Logo DBNL
De historie vanden vier heemskinderen (2005)

De historie vanden vier heemskinderen

(2005)–Anoniem Vier Heemskinderen, Vanden–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Dat XXIIII capittel. Hoe coninc Karel Montalbaen belach ende Reinout daer uut ruymde in een ander casteel, dat die coninc mede beleide. Ende hoe vrou Aya Reinout met sijn broeders soene verwerf tegen coninc Karel.+

1Die coninc dede al sijn lant doer herevaert bieden ende versaem-12de een groot here ende toech nae Montalbaen, dat hi beleide ster-3ckelic ende dede roven ende bernen al dat in Reinouts lant was 4buten vesten.4

5Roelant sende enen bode an Reinout, dien hi dede bidden oft 6hi hem Durendael wedergeven woude. Die bode ginc so lange 7dat hi voer Reynout quam, dien hi sijn boetscap seide. Als Rei-8nout vanden bode de begeerte van Roelant verstaen hadde, seide 9hi den bode: ‘Segt Roelant, minen neve, dat ic hem gaerne sijn 10swaert wedergheven wil ende al dye genoten mede, alsoe vorde10 11als sy mi soene bejaghen ane coninc Karel.’ Die bode seyde Roe-12lant wat hem Reinout gheseit hadde ende Roelant seidet die 13genoten voert ende die genoten overdrogen dat sijt gaerne doen 14wilden. Doe seyde Ogier: ‘Mochten wi soene bejagen aenden 15mogenden coninc Karel, ic en gaver niet om, hoe veel goets dat si 16gaven.’ Doe seide Roelant: ‘Dese woerden sal segghen Tulpijn.’

17Met desen woerden gingen si in des conincs pauwelioen ende 18grueten den coninck. Dat ghedaen wesende, seide bisscop Tul-19pijn: ‘Here coninc, ghi siet wel Montalbaen staen hier voer ons 20daer wi voer legghen. Ende het casteel is so vast dat si geen sorghe 21en dorren hebben, daer u neven in sijn. God laet hem recht ge-2122scien, heer coninc, gi moet haers genadich sijn. Wi biddens u 23minlic, heer coninc, dat ghi die baroenen in gracien ontfangen 24wilt. Want waer die pays gemaect, so mochten wi op die heiden24

25varen ende verdriven Gods vianden ende haer landen winnen.’ 26Doe seide dye coninck dat hijs niet doen en woude. ‘Mer ick sal 27dit doen: ic sal dair een bode senden ende doen hem vragen of si 28hem opgeven willen ende comen in minen handen, elc gebonden 29met een touwe, ende met hem te doen minen wille, wes mi 30belieft.’ Die bisscop sprac ende seide: ‘Wie sal dair de bode of 31wesen?’ Doe seide Roelant: ‘Hier en is nyemant so stout die de 32boetscap soude dorren bestaen.’ Die coninc seide: ‘Roelant neve, 33gi sult selve die bode wesen ende seggen Reynout, wil hijt niet 34doen dat ic hem ontbiede, ic en sal in sijn lant den enen steen niet 35laten opten anderen.’ Doe seide Roelant: ‘Ic salt doen,’ ende met 36desen woerden reet Roelant nae Montalbaen.

37Ende als Roelant daer voer quam, liet hem die poertier in, ende 38Roelant trat van sijn paert ende ghinc in die sale daer Reinout 39was ende groete hem ende al dat daer was, ridders ende knech-40ten. Als hi dat ghedaen hadde, seide hi tot Reinout: ‘Edel ridder 41Reinout, ic ben met een boetscap, de welcke is dese: Die mogende 42coninck Karel ontbiet u ende wil dat ghi coemt ende valt hem te 43voet, wollen ende barvoet ende bloets hoeft, met alle de van 44Montalbaen, een tou om uwen hals hebbende, ende dan sal die 45coninc sijn wille met u doen dat hem belieft. Ende doe di des niet, 46hi sal al verderven al dat in u lant is. Ende dat hi u can vangen 47ende u broeders, hij sal u ende uwe broeders doen hanghen, ende 48u kinder mede.’ Doe seide Reinout met hoemoedigen woerden: 49‘Die man is waerdich den doot, die doert dreyghen van een lants-50heer opgeven sal goet, eer ende lijf. Mer, Roelant neve, ghi sult 51seggen den eedelen coninck Karel dat ic hem gaerne geven wil 52dorpen ende steden ende mijn slot Montalbaen, ende wilt van 53hem ontfangen te leen. Ende ic wil hem gaern helpen mit live 54ende siele ende hem niet begheven om anxt of om vrese noch in 55geender noot. Ende ist dat hij ons hier int lant niet sien en mach,55 56so willen wij garen over zee trecken ende het cruys anenemen56aant.

