De Hollandsche Lelie. Jaargang 18

Brieven van een Haagsch meisje.

V.

Beste Ciel.

Niet boos zijn hoor, dat ik je in zoo lang niet schreef! Je hadt inderdaad wat beters verdiend van me, nadat mijn logeer-partij bij je zoo ongelukkig in 't water viel! Maar wat zal ik je zeggen! Eerst wou ik je niet schrijven, omdat ik dacht dat je hoofd toch niet zou staan naar mijn gebabbel, terwijl je daar bij je zieke schoonzuster zat, bij een mensch zwevend tusschen dood en leven! En toen ik betere berichten kreeg, toen was ik, zooals je weet op reis in Tyrol, en, om je de waarheid te bekennen, daar boven in de bergen daar keer je zoo tot je zelve in, en vindt je alles hier op aarde zoo klein en zoo nietig, en alle wereldsche gedoe zoo onbeteekenend, dat je er heelemaal niet toe komt iets anders neer te krabbelen, dan even een Ansichts-karte nu en dan, als teeken dat je nog leeft. -

En véél Ansichts-karten durfde ik jou niet eens zenden, uit vrees je daarmee jaloersch te maken van mijn mooie reis! Arme Ciel, die maar altijd thuis moet zitten, of bij je bejaarde ouders, of om de een of andere zieke of bevallende zuster of schoonzuster te gaan bijstaan in den nood! Waarom ben je ook zoo dwaas geweest als ‘nakomertje’ te arriveeren in zóó'n groot gezin, als dat van jullie! Je hadt het vooruit kunnen weten, met al die oudere broers en zusters, dat er voor jou, als eenige ongetrouwde, altijd wat te doen zou zijn van, zieken-oppassen, of kindertjes helpen bakeren, of 't huishouden-doen! Maar in ernst,

[p. 155]

jij behoeft ten minste niet te zoeken naar ‘nuttige’ bezigheid! Jij kunt denken, dat je nuttiger bent dan menigeen onzer hedendaagsche nuttigheid-doensters; (stijl freule Lohman!!) Eerlijk-gezegd, ik bekláág je méér om dat alles, dan ik je benijd. Maar er zijn toch ook wel eens oogenblikken, waarin mijn eigen bestaantje mij zoo doelloos en nutteloos en eenzaam voorkomt, dat ik zou verlangen te ruilen met iemand als jij, die haar plicht afgebakend vóór zich ziet, die niet behoeft te vragen: ‘Wat moet ik doen; en wat mag ik laten?;’ maar die 't wéét van dag tot dag heel duidelijk, als een welomschreven dagtaak....

Maar nu mijn antwoord op je boozen brief, ‘dat ik je bestaan vergeten heb te midden van al mijn “pretjes.”’ - Och kind ‘pretjes,’ we hebben 't eigenlijk nog al stil gehad... tenminste voor Hagenaars! Toen jij mij zoo ineens afschreef, ben ik kalmpjes hier gebleven om tante te helpen met het in orde maken van 't huis voor Elli en Joop. Je begrijpt, 't was voor tante een heele meevaller dat ik blijven kon, want anders had zij er heel-alléén voor gestaan! Je herinnert je immers, dat Clotilde en Jetteke in die dagen naar 't Congres van Vrouwen, of voor Vrouwenbelangen, of hoe het ding heeten moge, in Berlijn zijn geweest? Of heb ik je dat niet geschreven indertijd? Clotilde wou en zou natuurlijk gaan. Er werden zulke ‘ernstige, ingrijpende questiën’ behandeld, zei ze, dat ‘háre tegenwoordigheid onmogelijk gemist kon worden.’ En wat Jetteke betreft, Clotilde doet al haar best om die onder haar invloed te krijgen, en heeft haar dus allerlei heerlijkheden voorgespiegeld als ze meeging. Nu, Jetteke vindt het stil en saai hier sinds Elli weg is, ze was nog nooit in Berlijn geweest, tante drong er bovendien, om redenen die ik je straks vertellen zal - zeer op aan dat ze zou meegaan.... en zoo is het dus geschied....

