Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen– Auteursrecht onbekend
Regelnummers proza verbergen
| |
14XIX. Dit sprict van S. Paulus bekeringenGa naar voetnoot14 15ende es een gut sermoen.16Beniamin, amantissimus Domini, habitabit con-Ga naar voetnoot16 17fidenter in eo etc. Dese wort lest mi in enen buke, 18heit Numerj. Dar lest mi, due Her Moyses soude steruen,Ga naar voetnoot18 19due gaf hi din twelf sonen Heren Jacobs sine benedictie. 20Ende Beniamin was der iuncste onder hen; din wart de 21benedictie gegeuen: ‘Beniamin amantissimus,’ dat 22sprict als vele: ‘Beniamin es Gode alrelifst ende hi dar 23sin leuen kunlike wandelen, ende Got wandelt met hemeGa naar voetnoot23 24alse ane enen bedde ende Got rast onder sinen asselen.’Ga naar voetnoot24 25Bi Beniamine es betekent der gude S. Paulus, ende hi 26was oec geboren van Beniamins geslechte ende es oec anGa naar voetnoot26 27desen worden Beniamine gelic. | |
[pagina 385]
| |
1Dirste wort: ‘Beniamin die es Gode der liefste,’ darGa naar margenoot+ 2ane es der gude S. Paulus wale Beniamine gelic; want hi 3es Gode der lifste. Dat mo||gewi wale mercken ane sinreGa naar margenoot+ 4bekeringen: dar toende heme onse Here vire sunderlike 5eren vore anderen heilgen. 6Dirste es, due der gude S. Paulus op din wege was dieGa naar voetnoot6Ga naar voetnoot6 7Kerstenheit te quetsene ende hi met herten ende met 8wercken weder Gode was, due toende heme Got sine 9ontfarmecheit ende slugen neder op din wege ende sprac: 10‘Saule, Saule, war ombe veruolgste mi?’ Due sprac hiGa naar voetnoot10 11tehant ende antwerde heme: ‘Here, wat wilte wat icGa naar voetnoot11 12due?’ ende was tehant gehorsam der genaden Gots. DueGa naar voetnoot12 13heme die genade irst gegeuen wart, due uffende hise. 14Dander es dat sine bekeringe der Kerstenheit nutte[r] wasGa naar voetnoot14 15ende vel orberliker dan tevoren je heilgen was. Want hiGa naar voetnoot15 16was die meeste predikere die nast Gots Sone je wart op 17ertrike, ende en wart die Kerstenheit noit van engenen 18heilgen so sere geleert so van dan guden S. Paulus.Ga naar voetnoot18 19Terde dat an sinre beke||ringen was, dat was een groetGa naar margenoot+ 20lig dat ane die stat quam dar hi bekert wart, ende wartGa naar voetnoot20 21dar ene clare schonheit. 22Tfirde es dat Got seluer was dar hi bekeert wart. Dat 23was heme ene sonderlike ere ende ene grote liefde dat 24Got van himelrike herneder quam te sinre bekeringen 25ende quam met so groter sconheit dattene menschelike 26oegen nit sin en mogten. Hir ane toende onse HeroGa naar voetnoot26 27S. Paulus sonderlike lifde ende van desen vir dengen 28begaet mi sine bekeringe vor anderen heilgen.Ga naar voetnoot28 29Oec mogewi mercken ane drin dengen dattene GotGa naar voetnoot29 30lif hadde: dat merckewi dar ane, wi Gode meest mint, 31Got hi mintene meest. Nu suldi weten dat S. Paulus die 32meeste minne hadde die erdersche mensche hebben mogte. 33Hi was so stare an der minnen dat hi sprae: ‘Jc benGa naar voetnoot33 | |
[pagina 386]
| |
