Een koopman in Venetië

[p. 294]

[Teksteditie]

de pevero e de gingero,¹²⁹⁷
van pepere ende van ghinbere,

de gingero viride e de croco,¹²⁹⁸
van gronen ghinbere ende van sofferaen,

de geduario e de uva passe,¹²⁹⁹
van gewale ende van rosine,

de vin greco e dek fige dolze,
van Grieken wine ende van soeten vigen,

de groffole e de altre speceria.⁺
van groffelsnagelle ende van anderen specerien.

Wardé si tu volete fare barattaria.
Siet oft ghi wilt doen wissel.

NK - O gentilomo de quista paysa,
O edel man van desen lande,

my fazo grando maravia
ic doen my een groet wonder

che tu ha' così ben visto
dat ghi also wel hebt gesien

che eo de Flandria suz venuto.
dat ic van Vlaenderen ben comen.

Ma è vero che eo de molta cosa ha' portato
Mer het es war dat ic vele dinchs heb brac[ht]

1297 Peper werd gebruikt voor het kruiden van voedsel. Het was een (peper)duur, maar zeer veel verhandeld product (Heyd 1879: 662). Venetië was de grote import- en doorvoerhaven naar het Noorden. Hoewel in 1501 het monopolie van de handel in peper in handen kwam van de Portugezen en het kruid rechtstreeks door hen in Antwerpen werd ingevoerd, bleef er gedurende de eerste helft van de zestiende eeuw een constante aanvoer van peper uit het Mediterrane gebied (Braudel 1976: 493-8).

1298 Met groene gember wordt de verse kwaliteit gember bedoeld in tegenstelling tot de gekonfijte kwaliteit, die in suiker is ingelegd (Heyd 1879: 603). Voor saffraan zie de aantekening bij 1012.

1299 Met geduario / gewale wordt de zedoarwortel (ook wel ‘zeverkruid’ of ‘geelwortel’) aan geduid. Het is de geneeskrachtige wortel van enige Oostindische kurkumasoorten. Van de plant werd in de Middeleeuwen de gedroogde en verpoederde wortelstok gebruikt als hoofdbestanddeel van kerrie, als stimulerend middel en als kleurstof (Heyd 1879: 658-9). Het woord gewale komt niet in de Nederlandse woordenboeken voor. Wel sedewale naast sedeware in de betekenis van ‘zeverzaad’ (MNW 7: 854-5). Bij de Anlaut ge- moet men mogelijk denken aan invloed van het Italiaans of aan de Franse uitspraak als bij de variant practigerenne (zie 1140).

+ f.78v

1302 Na tu: con(?) doorgehaald
1305 Na ghi: doorhaling