morgen siec; die heden 24ric es, his morgen arm. Dus nemet iamerlike ende kortelike 25ende, ende die meest urouden ende ricdums heftGa naar voetnoot25 | |
[pagina 447]
| |
1op ertrike, sins es meest tontsine te genre werelde. DaerGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2af sprict S. Bern.: ‘Alle dine souden werden te wormen 3in der || hellen ende grauen di dor din herte allen tit.’Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot3 4Ende dar af sprict onse Here seluer: ‘We, we din rikenGa naar voetnoot4 5liden! sin sulen nemmer troest ontfaen van Gode. Si 6hebben meer gemint gut ende ere ende tegenclike uroude 7dan mi: dar ombe sulense eweliken rouwe hebben,’ AldusGa naar voetnoot7 8sal der selege mensche bekennen dat die werelt teganclikeGa naar voetnoot8 9es, ende sin begerde ende sin minne keren an dengenen 10die ontteganclic es, dats Got.Ga naar voetnoot10 11Der derde telg es penitentie. Der selege mensche salGa naar voetnoot11 12sinen lighame kasteien met al din arbeide ende met al 13dir pinen die heme sin ordene ende sin regele gebiet ende 14heit, ende hem seluer altoes sin notdoerfte geuen, endeGa naar voetnoot14 15sal sich altoes vlitegen dat hi sin arbeit ende sin werc 16met bescheidenheide due, enweder te luttel nog te uele,Ga naar voetnoot16 17ende sal den lighame altoes in der temperingen hauden,Ga naar voetnoot17 18also dat hi sins willen nit te geweldeg en werde nogGa naar voetnoot18 19Gode ongehorsam. 20Der vogel di||e op desen telg sit, dats een swane; dieGa naar margenoot+Ga naar voetnoot20 21weet sin doet teuoren van naturen, ende als hi morgen 22steruen sal, so sinct hi alsheden enen loueliken sanc.Ga naar voetnoot22 23Bi desen vogele es betekent der selege mensche: di salGa naar voetnoot23 24gedenken dat hi alle dage sinre doet naect, ende dagelics 25ene daffart duet. Ende als hi dis gedenct, so sal hi GodeGa naar voetnoot25 26deste vroliker dinen met sengene ende met lesene, endeGa naar voetnoot26 27sal Gode also begerlike ende also blidelike dinen dat mi 28an heme mercken moge dat hi gerne bi Gode ware. 29Die blume die op desen telg bloit, dats ene lilie; die | |
[pagina 448]
| |
1wast altoes oppert ihegen himelrike ende es altoes grune.Ga naar margenoot+ 2Bi der lilien es betekent die fire kuscheit die der menscheGa naar voetnoot2Ga naar voetnoot2 3sal hebben an willen ende an werken. Ende geliker wis 4alse die lilie altoes grune es an haren stele ende an harenGa naar voetnoot4 5bladeren, also sal der selege mensche grůien ende bloienGa naar voetnoot5Ga naar voetnoot5, 13, 18, 21, 23, 25Ga naar voetnoot5 6in allen dogeden ende sal altoes tu nemen an gudenGa naar voetnoot6 7werken ende in guden || leuene. Geliker wis alse die lilieGa naar margenoot+Ga naar voetnoot7 8altoes op wast ihegen himelrike, also sal sin herte ende 9sin begerde altoes op gerigt sin ihegen Gode. Alse Got 10dan siet dat hi tideg es, so brict hin af ende beheltenGa naar voetnoot10 11in der himelscher borg ewelike met urouden ende met 12minnen.Ga naar voetnoot12 13Der uirde telg es sute gedagte. Als der menscheGa naar voetnoot13 14sutelike weint na onsen Here, also dat hi van herten 15claegt ons Heren martele, ogt dat hi bekent dat hem 16Got grote genade heft gedaen, ende hi hem dis met suten 17tranen danct, dat heit sute gedagte. Dese lof ende deseGa naar voetnoot17 18sute gedagte meret den mensche sin dogede, ende uermaentGa naar voetnoot18 19Gode dat hi sine genade in der selen giet. 20Der uogel di op desen telg sit, dats der uogel mettesGa naar voetnoot20 21menschen anschine. Die uogel es van derre naturen, 22ten irsten als hi vligt ut sinen neste, so doet hi den 23irsten mensche din hi ontmuet, ende vligt dan op eenGa naar voetnoot23 24water ende dweet sin anschin dren, ende als hi dan sietGa naar voetnoot24 25dat || hi ende der mensche een anschin hebben ende derGa naar margenoot+ | |
[pagina 449]
| |
