Leeuwarder Apotheek, na de Galenisch-Chymiçe manier, door sorgvuldigen arbeid van t Collegie der Medicijns aldaar opgemaakt, en door des E. E. Agtbare Magistraats Authoriteit bevestigt
(1702)–Anoniem Leeuwarder Apotheek– AuteursrechtvrijDe XVI. Afdeelinge. Van d’ Extracten, en van de Harssen. | |||||||
Extractum Helenii. Extract van Alants-wortel.
Steltse groffies gestampt zijnde eenige dagen lang warm te weik in een Pond Brandewijns, laatse dan stijf uitpersende doorgeklenst worden; Doet op d’ overblijfselen genoechsaam regen-water, kooktse dan en perstse uit; vermengt de deurklensels t’ samen, en laatse dan uitdampen over een sacht vuyr tot de dikte van Pillen daar af te konnen maaken. Dit versterkt de Maag, het Harte, de Longen van der selver Wijnsteenigen Slijm Suiverende, opent de Verstoppingen in de Nieren; is goed in Pest-tijden, tegens quaad-aardige Siekten: ook om te doen sweeten: &c. Men geeft’et in tot een half Drachme alleen; of in eenige vogt vermengt. | |||||||
[pagina 138]
| |||||||
Op gelijk manier wort gemaakt het
Men gebruikt ’et als ’t voorgaande. Die uit Swarte Nieswortel, suivert het Bloedt, Reinigt de Maag, de Milt, &c. Opent de Verstoppingen, en Purgeert de vogt diemen de Melancolijke noemt, is goed tegens Swaarmoedigheit, Swijmelingen: &c. Men geeft’et in tot een Scrupel op die manier als de voorige. Uit Kruis-wortel, versterkt de Milt, Lever, Maag, ’t Harte; en opent de Verstoppingen der Moeder, Lever, Milt; is goed tegens Pestilentiale siekten, dolle Honds beet, wormen, op komende benautheden: &c. Men geeft het in als de vorige doch tot een half Drachme. | |||||||
Extractum Croci Stipit dulcamaresKan men uit Water alleen bereiden. | |||||||
Extractum Absinthii. Extract van Alsem. | |||||||
[pagina 139]
| |||||||
Gekneust en ’t zap ’er uitgeperst, vervolgens gezuivert, en dan tot de dikte van een Electuarium uitgedampt. Zo wort ook gemaakt.
| |||||||
Extractum Centaurei minoris.Word genomen het overschot, na de Distillatie van het Aq. Centar. Minor. ende dat selvige gesuivert sijnde word tot de dikte van een Electuarium uitgedampt. | |||||||
Extractum Opii. Extract van Heul-zap.
Stelt dit te weik en laat het smelten in genoechsaam Brandewijn; ’t door-klenzel dat door een Filt gelekt is, moet door een milde warmte uitgedroogt worden tot de dikte dat men ’er Pillekens kan af maaken. Dese verwekt de slaap, stilt allerleye soorten van pijnen, belet het Braaken, den Buyk- | |||||||
[pagina 140]
| |||||||
loop, en alle vloeden, Sinkingen &c. Men geeft ’t in tot vier greinen; ook gebruykt men ’t wel uitwendich. | |||||||
Extractum Rhabarbari. Extract uit Melesoen-wortel.
Laatse in genoechsaam regen-water warm staan weiken, en het sterk uitgeparst zijnde door-klenzel op een klein vuyr tot behoorlijke dikte uitgedroogt worden. Dese dient om de Lever, Milt en ’t Gedarmte t’ openen, door den stoelgang te suiveren van de Galachtige (op dat ik so spreeke) en slijmige quaade Vogten: versterkt d’ Ingewanden &c. Men geeft ’et in tot twee Scrupels als Pilletjes gerolt, of in eenige vogt vermengt. | |||||||
Resina Scammonii. Hars uit Shammoni.
Giet ’er so veel Brandewijn op dat die daar vier vingers breed boven staat; steltse op een warme plaats eenige dagen over te meuken; voorts klenst het sterk uitgeparste nat door | |||||||
[pagina 141]
| |||||||
een filt; dan sal door’t by doen van koud water den hars plotzelijk op de grond neer-vallen, diemen moet afwasschen en opdroogen. Dese opent en suivert door den Stoelgang de Slijmige, Weyachtige, Melancolijke (om so te spreeken) quaade Vogten af: &c. Men gebruikt het als het vorige doch maar tot een Scrupul.
Volgens die selve konstige uitwerkinge wort gemaakt de
en ’t
Waar van Het Hars uit de Campernoelien des Lorkenbooms, opent ende suyvert door den stoelgang af de Slijmige, Waterige, Weyachtigen, Leelijken vogten, is nuttig voor de Longen, ’t Hooft, en de Nieren: Men gebruikt het gelijk dat van Rhabarbar, doch maar tot een half Drachme. Het Hars uit Pok hout is goed tegens de geyle overdadige Besmettinge, pijnen in de Leedematen, Sinkingen, Soute en Slijmige, vogten, doet ook Sweeten: &c. | |||||||
[pagina 142]
| |||||||
Men gebruikt’et gelijk het naast voorgaande; doch wel meest uitwendich tegens de vuyle knobbels in de Ledematen hier en daar vertonende, ook tegens sodanige geswellen: &c. onder Smeeringen, of Plaasters vermengt. Het Hars uit Swarte Purgeer-wortels opent, en suyvert door den Stoelgank voornamelijk de vuyle weyige, en waterige Vogten; is derhalven goed in Watersugt. Men gebruikt ’et gelijk dat uit Scammoni, doch maar tot twaalff Greinen. Het Magisterium uit Guttae Gambae, drijft door den Stoelgang de verbeterde suyre Vogt af van onderen, en ook somtijts van bovenen. Men geeft ’et in tot tien Greinen. | |||||||
Aloë Absinthites. Gealsemden Aloë.
Als die gewreven ende gesiftet is, so ontdoetse of laatse smelten in genoechsaam afgesuiverden sap van Alsem, ende daar na tot een behoorlijke dikte opgedroogt worden. Dese Purgeert gemakelijk, versterkt de Maag, verdrijft de Verrottingen, Wormen, suyre vuylige Slijm; verbetert den stinken- | |||||||
[pagina 143]
| |||||||
den Adem; de Walginge, en sware Dromen &c. Men geeftse alleen in Pillekens tot twee Scrupels, of onder yets anders vermengt. |
|