De Hollandsche Lelie. Jaargang 21

[p. 3]

[p. 4]

Hoofdartikel
Over Dankbaarheid.

Ik denk niet dat het een mijner lezeressen of lezers zal verwonderen, wanneer ik dit eerste artikel dat het mij gegeven wordt te schrijven na maanden van ziekte, wensch te wijden aan dat heerlijke gevoel dankbaarheid.

Waar zal ik beginnen? Waar eindigen?

Ik heb veel, zeer veel geleden in deze laatste maanden. Een reisje naar Italië, door bijzondere omstandigheden in eens voor mijn genoegen ondernomen, en waarvan ik mij buitengewoon veel genot had voorgesteld, is geeindigd in een aanval van zoo zwaren typhus, waarschijnlijk op die reis opgedaan, dat de dokter zijn grootste verbazing uitsprak over mijn nog levend aankomen van uit Florence te Montreux, een reis van een duur van 15 uur ongeveer. En wat daarna volgde is een tijd geweest van groot lijden tengevolge van verschillende complicaties aan long en hart, terwijl ik zeker niemand behoef te zeggen hoeveel zwaarder en moeilijker dat alles nog werd gemaakt door de ongezellige eenzaamheid van een vreemd land, vreemde gewoonten, een vreemde omgeving, niet het minst voor onze Marie die zich te midden van dat alles had te redden in de haar geheel onbekende Fransche taal, iets voor haar zooveel onaangenamer en lastiger in zulke dagen van ziekte dan terwijl wij in gezondheid met elkander voortleefden gedurende den winter en genoten van de heerlijke omgevingen. Want het spreekt van zelf dat mijn vriendin zich geheel en al aan mij moest wijden als verpleegster.

En toch. En toch!

Als ik nu terugzie op dat alles, dan schijnt het mij toe alsof ik, ook ondanks alle lijden en tegenspoed, zelfs deze maanden niet uit mijn leven zou willen missen, zooveel liefde heb ik ondervonden, en zoo zalig is het gevoel van dankbaar kunnen en mogen zijn.

Nogmaals waar zal ik beginnen, waar eindigen? Daar is in de eerste plaats mijn vriendelijke plaatsvervanger de heer Servaas van Rooijen, dien ik slechts een telegram behoefde te doen zenden door mijn vriendin om zijn hulp in te roepen, om terstond het vriendelijkste en meest geruststellende antwoord van hem te ontvangen dat ik mij slechts kon wenschen, en dat nog wel terwijl hij-zelf in die weken op reis ging voor zijn genoegen, en toch den tijd vond mijn taak zoo bereidwillig over te nemen. - En dan de heer Veen, de uitgever en bezitter van ons blad, voor wien zulk een plotselinge, langdurige ongesteldheid zijner redactrice niet anders dan hoogst lastig kon zijn, en die mij in ieder opzicht alles zoo gemakkelijk mogelijk heeft gemaakt. Maar daarnevens gij allen-zelf vriendelijke lezeressen en lezers van de Lelie, die mij in die dagen hebt overstelpt met hartelijke bewijzen uwer belangstelling, met brieven, cadeaux, en briefkaarten, met al die duizenderlei kleine attenties die gaan van hart tot hart zelfs al kent men elkaar niet persoonlijk, en die binden een blijvenden band, althans van mijne zijde als ontvangster van al die vriendelijkheden.

Maar ik sprak daareven van het vreemde land, waarin het lot mij met juist deze zoo ernstige krankheid bezocht. Welnu ook in dat opzicht kan ik niet anders dan spreken met dankbaarheid. Reeds op die vreeselijke thuisreis van Florence naar Montreux, waar ik bij het overstappen te Milaan de hulp noodig had van de Conducteurs om mij te ondersteunen, reeds toen hebben mijn vriendin en ik het reeds zoo dikwijls tot elkaar gezegd: Wat ondervindt men véél liefde en goedheid zoodra de menschen zien dat er sprake is van ernstige ziekte. Hoe gaat dan gewoonlijk ook het onverschilligste gemoed open tot een weeke hulpvaardige stemming. Weinig vermoedden wij zelf toen nog, dat mij zulk een gevaarlijke ongesteldheid als typhus had aangetast, want wij hadden in Florence geen arts geconsulteerd, maar wel was ik door de hooge koorts reeds toen volkomen afhankelijk van de mij door vreemden telkens bereidwillig geboden hulp, tot ik eindelijk op dien onvergetelijken ochtend, na een nacht van lijden in den trein, het Lac Leman zag opdoemen in al zijn wondere schoonheid, en in stilte God dankte dat Hij het mij toeliet, wat ook straks mijn lot zou zijn, sterven of beter worden, in elk geval te mogen weerzien haar die gedurende onze afwezigheid zoo trouw voor alles, onze hondenkinderen bovenaan, had gezorgd, onze trouwe Marie, die ook reeds aan het station stond om te zien hoe en waar ze het eerst en het best kon helpen.