1een den anderen gelic es ende hi sinen bruder gedoetGa naar margenoot+ 2heft, son wert hi nemmermeer blide derna. Bi desenGa naar voetnoot2 3vogele es betekent een igelic seleg mensche, want wiGa naar voetnoot3, 5, 12, 19 4hebben alle onsen bruder Ihesum Cristum gedoet. EndeGa naar voetnoot4 5sal der mensche dan dencken wi hi sinen Bruder gedoet 6hebbe met sinen sonden, die van gotliker ende van men-7scheliker naturen sin bruder was. Als hi dit an siet endeGa naar voetnoot7 8bekent, son salre sich billike nemmermeer derna uerblidenGa naar voetnoot8 9met engeenre saken die teganclic es. 10Die blume die op desen telg bloit, dats ene rose, dieGa naar voetnoot10 11scone ende minlike es an te sienne. Dar bi uerstawi ber-Ga naar voetnoot11 12nende minne die der mensche sal hebben in Gode. HiGa naar voetnoot12 13sal gedencken an die grote minne die Got tons hadde 14due hi din iamerliken doet dor ons leet, ende sal dencken 15met wie groter minnen hise leet. Ende van din gedenc 16kenisse sal sin herte geuulic werden, ende sal Gode || minnenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot16 17also sterckelike ende also sere dat hi sich liuer doedenGa naar voetnoot17 18lite eer hi Gode uerbelgde met eere hoeftsonden.Ga naar voetnoot18 19Der uifde telg dats begerde, datter mensche ons Heren 20begert met allen sennen also cragtelike dat hi al sin 21begerde gestict heft in din begerliken Got. Dese sele magGa naar voetnoot21 22wale spreken metter Selen in Der Minnen Buke: ‘FilieGa naar voetnoot22 23Iherusalem: gi dogtere van Jerusalem, kondeget minen 24liue dat ic van sinre minnen quele.’Ga naar voetnoot24 25Der uogel di op desen telg sit, dats ene nagtegale: 26die sinct harde blidelike al die somersche nagt, ende alseGa naar voetnoot26 27gewar wert dat die nagt verwandelt ihegen din dag, so | |
[pagina 450]
| |
1hoegtse haren sanc. Hir bi es betekent der gestelic mensche.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1Ga naar voetnoot1, 16 2Alse die nagt der sonden ende houerdeges leuens in hemeGa naar voetnoot2Ga naar voetnoot2 3verwandelt in dogeden ende sin leuen bat gerast wertGa naar voetnoot3 4ende begint te beterne, ende Gode in allen dengen batGa naar voetnoot4 5bekent ende meer mint dan hi tevoren dede, dan hoegt 6hi sinen sanc: || dan es die nagt verwandelt ihegen dinGa naar margenoot+Ga naar voetnoot6 7dag, ende loeft Gode met alre arbeit deste uroliker.Ga naar voetnoot7 8Want hi uerbliet sich op dat himelsche erue dat hemGa naar voetnoot8 9Got geuen wilt na desen corten leuene, ende bereit sigGa naar voetnoot9 10altoes derihegene van herten ende van selen, op dat hire 11met eren come. Onse Here hi sprict in der Ewangelien: 12‘Siet dat gi altoes bereet siet; want gin wet wanneerGa naar voetnoot12 13ic come.’ 14Die blume die op desen telg bloit, dats ene side-Ga naar voetnoot14Ga naar voetnoot14 15blume; din heft nit uolkomenre uarwen ende betekent 16din gesteliken mensche die sig so sere ueriamert na GodeGa naar voetnoot16 17dat hi bleec wert ende sin rosenvarwe verlist ende alleGa naar voetnoot17 18sin ulisecheit, ende heft dan sin senne in getre[e]ct,Ga naar voetnoot18 19also dassin sele scone es vor Gode ende sin herte claer 20ende reine, ende also reine datter Got gerne in woent: 21an dese sconheit heft hi al sinen vlit gelegt, also dat hiGa naar voetnoot21 | |
[pagina 451]
| |
1luttel agt op dutterste sconheit. Dese mensche mag walGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1, 12, 15 2spreken: ‘Nigra sum: dat ic van butene bleec ben, ||disGa naar margenoot+Ga naar voetnoot2Ga naar voetnoot2, 4 3en wonder v nit: die himelsche genade heft mi verselewet.Ga naar voetnoot3 4Wattan, wie bleec ic van butene ben, jc ben van bennenGa naar voetnoot4 5harde scone ende beualle Gode wale vor sin anschin.’Ga naar voetnoot5 6Der sesde telg dats gebet, datten die sele met regterGa naar voetnoot6 7begerden bit te hare te komene, ende sprict: ‘Com hareGa naar voetnoot7Ga naar voetnoot7Ga naar voetnoot7, 8 8tons, utuercoren liue Here! com hare, sute Brudegom! 9Du best Ihesus, min ouerste gut!’ Alsen die reine sele 10als [dus] gutlike bit met groter begerden ende met kuschenGa naar voetnoot10 11leuene, so comt hi dan ende berigt al dat in der selenGa naar voetnoot11 12gebrac, ende berigt din mensche van allen dengen naGa naar voetnoot12 13sinen wille, also als heme tamelic es.Ga naar voetnoot13 14Der uogel di op desen telg sit, dats een swalwe; die 15nemt har spise vligende. Also duet der gestelic mensche: 16hi nemt die spise der selen al uligende. Dese vloch esGa naar voetnoot16 17begerde dar die sele mede uligt in dat himelsche lant.Ga naar voetnoot17 18In desen uloge, dats met derre begerden, wert die sele 19gespist; die spise ůůtse al||so dasse op ertrike trost nogGa naar margenoot+Ga naar voetnoot19 20tuuerlaet en nemt in engenen dengen dan in den himel-Ga naar voetnoot20Ga naar voetnoot20 21schen [troest] allene: dar suecse troest ende werter medeGa naar voetnoot21 22gespist. Also sprict S. Augustin: ‘Gi sult allen tegancliken | |
