De Hollandsche Lelie. Jaargang 19

Een Kerstmis in Londen.

Eindelijk is het vuile grauwe gordijn van mist en roet zoover opgetrokken, dat men toch voor eenige uren daglicht heeft, dat men ten minste op eenige passen afstands voor zich uit kan zien.

Wij willen het mopperen op het donkere weer, de late treinen en vuile straten nog wel geheel aan de menschen van zaken overlaten, als Kerstmis zelf maar bij zonneschijn, liefst ook sneeuw en rijp haren intocht hield.

Maar och, vrouw natuur was nog niet van plan voor nieuwjaar haar feestdos aan te trekken. Vreemd, dat zij in den loop der eeuwen nog niet geleerd heeft, hoe jong en oud juist aan dien dag de beste herinneringen zou willen knoopen, ieder jaar opnieuw. Dan wil de jagende mensch herademen en evenals hij 's avonds bij thuiskomst, steeds het eten keurig opgedischt vindt, ook dat feest op hem wacht buiten- en binnenshuis. Doch deze keer schikt dat niet; meer dan ooit moet de mensch de stemming in zich zelf vinden.

Hoort! daar luiden de Kerstklokken. De handen van het vele borduren en beredderen moe, glijden in den schoot, een oogenblik denkt men niet meer aan licht en schitterende tafels met mistletoe en holy; elk is één gehoor, allen zwijgen.

Nog brandt geen licht.

Door het flikkerende vuurtje in den haard beschenen, teekenen de gezichten zich in de kamer slechts zwak af. Voor een paar minuten is ieder zich-zelf nog.

Een overmoedige dartele hoop durft in de oogen te schitteren: Zou het vandaag komen, waar zij zoolang reeds op hoopte, zoo midden in de Kerstvreugde? 't Zou de kroon zetten op alles. Juist dat, dat zij met haar beste gedachten, beste voornemens omsponnen had??

Stil toch - vrouw noodlot zwijgt nog liever wat, eer zij haar het eeuwige ‘nooit’ voor oogen houdt, dat niet meer te veranderen is, waar men slechts aan wennen kan. Verbeeldt u nog maar eens, dat reeds is, wat nimmer komen zal en deel anderen van uwe vreugde mee, zij die al zoo arm zijn.

Het trouwe hart heeft lange, lange draden gespannen, het zendt ze soms zoo ver, ver weg, door mist en nevel, over zee in andere stille huizen, zij kruisen andere, raken er soms in verwikkeld, zoodat zij niet meer los kunnen komen, tenzij zij afgebroken worden.

Waarom drukken die twee elkaar zoo stil de hand, waar bleven de harde woorden van zooeven. Begrijpt gij op eenmaal, dat ze zoo erg niet gemeend waren. Vondt gij het zoo op eens hoeveel men in het zwijgen zeggen kan?

Daar vult een traan de oogen, zij wordt niet weggeveegd; gedachten vormden daar even een innige schakel tusschen verre vrienden of onvervulde wenschen of met één, die uit den kring werd weggerukt.

Hebben dat alles die klokken gedaan?

Of kwam Kerstmis zoo bij ons binnen, zonder zich met den trein te verlaten of in de donkere straten te verdwalen? Men ziet het immers nog aan de gezichten, nu het volle licht ze beschijnt, dat daar iets warms, iets moois had aangeklopt, dat er goede voornemens en soms innige dankbaarheid geboren werd, waar anders zorgen en zelfzucht woon-

[p. 154]

den. Zouden het misschien ook de mooie witte kleedjes tusschen ranken van mistletoe gedaan hebben of de ongeduldige kaarsen op den kerstboom?

Het is ook zeker niet de vette kalkoen, noch de vlammende ‘christmas-pudding’, die de oogen zoo doen schitteren en de wangen zoo rood kleuren. De vreugde is vandaag heel bijzonder, zoo zacht, zoo ongekunsteld.

Kinderstemmetjes zingen al, straks schateren ze als zij den harlekijn aan den boom ontdekken of in een noot een popje vinden. Daar knallen ook al pistaches en broer zit half op zusjes rug om haar een muts op te zetten, terwijl hij zelf de kleintjes met een maske naloopt.

Wat ligt daar onder den boom? Een pakje, nog één, nog één, tot allen wat hebben. ‘Juist wat me ontbrak,’ zei Annie.

‘Ja, ook ik verlangde al zoo lang naar dit boek,’ vond Jan.

Heb je het dan in het geheel niet gemerkt hoe moeder steeds ooren en oogen open hield om je van daag zoo gelukkig te zien? Kijkt haar maar eens aan; je hartelijke vreugde gaf haar meer, dan gij ontvingt en trotsch ziet vader haar aan. Hij moet het bekennen, dat zijn cijfers en boeken allen te zamen hem nog nooit zóó rijk hadden gemaakt.

