Die historie vanden vromen ridder parijs ende van die schone vienna des dolphijns dochtere

¶ Hoe dat shertogen sone van bourgoendien wt synen lande schiet omme te comen besien die schoone vienne

ALs shertogen sone een wyle tsynen lande gheweest hadde, so wart hi op een tijt peynsende op die grote scoonheit van viennen. alsoe dattet hem verdroot dat hij al soe ghegaen was sonder viennen ghesien oft toe gesproken te hebben. ende nam

[fol. e1v]

voer hem dat hijse eens woude trecken besuecken Het ghebuerde dat hi sinen wech nam in dolphinoys. ende als doen track hi voerts in de stadt van viennen al daer hem de dolfijn met groter eren ontfinc Doen bat hij den dolphijn dat hi hem viennen woude laten sien hoe siec dat sij was. want hi des bouen alle dinc ter werelt begheerte hadde Als dit de dolfijn hoorde mercte hi dat hi hem sijn herte niet langher en soude connen verberghen. ende antwoerde hem aldus. mijn lieue sone, bi alle tghene des ick van gode houwende ben soe ghelooft mi dat ick gherne ghesien hadde dat dit huwelick voert ghegaen hadde. maer myne dochter en wilt op dit pas geenen man hebben, twelck dat my seer tonwille is om uwen wille. ende op dat ghij oeck moecht weten dattet niet en hout aen mij, soe gelooft my dat icse ye syndert na uwen vertrec van hier ghehouden hebbe in gheuanckenisse al daer sij niet anders dan water ende broot ghenut en heeft. Ende ick hebbe ghezworen dat sijer nemmermeer wt gheraken en sal, voer dat sy tot desen huwelijcken haer consent ghegeuen sal hebben. Aldus zo biddic v dat ghijs in gheenen ontdancke nemen en wilt dat ghijse nv niet sien en moecht. want ghi doch nemmermeer myssen en moecht groot huwelijck te doen. al waert dat v dit looghe. Doen antwoerde des hertoghen zone van bourgoendien. Eerweerde heere ick bidde v hertelicken in dien dattet mogelijcken is dat ickse doch spreken mach, eer dat ick vertrecke. Ick salse versuecken ende smeecken oft ickse omme gesetten conste Die dolphijn seyde dat hijer wel mede te vreden was. ende mettien soe seynde hi viennen sijnre dochter cleederen ende spise om haer toe te maken. wantse in tween maenden te voren noyt dan broot ende borne gheprueft en hadde. dair sy seer af gheflauwet was alst aen hair aensicht wel schinen mochte Als vienne vernam dat des hertogen sone van bourgoendien haer soude comen toespreken, sprack sy aldus tot ysabeelen hare ioncfrouwe. Mijn lieue suster besiet doch hoe mijn vader ende myn moeder mij van mynen propoeste wanen keeren. met desen cleederen ende met desen hoene. nemmermeer en ghelieue dat gode dat ick dat gedoe Na dien nam sij thoen vanden gheenen diet brachte ende seide hem aldus. na dien dat hem ghelieft met my te comen spreken. soe segt hem dat hy niet en come voer ouer drie daghen. ende op dat hi als dan comen wille dat hi dan met hem bringhe den bisschop van sinte laureys. Die bode droech dit aldus ouer haren vader ende moedere Ende doen nam vienne die twee quartieren vanden seluen hoene ende leyde die onder haer ocselen ende hielt die daer onder liggende tot datse wel seer stoncken Alst quam ten derden dage so ghingen die bisschop ende shertogen sone daer waerts. ende al daer comende deden si een traellievenster open soe datse viennen sagen Doen sprac shertogen sone tot haer wt compassien die hij hadde. O edele vienne. hoe wilt ghi aldus steruen. ia dair toe grotelijcken bij uwen schulden. En wilde

[fol. e2r]

ghy niet dat v vader mij v gegeuen heeft te huwelicke. ghi mesdoet ende sondicht zwaerliken met uwen verharde herte. en duchty niet dattet god op v wreken sal. doer uwe onghehoorsamheit die ghij bewijst uwen vader ende moedere Ic bidde u dat ghi my segghen wilt bi wat redenen ghi mij niet hebben en wilt Beduchte ghi als ghi bi mi waert dat ghi dan v niet en soudet geuen mogen om gode te dienene. Ick soude v wel ghelouen dat ghi soudt hebben uwe ghenuechte ende vrijen wille van alle des ghij moecht begheren. Hieromme biddick v dat ghi doch v seluen aldus druckelicken niet en wilt dooden Ende oft ghijs emmers om mijnen wille niet laten en wilt soe doetet omme uwes vaders ende moeders wille. die welke dat om uwen wille leuen in grooter onghenuechten. dat v met rechte deren soude

