Volksboek van Margarieta van Lymborch (1516)

Hoe die amerael quam aenden keyser heyndric ende aen alle sijn heeren hem brenghende dantwoorde vanden sarasinen der heydenscher honden. daer sy al te samen om blijde waren.

Dat. C.XIIJ. capittel.

ALS die amerael quam in constantinobelen der stadt so ghinck hi eens gans tot des keysers pallays. daer hy weerdelic ontfangen was om dat si aen sagen dat hi sijn trouwe hielt ende weder omme quam. Hi groete den keyser ende alle sijn heeren elc nae haerder weerden ende nae sijn ghijse. als mit mamet ende ternogant die goden waren van haren ghelove. Daer die keiser op antwoorde ende hi seyde. die goden sijn al van cleender cracht. by dat christus iesus is ons behouder der werelt dyet al geschapen heeft elc nae sinen wille. hi is ende hi sal eewelic sijn. mer u goden die sijn al verganckelic. met dien seide die keiser dat laet ic varen. wye wel doet die sal wel hebben. mer verclaert ons hoe dat ghi gevaren hebt onder die sarasijnsche. ende wat antwoordt dat ghi brenegt ons lancxse te horen. Doen sprac die amerael keyser ende heere verleent mi audiencie ick sal u verclaren den laste vanden calijffe van baldac ende voort cleopatrin ende alle die ander coninghen wat haers sins ende meninghe is. Doen sprack die keyser her amerael spreect cloeckelic. ende ontdect ons haren last ende meninghe wat si voren hebben. nyemant en sal u verstoren van uwer redenen. mer verstaen ende horen den last ende woorden dijns heeren. Doen begoste die amerael cloeckelic sijn woort te voeren ende hy seyde. her keyser heere pylaer des landts van griecken. ic hebbe volbrocht in den iersten al u begheren ende al uwen last ghelijc ghi mi bevolen hadt. daer op dat si gheantwoort hebben ende mi belast hebben u te segghene dat si niet en sijn ghesint te doene dat ghene dat u begheren is. want si ghesonden hebben weder over in heydenisse om ander scheepen. ende om ander volc. ooc so meenen si u corteliken te verwachten hier buyten opt velt van constantinobelen. om teghen u kersten te vechten eenen staenden strijt. op en dyen dat ghi daer toe geneghen sijt. ende si meenen ende hopen aen alle ons goden dat si u tonder ende neder werpen sullen met haerder machte. ende verlossen also die ghene die hier ghevanghen sijn. ende nemen haer scheepen ende goet weder. ende werpen ende vernielen die stadt van constantinobelen inden caluwen gront. want si wter maten seer sterck sijn. aldus over siet keyser ende heere wat dat u sins is. ende wat ghy doen oft laten wilt. Die keiser heyndric die dese woorden hoorde vonden amerael seyde. ic verblijde my seere in die tijdinghe die ghi mi brencgt. ende ic hope aen god almachtich. ende meene op dat myn vrienden al te samen ghewillich sijn. ende daer toe den moet hebben dat ic die vermalendijde honden comen sal te velde. ende toghen daer mijn keyserlike macht ende veriaghen also die onghelovighe partye der heydenen. die versmaders sijn der kerstenen wet. Doen seyde etsijtes ende demofoen wi sweeren ende gheloven u heer keyser dat wy u daer toe sullen behulpelic sijn nae ons wterste macht. ende des gelijcx seyde die coninc lodewijc van vrancrijc. ende evac die coninc van arragoen. ende voort die oude grave van athenen. ende die oude hertoghe van lymborch. Aldus ghinghen si te samen

[p. 136]