[pagina 452]
| |
1troest versmaden ende sult v herte op richten in dinGa naar margenoot+ 2himelschen troest allene.’ 3Die blume die op desen telge bloit, dats eene metsut-Ga naar voetnoot3 4blume; dis van dire naturen dasse har altoes neigt ihegenGa naar voetnoot4 5der sonnen. Also duet die gestelike mensche: hi keersinGa naar voetnoot5Ga naar voetnoot5, 10, 16Ga naar voetnoot5 6herte, sin senne ende alle sine begerde ihegen der himel-rGa naar voetnoot6Ga naar voetnoot6 7scher en(de) der leuentger Sonnen, die met sinre schoenheitGa naar voetnoot7 8himelrike ende ertrike heft erligt ende di ligt ende uroudeGa naar voetnoot8 9ende een spigel es alre urouden ende der eweliker selecheit. 10Jhegen dese leuentge Sonne keert der selege mensche sinGa naar voetnoot10 11herte ende sinen wille altoes also geheellike dat sin wille 12es al dat Got duet ende gehenct, ende van engenenGa naar voetnoot12 13dengen en wert bedruft dis Got ge||staet: also geheellikeGa naar margenoot+Ga naar voetnoot13 14es sin wille geuugt in den wille ons Heren. 15Der seuende telg dats gehele sutecheit. Als der 16mensche al die telgere van desen boeme ouer climt met 17stedegen dogeden, ont hi comt tin ouersten telge, so 18geft onse Here also grote sutecheit in die reine sele datseGa naar voetnoot18 19den lighame onuerdraglike wert, ende also onuerdraglike 20dat hi heme met pinen onthelt in sich seluer. Want dieGa naar voetnoot20 21sutecheit es so groet dat hem der cragt geberst, ende enGa naar voetnoot21 22canse van naturliker crancheit nit onthauden: ende mutGa naar voetnoot22 | |
[pagina 453]
| |
1der geest den lighame dragen: also cranc wert hi bi wilenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2van der gotliker sutecheit. Ende dan wert der gest soGa naar voetnoot2 3starc dat hi den lighame dregt: regte also als gi siet 4datter gesonde mensche den siken dregt, also dregt derGa naar voetnoot4, 19Ga naar voetnoot4 5geest met gotliker cragt din cranken lighame dar hiGa naar voetnoot5Ga naar voetnoot5 6wesen sal. 7Der uogel die op desen telg sit, die heit Venix; dieGa naar voetnoot7Ga naar voetnoot7 8vogel woent altoes op || din Berg Oliueti. Die berg esGa naar margenoot+Ga naar voetnoot8 9hoge, ende es also edel datter uele guder gecrudde op wassen.Ga naar voetnoot9 10Die uogel es oec altoes allene, ende en es dire uogele nitGa naar voetnoot10 11dan een. Ende als hi heme vernuwen wilt, so gadert hi 12dedelste gecrudde dat hi uint, ende mact hem seluer eenGa naar voetnoot12 13hus. Ende uligt dan op in die lugt ende vligt der sonnen 14so nae dat hir af erhit; ende comt dan neder in sin hus 15ende sleet sin ulogele so sere tesamen dat hir af ontfenct, 16ende verbernt hem seluer ende die specien met heme.Ga naar voetnoot16 17Ende van din poluere wast dan een nuwe Uenix, endeGa naar voetnoot17 18aldus vernuwet sich die vogel. 19Hir bi es betekent die gestelike mensche, die altoesGa naar voetnoot19 20woent op din hogen Berg Oliueti, dats in hogen endeGa naar voetnoot20, 22 21in gesteliken ende in heilgen leuene, dat wale gelic es 22din hogen Berge Oliueti. Want also als der berg uerhoegt 23ende verhauen es van din dale, also es gestelic leuenGa naar voetnoot23 24uerhogt van der werelde.Ga naar voetnoot24 25Ende bi din edelen cruden die op din || berg wassen,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot25 26sin betekent die edele dogede die in gesteliken leueneGa naar voetnoot26 27wassen. Want die al die werelt doruure ende dogedeGa naar voetnoot27 28sugte, din vonde in al der werelde nit so hoge nog so 29edele dogede so in geesteliken leuene. Want geestelic | |
[pagina 454]
| |
1leuen es regte een boegart ende een berg van dogeden,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2ende dar bi eest gelic din hogen Berge Oliueti, darGa naar voetnoot2 3Venix op woent. 