|
| |
[1458]
Hier naer volghen de gheenen, die de pryzen hadden van vierne, staet te houdene, speelene, esbatementene ende andersins, ende al buten den beroupe, om dat sy 't soe wel ende soe heerlijc daden.
Eerst, de Vleeschouwers den prijs van schoenst vierene ende staet te houdene. Item, die van der Vrydachmarct den prijs van speelene. Item, die van der Fonteynen den prijs van esbatementene. Item, de Schiplieden oec eenen prijs van schoene te vierrene. Item, die van Sente Verhilden oec eenen prijs van schoene te vierene. Item, de Cuypers oec eenen prijs van schoene te vierene. Item, de Vrindachmarct oec eenen prijs van schoene te vierene.
| |
| |
Item, sondaghs daer naer gaven minen hardde gheduchten heere ende prinche sijn goede lieden van der wet up den collaciesoldere in 't Scepenenhuus van der kuere een rykelic ende eerbaer banket, daer met minen gheduchten heere waren: de grave van Estampes, Mer Anthonijs, de bastardt van Bourgognen; Mer Anthonijs, de bastardt van Brabant; Mer Adolf van Cleeve, heere van Ravesteyn; de heere van Blamont, marsschalc van Bourgognen; de heere van Crouwy; de grave van Bouchem, 's hertoghs sone van Ghelre; de heere van den Gruuthuuze; de heere van Monfort; de heere van Fienes; de heere van Berghen; de heere van Grimberghen; de heere van Vievyle, ende veele andere groete heeren in groeten ghetale. Voort de hertoghinne van Ghelre, ende hare dochtere, ende voort alle de Riddersvrouwen ende joncffrouwen van den eedelen lieden ende poorters van der steede in groeten ghetale, die alle ter selver plaetsen tot den drye hueren naer der middernacht alle ghenouchlic ende vreudelijc waren hoverende ende minen hardde gheduchten heere verblydende.
Item, sondaghs up den xvsten dach, nar dat mijn gheducht heere in Gendt comen was, soe was gehouden up de Vrydachmarct te Gendt een costelijc, rikelic ende eerbaer steecspel, daer waren Mer Adolf van Cleeve, heere van Ravestein, de welke hem ende sijn ors verdect hadde al met witten strijpten lakenen, ende hem was 's avons gegeven over den danc van binnen eenen costelyken robbin, de heere van den Gruuthuuze, ende die hadde over den danc van binnen oec eenen dierbaren robbin, voert warer noch Mer Anthonijs, de bastardt van Brabant, de heere van Monfort, de heere van Nuefchasteel, de heere van Moerkerke, Jake de Gouwy, Glaude Martin, een eedelman van der steede van Charlois, de heere van Vieville, 's heeren sone van Archi, Joes de Bul, forestier
| |
| |
van Brugghe, ende Guwy van Blaersvelt, bastart, ende 's avons naer d'avontmael mijn gheducht heere dat ghedaen hebbende, quam wedere met allen den eedelen mannen, vrouwen ende joncffrouwen, ten vorseide Collaciesoldere, daer zy waren hoverende tot den dryen nar der middernacht, ende 's dicendaghs daer nar, dwelke was ix.ten dach van meye, omtrent vj. hueren naer der noenen, soe schiet mijn gheducht heere van Gendt ende hy trac 's avons te Denremonde.
Carnacioen van den stryde te Gavere.
VULgUs gandense CeCIdIt eX sangUInIs ense,
JULIUs et Mense, qUa proterIt, Ista reCense.
Item, up den xvj.ten dach der maent van Junio, in 't jaer Xiiij.c Lxvij. up eenen....'s avons tusschen den viij. ende den neghene van den avonde, soe starf dese vorseide hoghe, vermoghende ende victoriese Prinche, hertoghe Philips van Bourgognen, Jans sone, binnen sijnder steede van Brugghe, als hy hadde gheregneert xlviij. jaer, als grave van Vlaenderen, ende in 't Lxxiijten jaer sijnder gheboerten.
't Carnacion van sijnder doot,
Vindi in dit vers al bloet:
JUnIJ sesthIene Men bItterLIC noot saCh,
doen hertoghe phLIps te brUgghe doot LaCh.
