De Hollandsche Lelie. Jaargang 19

Een Avondje op de Tentoonstelling van Mode en Reform.

Eerlijk gezegd had ik me niet veel van deze tentoonstelling voorgesteld; vandaar dan ook mijn late bezoek. Zaterdag-avond stapte ik toch maar met papier en potlood gewapend de tentoonstellingszaal binnen, waar al dadelijk een gegons van stemmen mij als eene verrassing overviel.

Eerst even gauw de zaal doorloopen, hier en daar kort stilstaande bij wat je bijzonder aantrok, om later op je doode gemak alles van nabij te bezichtigen.

De groote zaal van 't Paleis is bijna niet meer te herkennen, vol als het er is van al hare elegante kraampjes, waar zich veelal de aardige verkoopstertjes luchtigjes in bewegen, voor ieder voorbijganger een vriendelijk woord overhebbende, op deze manier trachtende je iets te verkoopen.

De muziek liet af en toe een luchtig deuntje hooren; zoodat 't me soms duizelde door 't gekijk en door 't gegons van stemmen van koopers en verkoopers. De verschillende vaandels voor 't orkest op-gesteld, maken eene aardige indruk.

Bij mijn binnenkomen in de zaal gaf 't tentje van ‘W. Lanen. Noordeinde 90. La Haye’ me dadelijk al iets prettigs. Ik stond er nauwelijks of ik werd bespoten door een ‘Vaporisateur’ met heerlijke, zoet bedwelmende odeur.

Deze vaporisateurs zijn een nieuw soort van eau de Cologne spuiten, die in de plaats van de bekende bollenspuitjes gekomen zijn. Ze zijn zeer handig, 't glas is mooi geslepen; des verkiezende verkrijgbaar met nikkelen of vergulden stop.

Van de verschillende kapsels was dàt van ‘H.M. Koningin Sophie’ zeker 't mooiste. Dadelijk deed me dit denken aan ‘Henri Borel,’ die over dit zelfde kapsel in. ‘De stille Stad’ schreef. Alleen vond ik 't jammer, dat 't gezicht een weinig te week was; ik miste er die uitdrukking in, die je juist in ‘Koningin Sophie’ zoo aantrekt.

Zeer mooi was tevens het zilver-witte kapsel van ‘Princesse Lamballe.’

Van de hoeden viel vooral in mijnen smaak een ronde lila hoed gegarneerd met dito kleur veeren, welke langzamerhand in zacht Crème uitliepen. Verder bewonderde ik nog een bruin-rood met rozen versierd chenille hoedje.

[p. 249]

Mooie kammetjes met glinsterende steentjes versierd, leken me bijzonder kostbaar, al hoewel ik 't me niet goed begrijpen kan, hoe dames er toe komen kunnen ‘onechte’ steenen te dragen.

Louis Lanen. Plaats 9^a, La Haye mag zich even als zijn broer in eene zeer mooie hoekstandplaats verheugen. Bedwelmend verspreidt zich de odeur rondom zich, terwijl een aardig juffertje in een Crème japonnetje je met Keulsch water bespuit. Tegen de wanden van de tent hangen eenige zeer mooie Engelsche platen, en zooals dàt juffertje mij verzekerde, zijn ze echt. Op elegante, witte stoeltjes liggen, met eene artistieke nonchalance, beeldige hoedjes. Mijn oog viel op een licht blauw steekje met lila veer, eindigende in zacht blauwe tint, terwijl de haren dezer veer zeker 20 à 25 c. M. lang zijn. Verder trok mijn aandacht een ‘Chapeau Hugenote’ van bronsachtig grijs vilt met zeer hoogen, rond fluweelen bol in dito kleur, aan de eene zijde hoog opgenomen, terwijl de hoed met drie veeren in gelijke kleur gegarneerd is. Van de verschillende boa's was eene dikke, witte bijzonder mooi.

Aan de kapsels was zeer veel werk besteed en trokken dan ook veel kijkers; zelfs waren er eenige dames, die zich hier even lieten kappen; hoewel dit op eene tentoonstelling wel wat lastig is, dáár de tent op één oogenblik zonder toezicht was.

