De Hollandsche Lelie. Jaargang 21

De Lieve Willie.
't Verhaal van een ‘goede’ opvoeding
door Otto Ernst.

I.

'T gebeurde op een Zondag, want de lieve Willie zou een Zondagskind worden. Het historische moment van zijn geboorte was op één minuut voor twaalf 's middags bepaald. Maar reeds sedert acht uur 's morgens waren in de slaapkamer der moeder, behalve de vroedvrouw, de baker en de min, zeven toekomstige tantes en nichten tegenwoordig.

Een druk discours en veel bonbons zijn zeker zeer heilzaam voor een vrouw, die op 't punt staat te bevallen. Van laatstgenoemde, niet genoeg aan te bevelen lekkernij, duwden Tante Bella en Tante Juultje de lijderes beurtelings tot troost een stukje in den mond. Tante Minka had zich het genoegen niet kunnen ontzeggen, haar allerliefste Molly, een zenuwachtig keffertje met zijig, lang haar, mee te brengen. Nu eens blafte hij de aanstaande moeder geruststellend toe, dan weer paarde hij zijn langgerekt klagelijk gehuil aan haar smartkreten.

Tante Elvira echter, een jonge dochter van zevenenvijftig, wie volgens een ondoorgrondelijk raadsbesluit de kinderzegen onthouden was, wiegde een popje heen weer, dat ze voor de lieve Willie bestemd had en dat, zoodra men het maar even op zijn buik

[p. 93]

drukte, een paar bekkens tegen elkaar sloeg en een goedkeurend gepiep liet hooren. Deze vier waardige dames namen de plaats om het bed in, die van rechtswege de vroedvrouw en de baker toekwam, doch waarop zij beslag legden, in de zeker zeer juiste overtuiging dat de nabijheid van familieleden altijd iets geruststellends heeft voor ‘vrouwen in zulke omstandigheden.’

Het beteekenisvolle oogenblik kwam steeds nader.

Mevrouw Helmerding stiet een doordringenden schreeuw uit; de moeder van den lieven Willie heette namelijk Helmerding.

- - Bèè - - bèèè - -bèèè - -

't Onvermijdelijke was geschied en nooit meer ongedaan te maken. De lieve Willie was met beide voeten iets binnengetreden, dat men leven noemt en van nu af aan een factor, waarmee de wereld rekening zou moeten houden.

De teedere bloedverwanten, die voor het critieke laatste halve uur toch de vlucht genomen hadden, keerden in optocht terug.

Opdat het zieleleven van den lieven Willie van den aanvang af kalm opgewekt zou kunnen voortglijden, hadden de vrouwen sedert acht uur een dotje in gereedheid gehouden. Nauwelijks was de lieve jongen dan ook verschenen, of Nicht Nellie stak hem het zuigtoestel in den mond. Willie sabbelde zwijgend aan zijn zoet bestaan.

Nadat hij gebaad was, ging hij van hand tot hand.

‘Wat lieief, wat snoeoezig, nee maar wat dòddig, wat àllerliefst!’ klonk het, en tot slot in een zacht wegsmeltend zevenstemmig unisono:

‘Wat snoeoezig!’

Eindelijk kwam de beurt aan juffrouw Elvira. Met het voorkomen van een zaakkundige nam ze den zoeten last als een pakje waschgoed onder haar linkerarm, liet met de rechterhand het hansworstje dansen en zong ter begeleiding, zonder snijtanden, het allernieuwste straatdeuntje:

‘Midden in de Elbe
zwemt een krokodil’

't Scheelde heel weinig of ze had het kleine hoopje mensch op den grond laten vallen, en de jonge Helmerding dankte zijn voortbestaan aan een handigen greep van de baker.