57ende bliven daer doer sinen eere seven jaer. Ende ist dat hem dat57 58nyet en genoecht, segt hem dan dat hi hem wachte: ic sal hem sca-59den daer ic mach, met rade ende met dade.’ Doe seyde Roelant: 60‘Edel neve Reinout, het wert garen gedaen,’ ende scheide soe van 61Reynout ende reet totten coninck ende vertelde hem dat hem Rei-62nout bevolen hadde.

63Ende als die coninc dit verstont, wert hi seer toernich ende de-64de sine engien ende paulioenen voertcruden ende stellen tot bider64 65poerten van Montalbaen. Als Reinout dat sach, dede hy wape-66nen alle die binnen den castele waren ende sat op Beyert, ende 67sijn broeders saten op ander paerden. Dus reden si int Fransche 68heer. Ende Reinout reet voer met Beiert ende velden menigen 69man ter doot, ende sijn volc vacht mede seer manlic tegen dye 70Fransoysen. Reynout voerde selve den standert ende reet op een 71Fransoys die hi doerstac dat hi doot ter aerden viel. Die coninc, 72dat siende dat Reinout was in zijn here, riep hi seer strengelic op 73die genoten van Vrancrijck: ‘Ghi heren, stelt u ter weer!’ Als die 74Fransoysen die coninc dus hoirden roepen, reden wel thien du-75sent ridders op Reinouts volc, die Reinout heerlic wederstonden.75 76Coninc Karel, dit siende, noepte zijn ors mit sporen ende riep: 77‘Volget mi na, neve Roelant ende Olivier, Dunay van Bavier ende 78alle mijn genoten, of ghi u leen behouden wilt.’ Aldus reet die 79coninc met sporen na Reinout. Ende als Reinout den coninc sach, 80vloech hi voer hem. Doe riep den coninc: ‘Reinout, coem, steket80 81teghen mi.’ Reynout antwoerde: ‘Heer coninc, die steke is u be-82reit.’ Reynout noepte Beyert met sporen ende reet opten coninc 83so crachtelic dat hi metten orsse vallen moeste ende waer daer 84gebleven, en had gedaen Roelant, dien bescutte. Doe riep Rei-85nout: ‘Ghi Gascoense, slaet voirt! Wi sullen die Fransoysen ver-86winnen!’ Als coninc Karel dit hoerde, riep hi mit fellen moede:

87‘Du selste liegen, du truwant!’ Reinout versloech menich man, 88ende sijn broeder Ridsaert ende Maeldegijs dede oeck wonder 89metten swaerde. Coninc Karel versach Maeldegijs ende reet met89 90nyde op hem. Ende dit balch Maeldegijs ende reet weder op den 91coninc. Die coninc dede Maeldegijs grote scande, want hi stac 92sijn ors onder hem doot ende Maeldegijs most vallen ter aerden. 93Terstont stont hi weder op ende ghinc vechten metten swaerde, 94daer hij menich Fransoys mede versloech, des Reinout seer blide 95was. Ende reden weder na Montalbaen, want si moede waren 96van vechten. Als dit coninc Karel sach, was hi droevich om dat 97hem Reynout ontreden was. Die historie seit ons dat den coninc 98geseit wert hoe dat Reinout groot volc verslegen had ende hem 99heerlic geweert. Doe seide die coninc: ‘Gi heren, laet die woerden 100bliven. Reynout heeft mi so veel scade gedaen dat hijs mi nem-101mermeer beteren en mach.’101

102Dye historie seit dat die oerloge duerde seven jaer. Die heren 103hebben den coninc so veel gebeden als dat hi perlement houden103 104soude om te sien of men dat oerloge versoenen mochte. Als Rei-105nout dese maer verhoerde, toech hy ten parlemente totten coninc. 106Ende als hi voer den coninck quam, gruete hi hem, segghende: ‘O 107edel heer coninc, God die doer ons sterf an den cruce, bewair u, 108edel here.’ Coninc Karel, dit horende, seide: ‘Wat gruetstu mi, 109daerstu mi so veel scaden gedaen hebste?’ Reinout seide: ‘Heer 110coninc, ic wils u in boete staen ende beterent na mijn vermogen. 111Ende heer coninc, waert uwen wille, soe willen wi ons opgeven, 112behouden lijf ende goet.’112

113Die coninc hiet Reinout ende sijn broeders achterwairt staen, 114want hi woude hem met sijn maghen daer op beraden. Die coninc 115had tot sinen rade Griffoen ende Alloreit, Forchier ende Gale-116ram. Dit waren die nauste raetsluden; dit waren die mede letten116aant.

