De Hollandsche Lelie. Jaargang 21

Brieven uit het hooge Noorden.
door Maria Petrovna.

III.

Trouwe bezoekers van Archangel zijn des winters de Samojeden, die over het ijs van de rivier om de Murmankust komen aangereden, soms in een lange lijn van vele sleden, elk bespannen met drie of vier rendieren. Wat ziet zulk een optocht er gracelijk uit! De vlug trippelende pooten en de vertakte geweiën van de rendieren schijnen zoo fijn als men ze op een afstand over het sneeuwveld ziet aankomen!. De licht gebouwde sleden, eigenlijk slechts geraamten van open houtwerk, zijn met een rendiervel bedekt en daarop zitten de Samojeden, gehuld in hun ‘maliza’ of rendierpels, kunstig bewerkt met keurige lapjes en figuren van verschillend gekleurd bont; zij hebben een langen stok in de hand om de dieren te drijven, die overigens geheel vrij aan lange riemen zijn aangespannen.

De rendieren volgen niet de gebaande paden, maar kiezen zelf hun weg daar, waar de sneeuw het dikst ligt; door hun gespleten hoeven zinken zij daar niet heel diep in weg en, eenmaal aan de kade aangekomen, vleien de trouwe dieren er zich behagelijk in neer om uit te rusten van hun tocht.

De Samojeden klimmen dan tegen de helling op aan land en worden verwelkomd door het nijdig gebas van de vele honden, die op de markt ronddwalen en op wier gemoed de verschijning van deze bezoekers altijd hoogst irriteerend schijnt te werken! Maar deze laatsten zijn zeker al aan zulk een begroeting gewend, ten minste zij gaan rustig hun inkoopen doen of drijven zelf hun handel in bont, huiden en rendiergeweiën. De kleinste lapjes bont, aan bundeltjes gebonden, worden gaarne gekocht door een ander soort Samojeden, die hier specialiteit zijn in het vervaardigen van bont- pantoffels; deze blijkbaar welgestelde menschen hebben een bijna Japansch type en dragen een hemdvormige, donkerkleurige pels (het bont naar binnen gekeerd) met een kap over het hoofd, welke het meest doet denken aan de domino op onze gemaskerde bals.

Gaarne zijn de Samojeden bereid hun sleden voor pleziertochtjes op de rivier te verhuren, want in de straten mogen zij niet komen, omdat de paarden bang voor de rendieren zijn; maar zulke tochtjes onderneemt men

[p. 792]

alleen, wanneer de koude niet al te streng is, want dan biedt onze gewone winterkleeding op die open sleden niet genoeg bescherming



op de groote ijsvlakte: de Samojeed zelf is daar beter tegen bestand in zijn maliza, die van binnen en van buiten van bont is, terwijl de bonte laarzen hem tot aan de dijen



reiken. Soms laten zij zich voor zulk een tocht gaarne betalen met een fleschje vodka of een paar uien waarvan zij dolle liefhebbers zijn!

Er waren onder hen ook lieden, die in de stad gingen bedelen en U op denzelfden zeurigen zangtoon als de vele groote en kleine bedelaars hier hun: ‘geef mij een kopeke voor brood!’ toeriepen. Zeker behoorden zij niet tot de gegoeden van hun stam, waaronder zeer vermogende lieden zijn, bezitters van kudden runderen van 300 tot 52000 stuks! Deze ‘kapitalisten’ komen echter niet hierheen, maar leiden hun nomadenleven in de

[p. 793]

Fundra, deze eenzame mossteppe, die zich over een lengte van 7000 Kilometer van de Witte-Zee tot de Behring-Zee uitstrekt.

Een ander ras, dat hier in het Noorden tegenwoordig een rol van beteekenis speelt, zijn de Tartaren, niet omdat zij bizonder hooge ambten bekleeden of op andere wijze zeer op den voorgrond treden, maar door hun ondernemingsgeest hebben zij hier langzamerhand



een levendigen handel in fruit gebracht, waarvoor steeds flink aftrek gevonden wordt. In deze plaats, waar vooral 's winters het gebruik van groente zoo schaarsch is, beschouwt men het als een ware weldaad vruchten te kunnen krijgen, appelen, peren, sinaasappelen, druiven en ananassen, meest alles producten van Zuid-Rusland, doch ook uit het buitenland betrokken en gaarne koopt men van deze ordelijke, vlijtige kooplieden, die nietovervragen en voorkomend bedienen.

Het trof mij, toen ik in April hier terugkwam, in hun winkels ook uitstallingen van bloeiende Hollandsche bloembollen te zien, die hier zeer in trek zijn. Geen wonder de dames hier hebben een groote voorliefde voor kamerplanten en kunnen die ook uitstekend houden, dank zij de gelijkmatige verwarming der vertrekken en de dubbele ramen, die maar zelden 's winters geopend worden, waardoor de planten niet zooals bij ons 's morgens vroeg door de dienstboden op een frisch tochtje worden gezet!

Overigens kan men hier 's winters geen bloemen koopen; het schijnt, dat de Florakinderen het transport naar dezen uithoek niet kunnen doorstaan, tenminste niet zonder belangrijke schade voor den handelaar. Daarom prijkt de eenige bloemwinkel hier 's winters alleen met kunstbloemen quand on n'a pas ce qu'on aime, il faut aimer ce qu'on a... maar ik stel mij dan maar liever tevreden alleen met groene planten, dan deze parodiën den natuur als kamersieraad te gebruiken!

Het is wel eigenaardig dat daar, waar enkele liefhebbers met succes planten in bloei trekken in hun warme kassen, nog door niemand het initiatief genomen werd dit op grooter schaal voor den handel te ondernemen, om zoodoende in de plaats zelve de noodige bloemen voorhanden te hebben; misschien vreest men, dat het debiet te klein zal zijn om de groote kosten te dekken, misschien wordt de behoefte er aan minder dringend gevoeld. Zij zouden toch alleen voor feestelijke gelegenheden binnenhuis kunnen dienen; zooals bij ons bijv. bij begrafenissen zulke massa's bloemen gebruikt worden en de graven onzer lieve dooden ook des winters telkens daarmede getooid worden, zou hier absoluut ondoelmatig zijn, want nauwelijks in de buitenlucht gebracht, zouden de bloemen al dadelijk bevriezen en verwelken. Zoo wordt dan ook op de kerkhoven bijna uitsluitend gebruik gemaakt van immortellen en kunstbloemen: ik zag hier echter nergens zooals in St. Petersburg, over vele graven linnen tenten opgesteld, om de versiering tegen het winterweer te beschermen, hetgeen op mij echter, hoe prak-

[p. 794]

tisch ook, een minder plechtige, bijna kermisachtigen indruk maakte.