Au ‘Palais des Modes.’ Kalverstraat 179-181.

Ik ben gewend van Mars mooiere hoeden te zien, dan die ik gisteren op de tentoonstelling zag. De z.g.n. ‘Wilhelmina hoed,’ welke met de ‘groote, zilveren med: van H.M. de Koningin Moeder’ bekroond werd, stelde mij eenigszins te leur. Van de overige hoeden beviel me een lila postillon hoedje, zeer eenvoudig, maar elegant, het beste. Eene mooie toef witte veeren met naturel strepen zal zeker wel ieders aandacht getrokken hebben.

Mevrouw G. van dem Brink, Keizersgracht 776, heeft wel haar beste beentje voorgezet en geeft ons op 't gebied van Corsetten zeer veel fijns te zien.

Hoofdzaak waren hier de ‘droit-devant’ corsetten, die al hoewel ik persoonlijk er 't hygiènische niet van inzie, zeer zeker te prijzen vallen. Bijzonder mooi was een zacht blauw corset met witte kant gegarneerd.

Wat zeker wel in den smaak van onze heeren doctoren zal vallen, is een gezondheidscorset, dat de maag geheel vrij laat, eene lengte heeft tot goed onder de buste, terwijl een buste-ophouder in dito kleur je van elke drukking vrijwaart.

Wat meer in den smaak van onze dames zal vallen is een zacht roze satijnen corset met kousen-ophouders, terwijl een passende zijden bovenrok een geheel met 't corset maakt.

De tent bestond uit wit hout met geel gouden beschildering en oud blauwe draperieën.

J. Mendels. Hoogstraat. Leidsche straat.

Zacht en teertjes had J. Mendels zijn tent versierd. 't Deed me goed tusschen al die verschillende kramen je ineens voor iets zachts verplaatst te zien. 't Bracht dan ook eene zekere weekheid over me. Als golvende draperieën hingen de crème en lichtblauwe zijden stoffen van boven neer, waar tusschen mooie, opengewerkte tule als 't schuim der zee zich slingerde. Op den grond lag een licht-blauwe zijden bovenrok tusschen allerlei mooi garneer gedoe.

Dat de heer J. Mendels zich in zijne étalage verheugen mag, blijkt wel, daar hem eene eervolle vermelding te beurt viel.

J. Koster en Co. Weesperstraat 39.

Al hoewel ik al door verschillende soorten odeur bespoten was, ja, er zelfs al aan gewend raakte, deed 't me toch weer prettig aan, ineens een zacht straaltje odeur over mijne wang te voelen. Ik had op 't gebied van odeurs al veel gezien; maar nu stond ik daar vóór een tentje, waar alleen odeurs, zeepen, tandpasta's, enz. verkrijgbaar zijn. Als ik mij niet vergis, is dit merk pas uit 't buitenland hier ingevoerd. Vroeger had ik er al eens te Parijs mede kennis gemaakt en had toen mijne bijzondere aandacht door zijne heerlijke geur getrokken. Nu dit merk op eene ‘Hollandsche Tentoonstelling’ terug te vinden, verraste me wel een weinig. Ik geloof dan ook niet, dat de inzender over zijn verkoop te klagen heeft, vol als 't er is van bezoekers. Van de étalage was veel werk gemaakt. Tegen een donker groenachtigen grond en tusschen palmen staken de verschillende odeur-fleschjes alleraardigst af. Ik zag er o.a. zeer mooie fleschjes in étui's, snoezige glazen doosjes met tandpasta's, terwijl de zeep eene zachte geur rondom

[p. 250]

zich verspreidde. Aangezien de meeste dames tegenwoordig over 't uitvallen van 't haar klagen, is hun ‘Eau de Quinine’ daarvoor zeer aan te bevelen. Voor de heeren Koster en Co., hoop ik dan ook, dat hunne odeurs, zeepen, haarwaters, enz., merk ‘Parfumerie le Radium, Dr. Carlier Courcelles, Paris’ spoedig bij de meeste kappers verkrijgbaar zullen zijn. De exposanten mochten zich in eene ‘eervolle vermelding’ verheugen.

