Hielientie Daytie. Saramaccaanse vertellingen

[p. 71]

Bubu, Dagu ku Kabita

‘Hielientie’.

‘Daytie’.

‘We da U bi de’.

‘Ma na U ku de’.

In het bos aan de Granlio leefden vele dieren bij elkaar. In dat bos woonden ook Bubu (Tijger), Dagu (Hond) en Kabita (Geit). Bubu en Dagu waren heel goede vrienden van elkaar. Vanwege het erg moeilijke karakter van Bubu had hij maar één vriend. Alle dieren gingen hem uit de weg. Hij schold hen uit, sloeg en af en toe at hij één van zijn buren of kennisen op.

In het bos woonde Dagu. Hij was de vriendelijkheid zelve. Hij kon met een ieder opschieten. Hij was daarom ook de enige vriend van Bubu.

Op een dag had Bubu erge honger. Wat ga ik eten?, zei hij bij zichzelf.

Helipe (Haas)? Neen, uit die familie heb ik van de week al iemand gegeten.

Pakia (Pakira)? Hmm hmm, die lust ik niet.

Bingo, ik heb het, het wordt Kabita. Ja, hmm ik ga Kabita opeten. Tevreden over zichzelf begaf Bubu zich op pad. Dicht bij de savanne, bij de obe palmen, was Kabita aan het eten. Zo af en toe verstoorde hij de rust door luid te mekkeren. Meeh, meeh, meeh.

Mooi zo, dacht Bubu verheugd, op deze manier eet ik hem nog op en hij heeft het niets eens door. Bubu moest grinniken om zijn eigen grap.

Wacht even, dacht Bubu, ik ga hem niet alleen op eten. Ik sla hem bewusteloos en neem hem mee naar huis en deel hem met mijn vriend Dagu. Zo gezegd, zo gedaan.

Bubu ging achter het ietwat hoge gras op de loer liggen. De niets vermoedende Kabita was aan het grazen en maakte daarbij zoals gewoonlijk zoveel mogelijk lawaai. Met een sprong gaf Bubu Kabita een welgemikte klap. Ghbai!!! En Kabita viel als een blok neer. Bubu pakte Kabita tussen zijn sterke kaken en sjouwde hem mee naar huis. Thuis aangekomen, bond hij Kabita gelijk vast aan de amana palm op zijn erf want hij wist dat die elk moment kon bijkomen.

Na een paar minuten uitgerust te hebben ging Bubu naar het huis van Dagu.

‘Yoehoe Dagu, waar ben je, Dagu’.

‘Abi’, antwoordde Dagu en kwam lui aangelopen.

‘Dagu, ik heb eten voor ons’.

[p. 72]

Anasi, Djangafutu en Helipe

[p. 73]

‘Oh ja, wat heb je dan?’

‘Wel, ik heb Kabita gepakt. We zullen hem koken en lekker eten’.

Oh, nee dacht Dagu, hoe pak ik dit aan? Kabita is een van mijn beste vrienden, ik kan mijn vriend niet doden, laat staan opeten. Zal ik met Bubu pra....nee, ik weet hoe Bubu is wanneer hij eenmaal iets in zijn hoofd heeft gezet, hij gaat helemaal niet naar me luisteren. Goed, ik ga me heel rustig gedragen en als de gelegenheid zich voordoet, zal ik Kabita redden.

Dagu liet niets merken en ging met Bubu naar diens huis. Daar aangekomen, maakte Bubu een vuurtje en zette een pot met water op zijn dievoetoe (drievoet).

Dagu en Bubu namen vervolgens plaats onder de amana palm om even bij te komen. ‘Dagu, ga even kijken of het water al zijn kookpunt heeft bereikt’.

Dagu begaf zich toen naar de pot met heet water in de gangasa (hut). Het water was al kokend heet, het borrelde in de pot, klaar om Kabita van zijn haren te ontdoen. ‘Hmm’, zuchte Dagu bedroefd, ‘ik wil mijn vriend niet doden’.

Hij keerde terug en zei toen aan Bubu: ‘Het water heeft zijn kookpunt nog niet bereikt’.

Inmiddels was Kabita bijgekomen maar Dagu had hem gewenkt om te blijven doen alsof hij bewusteloos was.

Na een paar minuten zei Bubu weer: ‘Dagu ga even kijken of het water zijn kookpunt reeds bereikt heeft’.

‘Hou op mang Bubu, zo snel; ga jij deze keer zelf kijken’.

