De Hollandsche Lelie. Jaargang 21

Uit de sfeer gerukt
door Anna de Savornin Lohman.

VIII.
Vervolg van No. 22 (27 Nov. ll.).

....‘Wil je mij een groot plezier doen....’ vleide Gérard.

Het was na den eten. - Tante was in de eetkamer achtergebleven om haar dutje dáár te doen. Oom had zich teruggetrokken in zijn eigen kamer, met de lachende vooronderstelling dat Gérard zeker niet begeerde te rooken; anders moest hij maar meegaan natuurlijk.

En ze waren alleen nu, samen in den salon. - Zij zat op den sofa, en hij was naast haar geschoven, speelde met een krulletje in haar hals, voorzichtig, nog maar half-durvend, want ze hield hem in toom met een afwijzend:

‘Niet zoo vrijpostig dadelijk.’

Maar ze gaf zich van lieverlede toch reeds wat meer dan in het begin. - De koffie en ook het wandelen met hem daarna was stijf toegegaan. - Hij-zelf, vormelijk salon-meneertje, doodsbang iets te doen dat ‘burgerlijk’ zou kunnen lijken in de oogen van zijn Haagsche relaties, aan zijn Haagschen angst voor vormen alles offerend, ook zijn verliefdheid, liep deftig-correct naast haar, zij met een gevoel alsof iedereen die ze ontmoetten het haar kon aanzien, dat ze zich had verkocht.

Want, het woord drong zich telkens aan haar op, of ze het wilde verbannen of niet,... verkocht, verkocht.

Ze waren even bij de Heringa's aangeloopen. Die, haar beste vrienden, mocht ze vandaag niet overslaan. En daar waren ze in zóó'n vroolijke pan gevallen, dat het hen beiden ontdooide. De getrouwde kinderen waren er, en een paar kleine rakkers van kleinkinderen, die midden in den salon op den grond zaten, en hun dure speelgoed stuk trokken met even weinig égards daarvoor als voor het lichte mooie vloerkleed.

‘Soeda - laat maar -’ zei grootma Heringa glimlachend, als de ouders voor de leus wilden verbieden. - Ze was zelve niet héélemaal pur-sang-Europeaan, en voelde een onbeschrijflijken trots op haar heel blonde en heel rose-blanke kleinkindertjes, echte jonkertjes en echte freuletjes óók nog. Ze zou hen desnoods alles hebben laten vernielen, met een typisch-Indische indolentie.

En ze begroette Susy met een stortvloed van vragen en van gelukwenschen, die werd overstemd telkens door het jolig geroep er tusschen in van de overigen.

Met een tact die Susy goed deed, lieten ze haar heele tegenwoordige leven rusten als bestond dat niet, als was ze nog steeds dáár in huis, verwend uitgaan-meisje.

‘We hebben je 't wel gezegd Suus, dat jou beurt ook zou komen.’

‘We hebben altijd wel voorspeld, meneer van de Wateringh, dat er uit U en Suus nog eens 'n paar zou groeien.’

‘Meneer van de Wateringh!’ - zei z'n ouwe vlam, thans de jonkheers-echtgenoote, coquet: ‘Ik zeg Gérard hoor; we zijn nu zoo goed als familie van elkaar.’

Ze keek hem met haar prachtige fluweelen Indische oogen zoo verlokkend-brutaal-innemend aan, dat het al Gérards ingewortelde voornamige vooroordeelen tegen die Indische kliek ontwapende. -

Hij-zelf werd er losser en opgewondener bij, dan Susy hem den heelen dag nog had gezien. - Toen ze naar huis gingen praatten ze voor het eerst met elkaar op een ongedwongen, natuurlijke manier, zooals vroeger, toen ze nog neef en nicht waren en niets meer. -

[p. 357]

