|
| |
[1244]
Willem van Dampier behuwede Vlaenderen ende Henegauwe an vrou Magriete, sinen wive; hy was de xxijte grave van Vlaenderen ende hy regneerde omtrent vij jaren; sy hadden te gadere drye sonen, Willemme, Gwy, ende Janne. Mar eer Margriete nam Willemme van Dampir te manne, soe hadde so heimelyke ghehadt twe natuerlyke kindere, Bouwene, en Jannen van Avennes. Nar d'overlyden van Willemme van Dampier, de bastarden cabbelden ende keven daghelijcx jeghen de ghetraude kindere, ende sy vochten ghetydelyke onderlinghe; Willem de oudste ghetroude sone seide, dat hy naer de doot van vrou Margrieten, sijnder moeder, meende te sine heere van Vlaenderen ende van Henegauwe, want bastarden gheen leenen sculdich en waren te hebbene, by versterften. Doen antwordde Jan, de bastardt, dat in veele landen niement bastardt en ware
| |
| |
van sijnder moeder weghe, ende om deser cabbelinghen ende ghekivinghen soe huwede de gravenede Margriete Willem haren oudsten ghetrauden sone, aen de dochtre van Beatrycen, des hertoghen Heinricx dochtere van Brabant, ende gaf hem 't graveschip van Vlaenderen, ende op dat hy storve voer ende eer dan sijn wijf, soe soude Beatryce behouden over hare duwarye Cortteryke metter casselrye, ende Beatryce dede maken den cloester te Groeninghen, ende stelleder inne nonnen van der ordenen van Cistieaulx, ende daer leeght soe begraven. Willem van Dampir, vrou Margrieten sone, die soe hadde by Willemme van Dampir, haren man, hy soude Vlaenderen ghehadt hebben, op condicie storve hy voer sijnder vrou moeder, sonder hoir te latene van Beatrycen, sinen wive, soe soude sijn vrou moeder weder al Vlaenderen hebben, sonder Cortryke met der casselryen, dwelke Beatryce van Brabant, sijn weduwe, houden soude, over hare duwarye ende bylevinghe, ende Gwy de ander sone soude hebben dat graveschip van Henegauwe naer sijnder vrou moeder doot, ende Jan de dardde sone soude hebben 't heerschip van Dampir, commen van sinen vader. De twe bastarden Jan en Bouwin, vrou Magrieten natuerlyke kinderen, omme dat sy riotheux ende parlementich waren, soe ne wilde soe hemlieden niet gheven, segghende, op dat sy hemlieden vredelic jeghen hare droughen, ende dienden hare ende haren broeders, soe soude in narcomenden tyden om hemlieden peinsen in hare testament, naer dat sijds jeghen hare ende jeghen hare ghetraude broeders verdient souden hebben. Dit hoerende de twe natuerlyke kinderen Jan en Bouwin, sy trocken te Parijs tot Sente Lodewyke, coninc van Vrankeryke, in dier tijdt was, claghende over haerlieder vrou moeder, ende over de drye ghetraude broeders, segghende hoe dat vrou Margriete haerlieder vrou
| |
| |
moeder, alle de heerschappyen gegeven hadde den joncsten sonen, ende sylieden die oudtst waren van gheboerten sy en souden niet hebben, voort hoe dat soe wilde dat sy die de oudtste waren souden moeten dienen haren jonghen broeders, ende by desen baden sy haren neve Sente Lodewijc, den coninc vorseidt, dat hem gheliefde dat men mochte doen daghen te Parijs, voer de marberen taeffele, haerlieder vrou moeder, der graveneden van Vlaenderen, vrou Margriete, ende haren sone Willem van Dampir. Ende sy ghedagt sijnde ende compareerende in persoenen, Jan, de oudste sone, bastardt proponeerde sijn sake voer den coninc, hoe dat sijn vrou moeder wechgegeven hadde de landen van Vlaenderen ende van Henegauwe, haren joncsten kinderen, maer wy Jan ende mijn broederen, die de houdste sijn, wy en hebben van hare niet dan schalkernye, soe wille dat wy haren dienst doen by daghe ende by nachte, ende dat wy dienstknechten sijn van onsen jonghen broeders. Doen seyde Sente Lodewijc, de coninc: ‘Nichte, wat segdi hier toe?’ Ende vrou Magriete verantwordde, segghende: ‘Heere coninc, wat ic gheseit ofte ghedaen hebbe, als van den lande van Vlaenderen, dat wille ic dat alsoe blive Willemme minen oudsten sone van Dampir, ende Cortteryke, met der casselrye, Beatrycen sinen wive in duwaryen, ende sterft hy sonder oir, soe houde ic Vlaenderen te mi waert mijn leven lanc; minen joncsten sone Jan, dien can men qualyke ghenemen sijn vaderlijc herve, dat hij ij jaer bezeten heeft, dats dlandt van Dampir, maer Gwy gaf ic Henegauwe, nar mine doot, mar midts dat hy ontschakede Fokaerts dochtere van Bethune, die hy bedwonghen was te nemene te wive, sonder onsen raedt ende onser vrienden, die ons bezibbet sijn, soe stelle ic die ghifte te disponeerene tot uwer ghelieften.’ Doen antwordde de coninc Sente Lodewijc: ‘Verminde nichte,
| |
| |
als van Vlaenderen wes ghi daer aff gheseit of ghedaen hebt, daer ben ic in te vreden ende dragher mijn conscent in.’ Doen sprac haestelijc Jan, de bastaerdt: ‘Wat eest, vrou moeder, en sal ic dan niet hebben, ic ben u oudste sone, ende Vlaenderen dat ghi Willemme gegeven hebt, die jonghere es dan ic, soude mi by allen rechte toebehoren, ende hy en saelt nemmermeer met payse van mi besitten.’ Doen sprac vrou Magriete: ‘Willem es eedelre ende beetre van gheboerten dan ghy sijt, naer alle rechten, alsoe wel naer cyvil recht, als naer der heyligher kerken recht, want van allen zyden es hy eedele, biede van vadre ende van moedere, ende van ghetrouden bedde comen, ende ghi sijt van uws vaders weghe onedele ende bastardt.’ Doen seyde Jan ter presencien van Sente Lodewyke, den coninc van Vrankeryke, ende van allen den gheenen diere by ende neven stonden, hoghe ende overluyt: ‘Gode moets ontfaermen dat ic eene loddige ende eene hoere hebbe tot eender moeder.’ Ende doen verantwordde vrou Magriete, de moeder:’ U, ende mi maecht wel jammeren, dat ghi hadt eenen lodder, eenen pape tot eenen vader, nu wiet elkelijc uwe eedelheyt ende uwe afcomste; hebdi ons hier ghedaen daghen ende ontboden om u selven ende ons te schoffierene, sonder twiffel alsoe langhe als ghi ende ic leven, soe ne gheschiet u nemmermeer dueght van mi ende ic ontsegghe u ende uwen dienst, ende ic verbiede u mijn oghen, ende mijn landt van Vlaenderen alsoe langhe als ic leve.’ Doen sprac Sente Lodewijc, de coninc: ‘Nichte, ghi hebt overgegeven Henegauwe te minen segghene, ende daeromme soe es mijn segghen dat ghi sult besitten 't graveschip van Henegauwe, alsoe langhe als ghi leeft, ende nar uwe doot soe saelt besitten Gwy u sone, ende hy sal sine twe bastarden broederen, Janne ende Bouwin versien, ende houden; Willem van Dampir
| |
| |
