De historie vanden vier heemskinderen
(2005)–Anoniem Vier Heemskinderen, Vanden– Auteursrechtelijk beschermd
Regelnummers proza verbergen
| |
[pagina 73]
| |
Dat negende capittel. Hoe Aymijns kinderen tot Pierlepont quamen ende voeren in Spangen, daer si onthouden waren biden coninc Saforet, die doe heyden was, ende hoe hem Reinout dat hoeft ofsloech om dat hi hem zijn scat onthilt ende vacht met sijn broeders opt conincx volc, dye den doot van haren coninc wreeken wouden.Ga naar voetnoot+1Als Reinout mit zijn broeders des conincx heer ontruymt waren, 2dat si hem niet achterhalen en conden overmits de snelheit van 3Volbeyaert diese ontdroech, reden si mit haesten, besprenget 4metten bloede, tot dat si int casteel van Pierlepont quamen. Ende 5als si daer quamen, vraechde de gene die dair gebleven waren 6hoet vergaen was met hem luyden ende waer Aymijn, haer vader, 7ende haer moeder waren. Hi seide hij en wist niet of sijn vader 8doot was, ‘want doe wi van hem scheiden, stont hi ende vacht te 9voet onder menigen vromen ridder die hem seer haten.’ Als si dit 10hoerden dye daer in de sale waren, dreven si groten rouwe ende 11mesbaer. Binnen desen quam dair een schoon joncfrou die seer 12behagelic was nader werlt, ende was een broeders dochter vanGa naar voetnoot12 13Aymijn, ende vrachde dye heren wat si te hove vernomen had-14den. Do seide Reinout: ‘De duvel wouts dat wi daer ye quamen,Ga naar voetnoot14 15want wij hebben coninc Karels soen Lodewijc verslegen.’ Als die 16joncfrou dit hoirde, was si seer droevich, ende hads so langer so 17meer verdriets dat haren neven so souden bliven verdreven uuten 18lande, ende om hair oem Aymijn had si ongemeten rouwe, want 19si waenden nemmermeer te sien, ende si batter voer Onse Lieve 20Vrouwe dat hi corts thuys mochte comen ende verdingen tegenGa naar voetnoot20 21coninck Karel. 22Die heren ghingen eten ende deden hem te ghemake. Ende als 23si gegheten hadden ende die maeltijt gedaen was, begeerden si 24dat men hem versaghe van dat gheen datsi behoeftich wesen sou- | |
[pagina 74]
| |
25den ende baden om een sommier mit goude ende juwelen. Als deGa naar voetnoot25 26joncfrouwe die meninge van die heren verstaen hadde, geboet si 27terstont die dienres dat si volcomen souden dat die heren begeer-Ga naar voetnoot2728den. Daer wasser terstont diet gaerne deden, ende laeden een 29somier met goude ende juwelen ende maecten een pac; daer in 30deden si wes de heren van node wesen souden. Ende alst al redeGa naar voetnoot30 31was, berieden hem de heren werwert si haren wech nemen wou-Ga naar voetnoot3132den. Doe overdroegen si dat si varen wouden in Spaengen totGa naar voetnoot32 33Saforette, diese gairne onthouden soude, want hi van node hulpGa naar voetnoot33 34te doen hadde. Doe gingen die heren ende saten op haer paerden 35ende namen oerlof an alle die inden hove waren. Ende om haer 36wech reysen wort groten rou bedreven. 37Aldus reden die heren tot si in Spaengen quamen, daer si den 38coninc wisten, want haer vader Aymijn hadde biden coninc ont-39houden geweest vii jaer. Ende als de coninc dese broders van 40verre sach comen, verkende hijse an haer wapen ende schilde,Ga naar voetnoot40 41seggende tot die bi hem waren: ‘Die daer comen, sijnt Aymijns 42kinderen, begeren si bi mi te bliven, ic sal se onthouden: si schi-43nen manlic. Hebben si hair vaders aert, si sullen alle mijn vianden 44saen verdreven hebben.’ Doe dede die coninc den valbrug neder-Ga naar voetnoot4445legghen, ende hier en binnen waren die ridderen van haer paer-46den getreden ende ghingen den coninc te gemoet, dye daer quam 47met sinen maghen. Si grueten den coninck mit soeten woerden 48ende die coninc hem weder. Die coninc vraechde hem luiden wat 49si begheerden. Doe seide Reinout: ‘Heer coninc, ic ende mijn 50broeders souden u gaerne dienen ende onthouden hebben bi u.’Ga naar voetnoot50 51Doe seide die coninc: ‘Wildi geloven an onse wet ende goden, alsGa naar voetnoot51aant. | |