4Ende alse Venix ueraudert ende vercrenct, so vernuwetGa naar voetnoot4 5hi sig. Also sal der gestelic mensche duen: alse hi begintGa naar voetnoot5Ga naar voetnoot5, 14 6af te nemene ende te tregene an den dinst ons Heren 7ende sin dogede begennen te slipene van sinre guderGa naar voetnoot7Ga naar voetnoot7 8uffeningen ende van sinen guden werken, entrowen, so 9sal hi sig vernuwen, ende sal al ombe gaen in din cloesterGa naar voetnoot9 10van bruder te brudere ende sal sonderlike dogede leren.Ga naar voetnoot10 11Ende sal merken wie ulitelike si har dogede ufen met 12gehorsamheide, met oetmudecheide, met mildecheide, met 13vretsam||heide ende met anderen guden werken. Dit sinGa naar margenoot+Ga naar voetnoot13 14die dogede ende die edel gecrudde die der gestelic menscheGa naar voetnoot14Ga naar voetnoot14 15gaderen ende samenen sal in sin herten; ende sal besienGa naar voetnoot15 16wie sin dogede vergangen ende verslepen sin in gudenGa naar voetnoot16 17uffeningen ende in bernender begerden ende minnen dieGa naar voetnoot17 18hi te Gode hebben soude. Ende als hi sin gebrekenGa naar voetnoot18 19bekent, so sal hi op uligen in die gotlike Sonne, ende 20sal sine begerden also cragtelike keren in Gode dat hiGa naar voetnoot20 21van din himelschen schine verwerme, ende sal Gode so 22na uligen in der starker begerden dassin sele geensterenGa naar voetnoot22 23ontfa van der leuentger Sonnen. Ende met dir hitden sal 24hi herneder comen in sin hus, dats in sin herte, ende 25sal dan sin ulogele tesamen slaen, also dasse ontfenkenGa naar voetnoot25 26ende verbernen in dogeden. | |
[pagina 455]
| |
1Bi din ulogelen sin betekent der selen dogede: die salGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2der mensche tesamen slaen met uffeningen guder werke,Ga naar voetnoot2, 9, 11 3ende sal die also vlitelike ende also || begerlike uffen inGa naar margenoot+ 4allen dogeden dat die gecrudde ontfenken, dassin die 5dogede die hi gegadert heft in sinen cloestere van enenGa naar voetnoot5 6igeliken bruder: die sal hi also begerlike uffen dasse alle 7ontfenken ende verbernen. Ende van din uire wert hiGa naar voetnoot7Ga naar voetnoot7 8vernůwet, ende so vertert in heme tragheit ende lauheit, 9ende wert dan weder een nůwe mensche. Also sprict onseGa naar voetnoot9 10Here in der Ewangelien: ‘Gi sult ane duen enen nuwen 11mensche,’ ende alsus sal sig der mensche vernůwen alse 12der vogel Venix duet. 13Die blume die op desen telg wast, dats ene uelt-Ga naar voetnoot13 14blume. Dar bi es betekent onse Here Ihesus Cristus, 15dies gelic eenre veltblumen. Want geliker wis alse dieGa naar voetnoot15 16veltblume gemeine es al dengenen dise breken willen,Ga naar voetnoot16 17also es onse Here gemeine al dengenen die sins begeren. 18Die veltblume staet in der gemeinden, het lesense armeGa naar voetnoot18 19ende rike, ende alle degene die willen ende connen, dieGa naar voetnoot19 20mogense lesen, want sins niman ver||segt. Also es onseGa naar margenoot+Ga naar voetnoot20 21Here ene gemeine veltblume, die sich vor nimanne enGa naar voetnoot21 22bergt. Hi staet openbaer op die gemeinde van din cruce: 23dar wilt hi ontfaen ende troesten al degene di te hemeGa naar voetnoot23 24comen ende sins inneglike begeren ende met oetmudegen 25herten suken. 26Ay liue mensche, ganc op desen plain, te dinen Scep-Ga naar voetnoot26 | |
[pagina 456]
| |
1pere ende clage heme al din vernoy ende din gebrekenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2met oetmutgen herten: sekerlike, his so milde, hi sal di 3troesten in der noet. Mensche, gedenc oec dat hi seluer sprict:Ga naar voetnoot3, 12, 13, 15 4‘Jc ben eene veltblume an minen clederen ende an derGa naar voetnoot4Ga naar voetnoot4 5gemeinheit. Jc ben gecleet met roden clederen, dats min 6rosenvarwen bluet, dat ic dor di storte. En reueer di nit:Ga naar voetnoot6 7jc ben din sceppere, ic ben dedelheit dinre selen endeGa naar voetnoot7 8dinre naturen. Sech, dar bi ontfarmde mi dins, endeGa naar voetnoot8 9quam van himelrike ut mins Vader scode ende heb diGa naar voetnoot9 10gesugt.’ Also sprict S. Augustin: ‘Hi quam ut himelrikeGa naar voetnoot10 11ut sins Uader scode || ende quam in ertrike in sinre MuderGa naar margenoot+Ga naar voetnoot11 12busem ombe dat hi den mensche sugte ende weder bregte 13te sinre edelheit. ‘Ay liue mensche,’ sprict onse Here, 14‘jc ben din vader: dar bi minnic di so sere dat ic min 15bluet dor di storte. Nů seg, liue mensche,’ sprict hi, 16‘wie mi din minne gecleet heft. Dar bi bennic gelic derGa naar voetnoot16 17veltblumen an minen clederen. Jc ben oec gemeine al 18dengenen die mins begeren: min leuen, min doet, minGa naar voetnoot18 19genade, min rike, al eest gemeine. Jc ende min Vader 20ende der Heilege Geest, alle sin wi gemeine al dengenen 21die met otmudegen herten ende met regten herten troest 22ende genade van ons begeren: din willic mi seluer geuen 23met allen troeste, ende na desen ellendegen leuene willicGa naar voetnoot23 24 har loen sin ende har uroude; want mi en es niman teGa naar voetnoot24Ga naar voetnoot24 25sondech. Jc ben een oustere, ende wat din diuele ontfelt,Ga naar voetnoot25 26dat lesic op ende haut.’Ga naar voetnoot26 27Nu hort grote gutheit van Gode: hi gelict sich enen 28oustere. || Also als gi siet, dar die rike lide sniden, darGa naar margenoot+ | |