sal Vlaenderen hebben, ende sterft hy voer u, sonder hoyr, soe suldi weder Vlaenderen hebben tot uwen live, ende naer uwe doot soe sal Gwy van Dampir, grave van Vlaenderen sijn, ende Jan, de oudste bastardt sal hebben Henegauwe, ende hy sal sinen broeder Bouwin versien. Ic ben in meeninghen cortelinghe te treckene in Barbaryen ende in Afferyke, ende ic wille dat Willem van Dampir, als grave van Vlaenderen, met mi trecke.’ Binnen den selven jare trac Sente Lodewijc, coninc van Vrankeryke, in Barbaryen, te Cartagien, te Tymes, ende daer vacht de coninc Sente Lodewijc, jeghen de Moeren. Daer bleven veele Moeren ende Sarrazinen versleghen, ende Willem van Dampir bleef daer ghevanghen, mar hendelyken hy wart verlost ende in 't wederkieren te Vrankeryke waert, soe starf hy in 't jaer Ons Heeren XIJc lj. Dit verhoerende Gwy, sijn broeder, hy voer tot Sente Lodewyke in Suryen ende hy wart te Marsoerre, in der Moerenlandt baenraedts ghemaect, ende Magriete, de moeder, regierde biede de graveschepen Vlaenderen ende Henegauwe. Gwy dede in dese reyse veele schoender faiten van wapenen by der welken hy zeere wel was met Sente Lodewyke, den coninc sinen neve. Nu de coninc Sente Lodewijc weder ghekiert uut Suryen te Parijs, daer quam Gwy niemare dat sijn wijf, Fokarts dochtere van Bethune, overleeden ware, ende ghestorven, by der welker dat hy hadde vijf sonen ende vier dochteren, eerst: Robbrecht van Nivers, die Meynfroette ende Corradine schoffierde; Willemme, heere van Nygelle; Bouwin, de goederthiere; Janne, bisschop van Ludeke, ende Philipse, grave van Tyette; de eerste dochtere was herttoghinne in Brabant, d'ander gravinne van Hollant, de dardde gravinne van Guelleke, de vierde gravinne van Bloys. Nu als Gwy weduwere was, by rade van Sente Lodewijc, den coninc, hy nam te wive Yzabielen, 's graven
| |
| |
dochter van Lutsenborch, ende hy hadder mede 't graveschip van Namen. Dese Yzabiel drouch hem drye sonen: Janne, Gwy, ende Heinric, ende oec drye dochteren, de eene was coninginne van Schotlandt, de andre was vrouwe van Fresnes, de dardde was toegheseit Eduwaerde, den prinche van Wales, oudste sone van den groeten coninc Eduaerdt van Inghelandt. Al de wyle dat vrou Margriete levede, soe regierde se Vlaenderen ende Henegauwe wel xxxiij jaer; soe dede stichten vele kerken, cloesteren ende godshuuzen, ter beeden ende begherten van Johannen, harer sustere, ende al 't gheent dat van transseporte ende van allen anderen rechten van den doumaynen van Vlaenderen ende van Henegauwe overschieten mochte, dat dedsoe legghen aen de cloesters ende aen de godshuuzen; soe stichtede den cloester te Zoetendale, te Oestloe, te Dorenzeele, ende veele andre templen ende godshuuzen; de kerke ten predicaren te Brugghe, de carmers, de freremineurs, de wijngaerdt aldaer; der predicaren covent, te Rycelle; de predicaers, ende de beghinen te Ghendt, de hospitalen te Duway, te Valenchines, te Berghen, te Yzendyke, te Oestburch, ende dbaghinhof te Ardenborch, ende de hospitalen ten Damme, te Thoroudt, ende te Vuerne. Dese gravenede Margryete in 't hende van haren levene soe oeffende seere de kerken ende de godshuuzen, ende soe lach dicst te Felines in den cloester, daer soe bevanghen wart met siecheeden. Vrauwe Magriete, hare dochtere, die daer in den cloester abdesse was, besorghede harer vrou moeder ziele, ende dede hare gheven hare kerkelyke sacramenten, dewelke soe met begherten ende met werdicheeden nam, ende ten vierden daghe daer naer verschiet soe van deser werelt, in sporkelle in 't jaer Ons Heeren M. CC. ende lxxviij. Nar doverlyden van der graveneden Margrieten soe wart Jan van Avennes, de oudste
| |
| |
bastardt, grave van Henegauwe, ende hy gaf Bouwin, sinen broeder, de heerschappye van Avennez, ende Gwy van Dampir, her wettelyke sone, wart grave van Vlaenderen, ende hy was de xxiijte grave van Vlaenderen.
|
|
Auteursrechtvrij