Item, up den xiiijten dach daer nar, dat was xxxten dach der selver maent Juny, up eenen sondach, soe was Karle van Bourgognen, grave van Charloes, als eenighe ghetroude sone van den vornoemden hertoghe Philips te Ghent ontfanghen, als Grave van Vlaenderen, ende quam in ter Persellepoorten, ende also trac hy voort tot sente Pieters in den cloester, daer men hem messe dede, sat up sijn pert ende quam alsoe ghereden met al sinen edele tot voer sent Janskerke, daer by biette, ende ghinc tot voer sent Jans outaer staen, ende daer dede hem doen
| |
| |
sinen eedt van den graveschepe van Vlaenderen ende van ghelyken besweren de rechten, previlegien, usagien ende de goede costumen van der steede van Gendt, Mer Joes Triest, Riddere, als clerc van den bloede binnen der steede van Gendt, welc clercschip es een leen, toebehorende Mer Vrouwen Triests, Mer Joes gheselnede vorseit; daer nar soe gaf hy den grave 't clocsieel in de hant, ende daer trac hy de clocke ende clipte ze, naer de costume; ende dit al ghedaen, saten weder up hare perden, de nieuwe Grave van Vlaenderen ende sijn eedele ende reden ter Vrindachmarct; daer stont af mijn vorseide gheducht heere van sinen perde ende ghinc ligghen up 't Toghuys ter vensteren ende daer voren stont 't comuyn ende 't folc van Gendt, ende daden eedt minen vorseiden gheduchten heere, by den toesprekene van Mer Clause Triest, ruddere, als hooghbailli van Gendt, die hemlieden haren eedt staefde. Dit ghedaen sijnde vielen terstont up hare knien neder ter eerden sekere notabele ghedeputheerde, de welke voer 't vorseide Toghuis stonden, als scepenen van bieden banken, biede de dekenen van der neeringhen ende van der weveryen, metgaders den notabelen in groten ghetale van der poorteren, deekenen ende ghesworenen van allen neringhen, baden minen vorseiden hardde gheduchten heere, in sijnder blyder incomst, den insetenen sinen ghetrouwen ondersaten van Gendt te willen doen gracie, als hemlieden te willen laten ghebruyken hare casselrye, indaghinghe ende meer andere rechten, dewelke sy niet ende hadden connen moghen ghebruyken, sedert den payse gemact te Gavere, naer sekere beloften, soe sy wilden segghen, dat sinen edelen persoen der steede ghedaen hadde, up dat hy desen dach beleefde. Hier up mijn vorseide hardde gheduchte heere ende prinche terstont met eenen blyden ghelate in antwordden gaf sinen goe- | |
| |
den lieden van Gend, als dat sy haren heessch ende hare artikelen stellen souden in ghescrifte, ende hem die bringhen ende presentheeren up 't cortte, want hy
te deser tijt te Gent niet langhe en soude moghen letten, die by hem ghesien ende ghevisentheert, soude daer soe in doen dat sy alle wel gepait ende te vreden sijn souden. Es oec te wetene dat broeder Clays Brugman, Jacopijn, ten versouke van den ghebueren, wonende omtrent de Persellepoorte, ter tijt dat mijn vorseide gheduchte heere inquam, ende daer doren lyden soude, dat hy minen vorseiden heere ende prinche bat te sijnder blyder incomst hemlieden willen verlienen dat de vorseide Persellepoorte by sijnder gracien open bliven mochte, de welke alle donresdaghe van den jare ghesloten moeste bliven, ende staen nar den pais van Gavere; hier up mijn vorseide gheduchte heere antwordde, dat men 't hem in ghescrifte gave ende hy soude hemlieden goede andwordde gheven up des anderendaghs. Item, quamen met minen vorseiden hardde gheduchten heere in Gendt, Vc ende lxiij. ballinghen ende hadden alle gracie van wat feite, dat sy waren, up dat sy gheene partye en hadden alsoe wel wetteloese als andere, enz.