[pagina 457]
| |
1gaen die arme na ende ousten dat den uperen ontfelt,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2alsoe dut Got. Der diuel es der rike man ende gaet voreGa naar voetnoot2 3met sin uperen ouer al die werelt ende snit menge edele 4sele die Got kochte met sinen gebenediden blude. So es 5dan onse Here der arme man ende gaet altoes na endeGa naar voetnoot5 6oust, ende war heme ene sele werden mag, die lest hiGa naar voetnoot6 7op ende beheltse. Ay sekerlike, hir mach mi sien groteGa naar voetnoot7 8genedecheit van Gode ende grote ontrowe van den mensche,Ga naar voetnoot8, 9, 13, 15, 17, 19, 24, 26 9want Got den mensche gegeuen heft vrien wille te kisene 10weder hi wilt Gode of den diuel, ende der vermaledide 11sondere den diuel kist, ouermits sinen eigenen wille, ende 12leet Gode, dats groet iamer.Ga naar voetnoot12 13Nu sprict onse Here aldus: ‘Owi mensche, lat di 14gedencken dat ic een oustere ben worden dor di.’ HiGa naar voetnoot14 15sprict oec: ‘Liue mensche, gedenc wie ic di gesugt hebbe. 16Jc liet,’ sprict hi, ‘himelrike, min regt erue, ende quam 17op ertrike ende wart mensche, || ende gaf min herte vanGa naar margenoot+ 18minen lighame ende min sele gaf ic van mi te scheidene, 19ombe dat ic din herte suchte ende dine sele. Liue mensche, 20dis gedenke ende laet di ontfarmen mins ellents, want icGa naar voetnoot20 21heb mi gellentget dor din lifde: nů gef mi din herte, datGa naar voetnoot21 22ic suchte op ertrike. Keer di ane mi, gef mi din herte 23teinre rasten ende dine sele teinre minnen, dats dis icGa naar voetnoot23 24begere.’ Ay liue mensche, nů kere weder te derre suter 25Veltblumen: hi es so vol ontfarmecheide, hi sal dinsGa naar voetnoot25Ga naar voetnoot25 26ontfaen harde liflike. Owi, alle die menschen die sich ie | |
[pagina 458]
| |
1van der edelre Blumen keerden, die keren hastelike wederGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2met regten rowe an sin genadecheit ende suken troest anGa naar voetnoot2 3sin ontfarmecheit met regter oetmudecheit, want hi sprict 4seluer: ‘Alle die mi suken met regter oetmudecheit, siGa naar voetnoot4 5sulen genade ane mi venden.’ 6Nu suldi weten dat Got nit allene ene veltblume enGa naar voetnoot6 7es, als hi he||me seluer heit: hi es oec sinen vrinden eneGa naar margenoot+Ga naar voetnoot7 8lilie in din beslotenen boegart. Want geliker wis alseGa naar voetnoot8 9mi die lilie altoes begerlike besiet in din beslotenenGa naar voetnoot9, 10 10boegarde, also es Got altoes begerlike in din vretsamen 11herten. Als sich der selege mensche pint vretsamlike teGa naar voetnoot11, 15, 20 12leuene met enen igeliken die bi heme es, beide vanGa naar voetnoot12 13bennen ende van butene, ane werken ende an worden,Ga naar voetnoot13 14sonder onuermogenheit ende sonder nijt ende sonder quadenGa naar voetnoot14 15wille, dese mensche es wale gelic din beslotenen boegarde.Ga naar voetnoot15 16Die sin herte altoes besluet also uaste datter al arch waenGa naar voetnoot16 17ende alle nidecheit ende rancuer buten blift, ende sin montGa naar voetnoot17 18also besloten es dat hi van nimanne quaet en sprict, uoreGa naar voetnoot18 19hem noch agter heme, ende al dat hi hort ende siet, 20altoes ten betsten kert, die mensche es wale een besloten 21boegart. Jn desen boegarde wilt Got rasten sutelike ende 22urolike met derre heileger selen. Dat weten wale desulkeGa naar voetnoot22Ga naar voetnoot22Ga naar voetnoot22 | |
[pagina 459]
| |
