Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen– Auteursrecht onbekend
Regelnummers proza verbergen
| |
18XVIII. Dit leert ons wie mi Gode 19bekennen sol.20‘Petre, amas me?’ etc. Dese wort sprac onse Here te 21S. Petere: ‘Peter, minste mi?’ Due antwerde S. Peter ende 22sprac: ‘Here, du weist wale dat ic di minne van al minen 23herten.’ 24Dese vraginge en es nit allene te S. Petre: si es tenenGa naar voetnoot24Ga naar voetnoot24 | |
[pagina 376]
| |
1igeliken mensche gevragt. Nu behude Got din menscheGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1Ga naar voetnoot1 2die met regten herten spreken mag; ‘Here, gi wet wale 3dat ic v minne van al minen herten.’ Peter dats ge-4sproken als vele alse een bekennere. Die nů Gode minnen 5wilt, die mutene oec bekennen. Nu sin virehande beken-Ga naar voetnoot5 6nissen wie mi Gode bekennen sal, ende na igelikenGa naar voetnoot6 7bekennisse es hare minne.Ga naar voetnoot7 8Dirste bekennisse dat || wi Gode bekennen sulen, datsGa naar margenoot+Ga naar voetnoot8 9an den creiaturen: dar sulwi ane bekennen dat alleGa naar voetnoot9 10creiaturen van Gode comen sin ende oec wider te GodeGa naar voetnoot10 11muten. Wi mogen oec bekennen an der creiaturen wasseGa naar voetnoot11, 13 12van hare seluer es: si es ene oppersheit. Dar na sulwi 13bekennen wasse van dogeden es: van dogeden esse Gots 14gelienisse. Ten derden male sulwi bekennen wie die creia-15ture in den dinste ons Heren es.Ga naar voetnoot15 16An der erster legt versmaetheit der werelde. Want alseGa naar voetnoot16 17der mensche bekent dat al ene oppersheit es, so sal hiseGa naar voetnoot17 18versmaden. Also sprict S. Augustin: ‘Dan versmadewiGa naar voetnoot18 19ligtelike wat ons die werelt tue brengen mag alse onseGa naar voetnoot19 20begerde gesterct es dar wi engenre wandelingen onderdanegGa naar voetnoot20 21en sin, dar wi nit en ontsien engeen dene dat leden es,Ga naar voetnoot21 22ende dar wi nit en beiden engeens denes dat te comene 23es, ende dar wi || nit en ontsien engeen wederwerdegGa naar margenoot+Ga naar voetnoot23Ga naar voetnoot23 24denc.’ - Jn den anderen bekennisse ligt Gots lof, want | |
[pagina 377]
| |
1alse wi bekennen dat die creiature Gots gelike es ende vanGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1Ga naar voetnoot1 2dogeden es, so mutewis Gode louen. - Jn den derden 3bekennisse liegt de vrogte ons Heren ende sine minne.Ga naar voetnoot3 4Want alse wi bekennen wie dor vlitelike die creiaturen 5haren Sceppere dienen, so mutewi arme trege lide erweekertGa naar voetnoot5 6werden met vrogten. - An den virden bekennisse ligt 7erlosonge ende gude (ende bose) gelost.Ga naar voetnoot7 8Ouer dese bekennissen sulwi op stigen ende sulen Gode 9bekennen an der creiaturen, alsene die heidene erkanden. 10Die meretden wie groet die creiature was, ane hare cragtGa naar voetnoot10 11ende an der groetheit dis hime[e]ls, ende dar bi gauenseGa naar voetnoot11 12een gelickenisse dat een got ware die alre denge sceppere 13ware, ende spraken aldus: ‘Een temmerman die een hus 14timmert ogte || muert, die briket oec wale. Ende dar bi,’Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot14 15seidense, ‘want engeen mensche so geweldeg en es nog soGa naar voetnoot15, 27, 29 16megteg die den himel ogte die sonne ogte den mane breken 17moge, son magse oec niman,’ sprakense, ‘gemaken.’ 