1dis seker dat mi enweder swert noch doet nog engeenGa naar margenoot+ 2denc van Gode sceiden en mag.’ Want hi Gode so sereGa naar voetnoot2 3minde, so || mindene Got weder.Ga naar margenoot+ 4Nu suldi mercken drirehande lide die minnen. Dirste 5minnen slegtelike: dat sin wereltlike lide: die minnenGa naar voetnoot5 6erdersche dene so sere dasse nit geheelre minnen en hebben.Ga naar voetnoot6, 11 7Dat mogedi mercken ane enen igeliken denegen, wat inGa naar voetnoot7 8vel stucken es, dats menre dant geheel ware. Also est 9met wereltliker lide minnen: si minnen kindere, vrint, 10gut ende ere ende wereltlike vroude also dat die minne 11hars herten so wide gedeelt es dasse Gode luttel minnen. 12Dar af spriet een wis man: ‘Siet dat gi die doet nit en 13mint in din erdume urs leuens.’ Hi sprict oec: ‘Gi die 14mint die werelt, gi sult gescheiden werden in din iune-Ga naar voetnoot14 15sten dage.’ 16Dandere minnen sere ende hoger: dassin die gudeGa naar voetnoot16 17wedewen ende wideweren die dor Gode eenlugteg bliuen. 18Die geliken hen der tortelduuen: alsi haren genoet verlist, 19so bliftse altoes allene ende siet vort meer op dorre risere.Ga naar voetnoot19 20Also dun oec die kusche wedewen ende wideweren: siGa naar voetnoot20 21hauden hen || druue ende droege dor Gode.Ga naar margenoot+ 22Die derde lide minnen ene volkomene minne: dassin 23geestelike lide, die minnen also sere datse van minnenGa naar voetnoot23 24steruen. Nu suldi mercken wie sie steruen. Si steruen der 25werelde ende verwennen har vlesch ende die werelt ende 26din diuel ende leuen alse engele in vlescheliker naturen.Ga naar voetnoot26 27Dese lide mogen wale spreken met S. Paulus gelic alse 28mi van heme list, due hi neder wart geslagen op din 29 wege duo hi bekert wart, due sprac hi: ‘Jc wedersecgeGa naar voetnoot29 30minen blůde ende minen vlesche.’ Dat was als vele ge-31sproken: ‘Jc wedersecge al dir crancheit van minen 32vlesche ende al dir begerden van dir werelde ende al din 33coringen van din euelen geste.’ Dit wort mogen gestelike | |
[pagina 387]
| |
1lide wale spreken met S. Paulus, want si wederseegenGa naar margenoot+ 2ende striden weder haren vlesche ende weder die wereltGa naar voetnoot2 3ende weder din euelen gest. Ende dis hilpt hen al die 4minne, want si minnen Gode so || gestedeglike dasseGa naar margenoot+Ga naar voetnoot4 5hen onttrecken alro wereltliker urouden ende spreken: 6‘Regnum mundi: dat rike der werelde ende alle tegenc-7licke vroude hebbic versmaet dor die minne ons Heren 8Ihesu Cristi, ende in heme allene es alle mine minne 9ende min hope.’ 10Van derre minnen sprict die Sele in Cantiken: ‘FortisGa naar voetnoot10Ga naar voetnoot10 11est ut mors dilectio: die minne es stare also die doet.’Ga naar voetnoot11 12Dat mag si wale spreken, want si vorwint die doet ane 13hare, dasse hare eer doden lite eerse van Gode scide metGa naar voetnoot13 14haren wille. Dar af sprict een heilg man: ‘Die minne 15es een beginsel ende ene milde helperse ende ene vol-Ga naar voetnoot15 16comen.’ Also sprict oec S. Augustin: ‘Die denc vanGa naar voetnoot16Ga naar voetnoot16 17dogeden die verborgen sin in den gotliken worden, dieGa naar voetnoot17 18werden op gedaen din mensche die in sinen seden dregtGa naar voetnoot18 19die minne.’ 20Nu merct dat ander wort dat hi sprict: ‘Beniamin dar 21sin leuen kunlike verwandelen.’ Dats oec botekent anGa naar voetnoot21 22S. Paulus, want hi was stare ende kuno a||ne sinen leuene.Ga naar margenoot+ 23Hi was also stare, due mine sluch ende stiet ende wat 24vernois mi heme dede, nogtan en liet hi sinre geregtecheitGa naar voetnoot24 25nit ende en woude sin regt dor nimanne laten. Ende 26nogtan due mine doden woude, so was hi stare ende 27kune ane sinen regte. Aldus starc sulden wesen geestelike 28lide: wat vernoie hen ontmutde, sine sulden har gereg-29techeit nit drumbe laten. Si sulen starc sin in der noetGa naar voetnoot29 30ende sulen eregtelike striden ihegen den diuel. Dar af | |
[pagina 388]
| |
1sprict Salomon: ‘Jc rade di, gestelike mensche, dasteGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1, 14, 16Ga naar voetnoot1 2stare sis ende vast ane Gode. En laet di niet verwinnen 3din euelen gest, die di versuket ende di bedrigen wilt. 4Stant vaste weder din ongetruwen rade, want sin raet 5es valsch ende also ongetruwe dat heme niman volgenGa naar voetnoot5 6en sal.’ 7Nv merct dat derde wort dat hi sprict: ‘Got wandelt 8ane heme alse ane enen bedde.’ Dats oec betekent an 9den guden || S. Paulus: jn din dat hi vredsam was, soGa naar margenoot+ 10wandelde Got ane heme ende in heme. Want onse Here 11sprict seluer: ‘Jc en wille nergen sin dan daer ic raste 12ende urede vende in minen herten.’ 13Uier denc sulwi mercken die den urede storen. Dirste 14es der euel geest: die es des menschen wedersake ende 15set sig met al din rade ende met al din listen dire can, 16ihegen den mensche. Dar af sprict S. Peter: ‘Min liueGa naar voetnoot16 17brudere, siet stare ende staet vaste ende ombesiet v; wantGa naar voetnoot17 18der diuel gaet ombe alse een brischende lewe, sukende 19weme hi verslinden moge. Huet v, want der diuel es der 20dief die altoes wacht wire v die sele verstele.’ - Also 21lest mi van S. Bern. die lach tere tied in eens mans hus 22ende soude slapen. Due quam der diuel in eenre vrouwen 23belde ende woude met heme slapen. Due creet S. Bern.Ga naar voetnoot23 24ende riep: ‘Hirs een dief! hirs een dief!’ Du vuer derGa naar voetnoot24 25weert op ende quam heme te helpen ende || vragede waerGa naar margenoot+Ga naar voetnoot25 26der dief ware. Due antwerde S. Bern. ende sechde: ‘Der 27diuel was hir ende woude mi min sele stelen.’ AldusGa naar voetnoot27 28suldi weten dat der diuel der dief es die altoes urre selen 29wagt te stelne, ende sult wis ende stare sin in den weder-30stane ende sult sinen raet schuwen ende vlien regte alse 31een gescoet dat gi ontsiet dat v doden moge. Nog meer 32suldi ulien die sunde, want si sleet v die sele ter doet. 33Dar af sprict Salomon: ‘Regte alse enen slange suldi 34vlien die sunden.’ 35Dander dat din vrede stoert, dats der lighame. Die | |
[pagina 389]
| |
1vient es vel biredeg: hi gaet met ons slapen ende staetGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2met ons op, hi es met ons ter kerken ende ter tafelen, 3ende waer wi ons bekeren, es hi met ons. Een wis man 4leert ons wie dat wi desen vient verwinnen sulen, ende 5sprict aldus: ‘Heme en es engeen dene so guet so datGa naar voetnoot5 6mine decke erlegge || ende heme sin vuder af trecke alseGa naar margenoot+Ga naar voetnoot6 7hi ongehorsam es, ont dat hi tam werde.’ Also sprict 8oec S. Bern.: ‘Kasteie dinen lichame alse hi te geel es, 9ende dwengene met arbeide ende slagene vaste, ont hi 10kent dat hi der selen knegt es, want din sele van geregter 11edelheit urouwe ende coninginne es.’ 12Terde dat din urede stoert, dats onse euenkersten: 13van din mutewi decke meneg gescoet ontfaen. Dan mogewi 14met engenen dingen bat verwinnen dan wi ons altoesGa naar voetnoot14 15minlike erbiden. Sprect ons een mensche hardelike tue,Ga naar voetnoot15 16wi sulen minlike antwerden; gebert hi onwerdelike, wiGa naar voetnoot16 17sulen liflike geberen, ende, kurtelike, wat ons imanGa naar voetnoot17 18tharge duet, dar sulwi guet weder duen. Dat leert ons 19een wis man ende sprict: ‘Der mensche en mag metGa naar voetnoot19, 22, 27 20engenen dengen so vele wennen alse dat hi guet ihegen 21euel geue.’ Dar af sprict Ysidorus; ‘Het es ene grote dogt 22ende || ene grote cragt dat der mensche guet duet dengenenGa naar margenoot+ 23die heme euele duet.’ Also sprict oec S. Augustin: ‘DatsGa naar voetnoot23 24een der ouerster orkunde der minnen dat gi dengenen 25guet duet die ore wedersaken sin.’ 26Tfirde dat din urede stoert, dats die werelt: die vigt 27ons altoes ane ende legt din mensche mengerhande koringenGa naar voetnoot27 28vore. Dar af sprict Salomon: ‘Het es ene houerdegeGa naar voetnoot28 29gesirtheit ende ene onstedege bliscap de uroude derreGa naar voetnoot29 | |
[pagina 390]
| |
1werelde. Dat wit dat Gode urogtet, die sal geloeft werden.’Ga naar margenoot+ 2Dar ombe haet die werelt, want sis quaet ende onstedeg. 3Dar af sprict die Sereft: ‘Liue kint, vliet die werelt, 4want si es vol stricke ende logen der sonden.’ Also leestGa naar voetnoot4 5mi van enen heilgen din wart getoent dat die werelt volGa naar voetnoot5 6stricke were. Due sprac hi: ‘Ay Here, wi mag desen 7stricken ontfaren also dat hi nit en valle?’ Due antwerde 8heme der engel: ‘Dat sulen die oetmudege lide: die ontflin 9desen stricken, ende niman anders,’ Mi le||est van dinGa naar margenoot+ 10bere, alse mi din vaen wilt, so legt mi heme stricke ende 11alse hi dertue compt, so neigt hi sig, so hi naest mag, 12der erden ende nempt die stricke ende werpse ouer sin 13hoeft ende crupt deronder. Also sal der mensche duen:Ga naar voetnoot13, 26 14hi sal sig neigen met oetmudecheide ende sal die stricke 15alle ouer sin houet werpen ende salre onder crupen. 16Nu suldi mereken dat virde wort dat hi sprict: ‘Ben-17iamin, Got rast onder dinen asselen.’ Dats als velo ge-Ga naar voetnoot17 18sproken alse: ‘Got rast op dine geduldecheit.’ Dit sulwi 19oec mercken ane S. Paulus, want hi geduldeg was, dar 20ombe woent Got onder sinen asselen. Bi din asselen esGa naar voetnoot20 21betekent arbeit, ende geliker wis alse die asselen die arbeit 22dragen, also dregt dat herte die oetmudecheit ende die 23geduldecheit ende dar bennen rast Got. 24Mi leest van din guden S. Paulus dat hi also geduldeg 25was dat hi sig eruroude alse heme arbeit || ontmůtenGa naar margenoot+ 26sulde. Also sal der mensche duen: hi sal geduldeglike 27nemen al die arbeit die heme tue compt; anders en rast 28Got in sinen herten nit. Wilwi dat Got in onsen herten 29raste, so sulwi geduldeg sin in der arbeit ende sulen 30gedencken ane der arbeit der heilgen ende ane hare ge-31duldecheit. Mi lest van S. Laurentius dat hi op din rostereGa naar voetnoot31 32lach also sutelike alse of hi in rosen lage. Mi leest oec | |
