Hielientie Daytie. Saramaccaanse vertellingen

[p. 49]

Waarom de hond bij de mens ging wonen

‘Hielientie’.

‘Daytie’.

‘We da U bi de’.

‘Ma na U ku de’.

Dagu (de hond) woonde net als alle dieren in het bos. Op een dag ging hij bij Bubu (tijger) op bezoek om een simnefi te lenen.

Bubu zei: ‘Omi, ik zal jou mijn simnefi lenen maar je moet het op ait dei van pikisaba (woensdag over een week) voor me terug brengen.

‘Maak je niet druk’, zei Dagu en hij bedankte Bubu en ging naar huis.

Dagoe maakte toen veel gebruik van Bubu's simnefi. Op een dag had hij tot laat in de avond gewerkt, maar kreeg zijn werk niet af. Hij besloot de volgende dag door tegaan. De volgende ochtend zocht hij overal naar de seminefi maar kon die nergens vinden. Hij zocht en zocht en tenslotte moest hij zich erbij neerleggen dat hij, Dagu, de seminefi van Bubu was kwijtgeraakt.

Nadat de afgesproken dag waarop Dagu de seminefi zou brengen was verstreken, zei Bubu: ‘Hmm, Dagu en ik hadden de afspraak dat hij sedert gisteren mijn simnefi voor mij zou brengen, waar blijft hij nou?’

Op een dag wandelde Dagu in het bos en toen hij zich omkeerde zag hij Bubu: ‘Hepiman’, zei hij, ‘is dat niet Bubu?’ Voordat hij kon schuilen, hoorde hij Bubu's zware stem: ‘Dagu hadden wij geen afspraak dat je mijn simnefi sedert ait dei van pikisaba voor mij zou brengen?’

Haastig antwoordde Dagu: ‘Maak je niet druk Bubu ik zal het voor je brengen, maak je niet druk. Ik zou vandaag nog bij je komen, maar ik ben die simnefi vergeten, maar maak je niet druk ik ga het voor je brengen’.

‘Goed’, zei Bubu terwijl hij Dagu strak aankeek, ‘goed ik wacht erop’.

Na deze ontmoeting maakte Dagu rechtsomkeer naar huis

Bubu wachtte, dagen werden weken. En Bubu werd met de dag kwader op Dagu. Bubu is een dier dat gauw kwaad wordt. Omdat veel dieren in het bos dit weten, vallen zij hem niet lastig.

[p. 50]

Op een middag ontmoetten Dagu en Bubu elkaar weer in het bos. Bubu zei: ‘Omi, wanneer breng je mijn simfeni voor me, wanneer ga je het brengen. Ik heb het nu zelf ook nodig. Probeer je mij soms voor de gek te houden?’

Bang zei Dagu: ‘Nee, dat is het niet’. Dagoe wist zich geen raad. Hij wist namelijk dat Bubu erg kwaad zou worden als hij erachter kwam dat hij zijn seminefi kwijt was. Kwaad sprong Bubu op Dagu. Dagu week voor hem uit en zette het op een lopen. Hij rende zo hard hij kon. Kriki kriki kriki kriki, hoorde je de voetstappen van de twee dieren. Dagu rende voor zijn leven en ging toen achter een grote boom staan. In zijn woede lette Bubu niet op en rende voorbij. Nadat Dagu zeker wist dat Bubu hem niet zou zien, kwam hij opgelucht uit zijn schuilplaats. Hij ging direct naar huis. Van die dag af aan hield Dagu zich schuil voor Bubu.

Op een dag luisterde Dagu een gesprek af tussen Kököni (konijn) en Logoso (schilpad). Zij spraken over het verjaardagsfeest van de koning die binnenkort gehouden zou worden.

‘Ja’, zei kokoni, ‘een ieder is uitgenodigd. De uitnodigingen zijn verstrekt door alala (raaf), vunvun (kolibrie), totombotie (specht).

‘Nou..... ehem..... niet een ieder hoor’, antwoordde Logoso, ‘want Dagu is eh..... niet uitgenodigd’; dat heeft vunvun me eh.... zelf verteld.