En iedereen heeft ons en haar om het hardst ter zijde gestaan om ons die moeilijke dagen gemakkelijk te maken. Onze huisheer en zijn familie, die, zonder den minsten

[p. 5]

angst voor de besmetting, zich met allerlei kleinigheden belastten, onze overburen de hôtels Moser en Gambetta, waar men ons alles wat niet altijd bij de hand was, zooals ijs enz. terstond verstrekte, en bovenaan onze bekwame Zwitsersche arts, dr: Vogelsang, van wien ik zeker wel durf zeggen, dat ik aan zijn onvermoeide zorgen en uren lang waken als hij dat noodig oordeelde, mijn behoud te danken heb, om niet te spreken van de beminnelijke hulpvaardigheid waarmede hij en zijn vrouw ons later in duizend dingen geraden en geholpen hebben, toen eindelijk het levensgevaar week.

Men zegt weleens: in den nood leert men zijn vrienden kennen, en zeker is het mij zoo gegaan in deze afgeloopen maanden, zoo anders dan ik ze mij had voorgesteld toen ik vroolijk in den trein stapte met het vooruitzicht voor mijn genoegen naar Italië te zullen gaan om terug te keeren daarna in het midden van het heerlijke voorjaars-seizoen van Montreux; terwijl ik in plaats daarvan terugkeerde als bijna stervende en van al de lente-heerlijkheid van Montreux niets heb te zien gekregen, omdat ik het als zieke verliet ter wille van de versterkende berglucht hier die, hoop ik, mij mijn krachten geheel en al zal teruggeven. -

Maar juist dáárom, om de waarheid van dat spreekwoord: in den nood leert men zijn vrienden kennen, kan ik zelfs in dezen zoo onverwachten tegenspoed met een gevoel van dankbaarheid berusten. - Het is zoo heerlijk in dit dikwijls zoo arme leven zooveel rijkdom van goedheid te mogen ontvangen; het is die rijkdom die het leven de moeite waard maakt van zijn strijd en zijn beproevingen. - Ik weet het wel, dat mijn vriendin en onze Marie het mij niet euvel zullen duiden indien ik in de laatste plaats spreek van mijn dank aan hen. Want zij weten het wel, dat die zoo onuitsprekelijk groot is, en zoo welverdiend tevens. - De dokter sprak in den aanvang onmiddelijk van een verpleegster, maar toen hij zag dat ik daartegen zoozeer opzag, zweeg hij er over, en later, toen ik hem daarvoor bedankte, was zijn antwoord: Ik kende U niet en kon dus niet weten dat U zulke opofferende huisgenooten bezat als mejuffrouw Reijers en Uw Marie; met zulke hulp is een verpleegster inderdaad overbodig. - Zegt dit woord van een onpartijdig arts geen boekdeelen? Onafgebroken heeft mijn vriendin bij mij gewaakt nacht aan nacht, terwijl het Marie, die in de andere kamer op een rustbank lag, nimmer te veel moeite was op te staan om den dokter te halen, of om thee te zetten, of wat ook te doen of te brengen, dat mij verlichting kon geven. Maar het schijnt mij bijna toe, dat ik door zulke kleine dingen te vertellen de waarde verklein van wat die beiden voor mij deden, omdat er nog zoo oneindig veel méér zou zijn te zeggen, teveel om op te noemen hier. - Laat mij daarom eindigen zooals ik begon: mijn eerste artikel in de Lelie kan geen ander zijn dan een van dankbaarheid, van dankbaarheid aan die allen die mij gemaakt hebben een lijdenstijd tot een van groote vreugde dikwijls, alleen door hun onverdiende goedheid voor mij.

Onder de vele, vele brieven die ik kreeg, en die ik alle achtereenvolgens hoop te beantwoorden, was er ook eene, hier ontvangen, waarin de mij persoonlijk onbekende schrijfster op bijzonder hartelijke wijze hare sympathie voor mij uitsprak, en haar vreugde dientengevolge over mijn herstel, waaraan zij de woorden had toegevoegd: Misschien ware het voor U-zelve gemakkelijker geweest in die mooie bergnatuur te blijven rusten voor goed, inplaats van den levens-strijd opnieuw aan te vangen. -

Gemakkelijker ja! Maar toch, zoolang mij nog zooveel liefde blijft verlang ik niet heen te gaan. - In die zelfde dagen, waarin ik zoo levensgevaarlijk ziek was, verloor mijn arts een nog jonge patiente, een ter dood veroordeelde aan tering. - Zij is, vertelde hij ons, moedig en flink den dood tegemoet gegaan, met volle bewustheid. Ik geloof dat ik ook dien moed zou gehad hebben, want ik twijfelde niet aan mijn eigen doods-oordeel, en had daarom reeds afgerekend met het leven. Maar toch, nu het anders is gekomen, ben ik dankbaar, dankbaar omdat er zooveel nog is om lief te hebben, en dankbaar aan U allen mijn bekende en onbekende vrienden, die mij deze liefde hebt gegeven zoo vele jaren reeds hetzij om de Lelie hetzij om andere redenen.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.