De Hollandsche Lelie. Jaargang 18

Ingezonden stukken.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.

I.

Geachte Mevrouw,

Gaarne wil ik nog eens met U over het onderwerp, dat ik in de Hollandsche Lelie van 27 Juli geschreven heb en waar U mij 31 Augustus in geantwoord hebt, spreken. U moet wel goed begrijpen, dat lang niet alle kinderen hetzelfde zijn en dat 9/10 van het vrouwelijk geslacht zonder temperament en 1/10 wèl zoo is. Dus voor de meeste kinderen zal de omgang met jongens geen schade doen, daarom ga ik weer van mijn hoofdpunt uit n.l. dat ouders zich meer met de karakters hunner kinderen moeten bemoeien en daardoor al gauw te weten kunnen komen, wat er in zoo'n kind zit. Men kan het toch al gauw zien, hoe iemand is, vind ik. Nu zijn in meer kleinere plaatsen de kinderen veel eenvoudiger, hier in den Haag zijn de kinderen eigenlijk geen kinderen meer, maar op 14, 15 jarigen leeftijd al dames, natuurlijk bestaan ook hier weer uitzonderingen. Maar ik durf het best te bekennen, dat ik als kind ook altijd verliefd was en jongens dikwijls al gauw geneigd waren, om op rare dingen te zinspelen. U vraagt, of het gevaarlijk is voor Uw dochtertje, maar daar zult U zelf wel het beste over kunnen oordeelen. Zooals ik al gezegd heb: ‘is het een gewoon, bedaard kind, zonder temperament, dan zal het niet hinderen, dunkt mij, maar is dit niet zoo, dan zou het misschien kwaad kunnen.’ Maar U zult zelf, al moeder zijnde, beter over die dingen kunnen oordeelen, dan ik, ik zeg maar mijne meening,

[p. 217]

zooals ik het vind, maar ben daarom geen profetes.

Gaarne zou ik Uw pseudoniem willen weten, daar er niets onder het stukje stond.

Hoogachtend

X.

II. Erbenheim, 20 September 1904.

Geachte Freule,

Indien de vraag omtrent de mogelijkheid van vriendschap zonder liefde tusschen menschen van beide geslachten nog eene nieuwe beschouwing waard is, zoude ik A.B.K., die in No. 11 der Hollandsche Lelie ze voor onmogelijk verklaart, willen doen opmerken, dat ze onbestaanbaar zou kunnen zijn als de jonge man niemand onder zijne kennissen had dan ééne jonge vrouw, maar dat het veel voorkomt, dat de eene als vriendin wordt gewaardeerd, terwijl eene andere de geheimzinnige aantrekking uitoefent die als verliefdheid bekend staat. Als dit voorkomt, kan de vriendschap met de eene onvermengd en duurzaam zijn.

Zal iemand dit tegenspreken?

J. SANDERS.

- Noot Red:

De geachte inzender laat het aan mij over of ik zijn oordeel wil openbaar maken of niet. Ik kies het eerste omdat ik het zoo gehéél met hem eens ben. -

III. Aan Lotos.

't Komt me voor, dat zeer vele menschen ‘vriendschap’ noemen, wat volgens mij volstrekt niet als zoodanig kan worden beschouwd. Kennissen waarmede men door toevallige omstandigheden veel omgaat, worden door de meesten reeds ‘vrienden’ of ‘vriendinnen’ genoemd. Daardoor hebben die woorden eenigszins hun eigenlijke beteekenis verloren. Maar die verhouding noem ik geen ‘vriendschap’.

Vriendschap is m.i. eene groote genegenheid ontstaan door sympathie, achting en soms ook nog bewondering voor iemands karakter en innerlijke hoedanigheden. Ik vind dat het uiterlijk hierin slechts een ondergeschikte rol speelt. Voor een' vriend of eene vriendin heeft men zéér veel over, en er zou al iets heel ergs moeten gebeuren om die genegenheid te doen verflauwen. Deze vriendschap kan m.i. zeer zeker bestaan tusschen een ongehuwden jongen man en een jong meisje van ongeveer gelijken leeftijd. Maar ik geloof dat deze gevallen zeldzaam zijn; (de gevallen van vriendschap tusschen broer en zuster zijn buitengesloten) meestal komt er een ander gevoel bij, en wel gewoonlijk van de zijde van den jongen man, (vooral als het meisje aantrekkelijk van uiterlijk is.)

Ik denk, dat ‘liefde’ is: een diepere en véel meer innige vriendschap dan beschreven is, een vriendschap waarbij man en vrouw volkómen in elkaar opgaan en zelfs ‘voor elkaar zouden willen sterven’ zooals U geschreven hebt, gepaard met hartstocht. Op Uwe vraag wat hooger staat, ‘vriendschap’ of ‘liefde’, durf ik geen zeker antwoord te geven; maar mij dunkt, dat liefde hooger staat.

EXCELSIOR.