De Hollandsche Lelie. Jaargang 21

Over Toilet
en wat ermede in verband staat.

Schoonheidshygiëne van den mensch.
I.
Het Lichaam.

(Naar aanleiding van het boek van Dr. A.K.W. ARNTZENIUS,
‘Physical Culture, De Verzorging van het Uiterlijk Voorkomen’
Uitg. v.d. Society for Physical Culture te Amsterdam)

Zoo dikwerf ik in tijdschriften en dagbladen advertenties lees van ‘Depilatoir’, van ‘Oriëntalische pillen’, en van ‘echte kracht-Drageés,’ et tutti quanti, erger ik mij en bejammer het, dat nog zooveel goedgeloovigen, door in die geheim- en kwakzalversmiddelen vertrouwen te stellen, medewerken om nog anderen er in te laten loopen.

Dat het debiet niet beperkt is bewijst de kostbare reclame welke al maar door gemaakt wordt, en waardoor het getal dergenen die gedupeerd worden steeds aangroeit.

En nu is het wel niemand kwalijk te nemen, dat hij er wat geld voor over heeft om zijn schoonheid te verhoogen, maar goed geld naar kwaad geld gooien is altijd een groote dwaasheid geweest en zeer zeker niet te rechtvaardigen. Neen, dan is in dit opzicht een betere geldbelegging de aankoop van het werk van Dr. Arntzenius¹⁾, waarvan reeds in korten tijd een derden druk verscheen, en dus reeds gemeen goed werd.

De nieuwe wereld heeft ons vooral op dit stuk veel goeds gebracht. Langen tijd heeft Frankrijk, en voornamelijk Parijs, den toon aangegeven, maar terecht wordt ingezien, dat kunstig wegpenseelen, verborgen aan- en opvullen, pers- en rijgmethoden, en intens parfumeeren, niet in staat zijn om de werkelijkheid terug tegeven. De schijn raakt nooit het wezen.

Men moet 's menschen lichamelijke schoonheid te hulp komen, maar 't verbergen van wat leelijk is doet dit zeker niet. Men moet 't leelijke wegnemen om in waarheid een goeden uitslag te verkrijgen.

Schoonheid van het menschelijk lichaam heeft eene verre strekking. Daarbij denken we niet alleen aan hoofd, gelaat, hals en handen, de zichtbare deelen, maar we denken ook aan stem, aan gebaren, aan de bedekte vormen, het been, de voeten, en aan de inwendige deelen, welke juist zoo zeer weerkaatst worden in het uitwendige.

We keeren nu nog even tot ons punt van uitgang terug, en wel om eens onderleiding van Dr. Arntzenius kennis te nemen van wat in zijn uitnemend boek geleerd wordt omtrent de verzorging der buste en het wegnemen van overtollig haar. Wat het verkrijgen van een vollen boezem aanbelangt nemen we ook weer in Amerika les.

Juist omdat geen ander lichaamsdeel zoo vatbaar is om verbeterd en verfraaid te worden door een rationeele behandeling dan de borst, spreken we daarover het eerst.

We weten wel, dat man-vrouwen en andere dames, behept met buitenissigheden er smaak in vinden om haar bustes zoo min mogelijk sprekend te maken en schijnbaar te verplaatsen, maar dat zijn toch slechts enkelen op de groote massa. Een rechtgeaarde vrouw weet zeer goed, dat een vaste volle boezem, zonder nu juist twee vetbollen te zijn haar grootste sieraad is.

Daar nu geheimmiddelen, zooals pectorine enz., niets helpen en niettemin door eene juiste behandeling de ergste gebreken verholpen kunnen worden, wijzen wij er op, dat daartoe noodig zijn twee zaken, welke onder ieders bereik liggen, en niets kosten. Men kan de borst, van twee kanten uit, een geheel anderen vorm geven: van binnnen door longengymnastiek, en van buiten door de oefening van de op de ribben liggende borstspieren.

Hoe de techniek der longengymnastiek is ingericht wordt door Dr. Arntzenius niet alleen door de uitvoerige beschrijving, maar ook door tal van zeer duidelijke afbeeldingen verklaard en aangetoond.

1) De verzorging van het uiterlijk voorkomen.

[p. 460]

Zie de figuren 83 en 84 met onderschrift Longengymnastiek uit het werk, en hierin gelascht.

