De Hollandsche Lelie. Jaargang 21

Paarlen.
door M. Vorst.

Stralend van genoegen en van ouderlijken trots hadden vader en moeder Fransje uitgelaten en broer Jan, die op 't ‘Gym’ was, had 't portier van 't rijtuig voor haar geopend; nog met den pennehouder in de hand was hij weggeloopen van z'n werk omdat hij z'n eenige zuster toch even bewonderen moest in baltoilet. ‘Ze ziet er keurig uit,’ zei moeder voldaan en vader knikte goedkeurend, tevreden. ‘Kinderen behooren hun ouders te gehoorzamen,’ zoo redeneerde hij; nu, over de zijnen had hij gelukkig niet te klagen; alleen Fransje, de oudste van de twee had soms wel eens: ‘kleine nukken,’ zooals hij het noemde. Maar ditmaal had ze grif z'n zin gedaan en zich getooid met het parelsnoer, dat hij haar eens op haar verjaardag had geschonken.

Die paarlen hadden eens behoord aan 'n voorname dame en hij had ze voor heel veel geld op 'n verkooping gekocht.

Hij had zich voorgesteld, dat z'n dochter met zulk 'n geschenk in de wolken zou zijn; nu dat was ze ook wel geweest; maar, toen hij haar als 'n gunst voorsloeg, dat ze ze bij 'n op handen zijnde schoolfeestje, al zou mogen dragen, toen veranderde ze van stemming. ‘Toe, vader, dat meent U immers niet; - nu nog niet,’ had Fransje gevleid; ‘ik ben immers nog veel te jong om paarlen te dragen en ik vind 't niets prettig af te steken bij de anderen.’

‘Waarom zou je niet afsteken?’ riep vader driftig. Waarom zou jij geen paarlen mogen dragen, als ik ze eerlijk gekocht en betaald heb? Alles wat ik bezit, heb ik zelf eerlijk verdiend, waarom zou m'n dochter geen paarlen mogen dragen?’

Wil je me dat pleizier nou niet doen?’ Zoo was 't gegaan bij ieder feestje, elk jaar. Dan was Fransje heur vader om den hals gevallen; ‘toe vadertje,’ had ze gezegd, ‘ik vind 't heusch zoo naar zulke kostbare dingen te dragen; toe, vadertje dezen keer nog niet.’ Vader zou onvermurwbaar geweest zijn, als heur lieve, goede moeder met heur fijn gevoel van vrouw, die de situatie bij intuitie doorgrondde, niet tusschen beide was gekomen en vader had weten te bewegen de edelsteenen weer in de brandkast te bergen tot later. Dan had vader toegegeven, toch gemelijk mompelend: ‘'t zijn maar grillen van 't kind, 'n ander zou er naar snakken.’

Maar van avond was 't heel anders gegaan, toen vader haar het kleinood overreikte, bedankte ze hem allerhartelijkst met tranen van blijdschap in de oogen, alsof ze 't geschenk voor den eersten keer ontving. En vader was nu dubbel verheugd, omdat z'n kind tenminste wat verstandiger was geworden. En Fransje nu pas 't voorrecht van rijkdom, dat ze boven anderen meende te hebben, waardeerende, bekeek zich in den spiegel, het parelsnoer om heur blanken hals en vond, dat 't haar aardig stond bij heur wit zijden kleedje. Vroeger had ze, natuurkind als ze was, nooit iets gegeven om mooie kleeren, maar nu wilde ze zoo graag er aardig uit zien, uitblinken bij al de anderen.

Nu zat ze gemakkelijk in de kussens van de vigilante; de temperatuur was 'n heele overgang van de warme kamer naar de koude buiten; maar dat bemerkte ze maar heel even.

Toen 't portier was dichtgeslagen en 't rijtuig wegrolde, was 't haar, of 't haar nader bracht naar heur geluk. De maan wierp bleek licht over de huizenrijen, ze ging door winkelstraten vol vertier, waar in vroolijk verlichte uitstalkasten, bonte waren tot koopen uitlokten; ook reed ze langs deftige heerenhuizen, waar rossig licht scheen door de venstertjes der voordeuren; maar alles bemerkte ze maar heel eventjes; zoo was ze in zichzelf gekeerd, maar wat tot haar doordrong, scheen haar mooi en goed en vredig. Heur oogen straalden; heur hartje klopte hoorbaar van opgetogenheid voor 't zalige, dat komen ging. Hij zou er immers zijn van avond, hij, voor wien ze zich getooid

[p. 12]

had met witte zijde en paarlen! Of hij aan haar gedacht had, hoe ze er wel uit zou zien van avond, of hij aan haar gedacht had, met stijgend verlangen zooals zij aan hem ieder uur van den dag. Hij had haar nog nooit gezien, zooals ze er nu uitzag in baltoilet; zeker zou ze z'n verwachtingen nog overtreffen; die paarlen met heur rozigen, matten glans, zeldzaam, kostbaar, maar met 'n stille aristocratische voornaamheid, die dezen edelsteenen eigen is, die paarlen stonden haar allerliefst bij haar teint en de kleur van heur kleedje.

