De Gids. Jaargang 158

[p. 73]

Juan José Arreola
De vogelspin

De vogelspin sluipt vrij door het huis, maar mijn afgrijzen wordt er niet minder op.

De dag waarop Beatriz en ik dat smerige kraampje van de straatkermis binnenstapten, besefte ik dat het weerzinwekkende beest het gruwelijkste was dat het lot mij kon verschaffen. Erger dan de minachting en het medelijden die plotseling in een heldere blik opflikkeren.

Een paar dagen later ging ik terug om de vogelspin te kopen, en de verbaasde kermisklant gaf me wat informatie over haar doen en laten en haar merkwaardige eetgewoontes. Toen begreep ik dat ik voor eens en altijd de totale dreiging in handen had, de maximale dosis doodsangst die mijn geest kon verdragen. Ik herinner me nog hoe ik aarzelend en trillend op mijn benen terug naar huis liep en het lichte, compacte gewicht van de spin voelde, waarvan ik nauwkeurig het gewicht kon aftrekken van de houten kist waarin ik haar vervoerde, alsof het om twee totaal verschillende gewichten ging: dat van het onschuldige hout en dat van het smerige, giftige beest dat als een ultieme ballast aan mij trok. In die kist zat de particuliere hel die ik in mijn huis zou installeren om de andere hel, de ontzaglijke mensenhel, te vernietigen, uit te schakelen.

De gedenkwaardige nacht waarop ik de vogelspin losliet in mijn appartement en haar als een krab zag rennen en zich onder een meubelstuk verschuilen, is het begin geweest van een leven dat met geen pen te beschrijven is. Sindsdien heeft de spin, die het huis met haar onzichtbare aanwezigheid vult, elk moment dat mij gegeven is met haar stappen doorkruist.

Elke nacht wacht ik trillend op de dodelijke beet. Vaak word ik wakker met een ijskoud, gespannen, roerloos lichaam, omdat de slaap mij nauwkeurig de kriebelende tred van de spin over mijn huid laat voelen, haar ondefinieerbare gewicht, haar innerlijke consistentie. Toch wordt het altijd weer licht. Ik leef nog, en tevergeefs bereidt mijn ziel zich voor en vervolmaakt zij zich.

Er zijn dagen waarop ik denk dat de vogelspin is verdwenen, dat ze is verdwaald of is gestorven. Maar ik doe niets om dit te verifiëren. Altijd

[p. 74]

laat ik het aan het toeval over om te bepalen wanneer ik weer met haar geconfronteerd word, als ik de badkamer uitkom, of terwijl ik me uitkleed om in bed te gaan liggen. Soms brengt de stilte van de nacht me de echo van haar stappen, die ik heb leren onderscheiden, al weet ik dat ze niet waarneembaar zijn voor het gehoor.

Heel vaak vind ik 's ochtends het eten dat ik de avond tevoren heb achtergelaten onaangeroerd terug. Wanneer het verdwenen is, weet ik niet of de vogelspin het heeft verslonden of een andere onschuldige gast van het huis. Ook ben ik gaan vermoeden dat ik wellicht ben opgelicht en me heb overgeleverd aan een valse vogelspin. Misschien heeft de kermisklant me bedrogen en me een flinke som laten betalen voor een onschadelijk, weerzinwekkend onderkruipsel.

Maar dat doet er eigenlijk niet toe, want ik heb de vogelspin gewijd met de zekerheid van mijn uitgestelde dood. Tijdens de ergste uren van mijn slapeloosheid, wanneer ik me verlies in gissingen en niets me tot rust kan brengen, krijg ik vaak bezoek van de vogelspin. Verward wandelt ze heen en weer door de kamer en doet onbeholpen pogingen tegen de muren op te klimmen. Ze blijft staan, kijkt omhoog en beweegt haar voelsprieten. Het lijkt alsof ze opgewonden een onzichtbare partner besnuffelt.

Dan, huiverend in mijn eenzaamheid, in het nauw gedreven door het kleine monster, moet ik weer denken aan de tijd dat ik over Beatriz en haar onmogelijke gezelschap droomde.

vertaling: Maarten Steenmeijer