Illustratie bij de longengymnastiek.
(Uit: Physical Culture, De Verzorging van het Uiterlijk Voorkomen, door Dr A.K.W. ARNTZENIUS.)

Een der toelichtende illustraties bij de methode tot verbetering van de buste.
(Uit: Physical Culture, De Verzorging van het Uiterlijk Voorkomen door Dr. A.K.W. ARNTZENIUS.)

Voornamelijk ook moet tot de goede uitkomst medewerken het Sandow-systeem, zijnde een halter-methode, welke ook in al haar vormen volledig wordt toegelicht.

De borsten nemen door het Sandow-systeem in omvang toe, daar de bloedsomloop en de voeding der klieren er door bevorderd wordt. Het spreekt van zelf dat iedere vrouw moet weten hoe ver zij gaan moet. Te omvangrijke bustes zijn even leelijk, maar toch niet zoo erg leelijk dan onvolkomen vormen. Normale contouren zijn de natuurvormen van de normale vrouw. Het is ook gegeven aan de beide genoemde methoden om de lijnen strenger, ronder en symetrischer te maken.

Zie de 1^e figuur 93 met onderschrift Buig het hoofd zoo ver mogelijk naar voren uit het werk, en hierin gelascht.

Het Depilatorium vindt bij Dr. Arntzenius minder ernstige bestrijding dan verwacht had kunnen worden, maar daar hij de beide remedies van Dr. Clasen ontleedt, en ten slotte de electrische behandeling, welke inderdaad de beste resultaten geeft en in

Illustratie bij de methoden tot het verfraaien van hals en schouders.

[p. 461]

Engeland en Amerika wordt aangewend, op den voorgrond plaatst, neutraliseert hij van zelf zijne indirecte aanprijzing.

Het komt ons voor, dat de electrische behandeling alleszins aanbevelingswaardig is omdat die methode niet op eigen houtje is toe te passen. Er moet vooral rekening gehouden worden met natuurlijke haarbedekking, en die welke als abnormaal te beschouwen is. Dr. Arntzenius spreekt van haar op het lichaam; die uitdrukking is te algemeen genomen; hij had beter gedaan met te spreken van haar op plaatsen waar de natuur geen haar gewild heeft.

Dat echter de beide pasta van Dr. Clasen niet zoo geheel onschadelijk zijn mag bewezen worden door de ontleding er van.

Het Rusma, ook wel Rusma Turcorum, is samengesteld uit één deel operment (zwavel arsenika), zeven deelen gebluschte kalk, en één deel tarwemeel. Dit tot poeder gebrachte mengsel wordt in een porseleinen schaaltje zoolang gekookt totdat de daarin gedoopte penneschacht van een kip bij het zacht afdrogen afbreekt. Met dit mengsel wordt dan door middel van een houten spateltje de behaarde plaats bestreken, ongeveer 5-10 minuten lang: als dit nu opgedroogd is en er een licht gevoel van branden van de huid ontstaat, dan verwijdert men het met het houten spateltje of met een sponsje met warme melk, waarna de huid met coldcream of met zinkzalf wordt ingewreven. De haren worden diep in het haarbuisje volkomen opgelost en vernietigd. Na eenigen tijd komen deze echter wel eens weer te voorschijn, en moet het proces dan herhaald worden. De huid wordt er niet door aangetast, als men maar dadelijk het preparaat afwascht zoodra het gevoel van branding van de huid begint. Een geneesheer moet wel van wege het zwavelarsenik het recept geven om het in de apotheek te laten gereed maken, maar het procédé blijft niettemin gevaarlijk.

Het Duitsch depilatorium wordt bereid door zwavelwaterstofgas in een brij van versch gebluschte kalk te roeren, waardoor een grijs-groenachtige massa ontstaat van niet juist aangenamen geur. Een bijmenging van stijfsel, ongeveer de helft van het gewicht, geeft aan de massa de noodige consistentie. De behandeling blijft hetzelfde. Afwasschen, goed afwasschen is de boodschap; luchtvrij bewaren is voor beide pastas noodig; versche bereiding is ook aan te raden. Het laatste middel is iets ongevaarlijker dan het eerste.

* _* *

Overigens heeft het boek van Dr. Arntzenius ook daarom beteekenis wijl het zich ten doel stelt goede uitkomsten te verkrijgen in het hygiënisch verzorgen van het lichaam door eene practische natuurgeneeswijze, en zoogenaamde huismiddeltjes. Op kosten jaagt hij u nooit; kamergymnastiek, zelfmassage en enkele zeer eenvoudige geneesmíddelen. Ziedaar het geheele geheim van het wonderboek. Geduld overwint alles; oefening, zelfbeheersching en wilskracht zijn de factoren welke bij de verzorging van het uiterlijk voorkomen de stuwkrachten zijn.