1die desen || verwenden boegart dragen, want si geuulenGa naar margenoot+ 2bi wilen dasse uerswigen en connen, sin mutent openbarenGa naar voetnoot2 3in worden ogt in gelate ogt in der stemmen, van 4der groter weldecheit die bennen hen es. Ende alst danGa naar voetnoot4 5horen die gene metten nidegen ende met den verrotdenGa naar voetnoot5 6herten, so verkeren sit hen, ombe dassis nin geuulen;Ga naar voetnoot6 7mar sin dragen desen boegart nit: dis en smakense oec 8der vrogt nit. 9Te derre selen sprict onse Here: ‘Mi heft verlanct datGa naar voetnoot9Ga naar voetnoot9 10ic din anschin moge an sien.’ So mag die sele wal spreken: 11‘Descendit amicus meus.’ Also sprictse in DerGa naar voetnoot11 12Minnen Buke: ‘Com herneder, min Geminde, in dinenGa naar voetnoot12 13boegart! nu com, liue Brudegom: min hof es harde wale 14gebloit met menecfultgen blumen van edelen dogeden,Ga naar voetnoot14 15ende onderdeelt met grase van inneger begerden. NuGa naar voetnoot15 16com, Minnere der minnen, die alle senne verhoget; comGa naar voetnoot16 17in dinen boe||gart, die ombmuert es met urochten dinGa naar margenoot+Ga naar voetnoot17Ga naar voetnoot17 18hulde te verlisene, ende dar tue met huden din minneGa naar voetnoot18 19te behaudene. Nu comt here, togt ende scame, ende staetGa naar voetnoot19 20vor der porten ende huet dat ic ende min Lief metGa naar voetnoot20 21engeenre ondogt en werden gescheden. Nu com here,Ga naar voetnoot21 22min Helsere, ende cusse mi; want din boegart es waleGa naar voetnoot22 23besloten metten slote der regter oetmudecheit.’ So sprictGa naar voetnoot23 24dan onse Here: ‘Ic wil neder clemmen in minen boegartGa naar voetnoot24 25ende wil sien die blumen in din dale ende of die reuenGa naar voetnoot25 26iet bloien.’ | |
[pagina 460]
| |
1Die blumen in din dale dassin die rene dogeden in dinGa naar margenoot+ 2geuretden herten, ende die gebloide reuen dats vrolicheitGa naar voetnoot2 3in Gode. Wat den mensche ontmuet, dat sal hi urolikeGa naar voetnoot3 4dragen in Gode, ende in alle sinre arbeit sal hi ene 5begerlike uroude ontfaen in Gode. Ende altoes sal 6hi begeren verdriet ende vernoy te dogene in der minnenGa naar voetnoot6 7ere. Dassin die reuen die altoes sulen bloien in din herten 8suteli||ke ende minlike, alse der mensche blide es in wederwerdegenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot8, 9, 12, 22 9saken. Want also vele als sich der menscheGa naar voetnoot9Ga naar voetnoot9 10ontgaden can, also vele heft hi Gots. Want dat lief met 11liue liflike es, dats cleinre minnen wert; mar dat der 12mensche in vernoye ende in verdriet blidelike es in Gode, 13dassin die blumen ende die reuen dar Got bi rasten wilt. 14Alse hi seluer sprict: ‘Jc hebbe gerast onder minre vrin-Ga naar voetnoot14 15dinnen scade, ende die vrogt van haren dogeden die heft 16mi gespist, ende die spise es mi dor sute in minen mondeGa naar voetnoot16 17ende in minre kelen.’ 18Jn desen beslotenen boegarde dis reinen herten wert 19Got ende die sele tesamen gevugt. Dits een minlic boegartGa naar voetnoot19 20ende een lustelic dar die sele in Gode geuugt wert. VanGa naar voetnoot20 21derre reinre gevugtheit sprict onse Here: ‘Dese gevuegtheitGa naar voetnoot21 22hebbic dor sere gemint, ende ben mensche worden dor 23hare lifden ende hebber arbeit omb leden van mi||nenGa naar margenoot+ 24kentliken dagen. Jc ben een minnere worden hars anschins:Ga naar voetnoot24 25har sconheit, har welgedanheit ende har minlicheit heftGa naar voetnoot25 26mi tenen minnere gemact. Dar ombe starf ic an den 27cruce dat mi dese vrindinne worde teenre minnersen ende | |
[pagina 461]
| |
1ic ende si liflike tesamen worden geuugt.’ Nu es ditGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2geschiet in desen beslotenen boegart: dar rast Got ende 3die selege sele tesamen, dar niet sich die sele sinreGa naar voetnoot3 4sutecheit, alse seluer sprict in Der Minnen Buke: ‘JcGa naar voetnoot4Ga naar voetnoot4 5saet onder sinen scade dis ic gerde, ende nietde mi sinreGa naar voetnoot5 6suter vrogt.’ 7Dat wort es also te verstane alse sprake: ‘Jc heb miGa naar voetnoot7 8regte gesat ende geledeget te rastene an den wisen stocGa naar voetnoot8 9sinre menscheit ende liep hongerg op te sienne dedelGa naar voetnoot9 10vrogt sinre gutheit ende ic ilde mi te komene onder dinGa naar voetnoot10 11scade des Heilegen Gestes.’ Ay liue mensche, wie dorGa naar voetnoot11 12minlike es dese raste dar Got rast in desen paradyse,Ga naar voetnoot12Ga naar voetnoot13 13dats een blo||yende herte van allen dogeden; ende die seleGa naar margenoot+ 14rast dan weder onder din edelen scade sinre gotheit.Ga naar voetnoot14 15Nu behude Got die sele die met regter begerden rastGa naar voetnoot15 16onder din scade dis Heilegen Gestes: die sele es waleGa naar voetnoot16 17behuet van alre vresen. Te dir selen sprict onse HereGa naar voetnoot17 18in Der Minnen Buke: ‘Ay, wie scone beste in dinreGa naar voetnoot18Ga naar voetnoot18Ga naar voetnoot18 19edelheit!’ 20Nu merct wie derre edelheit werdeg es. Entrowen, 21dassin dinge ende doetmudege herten. Hen sin engeneGa naar voetnoot21 22valsche getekende lide, hen sin engene achtersprakere nogGa naar voetnoot22 23verkere, hen sin engene ypocriten nog geueesde herten,Ga naar voetnoot23 24hen sin nit die dopbelens plegen. Sulke dobbelaren plegen 25dasse al den dag arbeiden utermaten sere ombe haren | |
