De historie vanden vier heemskinderen

Regelnummers proza verbergen

[p. 23]

Dat IIII capittel. Hoe Aymijn trouwede coninck Karels suster ende hij bi hoer wan Ritsaert, Wridsaert, Adelaert, Reynout, des hi niet en wiste, ende hoe syse heimelic dede ophouden.⁺

1Als die pays ghemaect was, heltmen die bruloeft. Ende die bruyt 2wert ter kerken geleit; an de een side leidese een bisscop ende die 3ander side Roelant. Daer troudese Aymijn in grote state ende³ 4men hielt die feeste xiiii dagen lanc met groter eere, soe blideli-5ken dat mens niet en soude connen vertellen. Ende coninck Karel 6dede Aymyns neve, den doden, ix werf opwegen mit goude ende 7dat gout gaf hi Aymijn over zijns neven doot. Als Aymijn dat gout 8ontfangen hadde vanden coninc, dochte hi in hem selven, hoewel 9dat den coninc pays maecte over sinen neve, hi soudet hem noch-10tans vergelden, dat hijt noch met mans bloede betalen soude. 11Nochtan gaf hem coninc Karel, hem ende sijn magen, wes Aymijn¹¹ 12of sijn magen wonnen op die heiden, dat souden si vri houden¹² 13sonder van yemant te leen tonfangen.¹³aant.

14Als dat gedaen was ende Aymijn met sinen vrienden te vreden 15gestelt waren ende ontfangen wes hem inder soen beloeft was, so¹⁵ 16ginc Aymijn tot coninc Karel ende bat hem vriendelic oft hem 17gelieven woude dat hi bi hem inden hove bliven mochte. Coninc 18Karel antwoerde ende seide dat hijs niet en dade, wair om Aymijn 19sinen haet werp op Karel, ende nam sijn wijf met hem ende toech 20met eenen erren moede van coninc Karel ende voer tot Pierle-21pont. Ende coninc Karel toech met zyn volcke van Senlis ende 22voer tot Parijs.

23Ende als Aymyn mit sinen wive ende vrienden gecomen was te 24Pierlepont, doe seide hi tot sinen heren: ‘Ic sal hof houden met²⁴

+ wan: verwekte; ophouden: grootbrengen

3 in grote state: met veel pracht en praal

11 wes... heiden: al wat Aymijn en zijn familieleden op de heidenen zouden veroveren

12 vri houden: in vrij bezit mogen hebben

13 te leen tonfangen: zie Aantekeningen

15 inder soen: bij de verzoening

24 hof houden: aan mijn hof feestvieren

[p. 24]

25alle myn vrienden ende magen xl dagen lanc, al souds hem Karel 26noch sere storen. Ende wat soene hi mi gedaen heeft, ic en hout 27van geenre waerden, noch ic en begeer geen vrede. Want waer ic 28yemant van zynre side, tsy vrient of vreemde, can begaen, ic salse²⁸ 29crencken waer ic mach an live ende goede.’ Doe Aymyn dese 30woirden sprac, doe wasser menich edel man diet hoirde diet oec 31seer leet was, mer daer en was niemant so koene de daer toe seg-32gen dorste. Ende die edel vrou ver Aye wast oeck seer leet, dat si³² 33eten of drincken en conde. Dit gedaen wesende, so ginc die grave 34Aymijn sitten ter tafelen met sinen vrienden ende ander heren. 35Daer was heerliken gedient, elc na zijnre waerden. Daer was³⁵ 36grote bliscap ende jolijt, so dat elc sinen rouwe vergat sonder die³⁶ 37scoene vrou ver Aye, die was vol drucx ende rouwen, dat si haer 38niet verlachen en mochte. Dese edel grave begifte elc na sijnre 39waerden ende verdiensten.

40Dit gedaen, die grave soude gaen slapen. Ende als hij in die 41camer was, toech hi zijn swairt met toernicheit uter scede ende 42leide sijn vinger opt cruys van tswaert, swerende dat hi doden 43soude alle de kinder die van haer quamen ende slaen al Karels⁴³ 44magen, waer hijt bibrengen mochte. Die vrouwe, anhorende dese⁴⁴ 45woerden, was seer droevich, mer si hielt hair manierlic of si daer 46om niet gegeven en had ende ginc bi haren man te bedde ende 47bewees hem grote vrientscap. Ende so alst God hebben wilde, 48wan hi van dier nacht an haer een jonge soen.

