Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2000

[p. 214]

12. Verslag van de Werkgroep negentiende eeuw over het jaar 1999-2000

De Werkgroep negentiende eeuw had op 30 december 1999 490 leden. Het bestuur bestond uit Norbert van den Berg, dr. Annemieke Hoogeboom, dr. Ton van Kalmthout, dr. Paul van de Laar (penningmeester), dr. Joep Leerssen (voorzitter), dr. Marita Mathijsen (secretaris), dr. Jo Tollebeek. Ton van Kalmthout droeg, in verband met het redactiesecretariaat van het tijdschrift, in de loop van 1999 zijn penningmeesterschap over aan Paul van de Laar.

Op 20 november werd in het sfeervolle bovenzaaltje van het Nederlands Theater Instituut te Amsterdam het drieëntwintigste symposium van de Werkgroep gehouden onder de titel: Het podium van de negentiende eeuw. Het was gewijd aan theater, toneel en podiumkunsten in de negentiende eeuw. Na een inleiding door de voorzitter, Joep Leerssen, gaf Rob Erenstein onder de titel Ons tooneel is niet officieel en niet voornaam een overzicht van het Nederlands toneel. Daarna sprak Henk Gras over de smaak van het toneelpubliek. Chris Engeler volgde met de schets van enkele hoofdlijnen van de operapraktijk in Nederland onder de titel ‘Eene zich overgevende ziel gevangen in toover van zang’, geïllustreerd met geluidsfragmenten. Emile Wennekes lichtte de functie van het grootse Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam toe aan de hand van het citaat ‘Links een kippehoek, rechts een bierhuis. En de volksvlijt, is die zoek?’ De vele dia's die hij vertoonde maakten nog eens duidelijk hoe jammer het is dat dit gebouw verloren is gegaan. Na de middag sprak Tom Verschaffel over Vrouwenrollen in de vaderlandse drama's van het negentiende-eeuwse België: Mary Kemperink sloot de sprekersrij af met Tot elkaar veroordeeld. Representatie van het huwelijk in het Nederlandse realistische toneel van het fin de siècle. Daarna volgde een zeer levendige discussie tussen de deelnemers aan het symposium. De lezingen zijn inmiddels gepubliceerd in de eerste aflevering van de vierentwintigste jaargang van het documentatieblad De negentiende eeuw (maart 2000).

Op 14 juli (!) werd de Stichting De negentiende eeuw opgericht bij notaris Meijer te Amsterdam. Het bestuur van de Werkgroep vormt automatisch het bestuur van de Stichting. Deze stichting is noodzakelijk geworden vanwege de plannen voor het jaar 2000 en vanwege subsidieaanvragen. Eventuele donaties aan de Werkgroep kunnen door de Stichting verwerkt worden.

[p. 215]

Verder waren er twee extra activiteiten. Op 16 januari leidde Tuja van den Berg een groep leden door de tentoonstelling Hallo hierheen! Theater voor het grote publiek in het Theater Instituut te Amsterdam. Op 4 september gaf Chris Stolwijk in het Van Gogh Museum een boeiende lezing over Theo van Gogh als kunsthandelaar. Daarna kon de nieuwe vleugel bezichtigd worden.

Van het tijdschrift De negentiende eeuw verschenen vier afleveringen. De redactie bestond uit: Saskia de Bodt, Ton van Kalmthout (secretaris), Chantal Keijsper, Marita Mathijsen, Peter van Rooden, Lieske Tibbe, Henk te Velde en Boudien de Vries. Nop Maas nam na tweeëntwintig jaar afscheid van het tijdschrift dat bij mede opgericht heeft. Zijn punctueel redactiesecretariaat droeg hij over aan Ton van Kalmthout. Peter van Rooden (kerkhistoricus, Universiteit van Amsterdam) en Chantal Keijsper (afdeling Handschriften Universiteitsbibliotheek Amsterdam) traden toe tot de redactie. Het blad heeft een iets andere opzet gekregen. De literatuuroverzichten zijn vervangen door korte recensies. Aan de aankondigingen van activiteiten wordt meer aandacht besteed.

M. Mathijsen, secretaris