We doen een greep uit de onderdeelen der 8 hoofdstukken, en zonder nadere toelichting zal het duidelijk zijn wat het werk beoogt.

Zoo stippen we aan uit Hoofdstuk I, Bestrijding van lichamelijke en van met het zenuwleven in verband staande gebreken, die invloed hebben op het uiterlijk voorkomen, de onderwerpen: Gebreken van de stem, neusgeluid, stotteren, lispelen, blozen, knipoogen; uit het II^e Hoofdstuk, Bestrijding van zuiver lichamelijke gebreken van het uiterlijk voorkomen, halen we deze punten aan: kaalheid, naar buiten staande ooren, kwalijk riekende adem, roode neus, scheelzien, zweetvoeten en -handen, oprispingen. Nagelbijten, open mond, gezichtstrekkingen, linksch zijn stippen we aan uit Hoofdstuk III, dat de verkeerde gewoonten, die kwaad doen aan het uiterlijk voorkomen behandelt. Hoofdstuk IV, behandelende De bestrijding van stoornissen in de eigenschappen die noodig zijn voor het beroep, wekt de aandacht door de onderdeelen: schrijfkramp, hardhoorigheid, duizelingen, terwijl in Hoofdstuk V, Bijzondere voorschriften tot verzorging van het uiterlijk voorkomen, zeer zeker interessant zijn te noemen goede lichaamsvormen, handen, nagels, tanden, oogen, haar. Er is ook bijgevoegd ‘een goede gang’, en ‘over het oefenen in het beschaafd spreken en uitdrukken’, maar onzes inziens behoorden deze onderdeelen tehuis in de Hoofdstukken VI, De manier van loopen, en VII Hoe men leert zich goed uit te drukken en zuiver te spreken. In Hoofdstuk VIII wordt de zorg van de moderne Amerikaansche voor het behoud van haar schoonheid [of de vermeerdering er van] aangetoond, en wel in verzorging der buste, zwakke borst, kraambed, hals en schouders, constipatie, huid- en gelaatstint, comedonen, zomersproeten, en plooien en rimpels. Bovendien worden voor de vrouw, entre deux âges, bijzondere raadgevingen verstrekt.

De bruikbaarheid van het boek had verhoogd kunnen worden door een uitvoeriger bladwijzer. Vooral ware dit noodig geweest, omdat men over één en hetzelfde onderwerp verschillende hoofdstukken moet raadplegen. Hoofdstuk VI en VII, - we zeiden het reeds, - houden toch verband met de twee laatste onderdeelen van Hoofdstuk V, en waar het de stem en het spreken betreft vinden we

[p. 462]

ook reeds het een en ander in Hoofdstuk I. Nu is dit op zich zelf wel geen bezwaar, als men begint zoo'n werk geheel te lezen, maar om later 't een of ander over een bepaald onderwerp terug te vinden geeft een tijdroovend bladeren.

Het boek van Dr. Arntzenius heeft dan ook de ondeugd van de deugd zijner samenstelling. De schrijver is bij de besten onder zijn binnen- en buitenlandsche collega's ter markt gegaan, en die samenstelling heeft misschien medegewerkt om schijnbare herhalingen te veroorzaken.

We zijn overtuigd, dat de toekomst ons niet enkel Adonissen en Venussen zal brengen; er zullen altijd menschen blijven bestaan die om hun uiterlijk voorkomen niets geven en het verwaarloozen; te vergeven is dit, indien het uit onkunde geschiedt. Bij die overtuiging voegen we echter de hoop, dat het boek van Dr. Arntzenius vrucht zal dragen; er is tijd noodig om het meel geheel te doorzuren; er moet reclame gemaakt worden, en daarvan heeft de Haagsche Society for Physical Culture slag. Honderden, misschien duizenden zijn nog te ongeloovig bij hun goed geloovigheid. Geheimmiddelen kunnen in hun oog goed zijn; tegenover eigen doelmatige verzorging van het lichaam wordt ongeloovig geschokschouderd, en om nu met een krachtig woord deze aanbeveling van Dr. Arntzenius' boek te besluiten voeg ik mij aan de zijde van Dr. W.B. van Staveren waar hij zegt: ‘Het ideaal van lichamelijk schoon is de anotomisch-functioneele volmaaktheid; het onderhouden van dat natuurlijk schoon is Christenplicht.’

