De Hollandsche Lelie. Jaargang 19

Brief uit Londen.

Jan. 1906.

De ‘General Election’ die op handen is, neemt zoozeer de aandacht van het intellectueele Londen in beslag, dat de uitgevers het geraden vinden hunne nieuwe uitgaven nog wat te bewaren. Tot einde Februari zullen er weinig nieuwe boeken woorden aangekondigd, omdat de verkiezingen-agitatie hun roem zou verduisteren!

Overal, door heel Londen, tot in de kleinste Suburbs vindt men nu de reclame voor den aan te prijzen candidaat!

‘Free trade’ of ‘protection’ beide worden even geestig getypeerd. Platen als: ‘De Britsche Werkplaatsen gesloten - maar de business is carried on in Germany’, of de bank, behoorende aan John Bull, maar die gratis door vreemden gebruikt mag worden zoodat John Bull er dan ook wordt afgedrongen -.

De algemeene agitatie is groot. In particuliere huizen hangen voor de ramen de groene of witte naamkaartjes van den candidaat, ieder doet mee, zoodat men iets meer nu te weten komt van de politieke kleur van zijn buren. Het heet anders altijd dat men met gasten over 3 punten nooit mag spreken: over politiek, over religie en over business, d.w.z. over d'eigen tak van werkzaamheid. Het kan waar zijn, maar wat

[p. 523]

voor conversatie blijft er dan over! Gelukkig is onze kring van kennissen een minder conventioneele, en kunnen wij met onze, veelal Unitarische vrienden gerust over meer intiemere aangelegenheden praten!

Ja, waar praat men hier dan eigentlijk wèl over!

Wel, nu over de ‘Sales’.

De Sales in 't WestEnd, de Sales bij Liberty of Schoolbred - dat is een verheffend toppic! Zoudt ge het willen gelooven, dat er dames zijn, die om half acht reeds op de trein zitten, om toch maar de Liberty sale te kunnen bijwonen - geen sprake er meer van, dat je binnen kunt komen. Om de te groote ophoopingen te voorkomen zullen verscheidene magazijnen bij dergelijke bizondere gelegenheden, als ‘Xmas’ en ‘Sale’ een entreè heffen, 6^d 30 cts. Dit bedrag zal worden afgetrokken van het eerste voorwerp, dat gekocht wordt. Een goede maatregel, zeer zeker.

Alles wacht op de Sales! 't Is ook werkelijk verbazend zooals de prijzen worden verminderd, en eene zuinige huismoeder kan mooie koopjes doen!

Maar, aan den anderen kant, hoevelen worden verleid tot koopen juist door die lage prijzen! Enfin, 't is hier in 't groot, wat in Holland op lapjesdag in 't klein is.

Dit is de ondergang voor zoovelen hier, dat koopen op ‘monthly payments’ O, dat lijkt eerst zoó eenvoudig! Je koopt je heele uitzet, en je betaalt maar een kleine som - met verdere belofte van iedere maand, zooveel ponden, of zooveel schillingen af te doen. Dat gaat allemaal goed de eerste maanden als 't zomer is, en de man werk heeft - maar dan komt de winter - en die vreeselijke belofte vervolgt het jonge paar! Hoe meenig tragisch voorbeeld zagen wij daar al van! Betalen ze niet, dan hebben ze eindeloos gezeur, dreigementen, verkooping enz.! En het gebeurt niet alleen in den werkmansstand! De groote magazijnen zouden er van kunnen vertellen! Met die ‘monthly payments’ tracht men het oppervlakkige publiek te trekken. ‘Een heele boekenkast met boeken kan je koopen voor 2/6’ kwam onlangs onze logè thuis. We lachten! 2/6 iedere maand! Maar hoeveel maanden, dat wordt in een heel klein hoekje aangekondigd, dit was 30 maanden; dus bijna 3 jaar! ‘enkele maanden’ wordt dat dan in de advertentie genoemd - en voor hen, die de advertentie maar half lezen, is het een ‘opportunity, which will never occur again’.

Vast in je schoenen, ook op dat punt, mag men hier wel staan. O, 't geld vliegt uit de zak! Typeerend is dat de heeren geen beurzen dragen, 't geld los in 't vestzakje hebben. Alleen voor 't goudgeld zoo'n heel klein ‘Sovereignpurse.’

Och, een penny geeft zich zoo gemakkelijk. Als al dat aardige speelgoed niet pennytags waren, waarmee ‘the men in the gousser’ staan, ze zouden niet zoo grif verkocht worden. Wat ook grif verkocht wordt is de 6^l editie van verscheidene classieke werken! Mooi toch, die goedkoope boeken! Lezen kan men hier wel voor heel weinig! Een keurig gebonden exemplaar van ‘the Mill on the Floss’ voor dertig cent! En werkelijk goede druk en behoorlijk papier.

Een van de ‘Londen Sights’ is ook voorzeker, de ‘second hand bookshops’ waar men op zelfs koude winterdagen, leergrage jongemenschen ziet bladeren in goedkoope edities, toch nog te duur voor hen. Het verhaal gaat van een lateren ‘Scholar’ die zoo in uitgestolen uurtjes heele classieken uitlas. Maar nu is er een betere en warmere plaats voor dezulken! Dicht bij Bloomsburij, waar die shops vooral ook te vinden zijn - is het Britsche Museum met uitstekend verwarmde en gemakkelijke ingerichte leeszaal. Wie kent de historie van hen, die daar zitten te lezen of te werken! Van enkelen weet ik het. Wonen op een koud, o, zoo koud hoog kamertje. - Voor dezulken is de goedverlichte, warme leeszaal als een hemel op aard!

