De Hollandsche Lelie. Jaargang 19

Varia.

Voor de bewonderaars van Marie Spiridowna.

Voelt ge geen ‘medelijden’, ‘lieve’, ziekelijke, gansch en al met Uw rechtvaardigheidsgevoel in de war geraakte, moderne menschen; ‘medelijden’, o natuurlijk niet met de slachtoffers van dien misselijken moord-aanslag in Madrid, maar wèl met dien braven, verdoolden, eigenlijk 't héél-goed-meenenden werper van den bom? - Die lieve man kan het immers niet helpen, dat hij 't nu eenmaal zoo anders inziet dan wij, wat betreft het al- of niet-geoorloofde van 'n ander met dynamiet verraderlijk verminken! Verschil van opinie weet je! Anders niets! Dat mag je zoo iemand niet kwalijk nemen! O heelemaal niet. Eigenlijk getuigt het bovendien van groote ‘liefde’ voor je naasten, voor dat arme vertrapte volk, als je met bommen om je heen gooit; waarbij wel is waar juist het volk-zelf het slachtoffer wordt, soldaten, politie-agenten, toeschouwers; maar dat doet er niet toe, de bedoeling was toch edel! - O ja, ‘edel’ nietwaar? 'n Kind van 18 jaar en een dito van 20 ruggelings aanvallen, door 't bedriegelijke van bloemen in den waan brengen dat je hen huldigt, om hen, juist daardoor, te zekerder te treffen; - eigenlijk 'n héél nobel bewijs van menschenmin. -

- Zeg niet, dat dit immers héél wat anders is dan de moord, die Marie Spiridowna beging. Het beginsel is hetzelfde. En als gij, verziekelijkte dwazen, niet zoo simpelgoedgeloovig U zelven liet tevreden stellen met de groote woorden van socialistische couranten en volksmenners, dan zoudt gij inzien, hoe gij het zijt, die met Uw misplaatst ‘medelijden’ kweekt de koningsmoordenaars, de bommenwerpers, de aanslagenbereiders van Madrid, enz. - Voor Marie Spiridowna vraagt gij ‘genade’, omdat zij alvast 'n deel van haar straf beetkreeg door de schandelijke gevangenis-behandeling. (En wie waarborgt U dat dit alles wáár is; haar eigen getuigenis is het éénige wat gij hebt!) - Voor Sophie Speranska, een der betrokkenen in de dynamiet-ontploffing onlangs in Parijs, waarbij de aanstaande misdadiger-zelf, gelukkig, zijn eigen slachtoffer is geworden, komt haar advocaat opname in een ziekenhuis vragen ‘wegens gezondheidsredenen’, daar der lieve maagd het verblijf in de gevangenis natuurlijk minder goed bevalt. Zoo wordt èlke schul-

[p. 814]

dige van dezen aard met verzachting, met de grootste omzichtigheid, behandeld. En de slachtoffers! Wie denkt aan hen?

- Neen, meen niet dat ik bedoel het Koningspaar! Al vind ik 't gemeen en min 'n paar kinderen op die manier en op dien dag aan hun eindje te willen brengen, voor den schrik hun daarmee berokkend voel ik weinig, kan alleen zeggen: Ik hoop dat die hun wat levensernst zal bijbrengen. Want die hebben ze wèl noodig!

Wat hebben we tot hiertoe anders gehoord van Alfons, dan over zijn auto-liefde, en zijn chauffeurs-bekwaamheid? Wat deed dit dikgelipte, groot-ge-oorde jonge-mensch voor zijn volk? O ja, hij geeft ze de mensch-onteerende stierengevechten, als ‘genoegens’ bij zijn huwelijk! (Eere aan den prins en de prinses van Wales, die weigerden dit schandaal bij te wonen.)

En prinses Ena! Zie, ieder weet dat ik achting voel voor 'n wezenlijk-oprechte bekeering, van welken aard ook. Ieder weet óók, dat ik 't R.K. geloof hóóg acht, en eerbied voel voor elke protestante, die den moed vindt, waar haar hart haar daartoe drijft, te breken met het oude geloof, om te omhelzen de leer der Moederkerk, maar... als 't wordt een zich verkoopen om 'n naam, 'n titel, 'n rang, als 'n achttienjarig prinsesje, omringd thuis van alle gemakken en weelde en genoegens van vorstenleven, daaraan nog niet genoeg heeft, en, in begeerig grijpen naar het klatergoud van de koninginne-kroon, haar ‘geloof’ afschudt als 'n lastige vlieg, om zich den volgenden dag om te hangen 'n ander dat haar beter te pas komt, zie dan vind ik zóó'n daad, zoo'n gebrek aan ernst, zóó'n wuftheid, zóó'n spotten met het hoogste, 'n weerzinwekkendheid die je voor altijd dégouteert van zulk een ordinair karakter. (Heeft niet de Illustrated London News onlangs gemeld, hoe het een ‘open secret’ is, dat de insgelijks zéér-jonge, ik meen twintig-jarige, prinses Patricia van Connaught, nichtje, als prinses Ena, van koning Edward, oorspronkelijk was bestemd tot bruid voor Alfons, maar dat dit huwelijk afsprong, omdat zij beslist weigerde over te gaan tot de geloofsverandering! Zoo dit waar is, welk een voorbeeld en welk een les tevens, voor de andere, die dan, bukkend in het stof, opraapt, wat de éérste fier versmaadde!)