Maar verder op in een stille straat zit een vrouwtje heel alleen. Zij heeft juist nog het één en ander begonnen om het kerstfeest maar te vergeten; zij was al zoo dikwijls treurig op dien dag en het wordt er toch niet beter om. Dus nu eens een keer flink zijn, 't hoofd maar ophouden, 't zal wel gaan. Ook zij hoort nu de klokken. 't Was juist te donker om nog wat te zien; het werk valt. Daar is het weer. - Waarom de één alles, de andere niets?

Ben ik dan zoo anders dan anderen? Is er geen kringetje, waar ik in pas?

Rettel de tet! - Wat is dat, werd daar geklopt?

Zij is kreupel, dus kan zelf niet open doen.

Daar is de vriendelijke oude man van boven al. Hij schrok er van.

‘Juffrouw, wil je eens afteekenen?’ ‘Och maar, dat kan niet, ik krijg nooit wat.’ ‘En toch is het hier goed terecht.’

Wat zit dat touw in den knoop, 't is ook net of zij niet goed zien kan. Voor een keer moet het dan maar doorgeknipt worden.

Wat is daarin! Een warme rok, erwten, boonen, spek en een groote koek, zelfs een ‘vroolijk kerstfeest’ er boven op. Verlegen vouwt zij de handen. ‘Neen, hoe zij ook altijd zoo kinderachtig kon zijn? 't Was immers ook niet zoo erg met haar geweest en geheel vergeten werd zij toch nooit. Zacht strijkt zij met de hand over den rok, kijkt nog eens in alle tuitjes. Ja het is waar. ‘Een mensch kan soms zoo zonder eenige reden sentimenteel worden.’

Morgen moesten buurvrouw haar kleintjes maar eens van den koek proeven. Zij kregen zoo iets wel niet.

Och, och, dadelijk herinnerde zij zich ook nog zoo menigen vroolijken kerstavond, dat zij niet eenzaam, niet alleen was. Hoe gauw men zoo iets vergeten kan.

Verder nog ging de goede bode, met wat versnelden pas. 't Doet je zoo goed, die blijde verrassing gade te slaan. Rettel de tet!!

Hemel, man wat is daarin. Breng je me nu misschien een ‘christmasdinner’ met kok en al? Is dat zwaar. Het oude dikkertje moest halfweg op de trap er bij gaan zitten.

Zoo, daar is je man al. ‘Vrouw, wat zou daar toch in zijn?’

Eindelijk, daar is het open, geen wonder, een cape voor haar en een boezeroen en kousen voor hem. De beide oude zieltjes keken elkaar verbaasd aan. ‘En zie eens, wat er niet al te eten in is, straks zat ik er nog zoo over in, dat ons konijn gestorven was, waar wij ons “dinner” mee zouden maken.’

De pret houdt voorloopig nog niet op.

Een paar dagen later is het, we treden een groote zaal binnen. Zie, daar zijn dames druk aan het werk. Manden worden met klein speelgoed gevuld, waar de kinderen straks in grabbelen mogen. Tafels zijn er vol groot speelgoed, poppen en kleedingstukken, andere met borden en kopjes, koek en gebak, terwijl vlaggen en guirlandes langs den muur gearrangeerd zijn.

Intusschen maakt baas M. en familie zich klaar om naar het feest te gaan.

Naar vermogen had ieder aan zijne armere landgenooten gedacht. Lang reeds waren handen aan het werk om jurken te naaien en poppen voor het feest aan te kleeden. Ook geld en andere kleeren werden gezonden.

Moeder M. laat nu nog eens het oog over haar troepje gaan.

‘Roos, zoo, neem nu de ijzers maar uit je haar; kam er vooral niet te veel aan, anders gaat de krul er uit.’

‘Marietje, hier is je mooie zakdoek. Niet gebruiken hoor.’ ‘Neen Moe, dat doe ik toch nooit,’ kon ze gerust zeggen. Er waren er

[p. 155]

maar zes voor de geheele familie. Vader knikte zijn gehoorzaam meisje eens tevreden toe.

‘Take jij nu de money maar, Jan.’ Daar gingen ze.

Vader met den ‘hoogen zijden’; zij met den hoed met de purper rozen en de groene das. Zij had alles nog net uit den ‘pawnshop’ kunnen halen. Vader werkte meer en de meisjes ook. 't Was anders maar slapjes geweest daar bij grootmoeder ‘de pneumania’ en ‘bronchitis,’ ook ‘de weakness’ nog er bij. Dan moest je dag en nacht vuur aanhouden en last not least de doktersrekening, daarbij al die versterkende middelen. Trotsch, dat zij nu weer ‘respectable’ zijn, ziet zij haar kleintjes aan, de trouwe moeder. Die voldoening staat haar ook zoo goed, beter nog dan de purper rozen en de groene das bij elkaar. Hoe wit zijn de schortjes. Al een paar weken lagen ze in de kast, sinds dien keer, dat de wasch zoo goed uitviel. ‘Ik zal ze maar weg leggen,’ dacht ze, ‘als het weer zoo “foggy” wordt, is de wasch me te goor.’