[pagina 462]
| |
1loen, ende alsine hebben, so ganse sauons in tauerneGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2ende verdobbelen din loen ende meer dertue. Also duen 3sulke lide die gestelic teken dragen: si uasten, si waken, siGa naar voetnoot3 4beden, si weinen, si uenien ende driuen groet arbe||it,Ga naar margenoot+ 5ende comt bi wilen dassit al verlisen ouermits ene quade 6genugde ende ene clene solatie dise nemen ut menschenGa naar voetnoot6, 9 7diese verkoren hebben in valscher genugden. Ay sekerlike,Ga naar voetnoot7 8sin sien nit wale beraden; want gestelike lide sin souden 9engene solatie nemen ut engenen menschen, dan in Gode 10allene. Ende sin duns oc nit; want degene die solatie 11ende genugde nemen ut menschen, en sin nit gestelike: 12al dragense gestelic abijt, si dragent te haren verdume-13nisse, want si sin valsche ypocriten ende toenen dasse nitGa naar voetnoot13 14en sien. Dint růrt, hi huder sich vore; want sin dragen 15nit dinge nog doetmudege herte dat Got sirt ende edeltGa naar voetnoot15 16met sinre genaden. 17Nu merct wat dese edelheit es, weder Got hir neder 18come ter selen ogt die sele hen op clemme te Gode. 19Dedelheit di die sele ontfeet, die ontfese in den gesteliken 20gebede, alse alre vlescheliker saken vergeten es. Daer 21ontfeet || Got die sele in sinre minnen ende geft harenGa naar margenoot+ 22gedenkenisse gewaut dasse haren Brudegom vint in denGa naar voetnoot22, 24 23hogsten himel met hare gedagten. Jn dir bescheidenheitGa naar voetnoot23 24geft hi hare bekennisse ende die wisheit dasse Gode wederGa naar voetnoot24 25in hare trect metter heiter wederbildingen alsich Got inGa naar voetnoot25Ga naar voetnoot25 26der selen bilt. Ende also sute alse har bekennisse es,Ga naar voetnoot26 27also reine es oec har herte, ende als wale magse oec GodeGa naar voetnoot27 28bekennen in der wederbildingen diese van heme heftGa naar voetnoot28 29ontfaen. So brenct dan douerste gutheit ene hitte in derGa naar voetnoot29 30selen ende die hitte toent der selen dedelheit dat hareGa naar voetnoot30 31har Brudegom brenct; ende behelsten dan met groter | |
[pagina 463]
| |
1begerden, in suter minnen, ende nit sich sins met vrolikerGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2ende met groter urouden, ende ontfaet van heme vollen 3troest ende gehele vroude, sonder gebreken, van allenGa naar voetnoot3 4dingen. Mar dese raste en mag nit lange duren, doch dieGa naar voetnoot4 5wile dasse durt, || so mut swigen al dat sterflic es an derGa naar margenoot+Ga naar voetnoot5 6menscheit: der mont en sprict nit nog die doetlike tonge,Ga naar voetnoot6 7mar in dir tijt beiden al die cregte der innegheit, sonderGa naar voetnoot7Ga naar voetnoot7 8wee. Oec en sal der mensche nit wanen dat hi sich dieGa naar voetnoot8, 20 9wile iet uersume met swigene an sinen gebede, want het 10beet vor heme der Wisduem, sin liue bruder Jhesus 11Cristus, te sinen Vadere in der hoger gotheit. Ende derGa naar voetnoot11 12Vader geft dan te wetene den Heilgen Geste alle smen-Ga naar voetnoot12 13schen bedoruen: dis hi seluer nit gebidden en can nogGa naar voetnoot13 14begeren, dat ordenert al der Vader in der selen, dor den 15Heilgen Geest. 16Doch en mag die stůnde nit lanc sin; want die uroudeGa naar voetnoot16 17ende die sutecheit es bouen menschelike cragt. Ende bi 18dir suttecheit en es engeen vals wanc: alle ondocht endeGa naar voetnoot18 19alle valscheit es dar ut gescheiden, ende es gesirt met 20himelschen dogeden. Susdans menschen wort ende wercGa naar voetnoot20 21ende al sin leuen es onder anderen liden een bloyendeGa naar voetnoot21 22paradis || van dogeden ende van ligten leuene. NogtanGa naar margenoot+ 23wert hi bi wilen begrepen van sinre valscher geselscap, 24ende dans engeen wonder. Want hets der guder gewonheit 25dasse doegen om die gerechtecheit Gots, ende es hen oec 26een geredenisse ter volmaectheit ende opent hen haren 27wech ten dogeden ende ter ouerster volmaectheit. Alle di | |
