Hielientie Daytie. Saramaccaanse vertellingen

[p. 66]

Kot Ede Nombu

‘Hielientie’.

‘Daytie’.

‘We da U bi de’.

‘Ma na U ku de’.

In een dorp in de bossen van Suriname woonde een moeder met haar zoon. De zoon was erg knap en deed op school zijn best. Op een dag zei de moeder tot haar zoon: ‘van nu af aan ga jij niet meer naar school. Jij gaat mij op ons kostgrondje helpen. Vandaag is het de laatste keer dat je naar school gaat; vergeet niet om de meester te melden dat je niet meer komt’.

‘Goed’, zei het kind en hij ging naar school. De meester vond hem altijd een brave en goede leerling. Toen hij hoorde dat het zijn laatste dag op school was, besloot hij om met de moeder te gaan praten en haar over te halen om het kind de school te laten blijven bezoeken. De moeder wou niets hiervan weten. Boos trok de meester het kind naar zich toe met de bedoeling het mee te nemen. Maar de moeder trok aan de andere arm van het kind. Zo bleven zij het kind trekken en trekken. En toen hoorden zij: ‘... ..batsj!!!’, en ze konden hun ogen niet geloven. Het kind, het arme, slimme mooie kind was doormidden gescheurd. De ene helft waaraan de moeder trok bestond uit het hoofd, een rechterarm, het rechterdeel van de romp en een rechterbeen. De andere helft waar de meester aan trok bestond uit een linkerarm, linkerdeel van de romp en een linkerbeen. Daar het hoofd bij het deel van de moeder hoorde leefde dat deel. Maar het linkerdeel was dood.

Het kind werd van die dag af aan Kot Ede Nombu genoemd. Hij werd overal waar hij in het dorp kwam, uitgelachen. Niemand wou met hem spelen. Niemand wilde met hem praten. Overal waar hij kwam, werd hij geplaagd. Zelfs de kinderen van de Granman lachten hem uit.

Op een dag werd er een feest gegeven ter ere van het kleinkind van de Granman. Niemand wist nog wie de vader van het kind was. De dochter van de Granman had aan niemand gezegd wie de vader was. Vandaag zou het kind aan het volk getoond worden en zou het zelf haar vader aanwijzen. Het kind wist immers wie zijn vader was. Op de dag van het feest gonsde het in het dorp. Alle dorpelingen van de omliggende dorpen van alle zijtakken en zijrivieren waren gekomen om het kind te zien en kennis mee

[p. 67]

te maken. Ook Kot Ede Nombu was op het feest. Hij was nu een volwassen jongeman. Heel eenzaam zat hij in de uiterste hoek van het dorp daar hij niet goed genoeg bevonden was om zich onder de feestvierders te begeven.

Het kind werd naar buiten gebracht en hoog op getild zodat elk oog het kon zien. Er werd luid gejuicht door de feestvierders. Het werd hierna op de grond gezet zodat het zijn vader kon aanwijzen. Het kind was slechts drie jaartjes oud en liep dus met kleine stapjes op de menigte af. Men maakte de weg vrij voor hem terwijl hij zich een weg baande door de menigte.

Tep, tep klonken de kleine voetstapjes. Het kind bleef maar lopen en lopen want de meningte was erg groot. Toen bleef het eindelijk staan en klemde zich aan het been van zijn vader vast. De Granman ging samen met zijn dochter lachend achter zijn kleinzoon aan. Plotseling bleef de Granman staan. Hij wist niet wat hij zag. Hield zijn kleinzoon het enige been van Kot Ede Nombu vast?. Neen, dat kon niet. Ik geloof het niet, zei hij bij zich zelf.

Maar ja hoor, het kind had Kot Ede Nombu als zijn vader aangewezen. De Granman wist dat zelfs hij niet bij machte was iets hiertegen te doen. Hij voelde zich erg beledigd en teleurgesteld. Zijn kleinkind de zoon van Kot Ede Nombu, die door een ieder werd uitgelachen. Uit woede en schaamte gebood hij zijn dochter haar biezen te pakken en te verhuizen naar waar Kot Ede Nombu haar ook zou brengen. Huilend pakte de dochter van de Granman haar kind en haar boeltje en volgde Kot Ede Nombu. Kot Ede Nombu was ook verbaasd, maar geloofde dat God hem had uitgekozen en nam zijn vrouw en zoon mee. Zij kregen van de Granman een korjaal.