Ditmaal was ze lang bezig geweest met 't bij elkaar brengen van heur toilet, en bij ieder stuk, dat ze had uitgezocht, had ze er over gedacht, of 't wel naar zijn smaak zou zijn. En dankbaar dacht ze aan de paarlen, die haar zoo bekoorlijk stonden.

Als ze thuis kwam, zou ze heur goeden vader nog een extra, innigen kus er voor geven. - Vol verwachting klopte heur hart; ze maalde 't in heur verbeelding, hoe 't zijn zou straks, - en dan met 'n trilling door heur leden van zalig geluk, herinnerde ze zich al z'n lieve attenties voor haar; ze wist 't immers wel: die waren meer dan beleefdheden. Die enkele oogenblikken, dat ze elkaar spraken, waren de mooiste geweest in heur leventje; zoo heel bijzonder mooi, gescheiden van al 't andere. Nooit had ze er 'n derde van verteld, zelfs niet haar lieve trouwe moeder, voor wie ze nooit iets verzwegen had.

Als 'n kostelijk kleinood bewaarde ze heur liefde diep in heur binnenste. 's Nachts in heur bed, als alles om haar stil was, dan lag ze aan hem te denken, dan zag ze hem voor zich, z'n blonden kop, z'n aardige snor. Soms heel even vroeg ze zich af, of 't wel waar was, dat hij van haar hield; of ze 't zich slechts niet verbeeldde, maar dan vielen haar al de lieve dingen in, die hij haar had gezegd en ze genoot er weer van op nieuw, ze telkens in gedachte herhalend, tot ze insliep met zijn beeld voor de oogen. Nu dreven er geen wolkjes aan den blauwen hemel van haar geluk, alles was zonnig en zalig. - Nu was ze er. Wat 'n zee van mooi geelachtig, schitterend licht. Bekoorlijk wiegende dansmuziek, zangerig, meeslepend, bijna bedwelmend. - Zacht geurende bloemen, heur teere rozig en lelieblank satijnige kopjes op fijne slanke stengels als voor feestvreugde geschapen, schitterden in eendagsweelde. En de menschen, waren allen in feeststemming; de vrouwen in rag fijne weefsels met gefriseerde kapsels; de mannen in statig zwart met glanzend wit linnen. - Eerst ging ze even de gastvrouw begroeten. Dan was ze 'n oogenblik geheel aan zichzelf overgelaten. Ze voelde zich wat beklemd, niet wetende zoo gauw bij wie ze zich voegen moest. - Gelukkig, daar zag ze hem; dadelijk kwam hij naar haar toe. Wat was hij knap; hoe voordeelig kwamen de lijnen van z'n slank lichaam uit, nu hij in rok was. Ze voelde, dat ze kleurde. Nu stond hij voor haar en sprak haar aan en ze lachte; ze moest maar steeds lachen, 'n jubellach van geluk. Hij vroeg haar ten dans. 't Was 'n polonaise. Met heur handje op z'n arm gingen ze door de zaal; hij vroolijk schertsend, zij naar hem opziende met een lieven glimlach op de lippen, die zeggen wilde, ‘'t is alles zoo mooi, als ik gedacht had, zelfs nog veel, veel mooier.’

Ze vermoedde, dat 't nu komen ging, te midden van licht en bloemen en meeslepende dansmuziek; 't mooie, zalige; dat hij ging zeggen dat hij van haar hield. Die gedachte maakte haar wat verward, bijna verlegen; maar toch beidde ze vol verrukking. - En telkens dansten ze weer samen; z'n arm om heur leest, haar kopje aan z'n schouder op meeslepende muziek, wiegelend als de golfjes langs felgroenen weiderand. Toen vroeg 'n ander haar ten dans; nam ze aan uit beleefdheid. Maar toen de menuet half ten einde was, moest ze 'n oogenblik rusten. Heur danser bracht haar naar heur plaats, 'n fauteuil, waar om heen palmen stonden; daar achter was 'n kamerscherm. Terwijl heur danser 'n verversching voor haar ging halen, keek zij in de zaal rond. Maar hém, van wien alles voor haar afhing, vond ze niet onder de dansenden. Zou hij slechts met haar willen dansen; dacht ze; in-gelukkig. - Achter 't scherm hoorde ze spreken; ze herkende de stemmen; hij sprak met z'n moeder. - Onwillekeurig bleef ze luisteren.

