De Hollandsche Lelie. Jaargang 19

Kunst en Wetenschap.

Willy Sluyter.

Met welgevallen ziet men op de typische figuren van dezen schilder, die zoowel oog heeft voor de mollige kleine wereld, als voor de grove knokerige visschers- en werkmanskarakters; die zoowel het mondaine weet uittebeelden, het slanke, wufte boulevard volkje als de ‘heftige groote bewegingen van trekkende paarden’ op het strand, en de ‘bonkige silhouetten van scheepsrompen.’ De elegance naast de realiteit in al haar treffenden eenvoud.

[p. 750]

De aflevering van ‘Onze Kunst,’ waarin Willy Sluyters' kunst wordt behandeld is een aantrekkelijkheid te meer, en het verwondert ons nog steeds, dat die kunst niet meer gewild wordt, en verder doordringt.

Gretig aanvaardden we dan ook de gelegenheid ons door ‘Onze Kunst’ geboden om den meester nog eens in herinnering te brengen bij de velen, die, ja, zijn naam kennen, maar van zijn werk bitter weinig afweten.

Het is zoo jammer, dat zoo dikwerf de groote trom geroerd wordt voor velen, die het niet waard zijn; in dat gedruisch gaan de besten verloren; nog grooter jammer vind ik het, dat maar altijd door met groote mannen wordt geschermd. Ik laat nu Israëls er buiten; hij geeft in zijn werk iets aparts; en is in zijn gansche persoonlijkheid iets aparts, maar waarom altijd maar door enkele ouderen genoemd en geroemd hetzij hun kunst verslapt of de sporen draagt van vermoeidheid.

Geeft toch een deel van den lof aan het schildersgeslacht dat nog naam moet maken, en steeds maar door op het achterste plan wordt gehouden. Durft men de ouderen niet aan dan is het dubbel te betreuren, dat zij met hun kunst oud worden, en was het misschien beter, dat de lijkrede over hen reeds ware uitgesproken geworden. De ouden blijven niet altijd jong en frisch. Op dat stuk is Israëls eenig, en als ik 't zoo maar eens mag zeggen dan zal het werk van Willy Sluyter nog wel eens naast dat van dien grootmeester genoemd worden.

Een grafmonument.

De overleden Vlaamsche dichter Guido Gezelle krijgt een grafmonument. Ik heb er niets op tegen; het verheugt mij altijd indien verdiensten gewaardeerd worden, en elke uiting van hulde verdient toejuiching.

In den omzendbrief van inschrijving tot het oprichten van het praalgraf vindt men vooraan de afbeelding daarvan.

Dat juist nu deed mij weifelen of ik wel mede zou doen aan de vereering.

Wie en wat wordt in Guido Gezelle gehuldigd?

De beantwoording dezer vraag moest m.i. den aard en den vorm van het praalgraf hebben beheerscht.

Guido Gezelle was, ‘volgens de getuigenis van Zuid en Noord, de grootste Vlaamsche dichter van onzen tijd.

Uit liefde tot het herworden van Vlaanderens taal en zeden, stichtte hij Rond den Heerd, Loquela, Biekorf.’

Deze argumenten zijn overwegend, en moesten teruggevonden worden in den monumentalen vorm der huldiging.

Maar wat vinden we nu?

We willen aannemen, dat Guido Gezelle tevens was ‘een edel Priester, zelfvergeten en dienstveerdig’, maar moeten wij hem daarom eeren, zelfs al weten wij, dat hij gansch ‘zijn leven zijn hoog vernuft belangloos ten dienste van zijn volk stelde’.

Niet den ‘edelen Priester’ geldt de vereering. Deze geldt zijn dichtgenie en zijn pogen om de Vlaamsche taal en de Vlaamsche zeden hoog te houden, maar waarom moet nu het monument van iets anders getuigen?

Heel de uitbeelding raakt den Priester en slechts door te lezen wordt het ‘waarom’ van de oprichting den aanschouwer bekend. Uitgebeeld is daarvan niets, want de beide engelenbeelden welke aan beide zijden van het kruis staan en de ‘Christelijke dichtkunst’ en de ‘taalgeleerdheid’ moeten uitdrukken, doen dit in geenen deele.

A.J. SERVAAS VAN ROOYEN.

Oud-Gemeente-archivaris.

Den Haag.