|
| |
| |
| |
[1346]
Lodewijc van Male, Lodewijcx sone van Nevers, hy was de xxvjte grave van Vlaenderen, hy regneerde wel xxxvj jaer, hy staerf in 't jaer Ons Heeren M. CCC. ende lxxxiij, ende hy leghet begraven te Rycelle, te Sente Pieters. Hy was een jonghelinc van xvj jaren als sijn vader te Kerssy versleghen was, ende hy zwaerlyken ghewondt. Dese jonghe Lodewijc van Male was in den wijch te Kerssy riddere ghesleghen van Philips, den coninc van Vrankeryke, hy dede te Amiens den coninc Philips manschip van den graveschepe van Vlaenderen, van Nevers, ende van Rethiers. Dese Lodewijc vercreech binnen sinen tyde veele heerschapyen ende signoryen, hy was grave van Vlaenderen, van Nevers, ende van Retiers, van Artoys, van Bourgoenien, palatin heere van Salines, ende van Mechelen, ende marcgrave van Antwerpen. Nar den wijch van Kerssy, de coninc Eduwaerdt, die daer de victorie gehadt hadde, hy trac in Normandyen, van steeden te steeden, ende van dorpe te dorpe, destrueerende ende verbarrende al dlandt. Binnen deser tijdt soe sendde de paus twe cardinale legate om de twe coninghen te veraccorderene, ende sy quamen te Lizieus in Normandyen, daer waren sy van den Inghelsschen ende van den Waloyzen qualyke ontfanghen ende gheanthiert, want sy roefden hemlieden al dat sy met hemlieden brocht hadden, ende sy quamen te vergeefs ende om niet. Nar dat de coninc van Inghelandt al Normandyen bedorven hadde, hy kierde wedre in Poytieu, ten Bonen, te Ghyzene, te Mark, ende alsoe voer Calays, daer vant hy in 't Zwin veele schepen met artilleryen, ende met geschotte, ende met vytaillien, dewelke hem uut Inghelandt ghesent was omme, Calays te belegghene. Op den vierden dach in Pietmaent, na den wijch van Kerssy beleyde de coninc Eduwaert Calays, ende de Vlaminghen quamen hem te hulpen. De
| |
| |
coninc Eduwaert seide dat hy starc ghenouch ware, mar hy badt den vlaminghen dat sy wilden gaen in Pickaerdyen ende in Artoys, ende ter beede van den coninc sy trocken te Ruhoudt, ende wirpen 't castiel omme, ende van daer te Bethune, te Hesdin, ende al Pickardyen roevende, destrueerende ende verbarrende, ende sy bedorven al dlandt tot Tarenbourch toe. Een miracle: een Inghels archier schoet in Onser Vrouwen-kerke Tarenborch naer een croene met dierbaren ghesteente, die dbeelde van Onser Vrouwen op haer hooeft hadde, om die aff te schietene; stappans sinen boghe brac, ende oec de pijl in veele sticken, dewelke sticken vloghen in veele Inghelscher ansichten, die daer by stonden, ende sy waren meest alle ghequetst dire bystonden, ende oec Vlaminghen, canoneken, ende capellanen, die daer by stonden. De Inghelssche siende de wrake Gods sy spaerden de cathedraele kerke van Tarenborch van te roevene, ende de stede van te verbarrene, ende baden devotelyken Onser Vrouwen ghenaden, offerende groete ghijften van haren gheroefden goede. Van Tarenborch trocken sy te Sent Omars ende verbarrende Arke ende alle de dorpen daer omtrent gheleghen. Omtrent Bamesse soe reinet eene weeke lanc ende was zeere cout, doen quamen den coninc Eduwaert veele Inghelssche te hulpen ende daeromme hy gaf den Vlaminghen orlof, ende sy trocken alle t'huuswaert, want de coninc Eduwaert hadde volcx ghenouch om den coninc van Vrankeryke te wederstane, op dat hy hadde willen te Calays comen, want de coninc Eduwaert en begheerde anders niet dan jeghen den coninc van Vrankeryke te vechtene, om sijn recht dat hy hadde aen de croene van Vrankeryke te ghecryghene metten zweerde.