18Ende dar bi meretdense dat een geweldeg got ware die 19alle denc gescapen hadde ende die alre creiaturen got ware 20ende met sinre gewaut ende met sinre cragt alle denc 21gescapen hadde, ende bekanden Gode also. 22Also sulwi oec Gode bekennen an der creiaturen ende 23alsoe dat ons ene igelike creiature wider te Gode leide, 24danse comen es. Wat wi an der creiaturen sien van schon-Ga naar voetnoot24 25heide, van lustecheide, so sal dat onse eersto pensinge sin 26dat alle denc van Gode comen sin ende wider te Gode 27vliten. Sin wi enen sconen mensche die begerlike es ane 28te sinne, so sulwi dencken: ‘Dese schonheit die dese 29mensche heft, die en heft hi van || heme seluer nit: hiGa naar margenoot+ 30heftse van Gode, ende sine schonheit sal mi wider leiden 31te Gode.’ 32Also sprict S. Augustin: ‘Al die creiaturen die Got ieGa naar voetnoot32 | |
[pagina 378]
| |
1geseup, dans nit dan een wencken dar ons Got mede teGa naar margenoot+ 2heme wenct ende loet, dat winc drane bekennen endeGa naar voetnoot2 3wider te heme keren.’ Nu sprict S. Augustin: ‘Dats een 4domp mensche die dat wencken mint vor den wenckere,Ga naar voetnoot4, 6, 9, 12, 14, 17, 22, 29, 30, 33, 34 5ende hin es nit werdeg dat hi Gode ontfae.’ Nu hort een 6gelickenisse: ‘Ware een arm mensche die nit en hadde 7dan arme cledere, ende ware een coninc bi heme die 8gecleet ware met diren conincliken clederen, ende wenede 9der coninc din armen mensche te heme ende war dan 10dergene also alwereg dat hi so blide ware van din wenckene 11dat hi ten coninge nit en quame, dat ware een dompGa naar voetnoot11, 12 12mensche want hi minde meer dis conincs wencken dan 13sin helsen.’ 14Entrowen, also est mettin mensche die die creiature meer 15mint, darne || Got mede gewenet heft, dan Gode, dinneGa naar margenoot+ 16wenct, ende die meer genugden heft an der creiaturen 17danne an din behelsene Gots. Dits wale een domp mensche 18ende en es nit werdeg dat hi Gode ontfae. Also sprict 19S. Augustin: ‘En minste dat dene nit dat so sere te minneGa naar voetnoot19 20es, so beste leuende in di seluer doet. Want dergene en 21left in di nit dar du ane leuen magt, dats Got.’ Nu mintGa naar voetnoot21 22bewilen een mensche den anderen dor Gode ogt dor sulke 23genade die Got ane heme heft gelcent, ogte dor sineGa naar voetnoot23 24sconheit, ogte dor sine gesprakeheit, ogte dor sine dogede 25die ane heme sin, ogt dat hi van heme gebetert werden 26mag; ende en dut dit nit dan dor Gode ende in Gode, 27want hi van heme gebetert wert. Die minne es gut. 28Mar nů kan der ouel gest enen anderen weg venden 29ende verkeert die minne ende mact dat der mensche die 30minne weder keert alsoe, dat hi dor Gode an den || menscheGa naar margenoot+ 31minde ende ombe dat his gebetert wart, dat wert ombe 32gekeert in vlescheliker minnen ende in quader genugden, 33ende mint din mensche dor heme seluer. Dese minne salGa naar voetnoot33 34der mensche dan versmaden ende sal dis diuels raet ver- | |
[pagina 379]
| |
1smaden, die sine minne verkeert heft. Ende sal die minneGa naar margenoot+ 2wider keren te Gode ende sal dencken: ‘Alt gut dat deseGa naar voetnoot2 3mensche heft, dar ickene ombe minnen mag, dat heft hiGa naar voetnoot3, 8 4al van Gode. Es hi scone ende minlike ogte wat guts ane 5heme es dar ickene ombe minnen mag, dat heft hi al van 6Gode ende van sinre genaden. Ende sal mi billike wederGa naar voetnoot6 7te Gode leden, also dat ickene dor Gode minnen sal.’ 8Alse der mensche die minne also ane Gode keert, so esseGa naar voetnoot8 9weder comen in hare dogt. Entrowen, die Gode aldus nit 10en mint ane allen dengen ende sine genugde ende sinen 11quaden lost nit en wederstaet, hin es nit werdeg dat hi 12Gode ontfae. 