De Hollandsche Lelie. Jaargang 18

Old maid door J.W.E.

O, lach nooit, jonge menschen, om een oude juffrouw met een kat. Gij, die nog jong zijt, een hart vol idealen, een hoofd zonder zorgen, een gelaat één en ál zonneschijn, gij weet niet, het hartverscheurende wee, dat ligt achter de schijnbaar belachelijke vereering, die ‘zij’ voor haar poes heeft. Zij was ook eens jong als gij, vroolijk als gij, zorgeloos als gij, en.... ja misschien lachte zij ook eens als gij om een oude vrijster met een kat.

Maar het leven heeft haar gaandeweg alles ontnomen, waar ze zoo volkomen recht op scheen te hebben, wat ze aanvaardde zonder er om te denken, dat het haar maar tijdelijk geschonken werd, en ze zag ze gaan haar idealen, één voor één, als verdorde bladeren afgerukt door den herfstwind, het laatste nog een poos krampachtig vasthoudende, totdat ze ook dat moest laten vallen.... strijdensmoe....

Maar toch, in haar hart bleef de drang om lief te hebben, waaraan ze nooit had mogen toegeven, een drang zoo nameloos groot en voortspruitende uit haar schoone ziel, die behoefte had zich te wijden aan een wezen, heelemaal, zonder terughouding.

En ze deed, wat reeds velen voor haar deden, ze plaatste haar Liefde op een redeloos dier, dat haar zorgen behoefde, dat 't middelpunt werd van haar gedachten en 't eenige zonneschijntje in haar kleurloos bestaan.

O, zeg haar niet, dat een kat valsch is, want ze zou u vertellen met starre oogen, de lippen fier getrokken om haar schrijnend leed onder een masker van onverschilligheid te verbergen, hoe de valschheid van menschen haar gemaakt heeft tot wat ze is.... een oude juffrouw, alleen, moederziel alleen, schuw.... menschenhaatster.

[p. 260]

Ze zou u vertellen, hoe ze, misschien nog meer dan gij, lief had de heele wereld; met een eerlijk open, alles vertrouwend gemoed, zonder bijgedachten of berekening zich gaf en haar gedachten; niet denkende, dat menschen, dus kennende haar ziel hun in vriendschap toevertrouwd, zouden verwoesten haar geluk.... uit afgunst.... uit nijd.

Ze zou u aanraden niet te veel te bouwen op de mooie praatjes van hen, die zich uw vrienden noemen, die, eens u in hun macht, u bedriegen en benadeelen, en partij trekken van uw argeloosheid.

En ze zou op uw vragen, waarom ze dan niet, haar leven toch ziende verwelken, is geworden als zooveel anderen, strijdster voor de rechten der verdrukte vrouw, als zij zelve, antwoorden: dat daar, onder het mom van groote verdiensten der maatschappij bewezen, wordt gepleegd nog meer onrecht aan elkander, wordt gestrooid nog meer haat en nijd jegens den naasten, wordt vergeten in ijdel elkander den voorrang betwisten de eerste plichten en de grootste en heiligste rechten der vrouw zelve.

Ze zou u zeggen, dat haar door vrouwen te veel leed was berokkend dan dat zij ze nog zou voorthelpen in hun nutteloos schreeuwgedoe, want dat, zoolang de vrouwen elkander het licht in de oogen niet gunnen, geen rechten ter wereld haar het geluk zullen kunnen verzekeren.

Ze zou u dat alles toevoegen met bitteren klank in haar stem, om plotseling op te houden en met een zachte glans in haar doffe, moe-geschreide oogen, naar een witte ineengerolde bal op haar schoot te kijken en met iets onuitsprekelijk teeders dit voorwerp streelende het toe te voegen: ‘Poesje is niet valsch voor vrouwtje, hè hartje, poesje en vrouwtje hebben niemand anders dan elkaar, als poesje heel zoet is, krijgt ze vanmiddag o zoo iets lekkers....’ en poes zal vertrouwelijk met de oogen knippen als wil ze zeggen: ‘Laat ze maar schreeuwen daarbuiten in de maatschappij, trek 't je maar niet aan, dat ze je verguisden, ik blijf je trouw en zal je Liefde wel vergelden.’

5 October 1904.