|
| |
| |
| |
Antwoorde Van een besonder Const-minnaer Op de reden vraghe Nopende den Oorspronck ende Lof der Rym-konst Konst-lievend voor-ghestelt door den Edelen Heere J.r Jan Charles Peellaert Heere van Steenmarre, Als Hooftman van de Oudt-vermaerde vrye Reden-gilde der Weerde Drye Santinnen Binnen Brugghe den 9. Mey 1700.
'tWYs-geerigh Heyden-rot (dat aller wesens-grondt
Nauw-keurigh ondersocht) sagh-claer en onder vondt
Door 'tleydend'-rede-licht, dat er een al-beschicker
En Godt der Goden was; veel hebben s'Hemels-flicker
De Sonne, daer voor g'acht; om 'twonder, nut' en goet
Dat haere cracht, aen Mensch en vee en kruyden doet
Dus, wie wat goets, ten dienst van sijne Landtgenoten
Bedocht, wiert Godt genaemt; of m'eerd' hem als gesproten
Uyt God'lyck-saet: hier op steund' het Poêts-verhael
Dat eerst de wysheyt, is uyt Jupyns herssen-schael
Gheboren; maer Vulcaen, die hem tot Vroe-moer streckte
Was vier'ghen-arrebeyd welcks oeffeningh, ontdeckte
De gront der wetenschap; die Zëus craghtigh'-handt
Teeld' in sijn eyghen breyn. Soo verr' heeft het verstandt
| |
| |
Der Heydenen, bereyckt, dat sy aen Godt toe-schrêven
d'Oorsprongh der konsten, maer, dat d'oeffeningh daer nêven
De selve bracht in't licht. De Sanggodínnen, zyn
Oock Docht'ren Jupiters, hun Moeder Mnemosijn'
(Dat is gedacht) genaemt: want d'oude wyse, waeren
Van meyningh, dat den Mensch niet konstighs en kan baeren
Ten zy Godt, sijn ghedacht te voor beswanghert heeft
Want (soo d'onfeyl'bre-schift ons leert) den Heere geeft
De wysheyt, het verstand', en kenniss' aller dinghen
Komt uyt des Heeren mondt; men hoorde David, singhen
Uw' is de wysheyt, heer, die ghy voor uwen knecht
Oock niet verborghen hebt, den wysen Esdrae seght
Ghebenedyt zyt ghy (van u is alle claerheyt)
Die my de wysheyt gaeft. Godt selve d'eeuw' ghe-waerheyt
Getuyght, dat hy sijn geest en wysheyt, en verstandt
En wetentheyt, heeft inde Konstenaers geplant
Om die tot sijnen dienst en eere te gebruycken
Soo komt des waerheyts-woordt ons hier de deur ontluycken
En toonnen 'tnaeckte-waer der oorspronck van de konst
Op heden hier gevraeght; Godts onghemeten-jonst
Wyt over 'tMenschdom uyt-ghestreckt, die alle goeden
Ver oorsaeckt, heeft tot lust en leeringh der gemoeden
Aen zomm' de nutte konst, van reed-vermenghde-sangh
En maet-spraeck in ghestort, om door die soeten dwangh
De doof-voordeughden-oor aen redens-draet te snoeren
Om 'thert van quaet tot goet, van rouw tot vreught te voeren
En maetich-zeêd-bestier aen 'treed'lijck-siel-gesin
Te leeren, doch het schijnt dat d'oud' in het begin,
Van wildt-sangh, snaer gespel, en niet van reed'-sangh wisten
Maer k'heb' het voor-neem' niet daer af te reden-twisten
| |
| |
'Tis my bescheyts genoegh, dat Moyses (Gods gesant)
Doen hy des Heeren-volck, had uyt Egyptenlant
Geleydt, en Pharoos Heyr al domp'lend' sagh verdrincken
Syn hel'dre-stem van vreught tot Godes lof liet klincken
En heeft dan aldereerst een sesvoet-veersigh-liedt
Gedicht, gelyck men uyt d'Hebreeuwsche-taele siet.