13Dander dar wi Gode bi bekennen sulen, dats ane || sineGa naar margenoot+Ga naar voetnoot13 14martele. Dar ane sulwi mercken wat ons Got minnen endeGa naar voetnoot14 15dogeden getoent heft. Also macde S. Bern. enen brif ende 16sandene enen cardenale ende screef heme wie hi Gode sulde 17bekennen ende besien ane den cruce ane sinen iamerliken 18doet, ende wie hi dar mercken sulde die grote minne dire 19ons getoent heft, ende sprict also: ‘Siet wie hi seluer sin 20ervce drug, dar hi din betteren doet ane liden woude. 21Siet wie sin minlike anschin, dat die engele niden ane teGa naar voetnoot21 22sinne ende dasse altoes onuerdrotelike ane sien, dat reineGa naar voetnoot22 23anschin dat wart bespuwen mettin onreinen ende mettinGa naar voetnoot23 24stinckenden speikelteren der Juden. Siet wie hi an din 25cruce staet ende wie sine crone op sin houet staet, die 26gemaket es van harden dornen, ende wiese heme in sinGa naar voetnoot26 27minlike hoeft gedrongen wart also dat sin gebenedideGa naar voetnoot27 28hoeft wont wart || met tween ende seuentech wonden endeGa naar margenoot+ 29sin heileg blvet ouer sin minlike ansein geronnen quam.’ 30Also sprict S. Bern.: ‘Oy Here, ic drage vwe crone op 31min houet gelic alse gise seluer druget.’ Entrowen, hi 32drug sine crone, want hi drug sine doet ende sine martele 33altoes ane sin herten, ende ontfine die wonden van sinreGa naar voetnoot33 | |
[pagina 380]
| |
1cronen ende van sinre martelen in sin herte. Also sprictGa naar margenoot+ 2S. Paulus: ‘Jc wille ons Heren lighame meren met minreGa naar voetnoot2Ga naar voetnoot2 3arbeit.’ Regte also hi sprake: ‘Je wille die arbeit ons Heren 4Jhesu Cristi met heme dragen die hi an sinen lighame 5drug, ende wille met heme sin in der arbeit.’ 6Nu sprict S. Bern.: ‘Siet wie hi an din cruce genegeltGa naar voetnoot6 7es ende wie heme een scarp sper in sinre siden gestekenGa naar voetnoot7 8es ende gaet in sin reine herte, ende siet wie hi gedrencketGa naar voetnoot8 9wart met gallen ende met edeke. Besiet,’ sprict hi, ‘wie 10sin minlike || ende sin lustelike lighame berůnnen es metGa naar margenoot+Ga naar voetnoot10 11sinen rosenvarwen blude.’Ga naar voetnoot11 12Entrowen, in desen besinne sulde dis seleges menschenGa naar voetnoot12, 22, 26 13sele altoes sin ende sin herte altoes wonen; ende sal een 14iamer ende een wee altoes dragen in sin herten ende salGa naar voetnoot14 15altoes wonen bi din ervce in der doet Gots. Ende sal dat 16mercken, seder dat Got dor ons so vele leet due wi sine 17viende waren, wat hi dan guts sinen vrinden wille duen. 18Also sprict een heileg man: ‘Sent Got dor sine viende so 19vele heft gegeuen, wat wilt hi dan sinen vrinden geuen!’ 20Dit sal die sele bekennen ende sal dor sine minne ver-21smaden alle die dene die hare van heme vremden mogen. 22Entrowen, wele mensche stedeglike dit besien wilt, die 23verlist sine varwe ende sine sconheit, ende sin anschin 24wort heme bleec ende heme versterft sine nature van dinGa naar voetnoot24 25vlesche ende der geest verwint || din lighame, also dat dieGa naar margenoot+ 26mensche enweder vroude nog genugde en heft van engenenGa naar voetnoot26 27tegeneliken dengen, want al sine begerde es ane Gode. 28Also sprict S. Augustin: ‘Dan wert der geest van binnenGa naar voetnoot28 29lustelike gevuet alse hi van butene nit en behelt.’Ga naar voetnoot29 30Die sele wert lustelike gevuet in desen besinne ende 31wert ontfenct in der minne Gots, alse Ysaias sprict: ‘EenGa naar voetnoot31Ga naar voetnoot31 32verhittende vuer es in mi ontsteken ende es besloten inGa naar voetnoot32 33minen gebeinte, ende in eant nit gedoegen.’ Entrowen, | |
