J. Bernlef
Over Lennart Sjögren
Lennart Sjögren werd in 1930 in het dorp Böda op het Zweedse eiland Öland in de Oostzee geboren en woont tot op de dag van vandaag op datzelfde eiland. Zijn ouders waren landbouwers. In 1958 debuteerde hij met een dichtbundel. Behalve gedichten schreef Sjögren een bundel korte verhalen. Ook is hij van tijd tot tijd als schilder actief. Veel van zijn nu ongeveer twintig dichtbundels werden geïllustreerd door Sjögrens vrouw Eva Forsberg, die in Zweden bekendheid geniet door haar houtsneden.
Het feit dat Sjögren het landleven uit de praktijk kent klinkt misschien als een overbekend Dichter-und-Bauer-motief, een romantisch cliché voor de zogenaamde Zweedse natuurdichter, maar niets is minder het geval. Karel van het Reve merkte al eens op dat de boer geen oog heeft voor landelijk schoon. Sjögren bekijkt de natuur die hem omringt: de akkers, de dieren, de zee, met een koel en soms zelfs wreed oog. In de natuur zoals Sjögren die schetst is geen plaats voor romantiek, het is een wereld van eten en gegeten worden, een wereld die onverschillig staat tegenover de menselijke natuur en moraal.
In een artikel in het Zweedse literaire tijdschrift BLM uit 1978 geeft hij een duidelijk beeld van de visie van waaruit hij zijn poëzie schrijft.
‘De absolute onverschilligheid voor het individu dat de biologische kringloop kenmerkt kan niet worden geëlimineerd, vanuit dat gezichtspunt wordt de natuur aldus meer een gruwelkabinet dan een harmonisch organisme. Er bestaat in het populaire ecologische denken een tendens om deze voor de afzonderlijke existentie destructieve samenhang te verdonkeremanen, om alleen de mens aan te wijzen als vernietiger van de natuur, daarbij vergetend dat de natuur al lang voor de komst van de mens verantwoordelijk was voor enorme catastrofes en dat deze grote cyclus geheel buiten onze begrippen over goed en kwaad staat.’
Geen zoetgevooisde lyriek dus, maar kernachtige en trefzekere beelden die in vaak lange gedichten zich zowel verheugen over de vitaliteit van het animale leven als verslag doen van de vernietigende krachten binnen en buiten de mens.
Sjögrens poëzie is in vertaling te vinden in de bundel Four Swedish poets (Tranströmer, Ström, Sjögren, Espmark), uitgegeven door White Pine Press in de Verenigde Staten (1990).
Auteursrechtelijk beschermd