117dat die genoten tot Ronsevale bleven. Forschier seide totten co-118ninc: ‘Edel heer coninck, wilt na mi horen. Reinout is hier te per-119lement ghecomen. Ghedenct u den dach niet dat hi versloech 120uwen soen Lodewijc van Vrancrijc, den jonghen coninck? Sint 121heeft hi menigen ridder verslegen bi Vaucoloen, als Fouken ende 122Werrijn, sinen swager.’ Dese redene hoerde Ogier ende quam 123haestelic totten coninc ende seide: ‘Swijget, ghi Fortsier, ende laet 124mi spreken. Ghi sijt valsch van gronde, gi en sout niet comen te124 125perlement bij enigen goeden man.’ Doe seide die bisscop Tulpijn: 126‘Ogier, this waer dat gi segt, want si rieden u, heer coninc, dat ghi 127most oerlogen, twelc met bosen rade gedaen was, ende nu willen 128si u met valschen bosen rade tegen Reynout doen oerlogen. Mer 129heer coninck, doet mijn raet, ten sal u niet quaet wesen. Laet Rei-130nout ter soene comen ende sine broeders. So moghen wi mit u 131varen op dye Sarasinen ende winnen haer lant, want daer en 132soude dan wesen geen Sarasijn of heiden, si en souden moeten 133haer lant van u te leen houden, want men soude tot genen tiden 134tegen Reinout of sine broeders striden mogen.’ Doe seide die 135coninc: ‘Ic en hebber niet mede te doen, ic en wil van u raet niet 136horen of doen, want Aymijns kinder hebben mi veel lachters 137gedaen.’ Met desen woirden sceide dat perlement ende die coninc 138swoer dat hij Reinout met sijn broeders hangen soude. Doe seide 139Reynout: ‘Karel oem, so wacht u dan wel voir mi dach ende nacht, 140want ist dat ic u in enige manieren vangen mach, so moechdi vry 141weten dat ic u thoeft vanden buyke slaen sal.’ Als die coninc dat 142van Reinout hoerde, was hi toernich ende seide: ‘Du bedrieger, 143setstu di noch tegen mij?’ Reinout seide: ‘Ja ic, heer coninc, om 144dat ghi niet en begeert te soenen.’ Aldus scheide Reinout met on-144145moede van den coninc ende reet met sijn broeders op Montal-146baen.

147Coninc Karel dede den casteel bestormen ane allen siden. Rei-148nout quam met al sijn volck uut. Daer began die strijt bitter te

149werden ende groot. Die heren reden tegen malcander ende staken 150dat die paerden op hare hammen saten. Ende Maeldeghijs had 151den coninc bi na versleghen, en hadde ghedaen Olivier ende Roe-152lant ende Dunay van Bamer ende de coene Ogier: dese scheiden 153die heren ende holpen den coninc weder te paerde. Doen sloech 154Roelant op Maeldeghijs sulcken slach daer hi zijn cracht toe 155dede, dat Maeldegijs in onmacht viel ter aerden. Als Roelant dit 156sach, bant hi hem handen ende voeten ende voerden in des 157conincs tente. Aldus was Maeldegijs gevangen ende gebrocht tot 158coninc Karel. Morante vander Rivieren reet op Ritsaert ende Rit-159sairt weder op hem met sulcker cracht so dat haer beyder speren 160braken, ende vielen vanden paerde int sant. Mer Ridsaert was 161eerst op ende ginc slaen metten swaerde so vreselic dat hi weder 162te pairde quam. Doe reet uut Salomon, die here van Bartangen,162 163tegen Adelaert ende Adelaert weder op hem, ende onderstacken 164so seer metten scafte dat Salomon die here vanden paerde viel in164 165onmachte. Dit sach Forsier ende hadde anxt dat hi daer bliven165 166soude ende reet op Wridsaert ende hi weder op hem, so dat hi 167Fortsier doerstac dat hi doot ter aerden viel. Des hadde Karel 168groten toren ende riep: ‘Monyoye!’ Ende dat hoerde Reynout168aant. 169ende docht: ‘Wat sal geschien?’ Ende die ghenoten reden after 170haren here, mer Karel reet op Wridsaert. Dat versach Reinout 171ende nam een starke glavie ende reet op coninc Karel met sulcker 172cracht dat die coninck vallen moste vanden pairde. Ende Reinout 173reet in die meeste porse ende riep: ‘Slaet voert, gi heren van Mon-173174talbaen! Soe helpe mi God, ic sal den coninc verslaen.’ Coninck 175Karel, horende dit, ende was daer om seer verbolghen ende seide: 176‘God geef di schande, du bedrieger, du en comes ende verslaeste176 177mi.’ Die coninc spranck op sijn ors ende verhief sijn swaert Joy-178eusen ende waende Reynout te slaen, mer Beyert ontdroech hem;