Hij en zijn gezin vertrokken in stilte. Zijn vrouw wilde hem niet aanraken en zorgde ervoor dat haar lichaam niet in aanraking kwam met dat van Kot Ede Nombu. Kot Ede Nombu op zijn beurt stond toe dat er water in het korjaaltje kwam. Hierdoor werd zijn vrouw bang dat zij zouden zinken en klampte zich aan haar man vast. Zodra het gevaar geweken was, hield zij hem weer op een afstand. En weer stond Kot Ede Nombu toe dat er water in het korjaaltje kwam. Dit ging een hele tijd door. Zij kwamen op een eilandje aan en gingen daar wonen. Daar bleven zij enkele jaren wonen.

Op een dag zei Kot Ede Nombu dat hij een bad zou nemen, daar hij het gevoel had dat er een wonder zou gebeuren. ‘Laat jij ons hier alleen? Wie moet ons dan beschermen’,vroeg zijn vrouw terwijl zij hem bang aankeek.

‘Niets zal jullie overkomen want ik ga niet ver hiervandaan een bad nemen’.

‘Goed’, zei de vrouw. Kot ede nombu liep een eindje het water in en nam een duik in de rivier. Toen hij eruit kwam, kon zijn vrouw haar ogen niet geloven. Het lichaam van Kot Ede Nombu was heel mooi en gaaf...

[p. 68]

Kot Ede Nombu

[p. 69]

Budu, Dagu ku Kabita

[p. 70]

En zijn ledenmaten... zijn ledematen en romp waren weer aangegroeid.

Bang deinsde de vrouw achteruit. ‘Dit is niet mijn man’, riep ze uit, ‘nee. Waar is mijn Kot Ede Nombu’.

‘Ik ben het’, riep Kot Ede Nombu, jouw man’.

‘Dat kan niet’, riep de vrouw.

‘Ik zei je toch dat er een wonder zou geschieden. Hier is het’.

‘Ik geloof je niet’.

Om haar te bewijzen liep Kot Ede Nombu weer de rivier in en kwam eruit met het halve lichaam zoals zijn vrouw hem kende. ‘Zie je ik ben het en nu ga ik er weer in en let goed op’. Hij ging weer de rivier in en kwam er helemaal gaaf uit. Lachend en huilend van blijdschap vloog zijn vrouw hem om de hals. Zo blij was ze.

‘Laten wij terug naar het dorp gaan Kot Ede Nombu en weer daar gaan wonen’. ‘Goed’, zei haar man, ‘we vertrekken morgen’.

De volgende dag vertrok het gezin heel vroeg terug naar het dorp. Toen zij in het dorp waren aangekomen konden de mensen hun ogen niet geloven. Was het waar? Was Kot Ede Nombu terug en waren echt al zijn lichaamsdelen weer aangegroeid? Overal kwamen er mensen vandaan om hem te bewonderen.

Ook de familie van de Granman verwelkomde hen. De Granman keek naar hen en zag hoe gelukkig zijn dochter was en zei: ‘Wie had ooit gedacht dat jij ooit met mijn dochter zou trouwen, zij lachte je vaak uit. Zij vond jou niet goed genoeg en kijk hoe gelukkig zij nu is’. Hierop zei Kot Ede Nombu: ‘Na mëni fa ju de, mëni fa jo ko (De tijden kunnen keren en daarmee dien je rekening te houden) Je weet niet hoe jouw kind dat in jou groeit eruit zal zien. Maar hoe het ook zijn moge: je moet het liefde geven, respecteren en goed behandelen’. Iedereen was stil na deze wijze woorden van Kot Ede Nombu. Ze hadden hem allemaal geplaagd terwijl hij er niets aan kon doen dat hij er zo uit zag. Velen verontschuldigden zich voor hun slecht gedrag.

En zo leerden de dorpelingen dat zij alle mensen moeten respecteren, ook mensen met een handicap.