Je kunt je voorstellen dat we, na Clotilde's terugkomst, vergast zijn op een dagenlangen woordenstroom over ‘Het’ Congres. Al het geleuter van allerlei couranten en vrouwenblaadjes, dat wij in die week ruimschoots hebben moeten slikken in zoovele ‘brieven’ en ‘correspondenties’ uit Berlijn, het is ons voor de tweede maal opgewarmd, bij monde van Clotilde, onder de gebruikelijke stopwoordjes van: hoogst-treffend, zeer-belangrijk, hartverheffende momenten, en wat dies meer zij. - Daarvan gesproken, heb je opgemerkt hoe al die correspondeerende en ‘brieven’-schrijvende ‘vrije’ dames vóór alles vervuld schenen van de heerlijkheid, dat eenige lui uit ‘de groote wereld’ hen wel genadiglijk hadden willen ontvangen. Ik geloof niet dat ik één courant of blaadje, handelend over ‘Het’ Congres, heb opengedaan, of er stond triomfantelijk in: dat de Rijkskanseliersvrouw, en onze gezant in Berlijn, en die en die, behoorende tot de ‘Grosse Thiere’ van de Duitsche hoofdstad, zich wel hadden willen verwaardigen de dames-bende te spijzigen met een bier- of thee-avond! Wat zijn al die socialistisch-getinte, vooruitstrevende, ontwikkelde vrouw-menschjes toch - net als alle andere stervelingen - dol-gelukkig wanneer een geadeld, geridderordend, of hooggeplaatst persoon zich maar eventjes genadiglijk met hen wil inlaten!... Ze zijn geweest bij Frau von Bulow, en bij onzen gezant, - ook een groote meneer, - en bij... en bij... Stel je voor wat een eer!! Ze waren van niets zoo doordrongen als van die zaligheid, te oordeelen naar wat we te lezen hebben gekregen in hun ‘verslagen’ en ‘brieven’ enz. enz.... Jetteke, die zich blijkbaar maar matig geamuseerd had, stak ook duchtig den draak met die in den zak kruiperij van de ‘Von’s, die háár ook had gefrappeerd!... ‘En eten dat die dames kunnen,’... zei ze! En ze liet mij, ten bewijze dat ze niet overdreef, een heel aardig artikeltje lezen van een professor Meyerheim, een schilder in Berlijn, die ter hunner eere ook een feest-avond had georganiseerd. Op ironische wijze beschrijft de professor, dat Reform-kleeding, Man-verachting, en andere ‘brandende’ questies, die hij met de dames wilde aanroeren, hen geheel koud lieten bij den verleidelijken aanblik van Baumkuchen en andere Torten, waarvan zij een ‘Unmasse’ wisten te verzwelgen...

Maar geen woord meer over die verschrikking van het Congres, die gelukkig weer achter ons ligt: ‘Het’ Congres, met zijn onvermijdelijk gevolg van verslagen-gevende couranten en ‘brieven uit Berlijn’... 't is geleden, - ook bij ons aan huis geleden!! Clotilde is namelijk zoo geheel vervuld van haar nieuwe ‘Vereeniging’, dat zij geen gedachte meer over heeft voor ‘Het’ Congres. Wij hooren er niets meer van; des te meer van de nieuwe ‘Vereeniging tot bestrijding van het dierlijk element in den man’, van welke vereeniging, zooals ik je wel niet behoef te zeggen, reeds zeer vele oude juffers zijn lidgeworden, waaronder sommige exemplaren,

[p. 156]

zóó bekoorlijk, dat ‘het dierlijk element’ in elken man op de vlucht slaat, als hij ze maar van verre ziet. Enfin, om Clotilde te plezieren, ben ik ook lid geworden. Ik verheug me bepaald op de maandelijksche ‘vergaderingen’, die voorloopig om de beurt ten huize der verschillende bestuurs-dames zullen plaats hebben; en als 't bij ons is mag ik thee-schenken, heeft Clo mij genadig beloofd.

