Hielientie Daytie. Saramaccaanse vertellingen

[p. 18]

Jejeta

‘Hielientie’.

‘Daytie’.

‘We da U bi de’.

‘Ma na U ku de’.

Er was een vrouw die door God naar de aarde was gestuurd om te wonen.

Zij had geen kinderen. De mensen bij wie zij in het dorp was gaan wonen, geloofden dat een vrouw kinderen moest hebben. Een vrouw zonder kinderen was een ongelukkige vrouw. De vrouw was erg droevig daar zij graag een kind wilde hebben maar die niet kon vinden. Zij zocht overal naar een kind maar vond er geen.

Op een dag besloot zij naar de lio (rivier) te gaan. Daar aangekomen, begon zij te wenen omdat zij geen kind had. ‘Oh God, zeg mij toch waar ik een kind kan vinden’, huilde zij.

Toen zij opkeek, zag zij sukuma (schuim) uit de rivier groeien. Daarna dreef deze sukuma op het water. Zij kon haar ogen niet geloven. Uit de schuim kwam er een kind te voorschijn.

‘Huilt u omdat u geen kinderen hebt’, vroeg het kind aan de vrouw.

‘Ja’, antwoordde zij snikkend.

‘Wel, ik ben naar u toegestuurd om uw kind te zijn en bij u te wonen’.

Verheugd nam de vrouw het kind op haar schoot. Ze gaf toen een andere naam aan de sukuma en noemde het kind Jejeta. Zij zei aan haar dochter dat niemand haar Sukuma mocht noemen.

‘Waarom?’, vraagt Jejeta nieuwsgierig.

‘Omdat je dan weer in Sukuma zal veranderen’, antwoordde de vrouw. Hierna ging de vrouw met Jejeta naar ghanda (het dorp)

Zo groeide het kind op bij de vrouw en ze waren beiden heel erg gelukkig.

Toen het kind ouder werd, begon de moeder het taken te geven in en rond het huis. Jejeta ging vaak naar de kreek om de afwas te doen of om kleren te wassen.

Op een zekere dag gaf de moeder het kind wat pinda om voor haar te stampen.

‘Hier heb ik wat pinda die jij voor me moet stampen. Je weet waar de tattie is en vergeet niet om de matta te wassen zodra je klaar bent’.

[p. 19]

‘Ja moeder’.

Jejeta begon ijverig aan haar taak.

In het dorp was er een nieuwsgierige en gierige man die Anasi heette. Hij kende de moeder van Jejeta. Hij wist nog hoe zij huilde omdat ze een kind wou. Ook had hij haar achtervolgd toen zij naar lio (rivier) was gegaan. Dus had hij gezien hoe Jejeta uit de sukuma te voorschijn was gekomen.

Toen Anasi het gestamp hoorde dacht hij: ‘ha dat moet eten zijn. Wacht even, ik zal gaan kijken wat ik voor mijzelf kan krijgen’.

Bij Jejeta aangekomen, vroeg hij direct zonder te groeten: ‘Jejeta, Jejeta dam so pinda’(Jejeta, Jejeta geeft mij wat pinda)

‘Neen, mijn moeder gaat boos worden als ik jou wat geef’.

‘Jejeta, Jejeta dam so pinda’

‘Neen, mijn moeder gaat boos worden als ik jou wat geef’.

‘Jejeta Jejeta dam so pinda onso mio kai a yu gaan neng’(Jejeta, Jejeta geeft mij wat pinda, anders zal ik jou verboden naam gebruiken)

En omdat Jejeta niet wilde dat hij haar gaang neng zou noemen, gaf zij hem wat.

Anasi vertrok zonder dankjewel te zeggen

Na een paar dagen was Jejeta weer bezig pinda te stampen. En wie kwam weer op bezoek?

Anasi.

‘Jejeta, Jejeta dam so pinda’.

‘Neen, mijn moeder gaat boos worden als ik jou wat geef’.

‘Jejeta Jejeta dam so pinda’.

‘Neen mijn moeder gaat boos worden als ik jou wat geef’.

‘Jejeta, Jejeta dam so pinda onso mio kai au gaan neng’.

En omdat Jejeta niet wilde dat hij haar gaang neng zou noemen, gaf zij hem wat. Hierna vertrok Anasi weer.

Toen brak de dag aan waarop Jejeta het laatste restje pinda van haar moeder kreeg om te stampen. Zij nam toen de grote matta (stamper) en deed de pinda erin en begon te stampen.

Plotseling hoorde zij een stem achter haar die zei: ‘Jejeta, Jejeta dam so pinda onso mio kai ayu gaan neng’.

Die misselijke Anasi was er weer. Anasi was een gierige vent die altijd zijn zin wist te krijgen.

Dus gaf Jejeta hem wat. Maar deze keer ging Anasi niet direct weg maar vroeg om nog meer pinda

[p. 20]

Jejeta

[p. 21]

‘Jejeta, Jejeta dam so pinda onso mio kai ayu gaan neng’.

Jejeta begon moe te worden van Anansi en zei vastberaden: ‘Nee ik geef jou niks meer’.

Direkt begon Anasi te gillen: ‘Sukuma eeeeeeeeh, Sukuma, Sukuma eeeeeeeeh, Sukuma’.

Geschrokken liet Jejeta de tattie vallen en rende zo hard als ze kon weg.

Terwijl ze rende, begon ze luid te zingen:

‘Mi mama kai mi Jejeta
Mi Tata kai mi Jejeta
Anasi kai mi Sukuma eeh

Mi mama kai mi Jejeta
Mi Tata kai mi Jejeta
Anasi kai mi Sukuma ooh’

Jejeta's moeder die boodschappen aan het doen was in het dorp, hoorde het lied en zei: ‘Hmmmm............. hoor ik het goed, is dat niet Jejeta's stem’. Vlug rende zij om te zien vanwaar de stem vandaan kwam. Ze zag Jejeta heel hard weg rennen en zij rende haar achterna.

En Jejeta bleef zingen:

‘Mi mama kai mi Jejeta
Mi Tata kai mi Jejeta
Anasi kai mi Sukuma eeh

Mi mama kai mi Jejeta
Mi Tata kai mi Jejeta
Anasi kai mi Sukuma ooh’

Dit bleef zij zingen tot zij bij de lio was aangekomen. Bij de lio aangekomen sprong zij in het water en ze werd weer sukuma. De moeder die hijgend aankwam, zag haar geliefde Jejeta weer in schuim veranderen.

Bedroefd bleef de moeder naar het water staren. Haar mooie dochter had Anasi haar ontnomen. Haar mooie Jejeta was weg.