179hij waer anders in sorge geweest. Doe slogen die xii genoten haer 180paerden met sporen ende reden op Reinouts volc ende sloegen 181hem wel vier hondert mannen of. Als Reinout sach dat sijn volc 182tonder ginc, riep hi met haesten: ‘Ghi heren van Montalbaen, laet 183ons vlien! Wi hebbens te doen, want des coninc volc is te veel.’ 184Doe vloech al Reinouts volc wat wijken mochte ende Reinout 185hielt after die riergaerde ende bescutte sijn volc. Aldus wort Rei-185186nout met zijn volc int casteel wedergedreven ende Maeldegijs 187bleef gevangen.

188Als Reinout in de sale quam, seide hi totten heren: ‘Ghi heren, 189waer is mijn oem?’ Doe seide daer een ridder: ‘Ic sach hem vech-190ten teghen den coninc ende streden lange te samen, van haren 191paerde te voet. Doe quamen die genoten ende holpen den coninc 192weder te paerde ende sloegen op Maeldegijs, mer Roelant sloech 193hem dat hi storte ter aerden ende heeften so gevangen.’ Als Rei-194nout dat hoirde, was hi droevich ende dreef groten rouwe, seg-195gende: ‘O Maria, Moeder Gods, sal ic mijn oem aldus verliesen, 196daer al mijn hulpe, raet ende toeverlaet op is, soe mach ic die ure 197zijns verliesens wel vloecken. O felle Fortune, hoe draeystu aldus!’197 198Adelaert seyde: ‘Ic bid u, broeder, laet doch varen desen rouwe, 199want gi siet wel dat ons allen hier spijse gebreect, ende doer last 200vanden honger sullen wi ons moeten opgeven.’ Met dese woer-201den scheiden de heren van malcander.

202Die mogende coninc Karel is met sijn heren vertogen in sijn 203tenten ende dreef groot mesbaer, want hem dagen ghecomen 204waren dat Reinout binnen dien dage veel van sijn vrienden ende 205maghen verslagen hadden. Doen seide die mogende coninc Ka-206rel: ‘God, die mogende Heere, wil geven dat ic daer noch wrake 207of ontfangen moet.’ Maeldegijs seide: ‘Edel here coninc, wildi 208noch die soene ontfaen die u boet Reynout, dat sage ic alte 209gaerne. Soe soude hi u te hulpen staen beide nacht ende dach met

210al zijn cracht.’ Doe swoir coninc Karel: ‘Had ic hier den koenen 211ridder, so soude icken altehant bi uwer siden hanghen.’ Doe riep 212die coninc Griffoen ende Alloreyt ende seide: ‘Doet uwe knech-213ten an die roetse rechten een galghe, want ic sal doen hangen213 214Maeldegijs eer ic eten sal.’ Maeldeghijs antwoerde: ‘Ya edel co-215ninc, gevet mi doch heden respijt. Ic sal u goede borge setten dat 216ic sal bliven gevaen.’ ‘So dede gi mede,’ seide de coninc, ‘tot Pa-217rijs, dair die genoten haer swaerden verloren.’ Doe seide Mael-218deghijs: ‘Laet mi leven, heer coninc, ic en sal u roven noch stelen.218 219Ende ic seg u, so moet God mijnre sielen doen, ist dat ic u ont-219220lope, gi en gater selver mede.’ Doe seide de coninc: ‘O valsch tru-221want Maeldegijs, soude ic dan met u gaen?’ ‘Ya gi here, dat segge 222ic u, ic sal u leiden te Montalbaen, daer ghi van Reinout wel sult 223ontfangen werden. Mer, edel coninc, laet versoenen den edelen 224ridder ende comen tot uwer genaden. Wilt u beraden doechdelic, 225want alle die leven op die aerde souden u dan moeten wijken.’ 226Doe seide die coninc: ‘Wildi nu om soene spreken? Recht ons te 227hants die galghe! Ghi sulter an hanghen tot uwer scanden, want 228anders soudi mi ontlopen.’ Maeldegijs seide: ‘Heer coninc, hebt 229des ghenen anxt. Ic sal u setten borge.’ Coninc Karel seide: ‘Wye 230soude u verborgen, Maeldegijs?’ Doe seide Maeldegijs: ‘Grave 231Roelant, coemt wat naer ende sijt mijn borge dat ic niet en ont-231232lope sonder oerlof, oft de coninc en vaert selver mede.’ Doe seide 233Roelant dat hijt gaern dede. Hoe luttel wist die coninc wat Mael-234degijs dochte! Aldus is Roelant Maeldegijs borge geworden.