‘Waarom niet?’, vraagt Kököni nieuwsgierig.

‘Wellll eh eh’, zei Logoso op zijn trage manier van praten.

‘Logoso!!!!’, reageert Kokoni geirriteerd, waarom mag Dagu niet komen, geef toch snel antwoord, ach’.

‘Welle je eeh, je weet toch hoe Dagu is, hij emeneme houdt van kluiven.

Welle daar kan de koning eh ehe absoluut niet tegen. Dus heeft de koning de boodschappers eh ehem opgedragen, ja opgedragen Dagu niet uit te nodigen. Ehmm hij mag niet komen’.

‘Nou, nou’, zei Kokoni en ging druk pratend verder terwijl Logoso achter hem aanschuifelde.

‘Heeeeeng’, zei Dagu, ‘ik ga toch’.

‘Met een goed plan kan ik gaan en komen en niemand zal weten dat Dagu aanwezig is geweest’. Dagu wist dat Bubu nog steeds naar hem zocht.

Maar dat was niet het enige probleem. Om bij het huis van de koning te komen moest je langs het huis van Bubu. Er was geen andere weg. Ha, ik heb het; ik zal mijn vriend Djangafutu om hulp vragen.

[p. 51]

Waarom de hond bij de mens ging wonen

[p. 52]

‘Kökökökökö’.

‘Ja’, zei Djangafutu. ‘Wie?’

‘Ik, ik ben het, Dagu’.

‘Oh, kom binnen. Wat is er?’

‘Ik zit in de problemen’.

‘Ja, ik heb van jouw problemen met Bubu gehoord. Maar Dagu, van alle dieren in het bos moet jij uitgerekend Bubu lastig vallen?’

‘Ach hij stelt zich aan’, reageert Dagu. ‘Maar niet daarvoor ben ik hier.

Koning is binnenkort jarig en ik wil er heen, maar ik ben niet uitgenodigd.

‘Zoo’, zei Djangafutu, ‘en wat ben je van plan?’

‘Wel ik had gehoopt dat jij mij zou kunnen helpen’.

‘Dagoe!’, roept Djangafutu uit, ‘je weet bliksemsgoed dat je langs het huis van Bubu moet om bij het konings huis aan te komen. Hoe had jij gedacht dat klusje op te knappen?’

‘Jij bent mijn vriend, Djangafutu, help me’.

‘Doe niet zo schijnheilig Dagu want alleen wanneer je in problemen bent, weet je waar ik woon’. Hierop gaf Dagu geen antwoord. Hij wist immers dat zijn vriend de waarheid sprak.

Djangafutu keek Dagu peinzend aan. ‘Oké, dit is wat we gaan doen. Ik zal jou in een zak op mijn rug naar het feest dragen en niemand zal weten dat jij er ook bent. Maar, je weet zelf hoe zwaar je bent. Ik zal jou niet de hele weg kunnen dragen. Je zult moeten lopen totdat wij bij het huis van Bubu zijn aangekomen. Hierna doe ik jou in een zak en breng ik jou naar het feest’.

‘Zul je niet vergeten dat je mij niet Dagu mag noemen op het feest?’. Boos rolde Djangafutu met zijn ogen. Dagoe begreep de boodschap en zei snel:

‘Oh vriend, ik weet niet hoe ik jou moet bedanken’.

‘Ach’, zei Djangafutu kwaad. ‘Zorg ervoor dat je op de dag van het feest op mij wacht vlak bij de Amana boom, goed’.

‘Tuurlijk, tuurlijk’, zei Dagu grijnzend en haastte zich naar huis.

Op de dag van het feest haastte Dagu zich naar de afgesproken plek.

Hij wilde zijn vriend niet laten wachten. Want stel je eens voor dat hij Djangafutu kwaad maakte, dan kon hij niet meer naar het feest.

Kalm kwam Djangafutu na anderhalf uur aangewandeld. ‘Hoe lang ben jij al hier Dagu?’

‘Ach, ik ben niet zolang hier hoor, maak je niet druk’.