Wij achten 't boek een eerste en voornaamste toiletartikel.

A.J. SERVAAS VAN ROOIJEN.

Den Haag, 27/11 1907.

Het is in het belang der Lelielezeressen zich, bij het gebruik maken van adressen, te beroepen op deze correspondentie in dit blad.

Correspondentie toilet.

Brabantia. - Ik ben het volkomen met U eens dat soliede dingen veel practischer zijn op den duur, juist waar het een bescheiden kleedgeld geldt, dan goedkoope schijn-artikelen. Zeer zeker geldt deze regel speciaal voor het artikel corsetten. Intusschen is het, indien gij een zeer slank figuur bezit, voor U minder noodzakelijk een maak-corset aan te schaffen, dan voor hen die zwaarder zijn gebouwd dan gij. - Ik ken vele elegante en goed-gekleede dames, die nooit anders dragen dan koop-corsetten, en die daarin een evengoed figuur hebben als in een corset dat speciaal voor haar zou zijn gemaakt. Het gaat daarmede als met koopschoenen, koop-mantels, etc.; wie een voet of een taille heeft overeenkomstig de gewone maten, kan dikwijls evengoed, en zeker veel goedkooper, slagen, dan wanneer zij alles afzonderlijk voor haar eigen persoon moet laten vervaardigen. Een voor U gemáákt, door U besteld corset, zal U daarom - als het goed wordt - zonder twijfel duurder komen dan een koop-corset. Of het zich daarom zooveel langer houdt dan een koop-corset staat te bezien, als dat koop-corset eveneens eerste qualiteit is, met goede baleinen en van een goede stof. En zulke koop-corsetten zijn er natuurlijk genoeg te vinden, in eerste rang magazijnen. - De meerdere duurte, bij het maken, zit 'm niet zoozeer in het verwerken van zooveel betere qualiteiten, dan wel in het extra-werk; evenals dat het geval is met japonnen en wandelpakken enz., die gemaakt worden in tegenstelling met die welke men klaar kan koopen in groote huizen, - in het buitenland vooral. De laatsten, de koopjaponnen, hebben heel dikwijls veel meer chic, en zijn volstrekt niet minder van qualiteit dan de eersten, en altijd goedkooper. De vraag is alleen maar of zij passen. Indien dat niet het geval is, en de koopster ze voor haar eigen figuur moet nabestellen, komt die extra-moeite haar veel duurder, al neemt zij precies dezelfde stof en garneering. - Als gij dus tevreden zijt tot hiertoe over Uw tegenwoordige koop-corsetten, (gij schrijft daarover niets), dan zou ik U raden bij Uw tegenwoordig adres te blijven. Indien Amsterdam U niet te ver is, zou ik U den heer Huyser - Heiligen-weg raden; hij is volstrekt niet buitengewoon duur en heeft beide maak- en koop-corsetten. Den Haag is over het algemeen duur; indien het U te doen is om zuinigheid, zou ik U niet raden daarheen te gaan voor Uw inkoopen. Uit persoonlijke ondervinding kan ik U in Rotterdam geen adres voor maak-corsetten noemen. De firma Huijser bestaat dáár ook. Misschien wil een der Lelie-lezeressen U voorlichten.
Wij zijn bereid te vermelden de opgaven van haar, die het een of ander adres in de stad harer inwoning of elders wenschen te recommandeeren, kosteloos, en natuurlijk zonder naam van de inzendster van het adres, mits de toilet-redactrice van dien naam en van de redenen die de inzendster aanleiding geven tot de recommandatie per brief op de hoogte wordt gebracht.
Oorringen. - Zeker, als gij blijft bij Uw besluit zult gij zonder twijfel bij de firma van Kempen, den Haag, den best mogelijken raad ontvangen, wat het nieuwste model betreft, etc. Natuurlijk, een solide, vertrouwde juwelier is wat zulke dingen betreft niet ‘goedkoop.’ - In Amsterdam is een vertrouwd adres Osenbruggen, Kalverstraat. De zaak Jedeloo, Spuistraat den Haag, is een van ouds zeer solide bekende zaak; voor zoover ik weet bestaat zij nog.
Redactrice toilet.