Op den vijten dach in Novembre, doen quam de grave Lodewijc van Male ierst in Vlaenderen ter beeden van den Vlaminghen, ende was alomme wel ende eerlyke ont- | |
| |
faen, ende by concente van den coninc van Inghelant was hy van steeden te steeden gheliedt, ende zwoer alomme de wetten, privilegien, costumen ende usagien te houdene, ende hemlieden te laten ghebruyken; ende de eedele daden hem manschip van haren leengoeden, maer sy ordineerden nieuwe statuten ende wetten, die men qualyken hilt. Omtrent Lichtmesse die van Vlaenderen ende sunderlinghe die van Ghendt wilden den grave Lodewijc doen manschip doen den coninc Eduwaert van Inghelant van den graveschepe van Vlaenderen, maer de grave Lodewijc wederseit, segghende: ‘Als Eduwaert de coninc van Inghelant ghecroent sal sijn coninc in Vrankeryke, dan soe sal ic hem gherne manschip doen.’ Daer naer in Maerte, die van Ghendt dwonghen den grave Lodewijc dat hy te wive nemen soude Yzabiellen, des conincs Eduwaerts dochtre van Inghelant, dwelke hy niet gherne en dede, om dat soe nar sijn nichte was ende oec om dat sine daer toe dwinghen wilden, ende de brulocht was ghesloten in de abdye te Sente Winox te Berghen, in de presencie van den coninc Eduwaert, den hertoghe van Lancastre, ende van veele wethouders van Vlaenderen, om te Paesschen in Ghendt de feeste te houdene. Ende als alle dinghen versien waren, die ter feesten van der brulocht van noede waren, om de feeste te vulcomene, de grave Lodewijc stal hem bedectelyke uut Vlaenderen, op den xxvijten dach in Marte, ende was in de Paesschweeke, ende hy trac, by den coninc Philips van Vrankeryke, wien dat hy manschip ghedaen hadde. Als 't gemeene van Vlaenderen dit vernam sy waren zeere gram ende ghestoert omme dat de brulocht niet voert en ghinc, sy tegen 't aenne den prelaten, ende den edelen van Vlaenderen, ende daeromme ordineerden sy officiers van ballinghen, verzwoernen lieden, roevers, ende die
manslachtich waren, die
| |
| |
lettel oft niet en hadden, ende sy ordineerden puentinghen ende settinghen op 't clergiet, op de cloesters, ende op de ryke, die den Ingelsschen contrarie waren, ende met den grave Lodewijc spraken, sulke wordden ghebannen ende dootghesleghen, ende haer goedt was gheconfiskeert ende verbuert, ende sulke keitiven, die bedieden ryke, met haerlieder exactie ende overdade, ende sy hilden hem an de partye van den Ingelsschen ende van den coninc Eduwaert, ende onder den title van sijnder moghentheit, om dat de abt van den Dunen stont over den grave Lodewijc, ende was sijn raedt ende was met hem by den coninc van Vrankeryke, daeromme setten sy der abdyen van den Dunen te ghevene ijc
℔ gr. starker munten den stoeter Eduwaert over eenen groeten, omme dat de mueneken hem excuzeerden, segghende, dat al te veele ware ende dat sijs niet en hadden te ghevene, daeromme trocken uut Ghendt vm soudeniers, roevers, ballinghe ende tasseerders, ende roefden de drye princhipaelste pachthoven, die de voorseide abdye hadde te Sande, ter Lepe, ende dat Northoff, ende staker 't fier in, verbarrende se ende wierpen de molenen omme te Hinxdyke, op den iersten dach in Wedemaent in 't jaer M. CCC. ende xlvij. Binnen der selver maent by den toedoene van den coninc Philips van Vrankeryke, soe nam de grave Lodewijc te wive de schoene Magriete, des hertoghen Jans dochtre van Brabant, waer aff men de feeste hilt te Vilvoerden, ende dat binnen der selver maent, omtrent Sent Jansmesse, daeromme dat de Ingelssche zeere gram waren ende Yzabielle des conincx dochtre van Inghelant, soe seide dat de trouwe die soe Lodewyke van Male sculdich was, ghetrouwelyken te houdene, hem soude wel houden ende nemmermeer negheenen anderen man overgheven, dwelc soe wel hilt ende vulquam, want soe bleef hare leefdaghe maght
| |
| |
ende leedde haren tijdt in suverheeden, ende op alle hoeghe feestelyke daghen, soe drouch so op hare mouwe den leeu van Vlaenderen, alsoe langhe als su leefde. Omtrent desen tijdt de coninc Philips van Vrankeryke compassie hebbende op die van Calays, die hemlieden vromelyken x maenden lanc gehouden hadden jeghen den Ingelsschen coninc Eduwaert, hy sendde needer sinen oudsten sone den hertoghe Jan van Normandyen bet dan met lxm lieden, omme dien van Calays ontset te doene. De hertoghe Jan van Normandyen ende Dalphin van Gwianen hy quam te Sent Omars, daer verhoerde hy hoe dat de Vlaminghen dat castiel van Ruhout omme hadden gheworpen, ende gheroeft Arken, ende al dlandt van Arken tot Bethune gheroefdt ende verbarrent, ende hoe dat sy hadden willen dwinghen den grave Lodewijc om den coninc Eduwaert manschip te doene van den graveschepe van Vlaenderen, daeromme vant hy in sinen raedt, mitsgaders den Seneschael van Vrankeryke, dat het goet ware dat de hertoghe Jan van Normandyen soude bliven te Sent Omars, ende de Seneschael soude trecken te Cassele.
|
|
Auteursrechtvrij