[pagina 75]
| |
52Mamet, Appollijn ende Jupiter?’ Reynout sprac: ‘Heer coninc, 53neen ic niet. Dede ic dat, so wair ic sot. Ic gelove aen God almach-54tich, die hemel ende aerde maecte ende ons verloste mit sinen pre-Ga naar voetnoot5455ciosen bloede an de galge des cruces, ende houden kersten wet.Ga naar voetnoot55 56Mer wi willen u gaerne dienen om soudy.’ Doe seide Saforet: ‘BiGa naar voetnoot56 57Mamet, ic gons u wel. Op dat gi mi getrouwelic dient, ic en sal uGa naar voetnoot57 58niet laten gebreken. Gaet op geent casteel dat ghinder staet endeGa naar voetnoot58 59neemt dair u logijs; dat casteel leen ic u. Ende doet mi u scat: ic 60salse bewaren tot uwen besten. Alst u belieft sal icken u weder 61geven ende ghi van mi scheyden wilt. Ende wildi bi mi bliven soGa naar voetnoot61 62lange als ic leve, so hebdi hier onthout ende ic sal u genoech te 63doen geven.’ Als Reynout dese woerden den coninc hoirde spre-64ken, was hi blijde dattet hem also was gecomen. Si gaven den 65coninc haren scat, dat hijt bewaren soude. Reinout ende sijn 66broeders reden opten castele, dat starc ende schoen was, ende 67vonden daer al wat si behoefden. Dus waren si metten coninc van 68Spangen genoemt Saphoret drie jaer ende dienden den coninc 69getrowelijc in allen oerloghen, daer si menich feyt van wapen 70daden. 71Als si den coninc so lange gedient hadden, verginghen haer 72cleeder ende gewaden, dat si ghebrec hadden, ende worden niet 73geacht noch eer gedaen van tconincx volc. Aldus bad Reinout 74den coninc datmen hem sijn goet gave. Hi seide dat hijt doen 75soude ende dat hi daer om quame, mer men gaf hem niet. Doe 76Reynout dit sach, wert hi toernich ende seide: ‘Ic belovet Gode, 77en geeft hi onsen scat niet, ic sal hem het selve doen dat ic Lode-78wijck dede.’ Doe seide Adelaert: ‘Broeder, sloechdi desen coninc 79doot, so en wisten wi ons waer onthouden.’ Reinout seide: ‘WatGa naar voetnoot79 | |
[pagina 76]
| |
80ist dan? Wi sijn ongevallige menschen. Al hadden wij gout, hetGa naar voetnoot80 81soude onder onse handen coper worden.’ 82Reynout riep sinen knaep ende seide tot hem: ‘Gaet tottenGa naar voetnoot82 83coninc ende segt hem dat hi ons cleede of gheve ons onsen scat.Ga naar voetnoot83 84Ende doet hijs niet, het sel hem berouwen te laet. Ende verstaet de 85woerden wel die de coninc seit.’ Die knape was genoemt Winda-86lijn ende dede dat hem sijn meester beval. Ende als die knape voir 87den coninc quam, gruete hi hem ende als hi hem gegruet hadde, 88seide hi: ‘Heer coninc, mijn here doet u seer bidden dat ghijse ver-89cleden wilt of geven haren scat dat si hier gebrocht hebben doe si 90eerst quamen.’ Die coninc sprac den knape mit toernigen moede 91toe ende seide: ‘Ganc uut mijn ogen, quaet knecht, ende segt dijnGa naar voetnoot91 92heren mede, die incomelingen, maken si meer feesten, ic doeseGa naar voetnoot92 93hangen.’ Doe seide dye knape: ‘Here, dat wair onrecht.’ Doe 94wencte de coninc sinen drossaet dat hi den knape slaen soude, 95ende de drossaet sloech de knape mit eenre vuyst dat hem nose 96ende lippen borsten, ende stac hem met een voet dat hi int vier 97storte ende toech hem voert dair doir, als dat de knape seer mes-98maect was. Die knape liep wech als hi eerst mocht ende quam 99bloende ter noese ende mont voer sijn here. Als Reinout zijn 100knecht sach so seer bloeden, wert hi ontsteken met toerne. ‘Segt 101mi, knape, wije di aldus seer heeft geslagen!’ Die knape seide: 102‘Den drossaet vanden coninc.’ Reinout seide: ‘Waer om sloech hi 103di?’ De knape antwoirde: ‘Ic en weets, here.’ Reinout vraechde 104den knape: ‘Segget mi, sloech hi di om dat ghi onse have eyschte?’ 105‘Ya hi, here. De coninc seide: “Ic en gave u niet weder een hel-Ga naar voetnoot105aant.106linc.”’ ‘Ya,’ seide Reinout, ‘seit hi dat?’ ‘Ya hi, here, ende seide gi 107waert incomelingen ende deet als valsche ridders, want ghi hadt 108u here ende neve vermoert, ende wencte sinen drossaet dat hi my | |