Die machtighen Propheet, die seld-saem-wonder-stichter
Die grootten-gôde-vriendt, was d'eerste Maet-sangh-dichter
Die met sijn konst bedryf vereerde Godes naem;
En welckers soet ghedicht soo dienstigh en bequaem
Gheschat wiert van den Heer, dat hem wierd aen-bevolen
Te schryven in een liet, hoe Isrels-volck, sou doolen
Van Godes-wegh en Wet, door Gullen-overvloet,
Waer voor hun grootten ramp en swaeren-teghen spoet
Sou naecken, maer dat Godt sijn handt van hun sou keeren:
Geeft (sprack den Heer) dit liedt uw' kinderen te leeren
Op dat sy door't gesangh onthouden, dat dit my
Tot tuygheniss' en hun tot een voor-segghingh' zy.
Siet hoe den schepper sels, om diep-verborghe saecken
En iets-toecommend' aenden mensch bekent te maecken
De Rymkonst heeft gebruyckt. Geen wonder! want haer cracht
Beweeght, en sticht en leert, en weet in ons gedacht
Het mergh van haer lest' soo vast en diep te drucken
Dat de vergetelheydt, het nimmer uyt kan rucken.
Dit wist, de Wyse-vorst (als hy het God'lyck Liet
Van Bruydt en Bruyd'gom songh) dat reden-maet klanck, schiet
Deur 'tg'hoor, tot inde siel; oock vonden de Propheten
Noyt beter-middel, als tgesangh, om 'tGodt-vergeten-
Hard-neckigh-Jodendom, sijn sondens-straf, en boet
Te Predicken; noch noyt en vondtmen soeter-soet
| |
| |
Om des Tyrannen aert en wreetheyt te versachten.
De Rotsen wierden self (door Jeremias klachten
Op droeven-toon gerymt) vermurruwt en beweeght.
Noyt wiert bequamer dingh tot Godes Lof gepleeght
Als Davids Harp ghesangh; noyt heeft iemant gheweten
Een soeter sin-ghestreel, dat lyden doet vergeten
Dan wel gerymde klanck, gelijck als Job getuyght.
Niet dat den Grammen-godt, meer tot mê dooghen buyght
Als een Soet-smeeckend liedt met rouwigh hert gesonghen.
De doode schynen self, de macht des doodts ontwronghen
Als d'Edel Rymkonst, maer van hunne daeden waeght.
Sy ist die d'Heldenlof tot aen de Sterren draeght.
En door de jaeren dringht; sy is het die't Athênen
Der Wysen-voester-melck genaemt is; want voor henen
Wiert alle wetenschap met maetgesangh geleert:
Maer, naemaels, is dees konst, verheerlyckt en vermeert
So alsmen heden, met gelycke-gallem-klancken
De reghels 'tsaemen sluyt, dit hebben d'Oude-francken
(Die woonden aen den Rhyn) door Echoôs-teghen-sangh
Gevonden, en ghenaemt de Rhyn-const; die seer langh
Is in't ghebruyck gheweest, het geen men heeft bevonden
Uyt een oudt boeck, waer in Hoogh-duytsche Veersen, stonden
Gheschreven, nu meer als acht hondert jaeren oudt
Soo schryft Rhenanus, en syn reden schynt gheboudt
Op vaste gront, de wyl geen ander volck'ren, konnen
Bewysen, sulck ghebruyck by hun te syn begonnen.
Dus is die konst-naem, uyt den Snellen-rhyn gevloeyt:
Meer, hadde Godt het breyn der Kunst'naers, niet besproeyt
Met Hemel-vocht, die naem en kunst, waer achter bleven
Want kUnstICh-WYs-beLeYDt, Dat Wert Van goDt, gegeVen.
Sans Malfaire.
|
|
Auteursrechtvrij