Zodra Boeboe zich had omgekeerd, maakte Dagu Kabita los. Toen Bubu in zijn gangasa verdween, zetten de twee vrienden het op een lopen.

Toen Bubu terug kwam, zag hij de twee gestalten in de verte verdwijnen.

‘Grrr’, gromde Bubu kwaad en zette de achtervolging in. De twee vrienden renden naar de lio (rivier) toe. Hijgend zei Dagu aan Kabita: ‘laten we een groot gat graven’. Vreemd keek Kabita hem aan: ‘waarvoor?’

‘Ik heb een plan’

‘Waarom?’

Boos keek Dagu Kabita aan. Wat een dommie, je zou niet geloven dat Bubu achter hém aan zit.

‘Geef toch antwoord Dagu; waarvóóóór moeten wij in hemelsnaam een gat graven?’

‘Kabita graaaaaf!!!!

Gelijk begon Kabita te graven. Samen groeven zij een groot gat.

‘Spring daarin’, zei Dagu tegen Kabita met een dreigende stem.

‘Maar waarom.......’

‘Kabitaaaaa’, reageerde Dagu geërgerd.

[p. 74]

En......... djjrip........ en Kabita was in dat gat.

Dagu dichtte het gat weer maar dan zodanig dat alleen de twee horens van zijn vriend uitstaken.

Hierna zwom Dagu naar de ander kant van de lio (rivier).

Hijgend kwam Bubu aangerend. Hij zag Dagu aan de overkant staan en riep: ‘Dagu, yu Dagu, als ik jou ooit te pakken krijg, zal ik jou doden.

‘Haahaaa’, lachte Dagu.

‘Wel Bubu’, antwoordde hij, ‘als je werkelijk zo kwaad op mij bent, kijk naast je op de grond dan zul je een ahala (aka tiki) vinden en gooi die op me.

Woedend rukte Bubu de ahala uit de grond en smeet die over de lio (rivier) op Dagu af. Toen hoorde hij boven de lio een luid storende Meeeh. Het was Kabita die begon te mekkeren toen hij door de lucht vloog. Oh, Bubu was razend. ‘Dagu, ik krijg je nog’. Hij liep op en neer van woede. Antobi(ik maak me niet druk), we gaan elkaar eens weer tegenkomen. Antobi, antobi het bos is groot ma bergi ku bergi hen na ta miti ma Bubu ku Dagu ta mitie, antobi (bergen komen elkaar in het bos niet tegen maar de Tijger en de Hond die komen elkaar wel tegen). Boos stampte Bubu met zijn zware poten. Hij brulde kwaad alsof hij daarmee Kabita kon terughalen.

Kabita was Dagu meer dan dankbaar. ‘Bedankt Dagu, meeeh meehemme, bedankt meeh’.

‘Ja, het is goed,’ zei Dagu lichtelijk gëirriteerd.

‘Nee, zei Kabita, ‘je hebt m'n leven gered, bedankt meehh, bedankt echt mmeeh’.

‘Kabitaaaaaa!!!!!!’

‘Goed, mag ik nog iets voor je doen?’.

Vermoeid antwoordde Dagu: ‘Jaaaaaa’.

En uit dankbaarheid vertelde hij Dagu dat die tegen buikpijn gras moest eten.

‘Grrras?’, vroeg Dagu verbaasd en keek Kabita vreemd aan. ‘Ik ben geen herkauwer’.

‘Oh maar het helpt, zei Kabita vol overtuiging. Maar nog steeds keek Dagu ongelovig.

‘Echte, echte je moet het proberen’, hield Kabita aan. ‘Omdat ik jou zo dankbaar ben, vertel ik jou dit. Het is een geheim van alle herkauwers’.

‘Goed’, zei Dagu, ‘ik zal het proberen, alvast bedankt’.

‘Nee, ik moet jou bedanken, je hebt mij gered’. Kwaad keek Dagu hem aan: ‘begin niet weer’.

[p. 75]

Op een drafje ging Dagu langs het water lopen. Oh, die Kabita, een beste vriend, maar oliedom. Weemoedig keek hij naar de overkant, hij zal daar nooit meer naar toe mogen. Nee het mag hem niet spijten dat hij het leven van een vriend heeft gered en zoals de ouderen wel vaker aan de jongeren zeggen: ‘weet wat je doet, want Sabi so anta palie baka mii (gedane zaken nemen geen keer)

Tot heden zijn Dagu en Bubu vijanden van elkaar. Kabita en Dagu zijn vrienden gebleven, al kan Dagu zich mateloos ergeren aan die domme Kabita en zijn gemekker.