Neen, niet dit Koningspaar kan ik zoo heel beklagenswaardig vinden, zoo min als ik hun ‘kalmte’ en hun ‘zelfbeheersching’ bewonder! M.i. getuigt het van gróóter gevoel, van meer menschelijkheid, wanneer men niet ‘kalm’ blijft en niet ‘zelfbeheerscht’, maar integendeel diep-ontroerd wordt door den aanblik van tientallen dooden en afgrijselijkverminkten - om-je-zelf, aldus getroffen! Waarlijk, indien dit achttienjarig meisje, dat haar geloof verwisselt als haar chemise, indien ze ineen ware gezonken van smart en ontzetting bij den aanblik van het vreeselijke, geschied om harentwil, ik zou er haar oneindig hooger om hebben geacht, dan om den ‘glimlach’ waartoe zij hare lippen even geredelijk en snel wist te dwingen, als tot het afzweren van haar kindergeloof.

En hetzelfde geldt voor Alfons. Men moge het nog zoo bewonderenswaardig vinden, dat hij ‘kalm’ bleef, - er zijn oogenblikken en toestanden, waarin ontroering en smart getuigen van èchter zielegrootheid, dan zelfbeheersching! Dit nu, die aanblik, op zijn trouwdag, om zijnentwille, ze behooren tot zulke oogenblikken, zulke toestanden. Zoo ooit dan ware het hier de plaats geweest - indien 't wáár is, dat Alfons 'n wezenlijk vroom katholiek is - om op de knieën te zinken in kleinheid en in wanhoop voorden God, die zoo iets toelaat.

Niets van dat alles; het Koningspaar dwingt zich tot 'n ‘glimlach’, rijdt in galop weg van het jammer-tooneel, ‘glimlacht’ nog eens op het balcon van het paleis, maakt den volgenden dag het zooveelste auto-ritje, zet de feestvieringen voort dan, als ware er niets gebeurd.

Maar zij, die niets misdeden, zij die behooren tot ‘het’ volk, arme, onschuldige paarden ook, die 't toch allerminst helpen kunnen, wat 'n domme, verwaten menschenmaatschappij inrichten wil, zij blijven achter, dood, verminkt, voor hun leven ongelukkig sommigen, anderen ontrukt aan een gezin, aan 'n vader of 'n moeder, 'n vrouw of kind, 'n broer of zuster, die hen lief, of althans noodig hadt! - Zij zijn het, die de dynamiet-werpers treffen; Zij boeten voor wat anderen misdoen in de oogen van deze anarchistenbende! - Hen geldt mijn medelijden! Om hunnentwille ook, haat ik, met 'n ingekankerden haat, deze ellendelingen, die, zelfs al gelukt hun aanslag, al treffen ze doel, zooals in het geval met den grootvorst Sergius, toch altijd mede treffen 'n groot aantal andere slachtoffers, toekijkers of bedienden, die 't allerminst helpen kunnen wat de grooten dezer aarde misdoen, en waardoor

[p. 815]

dezen zich den haat der anarchisten op den hals halen.

Open toch Uw oogen, ziekelijke, zenuwslappe, hedendaagsche menschen. Zie toch wie Uw medelijden verdienen. Niet de prinses Ena's en de Alfonsen, en de koningen en de vorsten, - laten zij afstand doen, als men niet gediend is van hun regeering, - niet de Sophie Speranka's en de Marie Spiridowna's, en al die andere wreedaards, die met zekerheid moorden tallooze onschuldigen, terwille van de bijna altijd mislukkende hóóp daardoor één enkele, in hunne oogen schuldige te treffen. Maar die onschuldigen-zelf, die ter feestviering opgegane menigte, die in het verrichten van hun dienst getroffen soldaten en ambtenaren en agenten, die weerlooze paarden, gespannen zonder hun wil of toedoen voor den koninklijken koets, stort om hun beklagenswaardig lot een traan, wijdt hen Uw mededoogen. Zij-alléén zijn in dezen de wáárlijk-beklagenswaardigen. En aan hen wordt nogthans het minst gedacht.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.