Item, des anderen daghs, sente Pietersdach, ende men sente Lievenen van Hautem brachte, soe sloughen sente Lievins sotten dat Caellioethuus up den Coernaert al in sticken ende worpen 't ter neder, ende vreesden den heere, ende de dieneers, soe dat sy vlien moesten, vergaderden aldaer up den Cornart in groeten ghetale, ende van daer trocken sy ter marct staen, liepen in der lieder huus, ende namen wapenen ende stocken, daer sy se vonden ende also stonden sy ter marct ende wies haren hoep in lanc soe meer. De wet vergaderde, metgaders den twe deekenen van der neeringhen ende van der weveryen, in 't Scepenenhuus, ende by hemlieden veele
| |
| |
notable van der poorteryen ende also bleven sy staende in ende voer 't Schepenenhuus vorseit, tot dat avont was. Mijn gheduchte heere ende prinche, dit vernemende, trac met al sinen eedelen te perde soetelijc sonder eenighe wapene an te doene tot up de Vrydachmerct ende sprac hemlieden vriendelic ende soetelic toe, segghende: Dat sy souden willen haren Sant nemen ende wechdraghen, daer hy behoerde ende gaen in haren vrede, hem ghevende in ghescrifte al hare ghebreken; hy soudse hemlieden doen vulcomen aleer hy uut Gendt trecken soude, ende up dit beval hy hemlieden van der merct te gane t' huuswert in haren vrede, mar wat hy hemlieden beval sy en hilden niet aff. Doen soe seide mijn vorseide gheduchte heere: ‘Kinderen, al dat ghi ghedaen hebt dat vergheve ic u, ende up dit bevele ic u, up uwe hoefden ende up u lijf, dat ghi nemt uwen Sant ende trect in uwen vrede.’ Zy waren van avize te vulcommen 't ghebot van minen gheduchten heere, soe verre dat sy den fiertere van sente Lievene up hadden gheheven, van daer hy stont up een lier voer 't Hoechuus, meenende daer met te gane t' Sente Baefs ende alsoe te obedierene den ghebode van minen hardde gheduchten heere vorseit, mar terstont quam een knecht, ghenaemt Hoste Bruniel, ende wederstont de gheene, die den fiertere gheladen hadden, segghende: ‘Lodders, wat wildi maken, schiedi van hier aldus, men sal ons allen halen ende onthoefden.’ Ende by desen roupe worden sy alle roupende: ‘Staet! Staet!’ Mijn gheducht heere dit siende dat hyre gheen ghebot over en hadde was zeere gram ende verstoert in sulker wijs dat hy up hemlieden begonste te smitene met eenen stocke, die hy in sijn hant voerde, als meenende te doene scheden, mar wat hy slouch ten baette niet, sy en wilden niet scheeden, mar riepen: ‘Heere, smit bouwelic, wy willen't gheerne van u verdraghen, wy sijn
| |
| |
uwe kinderen, mar niement anders en come an ons.’ Mijn vorseide heere siende dat niet en baette wat hy smeecte, bat oft beval, liet se staen ende schiet van daer, ende quam doer de Saysteghe voer 't Scepenhuus, daer vant hy Scepenen, biede dekenen ende de notable van der steede in cleenen getale; hy sach up hemlieden ende riedt vorby sonder spreken dBeelefroet neder, over den Corenaert, ende besach 't Callioethuus, dat al in sticken was ter neder gheworpen ende al woch ghedreghen, soe datter niet bleven en was dan sticken van steenen ende van tichellen, ende aldus trac mijn heere in sijn hof zeer gram; die wet ende de dekenen schieden elc sijns weeghs, want sy en waren niet starc ghenouch de andere te wederstane, want haerlieder hoep, die wies in lanc so meer, midts dat sy de clocke in sent Jacopskerke te storme luydden, ende up 't corte, daer rees eene vulle wapeninghe ende quamen alle de neringhen ghewapent ter marct staen, ende waren hemlieden by minen gheduchten heere gheconsentheert hare banieren, ende dat elc onder sijn baniere trecken souden, also zy daden, ende aldus staende ter maerct 's avons quam mijn heere van den Gruuthuuze ende paeyde 't volc, zegghende dat si souden zenden hare ghedeputeerde bi minen harde gheduchten heere, ende dat si overbrochten in ghescrifte hare begheerten ende haren heesch; mijn gheduchte heere zoude daer in zo voorzien dat si wel te vreden zijn zouden, ende om dit te doene waren gheordonneert van der stede weghen, uut den drie leden van der stede Jacop van Raveschoot, Baudin Rijm, meester Jan van Loe ende Pieter de Ryke. Mijn heere van den Gruuthuuse bat hemlieden dat si wilden te vreden zijn hier met tot 's morghens, dan hoopte hi hemlieden goede andwoorde te bringhene, metsgaders haren ghedeputeerden, de welke in ghescrifte hadden ghestelt de artikelen, die