De jonge Helmerding was de eerste spruit van den ouden Helmerding. Deze was echter nog volstrekt niet oud, niet meer dan een goede veertiger. Op zijn negen-en-dertigste jaar was hij in 't huwelijk getreden, nadat hij kort tevoren in een bouwonderneming een aardig duitje verdiend had en tegelijkertijd te weten gekomen was, dat mevrouw Helmerding hem 40.000 Taler mee zou brengen. Er bestaat een onzedelijke lichtvaardigheid die doet huwen eer aan de vereischte voorwaarden voldaan is, en kind op kind in de wereld schopt. Hoe zou er ooit onder zulke omstandigheden sprake kunnen zijn van de waarachtige, rustige, hoog-zedelijke vadervreugde die hij gevoelde, toen hij van de beurs thuisgekomen, het stille geluk van de gestegen fondsen in den zak, en het luidruchtige van een jeudigen erfgenaam in zijn armen droeg! Zijn jongen zou een opvoeding genieten, een opvoeding zóó prachtig! Op de duurste school, dat stond als een paal boven water. Hij had er immers geld genoeg voor!

Toen men de moeder voorstelde het kind in een andere kamer bij de min te laten om haar nachtrust niet te storen, wond ze zich vreeselijk op. Hoe kon iemand de gevoelens eener moeder zoo kwetsen! Wat? een leeuwin wie men haar jong ontrooven wil? Toen echter de jonge leeuw reeds den eersten nacht zonder ophouden schreide, omdat hij niet sliep, hechtte ze s'morgens haar goedkeuring aan het plan.

De lieve Willie maakte nu een nachtelijke cursus voor longengymnastie door. Krachtens een volharding, die de schoonste verwachtingen voor zijn latere ontwikkeling wel moest opwekken, bracht hij het spoedig zoover, dat zijn edelgevormd profiel bij 't schreeuwen achter de mondopening verdween. Iemand met een aanleg voor poëtische vergelijkingen zou op zulke oogenblikken eenige overeenkomst gezien hebben tusschen Willies mond en een open sigarenkistje. Wat den lieven jongen misschien nog aan rondheid en volheid van toon ontbrak, vergoedde hij door een haarfijn timbre en door een warme, bezielde voordracht. In 't schemerdonker van zijn bewustzijn leefde onmiskenbaar nog iets voort uit de gelukkige dagen der folteringen. Zoodra namelijk zijn min in den zoeten wellust van den slaap weggleed en zich daar bevond waar wij ‘ophouden te bestaan’, begon de lieve Willie te schreeuwen, met krachtigen aanhef, den eersten toon zoo vast en duidelijk hoorbaar inzettend als een goed zangonderwijzer het maar wenschen kon.

Als dan de min, natuurlijk hoogst aange-

[p. 94]

naam verrast, het onschuldige wurm van zijn zijden kussentje opnam, haastte het zich door een hooghartig glimlachje kenbaar te maken, dat het meer dan dom was te meenen dat hem iets scheelde. ‘Integendeel’ straalde het dan met edel vuur uit zijn oogen ‘toujours fidèle et sans souci!’

Opnieuw omzichtig in slaap gesust, was hij zoo vriendelijk met het begin van het tweede concertnommer te wachten, tot het bewustzijn der min weer voor negen tiende in betere gewesten zweefde en ze nog maar met de rest in dit droevige bestaan vertoefde. Had zich dit spelletje gedurende den nacht vijf of zesmaal herhaald, dan was de min 's morgens in die stemming, waarin gewoonlijk betrekkingen worden opgezegd en harde, onbillijke woorden bij het afscheid vallen. Volgde een nieuwe min het meermalen geprezen principe ‘Schreeuwen laten; daar groeit de jonge van!’ dan bleef zoo'n harteloos, wreed schepsel natuurlijk geen week in het huis der teergevoelige Helmerdings.

Groote mannen verbruiken de personen uit hun omgeving snel. Daar Willie een groot man moest worden, verbruikte hij in 't eerste halfjaar van zijn leven vier mínnen.

't Behoort tot de innigste genietingen van een menschenvriend de jeugd van een groot man na te vorschen, in duizend kleine trekjes van een door voortreffelijke ouders opgevoed kinderkarakter, reeds het beeld van den toekomstigen mensch te zien aangeduid, en in zijn rustige ontplooing reeds de wilskracht waar te nemen, die zijn later streven en werken zal kenmerken.