't ‘Voorloopig bestuur’ bestaat uit Clotilde Presidente, de boonenstaakachtige Wim van Doorne die je je wel herinnert als een spreekster van de Vrouwententoonstelling over ‘vrouwenplicht’ enz., enz., en die er in den loop der jaren noch eleganter, noch beminnelijker op is geworden, Secretaresse, de overal haar-neus-instekende, van haar eigen man gescheiden mevrouw de Waarden, wier naam je natuurlijk kent, daar zij een soort ‘beroemdheid’ is op het gebied van zich gek aanstellen, Penningmeesteresse, en verder eenige je geheel onbekende dames, die ik je dus maar niet eens zal opnoemen.

- Je begrijpt hoe ik Joop er mee plaag, dat wij, Clo en ik, ‘het dierlijk element’ in hem gaan bestrijden voortaan. Hij is dadelijk zeer gewillig lid geworden, en Clotilde vindt dit blijkbaar een veelbelovend teeken.

Van Joop en Elli gesproken, je vraagt mij of ik 't een ‘gelukkig huwelijk’ vind. Ja beste Ciel, wie kan daarover nu al oordeelen! Zoolang getrouwde menschen samen alleen voorspoed hebben doorgemaakt lijkt hun huwelijk al gauw voor 't oog van de wereld ‘gelukkig’. Pas als de zorgen en de tegenspoed komen, kunnen de buitenstaanden dus méé-oordeelen over het werkelijke of schijnbare geluk. Ik durf gerust zeggen, dat Elli tevreden is met haar lot, en Joop is blijkbaar nog door en door verliefd. Voor het overige leiden ze het echte Haagsche uitgaan-leventje van de meeste tegenwoordige jonge menschen, en mijn opvatting van geluk zou een heel andere zijn. Ik kan mij niet goed begrijpen, dat je 't steeds buitenshuis moet zoeken als je werkelijk genoeg aan elkaar hebt. Scheveningen, alle mogelijke tentoonstellingen, en fancy-fairs, en dan de noodige dineetjes en visites, dat alles neemt zooveel tijd in beslag, dat je haast nooit in je eigen huis bent, op die manier. En vindt je hen eens 's avonds bij elkaar zonder visite, dan zijn ze gewoonlijk doodaf van al het uitgaan, vooral Elli! Soms denk ik dat Joop 't misschien anders, huiselijker, zou wenschen, maar hij is zoo verliefd op haar, dat hij toch ten slotte alles goed vindt zooals zij het doet. -

En nu heb ik dezen keer niet eens meer den tijd, je in te lichten waarom tante er zoo op gesteld was, dat Jetteke mee ging naar Berlijn. - Dat schrijf ik je dan den volgenden keer wel uitvoerig, want 't is een heele geschiedenis, natuurlijk een liefdes-geschiedenis! n' En déplaise Clotilde en haar ‘vrije’ vrouwen hangt de wereld toch maar aan elkaar van liefde-leed en liefde-vreugd! En weetje Ciel-lief, wij, jij en ik, zijn toch maar erg misdeeld, dat wij zonder iets van dien aard door het leven gaan!... Of eigenlijk zeg ik daar méér, dan ik kan verantwoorden! Wat weet ik af van jou inwendig leven, van 't romannetje dat je misschien in stilte dóórlijdt of hebt dóórleefd! Hebben we niet allemaal een heilig hoekje in ons hart, waarin we geen enkele ‘vriendin’ laten inkijken? -

Heb je gelezen ‘Briefe die ihn nicht erreichten?’ Ik heb er om gehuild.... en je weet, ik huil niet gauw....

Je LOUT.