Carlyle typeerde in zijn tijd het publiek aldoor al:

‘There are several persons in a state of imbecility who come to read in the British Museum. I have been informed that there are several in that state who are sent there bij their friends to pass away their time.

I remember there was one gentleman who used to blow his nose very loudly every half-hour. I inquired who he was, and I was informed, that he was a mad person sent there by his friends, he made extracts out of books, and puddled away his time there.’ Bloomsbury is zeer zeker een der deelen van Londen, die 't meest van aanzien veranderd zijn, d.w.z. in de soort van bewoners!

Bloomsbury heeft litteraire herinneringen.

Want wie woonden niet in Bloomsbury!

In No. 26 Marchmontstreet leeft Shelley, en Mary Godwin, Shelley's tweede vrouw na Harriëts dood!

In No. 54 Hunterstreet werd John Ruskin

[p. 524]

geboren in 1819; in No. 32 Brunswick Square woonde gedurende 10 jaar de beroemde Punch artiest John Leech, die zooveel te lijden had van de orgeldraaiers, en zeer zeker zijn einde hebben verhaast. In Great Coram Street No. 13, woonde Thackeray, toen hij zijn “Parish Sketch Book” schreef.

Wat andere bewoners nu! Veel boardinghouses, en dergelijke! En waar een boardinghouse is - zijn orgeldraaiers te vinden!

De boarders houden van leven!

Merkwaardig is, wat ik onlangs las, de beschrijving van een metamorphose van een privaat huis, in de loop der jaren.

Eerst keurige gordijnen, een gewitte stoep, het is een particulier huis. Dan: a private boardinghouse - de gordijnen worden minder schoon - vervolgens: “a home from home” - de gordijnen krijgen gaten en de stoep wordt niet dagelijks onderhouden.

Vervolgens: boardinghouse, de bloempotten in de vensterbank zijn stuk - er wordt niets meer vernieuwd.

Vervolgens een huis met: - apartments to be let.

6 schellekoorden aan de voordeur. Als ge er bij toeval moèt zijn om Mrs. Smith, en ge trekt, verschijnt er een vuile meid, om U te zeggen, dat ge aan de bel van Mrs Jones hebt getrokken.

Dit slaat natuurlijk niet op de zeer prijzenswaardige gewoonte van vele gezinnen, die om hunne eigen kinderen op flinke scholen te kunnen laten gaan - een paar jongelui bij zich ontvangen.

Door predikanten wordt dat meermalen gedaan, en het is een zegen voor vreemdelingen, in een aangenaam, beschaafd gezin te worden opgenomen. In Holland doet men dit nog veel minder, hier is 't bijna huis aan huis. De jongelui zijn dan geheel lid van 't gezin mee - en leeren van taal en gewoonten veel meer dan in een echt boardinghouse, waar ieder zijn eigen gang gaat. In Bloomsbury wemelt het van allerlei soorten boardinghouses. Bloomsbury is ook de woonplaats van “the stage-people.”

Hoeveel jonge actrices gaan dagelijks naar t' Drury Lane Theatre en andere?

En hoeveel wonen er, die blijven wachten op een rol?

Langzaam wegkwijnen in “Bloomsbury lodgings or Soho garrets.” Teleurgestelde verwachtingen - onvervulde hoop - tragische zelfmoorden, hoeveel lange, lange stories zouden de Bloomsbury garrets niet kunnen vertellen!

O cruel lamps of London,

If tears your light could drown,

Your victims' eyes would weep them

O lights of London Town.’

Een ander merkwaardig iets van Bloomsbury! 't Is het ‘Foundling Hospital’ door old Captain Thomas Coram, de edelmoedige zeekapitein, gesticht.

Iedere Zondag worden er bezoekers toegelaten bij den eeredienst. Het koor van jongens en meisjes, staande aan weerszijden van het orgel, dat door Händel geschonken werd - trekt niet alleen ieders aandacht, maar die jonge kinderstemmen wekken diep medelijden. Reeds in Dickens' tijd. Hij laat in Little Dorrit, Mrs. Meagles zeggen:

Oh: dear, dear’ she sobbed, when I saw all those children ranged tier above tier, and appealing from the Father none of them has ever known on earth, to the great Father of us all in Heaven, I thought, does any wretched mother ever come here, and look among those young faces, wondering which is the poor child, she brought into this forlorn world, never through its life to know her love, her kiss, her face, her voice, even her name.

Ja, wel treurig is het dergelijke enorme instellingen te behoeven!

En toch - hoeveel wordt er niet gedaan om de meisjes moreel te verhoogen!

Die ‘factories’ hebben veel schuld aan den zedelijken achteruitgang. Het is gemakkelijker om fatsoenlijk te blijven als dienstmeisje - dan als factory girl, want die vrije avonden doen veel slechts geboren worden.

Ik weet van een aardig, vlug meisje, dat in een Home was, om voor dienstmeisje volledig opgeleid te worden - geheel gratis, tot de kleeren toe - een Zondagavond bleef ze weg - en kwam niet weer.

De vroegere liefde kwam boven te sterk - de factory!

Nu maakt ze tennis rackets voor haar verdere leven - tot ze trouwt! En dan?

Een onbekwame huisvrouw - niet kunnende naaien - de man in de kroeg - de vrouw hem achterna. De kinderen? Wel daar zorgen kerk en staat wel voor!

Het was om bij te huilen - te weten, dat zij weer was teruggegaan, door ouders gedrongen - en uit eigen vrije wil - tot

[p. 525]

de put, waarin zoovelen zonken... Zou zij blijven staan?

Barnardo's Homes en Foundling Hospital kunnen antwoord geven op onze angstige vragen -!

HENRIËTTE B. DE LA FAILLE.

London.