‘En wat 'n prachtige parelsnoer heeft ze om,’ hoorde ze zeggen.

‘Ja, die vertegenwoordigen 'n groote waarde; dat zit er aan hoor;’ klonk zijn stem.

‘En nu laat je haar met 'n ander dansen;’ klonk z'n moeders stem eenigszins verwijtend; je moest den geheelen avond geen oogenblik van haar afwijken, je begrijpt, dat er meer zijn, die zin hebben in zoo 'n groot vermogen....’

‘Och, Mama, ik ken de vrouwen, maakt u zich maar niet ongerust, ze is al van

[p. 13]

mij - - tot over de ooren, - ik heb maar te kikken.’

Fransje hoorde niets meer; 't was, of ze door 'n bliksemstraal verpletterd was. Ze voelde tranen in haar oogen wellen van toorn en diepe verontwaardiging. En in heur binnenste voelde ze 'n vlijmende pijn, alsof alles daar vaneen gereten werd door wreede vingers.

Zacht golfde de breede stroom van dansmuziek over de hoofden der paren en stilzwijgend keek ze toe. 't Scheen haar een draaikolk toe van bespottelijk doende menschen, die potsierlijk rondhuppelden. Daar kwam heur danser terug met 'n verversching; nu moest ze zich goed houden en vooral niets laten merken. Ze deed heur best voor vroolijk door te gaan en 't gelukte haar. Men vond haar uitgelaten, geestig zelfs en o, ze had wel willen sterven. Ze verlangde naar heur eigen kamertje, naar heur bed om er te kunnen uithuilen. Nu pas viel 't haar op, hoe onnoozel en flauw die conversatietaal was; en ze begreep maar niet, hoe men zich over zulke flauwiteiten kon vroolijk maken. Heur danser vroeg haar met hem te soupeeren en ze stemde gul toe. 'n Oogenblik later kwam hij naar haar toe om haar 't zelfde te vragen. 't Speet hem zichtbaar, dat hij te laat kwam. Zij deed heel onverschillig tegen hem en schonk al heur attentie aan den ander, om wien ze eigenlijk niets gaf. Nooit had ze gedacht eens zoo te kunnen veinzen; maar nu hield ze zich goed; dat was heur zwakke wraak van vrouw. Eindelijk was 't uit. Door de donkere, nu doodstille, verlaten straten rolde 't rijtuig. Geen ziel, geen sterveling. Overal doodsche stilte; de winkels gesloten, de huizen nauwelijks zichtbaar in de volkomen duisternis. Zwarte wolken als rouwsluiers zweefden aan den hemel. En de straatlantaarns geleken magere spookachtige gestalten met geelachtig glanzende oogen.

'n Diepe weemoed was over Fransje gekomen; ze voelde diepe smart over heur bittere teleurstelling. O, had ze dat kunnen denken, z'n vriendelijke woorden, z'n lieve attenties, alles was berekening geweest. Geen woord had hij er van gerept, dat die paarlen haar aardig stonden, slechts aan de waarde had hij gedacht. O, ze kon 't bijna niet gelooven en toch had ze 't duidelijk verstaan: ‘ik ken de vrouwen; ik heb maar te kikken.’ Ja, hij had gelijk, hij had maar te kikken gehad... Even kwam 't haar in de gedachte, dat hij 't eigenlijk niet waard was, dat ze zoo om hem leed; maar heel even; maar heur smart werd er niet minder door; ze hield ook zoo van hem, zoo heel, heel veel...

Vader en moeder waren nog op, toen ze thuis kwam.

‘Heb je genoten?’ vroeg moedertje hartelijk.

En vader zei met trots: ‘ik wed, dat jij er 't keurigst uit zag van allen, met je prachtige paarlen.’

Fransje glimlachte weemoedig, hoe kon haar beste vader, die 't toch zoo goed met haar meende, zoo naïef zijn. Alsof 't geluk en 't genot van paarlen afhing.

Toen rukte ze 't snoer van heur hals en gaf heur ouders 'n nachtkus. Toen ging men naar bed.

Nov. '06.