Sedert hij zijn eerste levensjaar voltooid had, namen zijn ouders den lieven Willie geregeld bij zich aan tafel. Zijne buitengewoon ontwikkelde smaak openbaarde zich hier reeds onmiddellijk, zijn strategische blik ontging geen gebraad, geen compöte, geen ragout, geen pastij. Zijn verlangen om van elken schotel wat mee te krijgen, gaf hij eenvoudigweg door een matig hard gebrul te kennen, dat ongeveer vijf seconden aanhield. Werd zijn wensch om de een af andere reden niet dadelijk vervuld - aan den goeden wil der ouders mankeerde het zeker nooit - dan greep hij met kalme vastberadenheid het volgend middel aan, d.w.z. de dichtst bij hem staande schaal, die hij op den grond trachtte te trekken. Met een zachte terechtwijzing legde zijn moeder hem dan het gewenschte ruimschoots op zijn bordje.

Wij zouden ons aan een onvergeeflijk verzuim schuldig maken, als we bij de beschrijving van Willies karakter zijn zeer kwetsbaar eergevoel onbesproken lieten, en niet duidelijk deden uitkomen, dat hij op zulk een terechtwijzing met een luider gebrul van vijf seconden antwoordde en zijn moeder met zijn keurige laarsjes tegen de beenen schopte.

Zoodra hij zijn buikje vol had, legde Willie verder een voorname minachting voor alles wat zijn maag kon streelen aan den dag. Als hij met zijn lepeltje op zijn soep sloeg, dat de spatten overal in 't rond vlogen, of als hij zijn vingers in de saus stak om zinrijke figuren op het tafellaken te schilderen, dan was de vader in zijn bekrompen opvatting van de kindernatuur misschien nog eens onhebbelijk genoeg om dit zijn lieveling ernstig te verbieden, maar het zachte gemoed der moeder voelde fijner.

‘Hoe kun je dat kind toch altijd zoo beknorren! Kinderen zijn toch kinderen! 't Arme schaap weet immers nog niet eens wat hij mag en niet mag. Willie zal 't niet weerdoen hè, liefje?’

‘Willie wil teekenen!’ En Willie trok een kring die een hoofd moest voorstellen.

‘Willie, ventje, dat mag niet!’ vermaande Mama zacht.

Willie teekende den romp aan den kop.

‘Willie, hoor je me niet?’ vroeg de moeder.

Nu kreeg de romp armen.

‘God, Willie, láát het dan toch!’ zuchtte zijn moeder.

Met twee geniale trekken voorzag Willie het poppetje van beenen.

‘Èh! dat ben jij!’ riep hij, terwijl hij zijn vader met allerliefste brutaliteit uitjouwde. De ouders lachten vol zaligen trots.

‘Hoe komt die jonge toch aan zulke snaaksche invallen?’

En in overmaat van vreugde, gaf Mama Helmerding het aardige ondeugende bengeltje een paar klinkende kussen.

Men zou misschien veronderstellen dat een zoo krachtig en flink gevoed kind, allerlei kinderziekten bespaard moesten blijven, maar vreemd genoeg was dit niet het geval. De arme Willie moest heel wat spijsverteringsstoornissen met hun lastige gevolgen doormaken. Doch na elk nieuw lijden trad zijn karakter krachtiger op den voorgrond; gedurende elke nieuwe periode van herstel nam zijn wilskracht grootere afmetingen aan. Kon men dit kind al niets weigeren, terwijl het gezond was, tegenover het herstellende, ‘nog half zieke engeltje’ was het niet meer

[p. 95]

dan een eenvoudige ouderplicht, den weer ontwakenden levenslust te steunen door allerlei begeerten bij het lieve kereltje op te wekken, met de belangstellende vraag, of hij dit wou hebben, of dààr misschien meer trek in had, of Mama dit eens voor hem krijgen, of Papa liever dat eens voor hem koopen zou, of - dat hij mogelijk het állerliefste alles te gelijk wou hebben.

Gewoonlijk gaf Willie aan dit laatste de voorkeur.

(Wordt vervolgd).