49Aymijn en was niet lange bi huys en toech in oerlogen daer hise 50wiste, als hi gewoen was. Ende de vrouwe, kint bliven dragende,⁵⁰ 51hieltet so secretelic dattet niemant en conde mercken sonder een⁵¹ 52joncfrouwe die sijt te kennen gaf, ende beval hoer dat secreet te 53houden. Doe si bi na bi horen tijt was, riet haer die joncfrouwe

28 van zynre side: die met hem verwant is

32 ver: vrouwe

35 heerliken: op feestelijke wijze

36 sonder: behalve

43 slaen: doodslaan

44 waer hijt bibrengen mochte: waar hij maar kon

50 kint bliven dragende: zwanger achterblijvend

51 secretelic: verborgen

[p. 25]

54dat si trecken soude in een cloester ende bliven daer tot dat si 55gelegen ware vanden kinde, dat si seggen soude datse pelgrimma-⁵⁵56gie woude gaen, twelc si also gedaen heeft. Int cloester wesende, 57God versach si wort verlost van eenen scone jonge sone. Men⁵⁷ 58dede dat kint kerstenen ende het wort genoemt Ridtsaert. Die⁵⁸ 59gevaders waren de bisscop Tulpijn ende die grave Gilem. Dit kint⁵⁹ 60wort bestedet heimelic, mer het hadde brieven bi hem dattet ech-⁶⁰61telick gewonnen was ende van edelre gheboerten, mer men en 62wist niet wiet toebehoerde, want die moeder ontsach seer Aymijn 63ende kende zijn wreetheit dat hijt soude doden, waert dat hijt⁶³ 64vernaem ende wiste.

65Hier en binnen is Aymijn thuys gecomen vanden oerloge ende⁶⁵ 66hadde gevochten op de heiden, want hi was op hem selven uutge-⁶⁶67togen ende doer niemants bede of bedwanc. Ende opten selven 68dach als Aymijn te huis quam, so quam vrou Ay zijnre huys-⁶⁸69vrouwe mede thuis ende was ter kercken gegaen. Ende savons 70ginc Aymyn met sijn huysvrouwe te bedde ende wan an hair noch 71een soen. Ende dat droech si so secretelic ende gelach hier mede 72int cloester, so dat Aymijn noch niemant en wort gewair. Dat kint⁷² 73wort kersten gedaen ende genoemt Adelaert, ende wort mede ge-74sent dat ment heymelic opvoeden soude.

75Daer na ontfinc si den derden soen. Daer wert mede gedaen als 76met den anderen tween, ende dat wert geheten Wridtsaert.

77Dit aldus gedaen, des is Aymijn getogen in een oerloge daer hi 78was seven jaer. Dies hadde vrou Aye groten rouwe, want haer 79was tidinge gecomen dat Aymijn verslaegen was, dair si haer seer⁷⁹ 80qualic om hielt ende seer tonvreden om was. Onder dat si den

55 gelegen: bevallen

57 God versach si: beschikte God dat ze

58 kerstenen: dopen

59 gevaders: peetvaders

60 bestedet: uitbesteed

63 waert dat: indien

65 Hier en binnen: Inmiddels

66 op de heiden: tegen de heidenen

68 huysvrouwe: echtgenote

72 so dat... gewair: zodat noch Aymijn noch iemand anders er iets van merkte

79 verslaegen: gedood; dair si... om was: waardoor ze zeer treurig en somber was

[p. 26]

81rouwe dreef, quam Aymyn selve thuys ende hadde seven doer-⁸¹82gaende wonden, sittende op sijn paert gewapent, zyn schilt an-83den hals, sijn bannier ontwonden. Ende als vrou Aye vernam dat 84Aymijn quam, ginc hem te gemoet mit eenen bliden aensichte 85ende nammen in horen armen ende custen vriendelic ende hieten 86welcome. Ende als Aymyn vrou Aye sach, was hi blide ende trat 87vanden paerde ende ginc met haer in een camer, ende so gewa-88pent als hi was ende gebuetst, so alst God geliefde, wan hi Rei-⁸⁸89nout, die si heimilick dede opvoeden. Aldus had Aymijn iiii kin-90der dat hi niet en wist.

91Dye joncste vanden vieren was groot, starc boven die ander 92ende manlic, gelijc is de valc boven die sparwer. Tot deser tijt⁹² 93hadde coninc Karel enen sone genoemt Lodowijc. Dese soen 94ende Reinout waren beide van eenre oude ende seer van eenre 95grote, mer doe si xv jaer out waren, ontwies Reynout Lodowijc 96een voet ende was een voet langer dan Lodowijc, de welcke 97Lodowijc wert thuis gehaelt om saken die ic hier na int langhe⁹⁷aant. 98verclaren sal. Ende niemant en wist dat Reynout ende sijn broe-99ders Aymijns kinderen waren. Hier wil ic van Reynout wat swi-100gen ende scriven wat van coninc Karel.

81 doergaende wonden: wonden tot op het bot

88 gebuetst: gehavend

92 manlic: kloek

97 thuis gehaelt: zie Aantekeningen

[p. 28]