De Hollandsche Lelie. Jaargang 21

[p. 21]

Boekbeschouwing.

La Paix par le Droit.

Zoo luidt de titel van een in 't Fransch geschreven brochure door E. Kempe (Oud-zee-officier te 's-Gravenhage),^*) réponse au Concours du Bureau international de la Paix à Berne en 1905, Prix: ‘Narcisse Thibault’; ayant obtenu une Mention Honorable avec Médaille PAX, Société anonyme de Publications ‘Vivat’, Amsterdam, 1907. Prijs:?

Ze werd mij ‘beleefdelijk aangeboden door de Uitgevers-Maatschappij ‘Vivat’.

Vrede door Recht, dit ideaal wenschen wij leeken allen, en elke stap of poging, die ons nader brengt of tracht te brengen tot dit doel, verdient de grootste waardeering van de weldenkenden en welwillenden, die niet instemmen met het groote koor van kortzichtigen, wier blik alleen op de naaste toekomst is gericht en voor onpractisch aanziet en veroordeelt 't geen niet in een afzienbaren tijd zal of kan worden verwezenlijkt. De klacht: ‘Och, dat beleven wij toch niet méér’, is voor ons geen reden onze medewerking en instemming te weigeren tot de verwezenlijking van een ideaal.

De schrijver stelt en beantwoordt de volgende drie vragen:

1. Aan welke voorwaarden moet het internationaal Scheidsgerecht voldoen, ten einde een volledig rechtstelsel tusschen de volken onderling te verkrijgen?

2. Welke internationale overeenkomsten moeten gesloten worden, om dit stelsel toepasselijk te maken voor alle volken?

3. Hoe kan men 't spoedigst geraken tot het aangaan dezer overeenkomsten?

Den 14 Februari 1904 werd tusschen Denemarken en Nederland een overeenkomst gesloten, waarbij deze landen elkander beloven al hun onderlinge geschillen, die niet in der minne door de diplomatie kunnen worden bijgelegd, te doen beslissen door het Scheidsgerecht te 's-Gravenhage, zoodat scheidsrechterlijke beslissing voor deze twee landen tegenover elkander verplichtend is. Zulk een contract behooren alle landen te sluiten, opdat een Hoog internationaal Gerechtshof volgens een op te stellen internationaal rechtswetboek, 't burgerlijk en 't strafrechterlijk wet behelzende, zal kunnen rechtspreken tusschen de volken onderling. Dit Gerechtshof moet bestaan uit een wetgevend (= wettenmakend) lichaam, welks leden gekozen worden uit de rechtsgeleerden van alle volken. Tot de overeenkomst tusschen Nederland en Denemarken is in December 1905 Italië toegetreden. Intusschen is zulk een toetreding der volken nog niet voldoende om den wereldvrede te waarborgen: il faut qu'il y ait des juges à Berlin, c'est-à-dire à la Haye, m.a.w. ook 't internationaal Gerechtshof moet worden gesticht.

In afwachting van deze gewenschte regeling, die een einde zou maken aan de oorlogen tusschen alle toegetreden (= beschaafde) landen, geeft de zaakkundige schrijver aan het aanstaande tweede Vredescongres in overweging voor te stellen, dat alle volken zich zullen verbinden ‘que nulle guerre ne devrait (doit) être déclarée sans le consentement ou l'approbation de la Représentation du Peuple (dans les pays constitutionnels) ou du Corps qui représenterait la Volonté du Peuple (dans les pays non-constitutionnels) et que dans la suite celle du Souverain ou du Chef du Gouvernement ne suffiraìt plus seule.’

't Spreekt van zelf dat de schrijver alle bezwaren en bedenkingen opsomt, onder de oogen ziet en weerlegt of tracht te weerleggen, anders zou trouwens zijn werk niet veel beteekenen: wenschen uiten kunnen wij allen, maar het betoog, dat de vervulling van bovenstaande wenschen mogelijk is, vormt den hoofdinhoud van deze belangrijke brochure.

Moge zij vele voorstanders van Wereldvrede winnen en een gunstigen invloed oefenen op de besprekingen van 't aanstaande Wereld vredecongres!

C.G.

*) Dit tusschen ( ) geplaatste staat niet op den titel.