F.J. de Vries, Singel 268.

Aardig is de pilaar van heerenlaken van F.J. de Vries. Het deed me denken aan den tijd der ‘Vrijheidsboomen’, toen de menschen daar als bezetenen om heen dansten. Zouden de heeren daar nu ook eens geen rondedans om maken of blindemannetje spelen? of zouden zij heel kalm eens naar 't ‘Singel 268’ stappen, om er zich een warm pak of jas uit te zoeken?

Inzending ‘Mevrouw Ingenhousz-Mazzole.’ (Leerares aan de cursus kloskant. Kunst-nijverheidschool. Rijksmuseum.)

't Was, alsof ik me dat oogenblik in één der kantwinkels te ‘Brussel’ bevond, maar, neen, hoor, ik was wel terdege op de ‘Tentoonstelling.’

Lang heb ik naar 't kunstwerk van Mevrouw Ingenhousz gekeken; vooral de groote kraag, kant en vlinders trokken mijne bijzondere aandacht. Jammer dat dit kantwerk zoo duur is en toch - is 't haast niet te betalen. Of deze kunst-industrie hier ingang zal vinden, hoop ik voor de inzendster, of zij evenwel een tak van bestaan zal worden, betwijfel ik ten zeerste. Het werk van Mevr. Ingenhousz werd bekroond met een gouden medaille.

Langemeijer en Stöcker. Halve Maansteeg 5.

Eigenaardig was de versiering van deze tent, bestaande uit wit hout, met licht blauw of goud beschilderd, waarop zich tevens de verschillende fabrieksmerken afteekenden. De klossen zijde hebben b.v. tot merk een ‘dromedaris’, andere soort zijde weder een olifant, enz., enz. Ook de etaleering van L. en Stöcker valt zeer te prijzen, vooral 't opstapelen der klosjes en rolletjes zijde. Hoofdzakelijk zijn bij L. en S. kleermakersfournituren verkrijgbaar, als b.v. fluweel voor heerenkragen, enz. Wat ik hier zeer mooi zag en ook wel onzen heeren aan te bevelen is, zijn monogrammen, hoog opgeborduurd voor jassen, hoeden, enz. Voor onze dames is zeer gemakkelijk de ‘staaldraad’ centimeter, welke de eigenschap heeft krimpvrij te zijn.

Franken. Chaussures de Luxe. Leidschestraat 6.

Een echt kraampje voor jonge meisjes, die hun hartje bij 't uitzoeken van ‘bal- of wandel-schoentjes’ eens echt op kunnen halen. Alleen ben ik bang, dat 't keusmaken bij 't zien van al die snoezige schoentjes wel wat lastig zou zijn. Dit is weder eene hoektent, welke zich toch altijd het liefst laat étaleeren. Tusschen palmen maakten de schoentjes een allerliefst effect. Ik zag hooge, vuurroode laarsjes met hooge hakjes; mooie goudleeren of gouden muiltjes; maar 't aller snoezigst waren een paar zilver dansschoentjes met licht blauw satijn gevoerd, dat aan 't zilver een zacht blauwen gloed gaf. Het was, alsof deze schoentjes in 't tooverland thuishoorden, zoo teer en licht waren ze. De drapeering der tent geheel in stijl zijnde met de fijne schoentjes, bestond uit bruingoud laken met oud-blauwe franje.

De Heer Franken viel een zil: med: ten deel.

Firma C. Wessel-Müsler. Galerij. Raadhuisstraat 25.