- En het verlovings-diner deed de rest. - Oom had zich uitgesloofd wat een fijne flesch betreft. Susy voelde dat de champagne die zij, zooals de meeste dames, prefereerde boven elke andere wijn, haar prettig naar 't hoofd steeg, haar juist genoeg bedwelmde om haar in een schijnbaar wezenlijk-gelukkige stemming te brengen van oogenbliks-genot. - Het woord ‘verkocht’ gonsde niet meer in haar hersenen. Haar zelfverwijt en schaamtegevoel waren weggevaagd- - Ze kwam zichzelve nu net voor als iedereen, en ze voelde voor het eerst sinds ze met Gérard had gewandeld iets dat zweemde naar trots, o niet op hem, niet op den man van haar liefde, maar op den man dien ze zich had weten te veroveren, zij, een kantoorjufje, man van naam en geld en carrière. -

Diezelfde vulgaire, minne trots van de meeste zoogenaamd ‘fatsoenlijke’ dames, die zichzelf verkoopen om zulke lage redenen, wettig op het stadhuis verkoopen.

- - Maar nu zag ze niet in het vulgaire, het minne daarvan. -

En ze coquetteerde met haar oogen, met de buiging van haar buste, terwijl ze haar hoofd quasi terug trok van zijn in haar hals zoekende vingeren, ondertusschen lief-doend antwoorddend:

‘Wat wou je van me gedaan hebben?’ -

- Ze dacht eigenlijk dat hij vleien ging om een kus. -

Ze gaf er zich nog geen rekenschap van, dat hij dáárvoor vleien niet meer noodig achtte, in zijn zich immers al bezitter voelen. - Wat hij van haar verlangde was van kiescher aard in zijn oogen, omdat het in betrekking stond tot haar armoede. -

‘Zie je’ - zei hij verlegen. - ‘Ik ben zoo vreeselijk trotsch op je, op mijn meisje.’ -

‘En?’ - - vroeg ze, coquetter nog, terwijl hij weer aarzelde. - -

‘Ik wou je zoo graag heel, heel mooi gekleed zien, zoo flatteerend en zoo modieus als het maar kan. - Toe’, - want hij zag dat haar gezicht betrok,- ‘mag ik je nu niet iets cadeau geven, 'n toilet en 'n hoed en’...

Ze ging rechtop zitten, stijfjes wordend van beleedigden trots. -

‘Natuurlijk, ik weet wel dat mijn kleeren niet meer modieus zijn zooals vroeger’ - zei ze en keek met onverholen bitterheid neer op haar eenvoudigen laken tailleur-rok - ‘maar zóó, dat je je erom voor me behoeft te schamen, zijn ze ook niet.’ -

Ze kreeg de tranen in de oogen van woede en spijt. -

Hij sloeg de armen om haar heen en zoende haar, heelemaal zonder permissie te vragen, als iets dat van zelf sprak. -

- - En ze was te nijdig om het zelfs op te merken. -

‘Toe, wees nu niet boos, Suus,’ - legde hij uit. - ‘Het is niet omdat je japon niet keurig is; dat weet je net zoo goed als ik. - Maar het is omdat ik trotsch op je ben. Ik wil dat je nu weer net zoo fijn gekleed gaat als toen je bij de Heringa's woondet. - Die Indische menschen besteden altijd zóó véél voor hun toilet. Van middag viel het me nog op, die prachtige qualiteit van laken van die beige japon. - En dan die garneering! - Heb je dáàrop gelet? - Die japon kwam zóó uit Parijs. - Dááraan behoef je niet te twijfelen.’ -

Zij moest lachen om zijn zoo goed van zulke dingen op de hoogte zijn, want de Heringa's kleedden zich inderdaad direct uit Parijs, gingen een paar maal in 't jaar daarheen alleen voor hun toilet. -

‘Wat ben jij een verwijfd ventje, dat je zulke kleinigheden ziet’, smaalde ze wèl goedig, maar inwendig toch met wat minachting voor hem. -

Maar hij was blij dat ze weer goed was nu, en dat het terrein wras geëffend dus. -