[pagina 391]
| |
1van S. Andrise dat hi spelende ginc ten cruce. Ende vanGa naar margenoot+ 2S. Paulus ende van anderen mengen heilgen lest mi dasse 3hare arbeit ende hare noet leden als vrolike alse ogt hen 4ene grote uroude ware. Dit sal ons een bilde ende een 5spigel sin dat wi onse arbeit ende onse vernoy geduldeg-6like dragen. 7Mi lest oec harde vele van Heren Jobs geduldecheide. 8Due onse Here din diuele die gewaut gaf dat hi heme 9kint ende guet ersluch, || due sprac hi: ‘Got gaf, GotGa naar margenoot+Ga naar voetnoot9 10nam; gebenedit sie der name ons Heren.’ Due quam derGa naar voetnoot10 11diuel tonsen Here; du sprac onse Here: ‘Wie behacht di 12min knegt Job?’ Due sprac der diuel: ‘War ombe sulde 13hi ongeduldeg sin? Hi heft dog enen schonen lichame.’ 14Due sprac onse Here: ‘Nu heue gewaut ouer sinen liggame,Ga naar voetnoot14 15mar en rure die sele nit: die willie in minre gewaut 16behauden.’ Due vůer der diuel enweg ende slugene also 17dat hi van der schedelen totter versen nergen let gesontGa naar voetnoot17 18en behilt. Nogtan was hi so geduldech dat hi noit onge-Ga naar voetnoot18 19duldeg wort en sprac. Due quam der diuel vor onsen 20Here; due sprac onse Here: ‘Wie est nů? Wi behachtGa naar voetnoot20Ga naar voetnoot20 21di min knegt Job?’ Due sprac der diuel: ‘Huet ombe 22huet! al dat der man heft ende geleesten mag, dats al 23ene clene denc jhegen di in himelrike.’ 24Seleg mensche, sent din diuele dunct dat al een clene 25denc sie dat mi liden mo||ge dor Gode ende dor himelrike,Ga naar margenoot+ 26so verdragt geduldechlike v vernoy, ende bedenct war 27ombe git verdragt: so werdet v ligte. Mi lest in menger 28stat in der Screft dat Got din mensche vernoy geft din 29hi mint. Also lest mi van Tobiase ouer din gehenede GotGa naar voetnoot29 30dat hi al gesont verblinde. Due weinder sere ende hilt sigGa naar voetnoot30 31euele. Due quam der engel ende trostene ende sprac: 32‘Haut di wale, Tobias: het mut sin ende sal sin dasteGa naar voetnoot32Ga naar voetnoot32 33arbeit lits; want Got mint di.’ | |
[pagina 392]
| |
1Ay seleg mensche in den vernoie, dit sal di een troostGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1, 5Ga naar voetnoot1 2sin ende salter ane gedencken dat di Got minne alse hi 3di vernoy geft. Drag geduldelike din arbeit ende gedencke 4ane een wort dat sprac een heileg man. Hi sprac: ‘Jc 5geloue dat din geesteliken mensche een dag orberliker sieGa naar voetnoot5 6in vornoye dan vif jaer in vorspudecheide of hi sin vernoy 7geduldeclike dregt ende te dogeden kert.’ Nu sin mengeGa naar voetnoot7 8lide van so kauder minnen ende van also || cranckerGa naar margenoot+ 9gelouen, alse hen vernoy ontmut, so dunct hen dat Got 10hars vergeten hebbe, ende nement ongeduldechlike ende 11verlisen haren tit ende haren loen ouermits hare nederheit 12ende haren crancken geloue. Bedenct v bat ende ontfaet 13v vernoy geduldechlike: so rast Got in uwen herten. 14Dis ons onne Pater et Filius et Spiritus Sanctus. 15AmenGa naar voetnoot14. |
|