Nu eens iets op 't gebied voor jonge moedertjes, die zeker wel 't meeste belang zullen stellen in de afdeelingen ‘Klein Kindergoed.’ Snoezig ondergoed voor pas geboren kindertjes was hier geëtaleerd, dat op zich zelf al iets teers is, terwijl 't aanzien van al die kleine kleertjes iets heel weeks over je brengen. Ik zag een tule jurkje met rose lintjes gegarneerd, haast te teer om aan te raken. Ook voor de kindervoetjes was gezorgd in den vorm van aardige wit wollen sokjes en kousjes. Bijzonder mooi was eene pop met blonde krulharen en blauwe, trouwe oogjes, gekleed in een wit neteldoeksch jurkje; zacht crème wollen manteltje, tevens getooid met een aardig wit tulen mutsje, om 't hoofdje tegen koude te beschermen.

Arbeid-adelt gaf ons eveneens op dit gebied veel te bewonderen, smaakvol geëtaleerd in eene glazen vitrine. In eene andere vitrine bevonden zich uitsluitend poppen, waarvan vooral een baker-kindje in wit neteldoeksch jurkje met rose onderjurk gekleed een mooi effect maakte.

Tusschen al dat fijne, witte goedje stond

[p. 251]

een scheveningsch vischvrouwtje met mand op 't hoofd. Zeer mooi was een Markensch paartje in zijn bekend nationaal costuum, terwijl te midden van die vroolijke groepjes een Amsterdamsche weesjongen en meisje een bescheiden plekje vonden.

Tesselschade exposeerde evenzoo kindergoed, waar tusschen kleine popjes als engeltjes zweefden, alsof zij daardoor des te meer het teere goedje wilden doen uitkomen. Zou 't hart van menig jong moedertje niet vol van zaligheid kloppen bij 't bewonderen van al die fijne kleertjes, verlangende haar eigen kindje er mede te kunnen tooien.

Meyer en Couvée vertegenwoordigde veel op 't gebied van cartonnage werk. Ik zag hier de welbekende schoendoozen in rose, roode of groene kleur, waarvan vooral de teekening in reliefbewerking op de deksels aangebracht (n.l. eene juffrouw, die schoenen past) mooi bewerkt is. De bronskleurige hoedendoozen in verschillende grootte blonken je in de verte al tegen, als vraagden ze, een élegant dames-hoedje tegen stof te mogen beschutten. Belangrijk was de inzending van Archief- winkel- en stalen doozen.

Swawa-sprookjes.

Mooi waren de verschillende costuums der ‘Swawa-sprookjes’, ontworpen, vervaardigd en ingezonden door Mevrouw Amy Grothe-Twiss. Aangezien omtrent deze Costuums al zooveel geschreven is, zal ik er maar niet te lang over uitweiden, maar alleen die costuums beschrijven, welke mij 't meest aantrokken.

‘'t Feestkleed van Swawa’ bestond n.l. uit een lang, zacht crème kleed van soepele stof met crème zijde gegarneerd en omhangen met een dito kleur, lang slependen mantel, eveneens met crème zijde afgezet. Het geheel was met mooie, glanzend witte kralen gegarneerd.

Als een echte toovenares zag ‘Gulh Veig’ er uit, gekleed zijnde in rose met lichtgroen costuum, vol met goud geborduurd. Het lijfje bestond uit een groen figaro, terwijl de rok tot goed over de heupen met recht afhangende aangeregen kralen in zacht groene en rose kleur gegarneerd was. Om den hals droeg zij eenen 6 dubbelen, lang afhangenden, bonten ketting. Het hoofdtooisel bestond uit groen met gele kralen, met lange lippen over de ooren, terwijl 3 groote ronde plakaten van kralen bij wijze van diadeem erop bevestigd waren.

De andere costuums muntten ook in mooiheid uit, dat zeker wel pleit voor den smaak der inzendster.

Vooral blonken uit: Feestkleed van ‘Hildgund’; kleed van ‘Koningin Gerlinde’: Feestkleed van ‘Waza’ en ‘Groa.’

‘In de Allemansgading.’

Een klein idéetje kreeg je hier van de steeds zóó geliefde tentjes in de ‘Turksche afdeeling’ op iedere tentoonstelling. Het verkoopstertje trok niet zoo zeer de aandacht door haar gezichtje als wèl door hare kleeding, zijnde een ‘oud-Hollandsch’ costuum.

