De Hollandsche Lelie. Jaargang 18

Uit het verre Westen. Opvoeding in Amerika.

Hij was een ‘roerig’ kereltje van even vijf jaar, toen hij ruim veertien jaar geleden met zijn ouders in Californië kwam; nu - een flinke, breedgeschouderde jonge man, bijna zes voet, staande aan den ingang van het groote Leven, en, een 76/1000000^ste deel uitmakende van de bevolking van het reusachtige Amerika, zoo goed als gereed om, naar hij hoopt, eenmaal een eervolle positie in de maatschappij te bekleeden.

Zijn ouders kwamen uit Holland met een vrij aanzienlijk fortuin, dat zij bijna geheel verloren door bedriegelijke handelwijzen aan den éénen, goed, of liever gezegd dom vertrouwen aan den anderen kant. Men beweert, dat, met geld hier komende, men het op de eene of andere manier altijd kwijt raakt. Waarschijnlijk is dit tot troost gezegd, maar het is en blijft hard, alles te verliezen, vooral als men het tamelijk goed is gewend geweest.

Het was nu maar de vraag, hoe den jongen een goede opvoeding te geven, zoodat hij later, want kans om naar Holland terug te gaan was er niet, een goede betrekking kon krijgen. Buiten, waar het gezin eerst woonde, was een echte country-school, waar om de hitte alleen van September-Mei werd onderwezen. Op zijn zevende jaar ging hij iederen morgen op zijn ezel en van een lunch voorzien, eenige mijlen ver naar school om daar de eerste kennis op te doen, en in de vacantie kreeg hij privaatles. De schooltijd is hier van 9-12 en van 1-3, de geheele week behalve Zaterdag. Als hij thuiskwam ging hij, zoo klein als hij was, onkruid uithalen en ander licht werk op het land verrichten, zoodat hij een groot gedeelte van den dag buiten was en van een niet sterk kind, een gezonde jongen werd. Zijn ouders gingen

[p. 720]

bij een groote stad wonen en hij moest van school veranderen. Hij kwam weêr in de grammar-school, maar in een hoogere klas, wel wat speelsch, maar de onderwijzeressen waren het er over eens, dat hij goed kon leeren. Door de betrekking, die zijn vader kreeg en waardoor deze veel van huis was, moest men weêr verhuizen. Het nieuwe huis was klein met een tuintje er om heen en zijn moeder, bang, dat hij nu buiten schooltijd veel op straat zou zijn, verzocht den opzichter van een nabijgelegen park hem bij zich te laten werken, tegen een kleine vergoeding 's weeks. Menschen, die hem zagen, verzochten hem bij hen te komen en hun tuin na schooltijd te onderhouden en met het geld, dat hij verdiende, bekostigde hij het grootste gedeelte van zijn kleêren.

Hij ging naar High-School (Burgerschool) en na eenige jaren hard werken, haalde hij zijn diploma. Zooals men weet, zijn alle openbare scholen hier kosteloos, behalve de boeken. Aan de High-School is voor meisjes een cursus in koken en huishouden verbonden, eveneens zonder te betalen; jongens kunnen een ambacht leeren.

Met hetzelfde recht(?) als de Amerikanen zich ‘the People’ noemen, zoo zeggen zij ook: ‘the Language is ours,’ hoewel er al engelsch werd gesproken lang vóór de ontdekking der Nieuwe Wereld. Dat daargelaten, kan men overal terecht met laatstgenoemde taal, wat niet belet, dat alle talen kunnen worden aangeleerd, als men dat wil. Onze jonge man leerde thuis in de avonduren fransch en op school spaansch, welke laatste hem later te pas zal komen met het oog op den handel met Zuid-Amerika, de Filippijnen, Mexico, enz. en een groote aanbeveling is.

De vacantie duurt van half Juni - Augustus en het is typisch te hooren, hoe deze wordt doorgebracht.

Gewoonlijk gaan de jongens met hun drieën of vieren vruchten plukken in boomgaarden, soms uren ver, ook al weêr om iets te verdienen. Altijd is er iets om voor te sparen.

Zij nemen dekens, keukenbenoodigdheden en mondvoorraad meê, gaan kampeeren in de open lucht en koken zelf, om beurten. De kist met alles er in wordt op een kruiwagen naar het station gebracht en vandaar met den trein naar de plaats van bestemming vervoerd, daarna weêr door hen afgehaald. Zelf gaan zij per wiel. Zij weten vooruit waàr heen te gaan, melden zich present en 's morgens heel vroeg ontbijten zij, werken van 6-12 uur, maken den kachel (campstore) aan, evenals 's morgens, en het eten is al gauw klaar. Zij beweren veel lekkerder te eten dan thuis!