| |
| |
de ghemeente van der stede begheerden, ende hier met bleven si staende ter maerct met haren bannieren al den nacht deure tot 's morghens ten viij. hueren, ende doen quam de vorseide heere van den Gruuthuuse ter maerct, ende gaf den commune te kennene hoe dat mijn harde gheduchte heere des nachts zeer lettel of qualic gheslapen hadde, ende bi dień den commune deden bidden dat si hemlieden niet en lieten vernoeyen; de ghedeputheerde van der steede waren aldoen bi hem, ende hare artikelen ende ghebreken waren ghevisentheert ende si sauden bi minen gheduchten heere bliven ende van hem niet scheeden, de zaken en sauden alle gheconcludeert ende ghesloten zijn; ende de heere van den Gruuthuuse beloofde aldaer uter name van minen gheduchten heere ten drien hueren naer noene besloten andworde te ghevene daer in dat alle de ghene, die ter maerct stonden wel te vreden waren. Dit ghedaen Mijnheere van den Gruuthuuse trac tot Scepenhuus ende beval der stede baniere ter maerct te draghene, ten fine dat de wethouders ende de goede mannen van der poorteryen zouden moghen zien, waer dat hemlieden behoren zoude te stane 't welke de wethauders niet en hadden willen doen, zonder 't woort van onsen harde gheduchten heere, by der mond van den heere van den Gruuthuuse ontfaen hadden. Des dicendaeghs achter noene ten drien hueren, ten vier hueren verbeydende, men vernam gheen andwoorde, ende den volke begonste te verlanghene, ende omtrent den v. ende vj. hueren van den avonde quam ter maerct up 't Tooghuus Mer Claeys Triest, ruddere ende hooghbailli van Ghend, zegghende ter veynstren ute dat si hem niet en sauden laten verlinghen, zi souden zeere corts goede tydinghe hebben, ende zeere corts daer na quamen up 't voernoemde Tooghuus, daer scepenen ende bailliu up waren, de heere van den Gruuthuse, de heere van Comene, de heere van Maldeghem, ende meer
| |
| |
andere groote heeren uut Vlaenderen, ende met hemlieden meester Jan Petitpas, secretaris mijns gheduchts heeren, ende die las daer ter poyen van den Tooghhuuse ute 't ghuent, dat hier naer volght:
‘In den eersten, dat mijn harde gheduchte heere ende prinche hemlieden vergaf dat si wapeninghe ghemaect hadden, ende 't Calioethuus in sticken ghesleghen hadden; ende voert alle de calioten af ende te nieuten.
Ten derden, alle haerlieder bannieren te moghen hebbene ende ghebruuckene ghelijc zi voor de leste orloghe gheploghen hadden te ghebrukene, zonder buter stede te draghene, ten ware by consente van minen geduchten heere.
Ten vierden, de drie poorten opene te doene, die 's donderdachs ghesloten stonden, te wetene: de Pedercellepoorte ende Overpoorte ende de Spitaelpoorte, de welke toe ghemetst stond.
Ten V.en dat de neeringhen van Gend voortan souden moghen kiesen eenen deken van haren ambachten, in der manieren dat si gheploghen hadden van ander tyden.
Ende als van der indaghinghe casselrye ende poorters te hebbene, daer toe soude mijn gheduchte heere ordineren zekere ghedeputeerde, die van deser materie tracteren souden, metgaders zekere ghedeputeerde, die de stede daer toe ordineren saude, tusschen dat ende den viij.en daghe van Ougste eerstcommende.’
Ende dit aldus uutghelesen zijnde, al 't volc vertrac van der maerct met haren bannieren, ende de guldebroeders van sente Lievene namen den fiertere up, van daer hi al de wapeninghe deure ghestaen hadde, neffens hemlieden up een lier ende droughene t' Sente Baefs, met groter blyscepen; ende van daer trocken zy terstond ter Hospitaelpoorten, de welke hadde vermetst ghestaen, zichtent den paeyse ende braken den muer terstond, dat men daer deur mochte gaen ende ryden.
|
|
Auteursrechtvrij