Een blauw wollen rokje, gegarneerd met groene, rose en roode lintjes, een rood keurslijfje met zwart tresband bewerkt, terwijl een van voren opgeslagen witte hoed het toilet voltooide.

Met moeite kon ik me door de menschen heenwringen, om meer van nabij de étalage te bezichtigen. Het was me dáár met recht eene ‘allemansgading.’ Naast bouquetjes lagen stapeltjes ansichten, waar o.a. eene afbeelding van de eerste naaimachine opstond. Verder bemerkte ik Turksche en Russische cigaretten, sigaren, eau de Cologne, odeur, enz., enz.

Dit kraampje scheen wel de meeste bezoekers te trekken, van daar dat 't er eene ware verzamelplaats was van jongelui en jonge-meisjes.

Wat de ‘tentoonstelling’ zelf betreft, geloof ik niet, dat zij aan dàt doel beantwoord heeft, zooals de organiseerders er zich eene voorstelling van gemaakt hadden. Zooveel mogelijk heb ik in mijne beschrijving die tentjes aangehaald, welke over 't algemeen genomen, zeker de meeste bezoekers gelokt zullen hebben. De afdeeling ‘Naaimachines’ van ‘Singer, Lewenstein en Brïckman’ trokken eveneens veel kijkers. Aangezien deze industrie op iedere tentoonstelling steeds ongeveer 't zelfde geeft te bezichtigen, zal 't wel onnoodig zijn eene verdere beschrijving ervan te geven. Alleen dient nog opgemerkt, dat de Heer H. Brückman voor eene aardige verlichting gezorgd had. In dikke, gouden letters vol van witte, electrische lichtjes was zijn naam boven zijne afdeeling aangebracht in de geheele zaal zichtbaar. Zou 't niet verstandiger geweest zijn, indien men alleen eene tentoonstelling van ‘Mode’ gehouden had. Dat woord ‘Reform’ had heusch wel weg kunnen blijven. Als je

[p. 252]

leest, dat er eene tentoonstelling van ‘Reform’ is, stelt je je natuurlijk voor op dit gebied heel wat te zien; minstens eene afdeeling, die 't gebied ‘Reform’ in alle opzichten vertegenwoordigt. Van de enkele ‘Reformtoiletten’ waren de meesten nog zoo smakeloos, dat ik 't me niet begrijpen kan, hoe men ze zelfs in durft zenden. Van de enkele toonbare ‘reformtoiletten’ beviel me 't best één van donker-rood laken, geheel uitgeslagen in bloemtakjes, op de borst gedrapeerd met dito kleur zijde, terwijl onder aan den rok eene plissé strook aangebracht was. Meer werk was van de inzending ‘niet reform-toiletten’ gemaakt. Bijzonder mooi waren een visite-toilet en costuum ‘genre tailleur’, ingezonden door H. Nelville en Co. te Amsterdam. Eene witte bruidsjapon, door Mej. D.C. Smiers geëxposeerd, was zeer zeker kunstig vervaardigd, maar miste alle elegance. Beter waren de inzendingen betreffende heeren- en automobielkleeding, benevens pelswerken. Couck stelde in eene vitrine de nieuwste soort heerendassen ten toon. Zeer mooie zijden dameskousen waren door W. Heel uit Den Haag ingezonden.

Reform ondergoed was in zoo'n kleine mate aanwezig, dat 't beter is, daar geheel over te zwijgen.

Zien de voorstanders der ‘reform-kleeding’ er uit een hygiënisch oogpunt er werkelijk dat behoud van 't lichaam in, dat 't corset onvermijdelijk verbannen moet worden, tenzij men een reform-corset draagt, of zou 't reform-dragen niet dikwijls tot een soort mode gerekend moeten, om een weinig excentriciteit op te wekken, waardoor alleen soms de japon ‘reform’ is, maar 't corset nog even strak 't middel omsluit.

Wat de ‘tentoonstelling Reform’ betreft, moet ik deze geheel als mislukt rekenen; wijzer ware 't geweest alleen eene ‘tentoonstelling van Mode’ te houden.

MARIE.