Om 1 uur weêr aan het werk tot 6; dan supper. Alles wordt nu afgewasschen en na nog een oogenblik gepraat te hebben, gaan zij slapen op den harden grond, ieder in zijn dekens gewikkeld, met den sterrenhemel tot dak. Het behoeft niet te worden gezegd, dat zij slapen als rozen.

Vruchten plukken is geen zwaar werk, maar een dag is lang en soms moet er Zondag's ook gearbeid worden. De vruchten worden nu gesneden (vrouwenwerk) of naar de canneries gebracht. Als een jongen goed doorwerkt, kan hij f 1.75 maken (per dag zonder kost). De kersen worden in sommige streken laat rijp (in the valleys het gauwst); dus zijn deze gewoonlijk het eerst aan de beurt om geplukt te worden bij het begin der vacantie; dan komen de abrikozen en perziken, later de pruimen die geschud worden en op de knieën geraapt, vrij vermoeiend, maar dat telt men niet als men jong is.

Het verrichten van handenarbeid in de open lucht is uitstekend en de jongens doen, behalve hun verdiensten, een schat van gezondheid op, genoeg om op te teren tot een volgende vacantie.

De Amerikaansche kinderen zijn veel meer algemeen ontwikkeld dan die in Holland. Zij werken, omdat zij het iedereen zien doen, zijn handig en bevattelijk, kunnen alle huiswerk doen, de jongens evenals de meisjes en over alles meêpraten. Het is een feit en een gevolg der opvoeding hier, dat kinderen van Holl. ouders, zelfs zij, die hier niet geboren zijn, geen begrip hebben van sommige toestanden in ‘the Old Country’; b.v. het verschil in standen. Ieder mensch toch wordt, niet hoog of laag geboren, maar eenvoudig ‘geboren’ met het recht van het leven te genieten, de een zoowel als de ander. Heeren en dames zijn alleen zij, die zich als zoodanig gedragen; de vrouw van den straatveger kan evengoed een lady zijn als die van den President. Deze zelf (en ieder, die hier geboren is, kan de hoogste waardigheid in de Republiek bekleeden) behandelt ieder op een voet van gelijkheid. Drukt hij niet den machinist van zijn trein de hand, als hij veilig is overgekomen na een lange reis?

[p. 721]

Dan hebben de jongeren geen idee van onze gehechtheid aan een vorstenhuis, waarvan de leden elkaar bij overlijden opvolgen, of zij àl of niet geschikt zijn voor hun gewichtige taak.

Denkt evenwel niet, dat men blind is voor verkeerde toestanden hier, vaak een gevolg van misbruiken van geld; maar in welk land zijn zulke toestanden niet?

Het jongere geslacht heeft over het algemeen geen verlangen Holland te zien, of het moest zijn uit nieuwsgierigheid, daar zij er veel over hooren spreken. De familieleden en betrekkingen dáár kennen zij niet of ternauwernood. Zij hebben ook niet onze herinneringen!

Om op den jongen man terug te komen: het einddiploma High-School kreeg hij vóór de laatste Kerstvacantie. Het uitreiken van zoo'n bewijs van afgeloopen studies gaat met veel plechtigheid gepaard in het bijzijn van familie en vrienden en wordt opgeluisterd door goede muziek van leerlingen der school. Van Januari - Juni bezocht hij Business-college, (Handelsschool) weêr kosteloos. In de vacantie ging hij voor eigen verdiend geld, geheel alleen, naar de St. Louis-Tentoonstelling en na zijn ‘trip’ van ruim drie weken was er nog tijd om vruchten te gaan plukken. In Augustus ging hij nog voor een half jaar naar school, om zich verder te bekwamen in boekhouden, stenografie en typewriting.

De school heeft zulk een goeden naam, dat hoofden van groote handelshuizen zich daar vervoegen, als zij jongelui voor hun zaak noodig hebben. Onze jonge man kon eenige weken geleden al een betrekking krijgen als stenografer, met een salaris van 60 dollars 's maands, maar hij komt dan niet verder; zijn plan is van meet af aan te beginnen in den groothandel en zich langzamerhand op te werken.

Tegen het laatst van December zal hij in staat zijn, om, toegerust met een helder hoofd, een' ernstigen wil en oud-hollandsche nauwgezetheid, den strijd om het bestaan te gaan voeren. Heeft hij succes, wat zij, die hem kennen, niet betwijfelen, dan heeft hij dat grootendeels te danken aan zijn Amerikaansche opvoeding.

M. VITRINGA.

East-Oakland, Californië Nov. 1904.