[pagina 77]
| |
109slaen soude, twelc hi dede ende sloech mi metter vuyst voir nose 110ende mont ende stiet mi int vier.’ 111Als Reinout dat hoirde vanden knape, was hi toernich ende 112riep sinen broeder Ritsaert ende seide: ‘Ic bevele u ende Wridt-113saert Beiaert, dat ghijt leit uuten stalle ende overdect heimelic, 114ende wapent u mede. Adelaert, gi moet met mi gaen: wij sullen 115ons wapenen ende nemen ons swaerden mede, ende over ons 116wapen sullen wi ons mantels slaen ende gaen totten coninck. Ic 117segt u serteyn, ontset hi ons onse scat, ic sel hem het selve doenGa naar voetnoot117 118dat ic dede den coninc Lodewijc ende nemen thoeft voir onse scatGa naar voetnoot118 119ende voerent mede after lande.’ Doe seide Adelaert: ‘Dat wair 120een quaet pant voir onse scat. Ic naem wel wat beters.’ Doe seide 121Reynout: ‘Ick coelre ijmmer mijn moet over ende mijn toerne.’Ga naar voetnoot121 122Met dese woerden gingen si ten hove ende Ridsairt ende 123Wridtsaert maecten Beiaert rede ende hem selven mede. Als Rei-124nout voer den coninc quam daer hi sat met sijn baroenen ende 125ridderen, wast over maeltijt; daer sat menich edel man. Reynout 126ende sijn broeder vielen over haer knien voer den coninc ende 127grueten hem. Die coninc sachse an mer hi en sprack niet. Als Rey-128nout dit sach, seide hi met een hoemoedich gelaet: ‘Heer coninc, 129het is wel drie jaer leden dat wi u trouwelic gedient hebben in 130uwen lasten ende ons lijf doer u geaventuert hebben waert in oer-Ga naar voetnoot130131loghen te doen was ende hebben menich mensche verslegen om uGa naar voetnoot131 132te helpen, ende ghi en gaeft ons nye een spore an onse voete. Ende 133al had ic gout in mijn hant, het worde coper eert daer uut quame. 134Aldus edel here coninc, hebt medeliden met ons.’ Hi togede sijn 135bloedige armen ende sijn cleder, die geleden waren dat si niet enGa naar voetnoot135 136dochten. Die coninc sloech thoeft neder ende en woude op de rid- | |
[pagina 78]
| |
137ders niet sien. Ende als Reynout dese woerden geseyt had, liepen 138hem die tranen uuten ogen ende versuchte seer. ‘Heer coninc, en 139wildi ons niet cleden, gevet ons onse scat weder, dat wi u gegeven 140hadden doe wij eerst bi u quamen: wij willen gaern oerlof hebben 141ende rumen u lant ende varen daert God gelieft. Ende ic seg u, 142heer coninc, en bins niet te vreden dat myn knecht so geslagen is. 143Den genen dien sloech, salt noch berouwen.’ Doe seide die 144coninc mit erren moede: ‘Bij Mamet, gi maect u clage onmaten 145groot. Ic seg u bi onsen goden, al stonde ghij hier ten doemsdagheGa naar voetnoot145aant. 146toe, ic en gave u cleder noch scat.’ Doe seide daer een mercgrave: 147‘Waer om soudemen u scat geven, om dat gi incomelinghen sijt? 148Het is noch onlange geleden dat gij lelic mesdaen hebt: ghi sloe-149get u oems kint die u rechte coninc ende here was.’ ‘Aldus, gaet 150wech,’ seide de coninc, ‘men gave u niet een mite.’ Doe wert Rei-Ga naar voetnoot150aant.151nout toernich ende seide: ‘Gi sult, of die duvel hebs deel.’ MettienGa naar voetnoot151 152toech hi sijn swairt, seggende: ‘Gi sult u overdaet becopen.’ AlsGa naar voetnoot152 153de coninc dit sach, riep hi met luider stemmen ghenade ende 154seide: ‘Ic sel u cleder ende scat geven tot uwen wille.’ ‘Neen,’ 155sprac Reinout, ‘gi ontseidet mi doe ic u badt, ende hiet ons inco-156melingen. Ic salt u nu vergelden, of mi en gebreke arm of swairt.’Ga naar voetnoot156 157Reinout sloech de coninc dat hoeft of ende gaft sinen broeder 158Adelaert ende seide: ‘Wij moetent aen ons paert binnen ende ne-Ga naar voetnoot158159ment te pande voer onse scat.’ 160Doe wert daer inden hove groot gescal (de stat hiet Aquitaen-161gen op die tijt): men sloech die clocken, hem wapende al dat weerGa naar voetnoot161 162doen mochte om den doot van haren coninc te wreken. Hier en 163binnen is Reynout ende zijn broeders gecomen bi Beiaert ende | |
[pagina 79]
| |