Daar zijn zij ook al in In-hall. Wat zitten er al een menschen. Jongens en meisjes loopen bont door elkaar met vlaggen in de hand. De thee dampt uit de kopjes en stemmen gonzen als in een bijenkorf.

Daar is M^iss A., daar M^iss B., weer één, die ik ‘know’ nog één en nog één. Een knikje rechts, een hand links, zoo nu den hoed recht schudden. Wat is het toch prettig zoo onder Hollanders te zijn. ‘Soms zou ik toch wel terug willen, man.’

‘Weet je het wel moedertje, dat vandaag Holland in zijn beste pakje komt, als gij ook zelf. Maar waarom ook niet? Zou er onder die mooie kleertjes ook niet menig bandje of knoopje door een speld vervangen zijn of zouden in die blanke schoenen de kousen niet eens een gaatje hebben? Laat het nu maar, vandaag willen we alles slechts mooi en goed zien. Zijn de dankbare blikken en vroolijke gezichten ook eigenlijk niet de mooiste sieraden? Laat dan ook Holland in het pakje der herinnering verschijnen, zonder scherpe kanten; fouten en gebreken bemanteld door betere indrukken.

Kopjes en schoteltjes zijn druk in beweging. De koek passeert van hand tot hand.

Juffrouw ‘Hebaltijdwat’ bedenkt zich wel, dat zij ‘suffers of indigestian’ en eigenlijk niet eten moest, zij doet het haast nooit en juffrouw ‘Weekhardje’ krijgt zoo gauw de ‘toothache,’ maar eer de schotel leeg is, willen zij toch maar eens probeeren. Mogelijk hebben zij die kwaaltjes vandaag thuis gelaten.

Jongelui, anders slechts vertrouwd met pen en inkt, wiegen nu baby's op den arm, opdat de moeders onder het andere volkje orde zouden kunnen brengen.

Daar speelt op eens de phonograaf bekende deuntjes, de jongens zingen en fluiten natuurlijk mee.

Plotseling wordt het donker. De cinematograaf heeft midden in de zaal groote koeien getooverd. De jongens loeien er bij, dat de kleinen er van schrikken. 't Is alles zoo echt. Dan verdwijnen ze en eene geheele familie is klaar om op reis te gaan, op een goedkoopje natuurlijk.

Vader en zoon sjouwen zelf met de koffers die boven op moeder vallen, maar ze komt er nog ongedeerd af. Nu maar gauw in het rijtuig bukken, een weinig op zij, een beetje dunner maken, neen zij kan toch niet door het portier komen. Nu dan op den bok. Als vader en de zeven kinderen in den wagen zijn, kan met een flinke duw de deur ook nog toe. Reeds zijn zij vlak bij het station, daar een stoot en het rijtuig valt om. Als mieren kruipen zij allen uit de opengetrokken deur. Doch deze keer moet moeder maar gauw op een kruiwagen plaats nemen en juist zal de trein vertrekken.

De conducteur staat al met het groene vlaggetje klaar.

Vlug er in; jawel, daar past moeder weer niet in de deur. Met een wip is ze in een goederenwagen gelicht, doch niet zoo gauw is zij er in of haar hoofd steekt weer door het raampje, om haar kroost te tellen. Allen zijn ze er, juist zet de trein zich in beweging, toen de slip van vaders jas in het coupée verdween. De bengels, zij huilden van 't lachen, dat was zoo iets voor hen.

Sprookjes en koningen moesten zich natuurlijk ook nog vertoonen. Later kwam nog de uitdeeling van cadeau's, eerst de kinderen, daarna de anderen. Voor degenen, die er niet waren, werden pakjes gemaakt en kregen het thuis bezorgd. Gauw was de avond om. Kort en krachtig was de oplossing van de lange voorbereiding, maar nog lang leefden de indrukken voort in de droomen der kleinen, zij begeleidden den smid bij het slaan van den hamer, de schoenmaker lachtte nog eens over de dwaze voorstelling als hij zijn naald in het leer dreef en de huismoeder had in de volgende dagen extra vele en lange boodschappen te doen in de verschillende winkels.

[p. 156]

Nu, 't is ook maar eens in het jaar, maar dan hopen wij elkaar allen weer te zien.

J. VAN SCHERMBEEK.