235Alst was omtrent middernacht, ginc Maeldegijs ende toende 236sijn consten van nigromancien, ende terstont braken alle die ban-237den dair Maeldegijs mede gebonden was. Doe ghinc Maeldegijs 238voer tconincx bedde staen ende seide: ‘Heer coninc, ons heeft 239onboden Reinout, dat wi te Montalbaen comen souden.’ Die

240coninc spranc uut sijn slaep vant roepen ende sach op ende sach 241Maeldegijs voer hem staen. Doe wist dye coninc niet in welcken 242staet hy antwoerden soude, want Maeldegijs hadde hem so beto-243vert dat hi seide: ‘Ic woude dat wi op die vaert waren.’ Doe seide 244Maeldegijs: ‘So gaen wi dan.’ Die coninc seide: ‘Ick en mach niet244 245ghaen.’ Als die historie seit, so nam Maeldegijs den coninc op zijn 246hals ende droech hem te Montalbaen sonder raet van sijn magen 247ende leyde die coninck op een scoon bedde.

248Doe ginc hi daer Reinout lach ende seide: ‘Staet op, tis dach. 249Staet op, Reinout lieve neve, coninc Karel geve ic u gevangen, 250ende hebben in uwe camer gebrocht.’ Als Reinout dat hoerde, 251verwonderde seer van de woerden die sijn oem seide, ende sprac: 252‘Lieve oem, hoe soude dat mogen wesen, dat ghi den coninc ge-253vangen soudt hebben? Ic meende hi u ghehangen hadde.’ Mael-254degijs seide: ‘Neen hi, God si geloeft. Ic hebbe u den coninc ghe-255brocht.’ Reinout stont op ende bevantet waer dat hem zijn oem 256geseit hadde. Maeldegijs ginc ende wrecte de ander broeders en-256257de seide hem luyden soe hij Reinout geseit hadde, des si blide 258waren, ende gingen in die camer daer die coninc lach.

259Die coninc wert ontwaken ende sach Reinout mit sijn broeders 260voer zijn bedde staen. Die coninc was droevich daer om ende 261qualic te vreden ende seide: ‘Dit heeft mi gedaen den boeve Mael-262degijs. Dat hem scande gheschien! Ende ic en sie hem hier niet, 263nochtans weet ic wel dat hi hier bi is.’ Reynout viel over sijn 264knien ende badt genade, twelc die coninc hem weygerde. Rid-265saert, dit horende, wert toirnich ende seide: ‘Heer coninc, du 266moets sterven.’ Coninc Karel, dit horende, wert toernich ende 267seide: ‘Wilstu di tegen mi setten, quaet scalc?’ Doe trat Ridsaert 268na den coninc ende verhief zijn swaert. Mer Reinout bescutte den 269coninc ende werp sijn broeder tegen die aerde ende seide: ‘Wat 270wilstu doen, quaet scalck? Wilstu den coninc doden? Hy is onse 271here ende bliven sal sijn leven.’ Doe vraechde die coninc Reinout271

272of hy hem woude laten varen. ‘Ya ic,’ seide Reynout, ‘wildi ons u 273toernigen moet vergeven.’ Karel seyde: ‘Neen ic niet.’ Reinout 274seide: ‘So moet ghi sterven ende van honger vergaen.’ Maeldegijs 275seyde: ‘Heer coninck, neemt soene van uwen neven, so doedi wel, 276ende verghevet ons uwen evelen moet.’ ‘God scende u,’ seide die 277coninc. ‘Ic en sals niet doen, al soude ic hier sterven, quaet dief, 278van honger. Ende des moet gi vermaledijt sijn, want met scanden 279hebstuut mi gedaen.’ Maeldeghijs seyde: ‘Here coninc, beraet u 280dat ghi uwen neven genade doet.’ Doe seide Adelaert: ‘Hi sal ons 281zijn toernigen moet vergeven oft, so helpe mi God, hi en keert 282nemmermeer weder in Vrancrijc.’ Maeldegijs seide: ‘Ic sie, tis om 283niet. Ic wil u Gode bevelen ende ic beloeft Gode dat ic nemmer-284meer crencken en sal die croen van Vrancrijc.’ Aldus ginc Mael-285degijs van daer ende sat vier jaer heremijt, als ons die historie seit.285

286Coninc Karel seide totten vromen Reinout: ‘Neve, laet mi 287gaen. Ic sal mi beraden met Roelant, Ogier ende Olivier ende Tul-288pijn ende mit alle mijn genoten, ende haren raet doen.’ Doe seide 289Reinout: ‘Here coninc, so doet ende gaet alst u belieft, want wi en 290houden u niet gevangen.’ Met aldusdanighen woerden scheide de 291coninc van Montalbaen ende nam oerlof aen den vromen Rei-292nout, ende Reinout seide: ‘God moet u bewaren, edel coninc.’ 293Aldus ginc die coninc tot hij in sijn tente quam.