164hebben vier de meeste heren verslagen de inden hove waren.Ga naar voetnoot164 165Ende alle vier de broeders sijn geseten op Beiaert, ende theer heb-166ben si versien dat op hem quam met groten nijt. Ende den her-167toech Ryant, des conincx broeder, was beleder vant heer endeGa naar voetnoot167 168heeft Reinout versien, daer hi op reet ende Reinout weder op 169hem. Ryant badt sijn volc dat si hem crachtelic volchden, want 170het heer was groot. Ryant stac op Reynout ende Reinout gaf Bey-171aert den toem ende Reinout stac Ryant doer den scilt ende inden 172buyc, dat hi doot ter aerden viel ende tros mede. Doe liet hi Bei-173aert lopen ende seide: ‘Beiaert, wilt mi huden helpen.’ Dat ors 174verstont dye woerden wel. Daer wrochten de vier ridders wonder 175met haer swaerden ende bi hulp van Beiaert. Dat heer was groot, 176also dat de vier heren strengelic bevochten worden, hoe wel dat si 177veel volcs versloegen. Doe quam daer een sterc heiden rijden 178ende meende Reynout te slaen ende sloech Reinout opten scilt 179van goude datter een groot stuc of sprang, dat si hem presen diet 180sagen. Ende als hi voer bi Adelaert liden soude, sloech hem Ade-Ga naar voetnoot180181laert dat hoeft an twe stucken dat hi doot ter aerden viel. Daer 182sloegen de ridders alle doot dat hem gemoete oft genaken conde. 183Nochtans waren si so seer verladen, en had Volbeyaert gedaen, siGa naar voetnoot183 184souden dair alle vier gebleven hebben, want Beyaert sloech ende 185beet veel volcx doot, so dattet ors was seer te ontsien, want waert 186sijn sprongen nam, elc ruymde hem die rumen mocht; niemant en 187dorstet genaken. Dus vochten si so lange dat si die scaren doer-188braken, want si waren moede ende mitten bloede seer belopen,Ga naar voetnoot188 189ende Beiairt was tot menige stede gewont. Aldus reden si soeGa naar voetnoot189 190verre dat si sonder sorge waren vanden heren, ende verbonden 191haer wonden. Ende binnen desen vervolgede hem luden theer, so 192dat si bi hem waren. Doe seide Reinout: ‘Wi moeten noch weder | |
[pagina 80]
| |
193striden.’ Doe seide Adelaert: ‘Stont den raet an mi ende ic torsGa naar voetnoot193 194had in mine gewout, ic en vocht niet, broeder, want ic vloge lieverGa naar voetnoot194 195uuter noot dan ic dus doot bliven soude.’ Doe seide Reynout: 196‘Broeder, dat en mach niet wesen.’ Mit dien reden si mit Beyert 197int heer ende vochten so lange datmen wel een mile gegaen soude 198hebben, ende maecten ontalijke veel doden. Doe werden si moe-199de ende theer en scheen niet te minderen. Doe braken si mit cracht 200de scaren ende ontreden theer, want haer scilden waren al stuc-Ga naar voetnoot200201ken ende haer helmen doerslegen ende waren seer gewont ende 202Beyert mede. 203Doen seide Adelaert: ‘Nu en weet ic niet werwert wi tidenGa naar voetnoot203 204mogen dair wi onthout souden hebben.’ ‘So en weet ic mede,’ 205seide Reinout. Doe sprac Wridsaert ende seide: ‘Het is een vreemt 206dinc dat ons de werlt te cleyn is.’ Doe seide Ridtsaert: ‘Ic weet ons 207onthout.’ Reinout vragede: ‘Waer ist?’ ‘Totten coninc Yewijn, 208want dye coninc Saforet sloech zijn vader ende beide zijn broe-209ders ende destrueerde drie castelen.’ Doe seide Wridsaert: ‘IstGa naar voetnoot209 210also, so sullen wij hem wesen welecoem ende ons gaern onthou-Ga naar voetnoot210211den.’ Doe seide Reynout: ‘Laet ons dair varen,’ ende si namen 212haren vaert ende reden dat si binnen iii dagen quamen in 213Yewijns lant ende versagen dat casteel daer Yewijn ende sijn 214baroenen op waren. Het was een scoon starc casteel ende lach 215neven een roetse. Doe seide Wridsaert: ‘Wij mogen nu wel sonderGa naar voetnoot215 216sorge wesen, want ginder staet Yewijns burch.’ Doen sprac Ade-217laert de ridder: ‘Laet ons rusten, want wi sijn moede.’ Daer tra-218den si vanden paerde ende gingen sitten int gras ende verbonden 219elc anders wonden. Dat gedaen wesende, leiden si haer hoefden 220in haer schilden ende sliepen een weinich. |
|