‘Ja, zeker, ik merk op of een vrouw zich goed kleedt of niet’, wijzigde hij haar woorden tot een wezenlijk compliment aan zijn eigen adres. - ‘En zie je, wat kan het je nu schelen of je het nu al koopt, of een paar weken later, - als je mijn vrouw bent. - Vindt je dat nu zelf niet?’ - -

‘Als je mijn vrouw bent.’ - Het was wáár. Over enkele weken, als ze mevrouw van de Wateringh zou zijn, zou ze bestellen rechts en links, bij modistes en bij tailleurs, en in meubelmagazijnen en in comestiblewinkels, overal waar ze iets noodig had, voor eigen-gebruik, of voor luxe-uitgaven van mooiwonen en diners, - alles voor zijn geld. -

Want, zij bracht niets mee ten huwelijk - niets dan haar lichaam. - En, in ruil voor 't gebruik daarvan, gaf hij haar 't geld om zichzelf op te sieren, en te huizen in een pracht-omgeving van lui-leventje, en lekker te eten en te drinken, met hem-samen-alleen, of omringd van kennissen. -

- - Zóó zou het zijn - over enkele weken - ontdaan van alle mooie doekjes die lieve dominee Strintman er overheen zou plooien in de kerk over ‘de liefde die dit jonge paar vereende,’ etc. etc. -

[p. 358]

Waarom dan niet evengoed nu - als dan? 't Is waar, ze had den koop nog niet gesloten, hij had haar lichaam nog maar in belofte. - Maar hij kon immers - zoo goed als elke andere kooper - vooruit voorschieten iets op de goede-waar, die hij straks kreeg. -

De waar was goed. Ze bedroog niet. Ze wist dat haar lichaam mooi was en begeerlijk. -

Met een bittere, cynische onverschilligheid zei ze zich dat alles in stilte, als gehard reeds door dien éénen dag van beroering, met het leelijke in het leven. -

- - Ze beet de lippen op elkaar even, als om de betere opwelling terug te dringen. - En haar eigen stem klonk haar vreemd, toen ze antwoordde:

‘Je hebt misschien gelijk. - Ik was daareven wat overgevoelig. - Mijnentwege.’ -

Onbescheidener dan hij het nog gedaan had, drong hij haar opnieuw een omhelzing op. - Nu bemerkte zij dat heel goed - maar liet toch niet haar toestemming afbedelen, liet hem nemen zonder vragen, als een die zich reeds eigenaar weet. - Het was immers zijn recht. - Hij had gelijk. - Als ze 't eene wilde, moest ze ook het andere willen. Haar rechtvaardigheids-besef streed tegen een zich preutsch onttrekken-willen aan wat hij zijnerzijds immers eerlijk mocht eischen, in ruil voor zijn geld en zijn naam voor alles wat zij harerzijds ontving. -

Toen tante binnenkwam voor de thee, liet hij haar juist los; hij had haar voor de zesde maal omhelsd. - En tante glimlachte tevreden:

‘Ik zie wel dat ik jullie nog veel te vroeg kom - nietwaar Suus!’ - plaagde ze goedig. - ‘Maar aan alle goeie dingen komt nu eenmaal een eind. - - Suus komt hier logeeren zoodra ze verlof kan krijgen, hé kind, dan kunnen jullie nog eens beginnen.’ -

En Suus stamelde. ‘Dank U tante’ met de verlegen neergeslagen oogen en de hoogere kleur van het conventioneel-gelukkig-doende alledaagsche meisje, dat is verloofd, en daarom héét lief te hebben. -

Zij verbaasde zichzelve erover, dat ze zich zoo goed en zoo gemakkelijk in haar nieuwe leugenrol had geschikt. - En met een moeden glimlach bedacht ze in den trein, dat ze zichzelve dus eigenlijk véél te hoog had geschat, toen ze meende beter, sterker te zijn dan de rest, den strijd met het leven te durven en to kunnen strijden alleen. -

Ze was geen haar beter dan de overigen net even laf, net even min.

( Wordt vervolgd.)