294Ende als sijn baroenen haren coninc sagen, waren si blijde 295ende ontfingen blijdelic, want si waenden dat hi doot geweest 296had of datten Maeldegijs verdroncken had oft omsleghen. Die296 297coninc seide: ‘Maeldegijs had mi gevaen ende gelevert Reinout, 298minen neve. Ende Ridsairt woude mi verslaen, mer Reinout be-299scutte mi ende werp sinen broeder metten swaerde tegen die 300vloer. Ende Reinout liet mi gaen ende geleide mi.’ Doe riep die 301coninc den hertoge van Bamer dat hy comen soude ende rijden 302tot Reinout ende seggen hem dat hy quame ende hem ghevangen

303gave. Die hertoghe dede des conincx gebot ende reet te Montal-304baen.

305Ende als hij binnen Montalbaen gecomen is, Reynout lach 306deser wijlen in een veynster ende sach Bavier comen rijden ende 307ghinc hem tegen ende seide: ‘Edel hertoghe, sijt wellecoem hier.’ 308Bavier seide: ‘Reinout, God loens u. U ontbiet de coninc van 309Vrancrijc dat ghi tot hem coemt ghevangen.’ Reynout seide: ‘Ic 310en doe des niet dat ic op des conincs genade ofcomen soude, mer310 311wil ons de coninc onser viere tlijf geven, wi willen minlic tot hem 312comen ende beteren na ons vermogen dat wi misdaen hebben.’ 313Dunay seide: ‘Ic salt u seggen wat ghi doen sult: wil u die coninc 314op mijn geleyde laten comen, so suldi daer buten comen ende 315beteren dat gi mesdaen hebt.’ Reinout seide: ‘Ic soude u een 316bootscap bevelen, woudise doen.’ Dunay seide: ‘Ya ic gaerne.’ 317‘Segt den coninc, wil hi onse lijf geven, wij willen gaerne ofcomen 318gevanghen ende brengen die sloetelen vanden castele.’ Hier mede 319nam Dunay oerlof an Reinout ende reet nae den coninc dat hi 320voer hem quam.

321De coninc hieten wellecoem ende seide: ‘Dunay, wat tiedinge 322brengdi ons van Reynout?’ Die hertoge seide: ‘Heer coninc, ic 323salt u seggen. Reinout ontbiet u, wildi hem ende sijn broeders 324haer lijf versekeren, so comen si gaerne in uwe genade.’ Doe seide 325coninc Karel mit toernigen moede: ‘Ghi heren, ic salse met crach-326te winnen. Si sullen hem op moeten gheven, want si en hebben 327langer geen vitaelge.’327

328Die coninc dede ane allen siden reescap maken om te bestor-328329men den castele. Als dit de van binnen sagen, waren si droevich, 330ende Clarisse die schone vrouwe claechde seer den honger ane 331Gode. Doe ginc Reinout tot Beyert inden stalle ende trac een mes 332ende woude Beyert doden ende seide tot Clarissen: ‘Beyert moet

333nu sterven doer noot vanden hongher.’ Ritsaert seide: ‘Ic bid u, 334broeder, en doot doch Beyert niet.’ Doe seide Reinout: ‘Ic moeten 335doer grote ghebrec doden,’ wes die broeders seer jammerden. 336Ende Beyert, verstaende die woirden van Reynout, viel over sijn 337knien. Doe seide Reinout: ‘Beiert, mi jammert u dat ghi doer noot337 338vanden honger doot bliven sult.’ Adelairt seide: ‘Broeder, ic heb 339eenen beteren raet gevonden nae dattet ons nu staet, ende en sul-339340len Beyert niet doden. Wij sullen doen comen een meester ende340 341doen Beyert laten vier coppen bloets alle dage, so lange alst Bey-341342ert verdragen mach, ende leven vanden bloede.’