‘Ik maak me ook niet druk, ik heb geen ruzie met Bubu’. Hij haalde de zak te voorschijn en riep tegen Dagu: ‘kom maar, hup in de zak’. Nadat Dagu zich in de zak verstopt had, tilde Djangafutu die op, maar wat was die zak

[p. 53]

toch zwaar. ‘Dagu wat heb je allemaal gegeten? Ik kan niet rechtop lopen, ik slinger op de weg’. ‘Sssst’, siste Dagu, ‘straks worden wij nog betrapt’. Al slingerend begaf Djangafutu zich op het paadje naast het huis van Bubu.

Bubu stond kwaad te kijken naar alle voorbijgangers die zich begaven naar het feest van koning. Hai ja ja. Vandaag ga ik Dagu zeker pakken. Ik ken hem. Ik weet hoe gierig hij is; hij zal zeker gaan, uitnodiging of geen uitnodiging. En ik zal hem hier opwachten.

Wacht, wacht, wacht wie zie ik daar? Waarom loopt Djangafutu zo slingerend. En wat doet Djangafutu met zo'n zware zak? Hij trapt nog erbij op mijn mooie tienuur klokjes. ‘Djangaaa futuuuu!!!. Je trapt op mijn bloemen’, riep Bubu kwaad. Bubu had langs het paadje naast zijn huis mooie bloemen geplant. Hij was erg dol op zijn bloemen. Oh wee als iemand het durfde om ongevraagd een bloem te plukken of nog erger, om op een bloem te trappen.

‘Sorry, sorry, pardon, pardon’, zei Djangafutu zenuwachtig.

‘Jaa jaa’, zei Bubu met zijn zware stem en liep naar Djangafutu toe.

Hierdoor werd Djangafutu nog zenuwachtiger en slingerde des te meer.

‘Verraad me niet vriend, verraad me niet’, fluisterde Dagu Djangafutu toe.

‘Hepiman Djangafutu!!!! Ik ga jou een ongeluk geven. Kijk uit!!!’

Djangafutu zag in dat hij met Bubu in de problemen zou komen. Het was hem of Dagu. Oh nee, dacht Djangafutu, dat niet.

Bang zei Djangafutu: ‘Bubu weet je wat de woorden Dagu in een zak betekenen’.

Het moment waarop Dagu deze woorden hoorde wrong hij zich uit de zak Bubu kon zijn ogen niet geloven; die.... die..... die...... vrijpostige gierige dief Dagu op zijn erf.

Katoe beestie mie en hij gromde van kwaadheid: ‘Graaauw, Grrrrrrrr. Grrrrrr’. Dagu dacht niet twee keer na en zette het op een lopen. Wat rende Dagu hard. Zijn poten raakten nauwelijks de grond. Kriki kriki kriki kriki. Dagu rende voor zijn leven. Bubu gromde, wat Dagu nog meer in paniek bracht. Dagu begon zig zag te rennen. Het hart van Dagu maakte overuren, zo hard klopte het. Toen zag Dagu iets in de verte glinsteren. Ja, God zij dank, dat is het mensendorp. Bubu houdt niet van mensen en nog minder van vuur. En waar er mensen wonen is er vuur. Oh God, bad Dagu. Als ik veilig bij de mens kan aankomen, zal ik ze nooit meer verlaten ik zal ze voor U bewaken met mijn leven; red mij God en ik word de beste vriend die de mens ooit onder de dieren kan hebben. Zo bad Dagu in zijn hart.

En het lukte hem. Hij rende het dorp in en ging dicht bij het eerste vuur dat hij zag branden staan.

[p. 54]

Grrrr. Dagu brulde: ‘Bubu, je denkt dat je slim bent. We zullen elkaar eens in het bos ontmoeten, Dagu en geloof me je zult onze ontmoeting niet kunnen navertellen’. Met deze woorden liet Bubu een woedend gegrom horen en keerde terug naar het bos.

Opgelucht keek Dagu hem na. Geloof mij Bubu. In het bos zie je mij nooit meer.

Dagu heeft zich aan zijn belofte aan God gehouden. Tot de dag van vandaag woont hij bij de mens en staat hij bekend als de beste vriend van de mens.