DOen vienne dit hoirde antwoerde sy, dat behouden synder weerdicheyt sij gehuwet was hoe wel sy niet en wiste wye haer ter herten lach. ende seide voirt. ick wil dat wel dat ghij weerdich sijt een vele grooter vrouwe te hebben dan mij. nochtans om den ghenen die ic begere soude ick al noch veel meer liden dan ick noch lide Ende daerom biddic v dat ghijer my niet meer af vermanen en wilt Ende oec ben ic aen mynen persone so qualic gestelt. eest dattet yets langher duert dat mijns leuens niet lange wesen en sal. gelijc ic v waert tameliken wel tonen soude. niette min ghi moecht my wat naerder comen op dat ghi mi te bat gelouen moecht. mettyen traden sy haer naerder ende vernamen alsdoe so quaden roec van vienne comende dat sij nauwelic en consten gedueren. dwelck quam van haren oecselen daer sy dye twee quartieren vanden hoene onder geleit hadde die al verrot waren Hier namen si van haer oerlof met groter compassien die si met haer hadden. ende seyden den dolphijn hoe vienne alrede half verrot was ende dat sy stanck. ende dat hem dochte dat sy niet langhe lenen en soude, ende dat haer doot scadelic ware. ouermits haer wtnemende schoonheit Ende mits desen nam shertoghen sone oerlof vanden dolfijn ende keerde wederom tsynen lande vertellende sijnen vader tgene dat hier voren geseit is. des alle die ghene diet hoorden groot lijden ende mededogen hadden

ALs die dolfyn sach dat dat huwelic gescut was bi toedoen van synre dochter doe swoer hi datse nemmermeer daer vte comen en soude leuende. ten waer datse hem te wille ware. Ende also bleef sy menigen tijt in dat geuanckenis met grooten drucke ende gepeynse. ende hoe seer haer verlangede na tidinge van haren lieuen parise so en mocht haer dat niet gebueren Als eduwaert paris gheselle sach dat vienne in sulcken verdriet bleef leuende ende dat nyemant haer toe en dorste spreken so dede hi wt compassien die hy hadde met viennen een capelleken maken in een kercke die bi tpalays stont. ende die dede hi also holen ter zyden waert vanden palayse als dat hi aen tfondament vander geuancknissen quam. ende op datmens niet gewaer werden en soude soe en woude hi niet dat-

[fol. e2v]

mer meer aen hoelde Doen de cappelle volbracht was brac eduwairt tvoirseyde hol voert dore. ende maecte daer een schuyfvenstre daer hi viennen doersprac. Doen eduwaert alre eerst viennen daer doer sprac: was vienne so blide dat haer dochte dat sij vander doot ghenas. ende deerste datse hem vraechde was oft hi gheen tijdinghe en hadde van parijse. ende eduwaert antwoerde, dats niet langhe geleden en was dat hi van hem eenen brief ontfinc te geneuen gescreuen Doen seyde vienne al weenende. helaes wanneer selt wesen den dach dat icken eens sal moghen sien Ick ware te vreden dat onse heere god dan met my sijnen wille dade. want ic niet anders ter werelt en beghere Helas lieue brueder wat dunct v van mijnen leuen ende vander scoonder camer daer ic inne wone Ick gheloue voerwaer wiste parijs dat ick doer hem so vele lede, dat hem therte vermorwen soude van medelydene. Ende daer na vertelde sij eduwaerde tstuc ende die gheschiedenisse vander hynnen ende bat hem dat hijt parijse ontbieden woude. ende dat sij haer seer gheboot te hemwaerts ende oec datse gheen ander hope en hadde dan op hem. Achter dien tijt bracht haer eduwaert teten ende anders des sij behoefde. ende vertroostese voerdane meer so hi best mochte. Eduwaert die screef dit alle parijse int lange ende hoe sy van hongher doot waer en had dijs niet voersien Ende screef hem oec alle die manieren die vienne gehouden hadde met shertoghen sone van bourgoendien. ende datse niet en begeerde dan hem te siene, ende oec dat sy hem bat dat hij vter contreyen niet scheiden en woude. ¶ Als die edel paris den brief ontfanghen hadde van eduwaert. ende dat hi wiste dat vienne inder gheuancknissen lach, soe en was hij niet luttel mysmoedich eenssints om haer lidens wille: andersints om dat hi duchte datse van pynen aen eenen anderen soude moeten huwen doer dat swaer liden datmen haer aen dede. ende seyde. Ick sye wel dat ic niet ontvlieden en mach vienne en sal moeten ghehuwet werden. ende alsoe sal onser beyder liefde moeten scheyden. Helaes katijf wat sal mijns ghewerden. ick wille zo verre trecken dat ick nemmermeer tijdinghe van haer vernemen en sal. noch oeck sy van mij. noch weder begonste hij syn clachte segghende O gewarich god van hemelrijcke hoe en doedy mi niet die gracie dat ik dat lijden voer haer draghen mochte. O wreede fortune ongenadich vol van wreeden tormenten, wat heeft die schone goedertieren vienne ghedaen dat sy moet lijden so swaren penitencie. En waert niet redeliker ende behoorlijker dat ickt lede diet tquaet selue ghedaen hebbe, dan sy: dier gheen schult toe en heeft. voerwaer iaet