343Dunay, vereyschende dat die heren niet teten en hadden, seide343 344totten ghenoten: ‘Reynout moet van honger vergaen, want si 345hebben alle hair paerden gegeten doer grote noot, sonder alleen 346Beyaert.’ Als dit Roelant hoerde, jammerdet hem ende de bisscop 347Tulpijn me. Doe seide de bisscop: ‘Edel grave Roelant, dit is347 348groot jammer, dat wi onse magen sullen laten sterven van honger 349ende vergaen.’ Dunay seide: ‘Ic sal ons goeden raet gheven: wij 350sullen gaen totten coninc ende bidden hem dat hi Roelant te350 351nacht geve dat voervechten, ende sullen dan met werpen den cas-351352teel spisen.’ Met desen raet gingen die heren voer den coninc ende 353baden dat hi Roelant dat voirvechten gave, ‘want wij sullen, wilt 354God, eer middernacht dat casteel gewonnen hebben.’ Die coninc 355seide dat hijt gaerne dede. Doe namen die heren ane den coninc 356oerlof ende stelden haer reescap te wercke voer Montalbaen.356

357Dit versach een van Montalbaen die ter mueren stont, hoe de 358genoten van Vrancrijc haer enginen stelden starkeliken, ende die358 359seidet Reynout ende Reinout wasser rouwich om ende seide:

360‘Het staet ons tot groten sorge, want ons versoeket die grave360 361Roelant, Dunay ende Ogier, Tulpijn ende Olivier, die lange stille 362gelegen hebben. Hair engynen sijn wel versien. Willen si ons de-363ren of scaden, soe en mogen wi ons niet langer verweren, want 364haer reescap is starc ende goet.’ Onder des began die bisscop te 365werpen spec ende menigerehande vitaelge, als dat die ridders een 366geheel jaer vitaelge ghenoech hadden. Aldus hoende die genoten 367den coninc. Ende als si genoech geworpen hadden, vertogen si 368totten coninc ende seident hem dat si niet bedriven en hadden.368 369Reinout mit sijn volc waren blide vanden genoten dat si gewor-370pen hadden ende hi gaf Beyert weder so veel teten dat hi binnen 371xl dagen so vet was ende starc als te voren. Doen en hadde Rei-372nout Beyert om geen aerts goet gegeven.

373Reynout riep sijn broeders tot hem ende seide: ‘Wat sullen wi 374nu beginnen? Want wij en mogen ons hier niet langer onthouden 375van honger. Laet ons riden op onsen castele tot Ardanen. Daer 376souden wi ons wel onthouden so vorde als wi spise genoech had-377den.’ Als die vrouwe Clarisse dit hoerde, was si utermaten droe-378vich om dat Reinout wech rijden woude ende haer daer laten. 379Reinout dede Beyaert sadelen ende nam oerlof ane sijn vrouwe 380Claradijs, dye om Reinouts wechreisen seer qualic te vreden was 381ende menigen traen uut haren ogen storte. Die heren saten op 382Beyert ende reden heimelic tot eenre waterpoerten uut, den 383roetse neder, om dat hem niemant sien en soude, op dat si haer 384vluchte sonder sorge doen mochten.

385Ende met dat die broeders haer vlucht dus deden ende reden 386die roetse neder, versachse coninc Karel ende seide: ‘Gi heren 387ende baroenen, siet ghinder alle vier Aymijns kinder, ende wanen 388mi te ontrijden.’ Die coninc riep met haest dat hem elc wapenen 389soude, twelc die heren terstont daden ende sprongen op hair ors-390sen ende reden met haesten Aymijns kinder te gemoet. Die here 391Aloreyt was die voirste vant heer ende reet op Reinout met sul-

392cker crachte so dat hi Reinout doer den schilt stac dat dair een 393stuc vander spere in steken bleef. Ende Reynout stacken weder 394doer den schilt dat die spere doer zijn lijf ginc ende viel vanden 395paerde. Als de coninc sach dat Aloreyt vanden paerde gesteken 396was, sloech hi sijn paert met sporen ende reet na Reinout, ro-397pende ‘Monyoye!’ Als Reynout den coninc op hem comen sach, 398noepte hi Beyaert met sporen ende vloech met Beyert voer, al dat 399Beyert lopen mochte. Als dit de coninc sach, dede hi zijn heer met 400haesten opbreken ende volchde Reynout met enen grammen 401moede.

402Reynout met zijn broeders reden so lange dat si totten castele 403van Ardanen quamen. Die opten castele waren, sagen uut over-404mits dat draven dat si hoirden vant lopen dat Beyert liep. Ende 405die inden castele waren, mannen ende vrouwen, liepen ter poer-406ten om te sien wat daer was, ende als si sagen dattet den vromen 407here Reinout was, so deden de van Ardanen haer starcke poerten 408op ende lieten in. Ende als Reinout met sijn broeders binnen den 409castele waren, gingen si ende besaghen wat daer teten was, daer 410si weynich of vonden.