[pagina 464]
| |
1gene die staende sin na volmaectheide, die sulen ernste-Ga naar margenoot+ 2like arbeiden ende oec wislike huden dat Got in hen 3ordenert; want het besluet clene dat mi tguet arbeit endeGa naar voetnoot3 4qualike verteert ogt verlist. 5Bi dien huet dat der rim nog der honechdou dat bloyendeGa naar voetnoot5 6paradis urs herten iet bespraie, want dat maket dorre, 7ende maect oec doef dedel vrogt van den dogeden vanGa naar voetnoot7 8uwen herten, dar Got onder rasten wilt metter selen endeGa naar voetnoot8 9dar hi af gespist wilt werden. Want dits der besloten 10boegart daer Got ende die sele tesamenen in gevugt mutenGa naar voetnoot10 11werden. || Nu hoer, liue sele die brut wilt werden dis edelesGa naar margenoot+Ga naar voetnoot11 12Minners. Jc radi daste di onthouts van alre vleschelikerGa naar voetnoot12 13genugden ende van alre wereltliker saken die sterflike es. 14Wilte comen ter ouerster edelheit dins Brudegomen, soGa naar voetnoot14 15vlie alle onstedecheit ende kere alle dinen vlit in dinGa naar voetnoot15 16Amis van alle din herten ende van alle dinre cragt. Der-Ga naar voetnoot16 17na kere dinen vlit an din innegan paradis, wie dat gesirtGa naar voetnoot17 18ende bloyende werde met alrehande blumen van edelen 19dogeden: so west in di een boem die heit die wisheitGa naar voetnoot19 20Gots. Dats die edele wisheit die in der edelre selenGa naar voetnoot20 21plant ende groit ende bloit ende die edele urogt brenct 22dar die sute Ihesus, har brudegom, mede gespist ende 23geuuet wert. 24Nu sin vel lide, alse horen spreken van Gode ogte van | |
[pagina 465]
| |
1dogden ogte van der edelheit der selen ogt van der bliscapGa naar margenoot+ 2van himelrike, so woudense wale gut sin - het ware oec 3wale guts willen wert -, || mar utermaten cleine willentseGa naar margenoot+ 4dertue duen. Want leider - Got help ons allen! - wi 5sin alle cranc in dogen ende vliteg in genugden: ons canGa naar voetnoot5Ga naar voetnoot5 6luttel so clene denc geletten in vernoye win leggen minne 7wal gehouden. Dats grote clenheit, want mi al urenGa naar voetnoot7 8minnen gnug leuen soude. 9Nu sin sulke lide die hebben ene gebreke die hen uter-10maten sere let ende hindert. Want ombe dasse onuolmactGa naar voetnoot10 11sin ende hars ei[n]gens willen vol, ende luttel geuulenGa naar voetnoot11 12van Gode, dis en connense geloeuen dat iman anders van 13Gode iet hebbe. Ende als si in den guden de wonder Gots 14sien ogte horen, in worden ogt in werken ogt in gelate, 15so uerkeren sit, dis sis nit an verstaen. Oec en uerstaetGa naar voetnoot15 16een leec dewangelie nit, esse dar ombe vals? - Enttrowen,Ga naar voetnoot16 17nees! ‘Ja,’ spreken sulke lide, ‘wat est dar dese mede 18ombe gaen, met haren critene ende met haren sconen 19worden? Bi lode, in weet wat es: het dunct mi qua||et.’Ga naar margenoot+ 20Nogtan dasse en weten wedert guet ogt quaet es, so heft 21de quaetheit die wage van haren fellen herten also ver-22laden dasse altoes ter quaetheit wert sleet. Dmeeste wonder 23dat mi begripen mag, dat mag der gude mensche begripenGa naar voetnoot23, 25, 30, 32 24in den geeste die getruwelike Gode volgt. Ende of Got 25enen guden mensche so vele guts duet van bennen dat 26hijt onthouden en can hen muet bi wilen ut breken ende 27ouer uloyen, in worden ogt in gelate, ogte oec in critene,Ga naar voetnoot27 28van din wondere dat Got bewillen schiet in der selen van 29bouene, muet dar ombe emmer quaet sin? Nů sidi doch 30ende hoert dat een mensche enen anderen erueert met 31uttersten suken, so dat hi crit ende erschiet, - ende of 32Got in der selen mere wonder werct dan enech mensche | |
[pagina 466]
| |
1van butene werken mag in den anderen, est wonder ogseGa naar margenoot+ 2crit ende erueert wert? Bi lode, neent! Mar degene diet 3verkeren, si hebben onregt; want Got vermach || alle dencGa naar margenoot+ 4ende es geweldech te geuene den enen meer ende den 5anderen men, na dien dat hi gebiet ende wilt. 6Bitwi heme dat hi ons geue desen palmboem op te 7clemmene ernstelike ende wislike, totten ouersten telge, 8dar dewelike raste in legt. Ende sin ernstagtech in onserGa naar voetnoot8 9huden, ende nemelike in twiueliken saken dar wi engeneGa naar voetnoot9 10warheit af en weten: die beuelen Gode, die als geweldech 11es. En conwire engene urome ut getrecken, huden ons 12doch van der seaden! 13Dis help ons Pater at Filius et Spiritus Sanctus. 14Amen. |
|