banckenteren eten ende drincken met alle die heeren ende vrouwen die daer waren. Ende daer nae dat die maeltijt ghedaen was so ghinc een yeghelic wandelen. die een int vergier. die ander in den boomgaert. Etsijtes die coninc van armenien ende margrieta van lymborch die ghinghen in die sale to samen sprekende van minnen ende van houwene. daer si beyde wel toe ghesint waren so dat etsijtes seide. o margrieta lief ware dese strijt ghepasseert. so sal ic u maken bi der gracien gods. ende by consente uwes vaders ende moeders een gheweldighe coninghinne van armenien. ende u trouwen tot eenen wetteliken wive. ende u biedende alle eere ende weerde. Daer op dat margrieta antwoorde ende seyde. o etsijtes riddere ende gheweldich coninc in armenien landt ic danc u seer der eeren ende der weerdicheyt die ghi mi biet. ic kenne my selven te nedergheboren om te comen tot sulcker eeren ende weerden als ghi my biet. Aldus sal ic gaen bidden god almachtich schepper hemelrycx ende aertrycx. ende sijn lieve moeder ende alle sancten ende sanctinnen dat si u lieden laten seghe ende victorie vercrijghen omme te vechten teghen die onghelovighe honden. die ons benijden ende beleghen hebben cleen tot haerder baten. Doen seyde etsijtes. o margrieta lief nu hoor ic wel dat ghi sorge draghet voor die gheene die ghy bemint. u doecht is streckende ende u edel fame boven alle ander maechden die nu leven. wt welcker causen ghi sijt mi medecine ende balsame der herten gesonde. u doecht die can verwinnen alle quaetheyt. Met deser redenen ende andere woorden so ghinghen si inden vergier daer die ander waren. die al daer bedreven alderhande manieren van ghenoechten van schakene van mornijfelen/ van ticketacken/ vanden hase te iaghene/ ende vanden steen te werpene ende van alles datter edelheyt aen gaet bedreven si daer. Die keyser heyndric met sinen ouden vadere ende die grave van athenen ende meer ander oude edele mannen saghen dese ghenoechte aen. ende hadden daer in eenen groten moet. dat die edele mannen so wel te vreden waren. ende si bedreven die ghenoechte om dies wille dat si souden bevechten haer vianden. Die keyser heyndric seyde. o vader heere hoe sullen wijt ordineren ende ons bataelge stellen om ons vianden te bevechtene. die ons gaerne verdriven ende verminderen souden. Doen sprac die hertoghe van lymborch. siet heyndric sone ic ben een oudt man ende ic hebbe in menige bataelge geweest ende mijn oude lijf ghewaecht teghen gods vianden. ende ick ben also ghemoveert ende also ghesint also verre alst u allen belieft so sal ic ten nacht mit den coninck lodewijc van vrancrijcke die schaer wake houden buyten der stadt. ende die heydenen sal ic eenen toere doen daer si hem luttel voor wachten sullen. Aldus mijn beminde sone ende ghi heeren al te samen sijt te vreden ende laet mi ghewerden. voor siet u stede wel ende besedt u mueren. ende verwacht onser teghen ons weder keeren. Die keyser antwoorde ende seyde. o hertoghe mijn wtvercoren vader siet wel voor u. die payiennen der heydenscher honden sijn listich ende seer machtich van volcke ic vreese oft si u yet mesdeden. ofte dat ghi hinder oft schade mocht lijden. ende ooc voor u her coninc lodewijc. Daer op die coninc lodewijc antwoorde ende seyde sijt te vreden. ende laet ons ghewerden wi sullent wel maken. god is alle dinc machtich. ende hi sal ons by staen mit sijnder overvloedigher gracien. Doen seyde margrieta van lymborch. o vader heere ic sorghe oft u yet messchien mochte. ic bidde u wilt toch te huys bliven. ende latet den ionghers doen die ionc ende lustich sijn. laet die die sarasinen bestormen ende bevechten ende blijft te huys. ic biddes u op vaderlike minne. Doen sprac die hertoge o margrieta mijn schoon dochter sijt gerust gaet bi uwer moedere ende uwer suster die keiserinne eresebia ende weest u vermakende met solaesheden in genoechten. ende en sorcht voor ons niet. ende laet god voor ons sorghen die wi sijn vianden begheren te nyeuten te doene. ende daer op te wrekene den thoren den lachtere die si hem daghelicx doen. ende ons ghelove versmaden. Doen seide die keiser heyndrick. o vader heere nae dien dat ghijer aen wilt. so sal ick acouters senden van achtere die u gade slaen sullen om te weten hoe ghy varen sult. dat docht hem lieden seer goet.

[p. 137]

ende die hertoge ende die coninc lodewijc ginghen hem ghereeden om die sarasinen eenen thoer te doene. ende dat gans stil ende secretelick also men noch wel horen sal.