[pagina 381]
| |
1welc mensche in desen besinne wont ende die doet GotsGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2ende sine martele altoes in sin herte draget, in din es wale 3ontsteken een verhittende vuer. Want nogtan dat derGa naar voetnoot3 4lichgame nit meer en mag, so heftene der geest op ende 5loept vort met heme ende arbeit sig in den dinste Goets.Ga naar voetnoot5 6Dar af sprict S. Bern.: ‘Gedagte es ene hitte van enenGa naar voetnoot6 7guden wille din der sen nit ouer gaen en mag ende || openetGa naar margenoot+Ga naar voetnoot7 8met guden teken.’ Also geschiet der selen die in derre 9hitten ende in desen besinne loept: si ontfeet enen smake 10van der doet ons Heren ende van sinen graue, ende in 11din smake so loeptse ontse nit vorder en mag, ende danGa naar voetnoot11 12ontfeltse din geste ende en mag din lighame nit meerGa naar voetnoot12 13gedragen. Ende dan sprictse gelic alse die Sele sprict in 14Der Minnen Buke: ‘Oy,’ sprictse, ‘onderset mi met blu-Ga naar voetnoot14Ga naar voetnoot14 15men ende besteet mi met appelen, want ie ben geswekenGa naar voetnoot15 16van minnen.’ Die blumen darse mede ondersat wilt sin, 17dat sin die heilge blumen, die dropen ons Heren bluts:Ga naar voetnoot17 18die sin hare raste onder sinen cruce, ende bi sinen herten 19dar suket die sele raste ende troest. 20Die appele dat sin granaten, die hebben grote cragt endeGa naar voetnoot20 21smaken wale ende betokenen gedenckenisse der doet ons 22Heren. Die doet heft also grote cragt, dasse din gest stercketGa naar voetnoot22, 25 23din ge||broken es an der cragt soe dat hi din lighame vortGa naar margenoot+Ga naar voetnoot23 24en coste brengen. Nu heft die gedenkenisse ons Heren 25doets so grote erngt dasse den gest stercket also dat hi nog 26vorwert loept ende climt vt desen besinne in terde.Ga naar voetnoot26 27Daer wert die sele Gode sinde also alst mugelic es: nitGa naar voetnoot27, 29 28also alsenc die engele sien in himelrike, mar si sitene also 29alst mugelic es in desen doetlike liue. Entrowen, in desenGa naar voetnoot29 30bekennisse en mag niman comen hin hebbe dandere twee | |
[pagina 382]
| |
1bekennisse dar ic hir vere af sprac. Want die tweeGa naar margenoot+ 2reingen therte ende verdriuen alle vleschelike minneGa naar voetnoot2 3an ons. Also sprict onse Here seluer in der Ewangelien: 4‘Seleg sinse die van reinen herten sin; want si sulenGa naar voetnoot4 5Gode sien.’ 6Seder dat Got seluer gesproken heft datse seleg sin dieGa naar voetnoot6 7van reinen herten sin, ende datse Gode sulen sien, soGa naar voetnoot7 8sulwi onse herte gerne reine hauden ende en sulen ons 9|| engenre arbeit laten verdriten dar wi onse herte medeGa naar margenoot+ 10reingen mogen. Want also sprict een heilge: ‘Hen sal 11heme niman ontsien der arbeit van din wege die begerde 12heft na din lonc die geloeft es.’ Dats Got van himelrike: 13die es der loen din Got dengenen geloeft heft ende oec 14geuen wilt die met reinen herten vonden werden. Dar 15ombe sinse wale seleg. Also sprict een wis man dat wi 16in desen ellende nember seleg en mogen werden want wi 17Gode nit en sien. Want al onse selecheit ligt ane Gode teGa naar voetnoot17 18sinne, dar ombe en mogewi nemmer seleg werden eer wi 19heme sien. 20Also sprict S. Paulus: ‘Owi, wi loset mi onselegen 21mensche van desen pinliken lighame dar ic in gevangenGa naar voetnoot21 22ben, op dat ic come t(e) Cristo?’ Die bekande wale dat hiGa naar voetnoot22 23dan jrst seleg ware alse hi te Gode quame; want hi nůmpt 24|| heme seluer onseleg die wile dat hi hir neder was.Ga naar margenoot+ 25Nogtan hadde hi Gode gesien nare danne nůu iet vel lide 26plegen te sinne. 27Entrowen, nogtan scrift S. Bern. van drirchande selecheideGa naar voetnoot27 28die die sele heft op ertrike. Hi sprict: ‘Die sele es seleg 29die gemenget es met din godeliken smake der dogedenGa naar voetnoot29 30ende leuet in din sarke des lighamen altoes tue leggen dinGa naar voetnoot30 31ewegen leuene ende dat te behaudene. Ten anderen male | |
[pagina 383]
| |
1es die sele seleg die nů engeen verdriet en heft van denGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1Ga naar voetnoot1 2potsen des lighamen.’ Ten derden male sprict hi dat es 3ene selecheit dat die sele die Gode ontfangen heft, dassine 4altoes behaude ende altoes hebbe. Also sprict S. Bern.:Ga naar voetnoot4 5‘Die aldus Gode hebben ende hauden in suten smake 6ende in tue leggene dis ewelies leuens ende sonder verdrit 7van lighamen leuen, si mogen wale seleg heiten ende siGa naar voetnoot7 8sin oec selech; want si erurowen hen datse vonden hebbenGa naar voetnoot8 9die wishe||it die hi nimanne tonen en wilt dan dengenenGa naar margenoot+ 10allene die van reinen herten sin.’ 11Entrowen, welke sele in dit bekennisse comet dasse GodeGa naar voetnoot11, 16, 25, 27 12wert bekennende also vele also mugelic es, tehant begertGa naar voetnoot12Ga naar voetnoot12 13sine. Want si weet wale ende wert dis gewaer dat hare 14nog geberst ane Gode, dassine in desen leuene nit also 15openbarlike nog also volkomelike en mag hebben als sine 16hebben sal na desen leuene. Ende alse dan bekent dasse 17Gode na haren wille ende na hare begerden nit begripen 18en mag nog gehauden en can, so gewintse enen jamer naGa naar voetnoot18 19heme ende enen dorst na din leuentgen Borne, also Dauid 20sprict: ‘Sitiuit anima mea: minre selen dorst na Gode,Ga naar voetnoot20Ga naar voetnoot20 21din leuentgen borne. Wanneer sallic schinen vor din an-Ga naar voetnoot21 22schine Gots?’ Entrowen, hi sprac dar ombe wanneer hi 23erschinen sulde vor Gode want dan irst sulde hi selegGa naar voetnoot23 24werden. 25|| Also wert die selc dan sprekende, ende begerende dasseGa naar margenoot+ 26Gode sic van anschine tanschine, ende wert dar na iame-27rende ende begerende dasse verledeget werde van desen 28ellende ende si hare vroude ende haren trost sic ende hebbe 29na haren wille. Hir na verlanct hare met iamergen herten, 30ende wert dan weinende ende spre(ke)nde alse der propheteGa naar voetnoot30 | |
[pagina 384]
| |
1Dauid sprict: ‘Minc trene sin mi wordon teenre spisen.’Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2Nu sprict S. Bern.: ‘Dan wert die sele geuuet met din 3inmere ende wert gespist met din sere ende wert erurowet 4met din trenen.’ Dan wert die sele sprekende gelic alse 5die Brut sprict in Der Minnen Buke: ‘Oy Hore, du bestGa naar voetnoot5 6min ende ic ben din. Du best min dat betste ende ic benGa naar voetnoot6 7din dat betste.’ Entrowen, welc mensche dese vire bekenn-Ga naar voetnoot7 8nisse heft, hi mag kunlike antwerden mef S. Petere: 9‘Here, du weest wale dat ic di minne van al minen 10herten.’ 11Nu geue ons Got dat wi met din guden S. PotereGa naar voetnoot11 12minnen ende antwerden muten also dat wi met heme 13|| besitten dewelike leuen. Amen.Ga naar margenoot+ |
|