411Hier en binnen is coninc Karel Reinout met zijn volck so seer 412vervolcht dat si biden castele quamen ende heeftet strenghelic 413belegen. Doe seide die coninc: ‘Mi dunct dat mi Reynout met sijn 414broeders alle dage nyeuwen toern doen ende menen mi met Bey-415ert te ontcomen, die hem dicke uuter noot gedragen heeft, dair si 416swairlic in geweest hebben. Mer ic bevoelt, can ict ors ghecrigen416 417onder mijn macht, ic salt doen doden.’ Voert swoer die coninc 418dat hy vanden castele niet scheyden en soude doer anxt of vrese 419de hem opcomen mochte, hi en soude Reinout met sijn broeders 420eerst gevangen hebben. Aldus lach Karel met zijn heer voir Arda-421nen. Reinout, de met sijn broeders lach binnen den castele, waren 422in groter sorghen. Ten waer dat hem God sonderlinge te hulpe422 423quame, si mosten gevangen wesen, want hi hem daer niet ont-424houden en mochte tegen die macht van coninck Karel.

425Die coninc is selver gereden voer tcasteel so na dat hi spraec 426houden mochte ende vraechde Reinout of hij tcasteel noch tegen 427hem houden wilde. Reynout antwoerde: ‘Neen ic, heer coninc, ic 428en wils tegen u niet houden. Mer peyst, edel coninc, dat ic u 429gevangen hadde ende minlic weder gaen liet. Dat gedenct nu.’ Ter 430wijlen dat de coninc ende Reinout te gader spraken, is vrou Aye 431gecomen int conincs heer. Ende die coninc scheede met dese 432woerden van Reinout sonder meer woerden daer mede te hebben 433ende reet weder na theer, daer hem geseit was dat vrou Aye, zijn 434suster, tot hem gecomen was. Ende so drae als vrou Aye den 435coninc gewaer geworden is, ghinc si hem te gemoet ende viel over 436haer knyen ende badt den coninc seer minlic of sijnre hoecheit 437gelieven woude dat hi Aymijns kinder tegen hem versoenen liet. 438Voert baden mede den coninc alle die genoten ende sijn edelste 439heren dat hijse versoenen liet. Als de coninc sach desen voetval 440van zijn suster, is hi veroetmoedicht ende vermorwet, seggende: 441‘Wilt mi Reynout leveren Beyert, minen wille mede te doen, dien 442hem dicke uut groter sorgen ende tribulacien ghedraghen ende442 443verlost heeft, so mach hi tegen mi versoenen ende anders niet.’ 444Doe seide vrou Aye: ‘Heer coninc, gelieftet u, so laet mi veylich 445varen int casteel ende ic salt Reinout vragen of hi hem opgeven 446wil in uwer ghenaden ende leveren u Beyert in uwen handen.’ Die 447coninck seide: ‘Vaert vry sonder anxt ende segt hem dat si anders 448niet soenen en mogen.’ Met deser condicien voer vrou Aye ten 449castele, daer si Reinout vandt, die met groter bliscap ende jolijt 450ontfangen wert. Ende vrou Aye vertelde Reynout des conincs 451meninge.

452Als Reinout dese woerden van sijn moeder verstaen hadde, 453seide hijt sijn broeders also hem zijn moeder vertelt hadde. Die 454gebroeders dit horende, seide Adelaert: ‘Reinout broeder, ghi 455dunct mi buten u selve wesen. Hoe dordi dusdanige dingen ons te 456voren leggen? Eer ict dede, ic droege liever veete teghen den co-457ninc mijn leven geduerende.’ Ende die ander broders seiden haer

458goetduncken mede. Als Reinout sijn broeders verstaen hadde, 459seide hi: ‘Ic seg u, broeders, ter goeder tijt ende saliger uren ist 460ons dat Beyaert gewonnen is, dat goede paert, daer wi mede ver-460461soenen teghen dat wi tegen coninc Karel mesdaen hebben ende 462ons selven vrien vanden swaren periker ende anxt daer wij nu in462 463sijn. Aldus, broeders, sal icken den coninc geven.’ Doe ghinc Rei-464nout tot sijn moeder ende seide haer dat hi den coninc Beyert 465gaerne gave.

466Met dese antwoirde is die vrou Aye gescheiden van Reinout 467ende wederghereyst totten coninc, de sijt seide dat hem Reinout 468ende die broeders Beyert gaerne gaven doer sijn eer ende gelie-469ven, sinen wille mede te doen, op condicien als dat hi hem verge-470ven woude dat si tegen hem mesdaen hadden ende in genade ont-471fangen. Als die coninc dese antwoerde hoerde van vrou Ayen, 472seide hi: ‘Mi dunct, so ic mercke, si doent tegen haren danc ende 473wille, want si merren seer lange.’473


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

titels