De Gids. Jaargang 127

[p. 145]

Leo Vroman | Brief uit Brooklyn - 6

11 juli 1964

Beste Bert, - Zoals je uit vorige brieven hebt kunnen vermoeden, leef ik terwijl ik dit schrijf, en jij terwijl je dit leest, leeft ook. Hoe zou het echter met IJbelsoog zijn, zoals ik voor het gemak de lezer maar zal noemen die we niet kennen? Ik hoop dat ook hij nog beweegt of anders reeds geheel vergaan is, en zijn vrouw of respectievelijk dochter toch eigenlijk wel erg mooi. Het is in ieder geval maar raar, dat schrijven, voor allen die nu al in de weer zijn met iets anders tot ze dit zien, op zo'n lange kromme afstand nog wel; alles wordt onder het reizen vervormd. Je problemen die Tineke zo bezorgd ontplooit, van je Miller-vertaling, zijn daar ook zo welig uit gegroeid, bij voorbeeld de regel ‘cruise around in the forties’ = rijd maar wat rond in de veertigen, betekent tussen de straten 40 en 50, waar glad als vet en bloed alle gele en rode lichten weerkaatst worden in het ietwat bultig asfalt. Stel je voor dat ik je schreef dat we knisches stonden te eten aan een pizza stand. Voor dikke mannetjes met loshangende gebloemde hemden en voor minder dikke meisjes met wit geverfde lippen en oranje geverfd haar, kortom hier uit de buurt, betekent dat een van de vele half open eetstalletjes hier, waar Italiaans en joods eten elkaar bevrucht. Maar wat denkt IJbelsoog daar wel van? Nog vreemder vond ik het zelf trouwens ook al, toen we een maand geleden allerlei nette kleren aantrokken omdat we op een barmitzwah, om het maar eens te spellen, waren uitgenodigd. De vorige avond hadden we al het gelovige deel van het programma meegemaakt: het volgens de boeken gerijpte knaapje stond binnen in een kerkvormige ruimte en door kaarslicht veranderlijk geworden, voluit Hebreeuws te lezen. Wij moesten tot mijn voorbereide ontsteltenis meedoen met mompelen, dolle pret in de hemel veroorzakend neem ik aan. Daarna moest in een zaal geheel elders gegeten en gelachen worden, maar nu kwam pas de echte avond. Toen het donker werd verscheen een auto voor het huis

[p. 146]

met vreemden erin die ons afhaalden. We reden zachtjes de mist in. (2 augustus:) Buiten de stad was het uitzicht met een gegolfd snoer lichtjes van stilstaande auto's versierd, er was blijkbaar in de verte iets. Er was niets te horen behalve zo nu en dan dat we nu wel laat zouden zijn. Heel langzaam, en later heel snel, bereikten we een lang restaurant dat het was. Mannen in zwarte strikdasjes en dames in van alles dat merkwaardig moest zijn, begaven zich nog steeds over boomwortels en langs groene lampen naar binnen. Er was een versteende salon vol kinderen in smoking, daarachter de cocktailwereld met vooral door gestalten veroorzaakte duisternis, maar ook drie elektrisch versterkte harmonika's of zo met flonkerende mannen eraan vast maakten het niet lichter. De ouders van de dertienjarige, toch al lang en heel knap, waren nu van geborduurdheid en passendheid geheel onwerkelijk geworden. De moedergestalte stelde ons aan enkele bekenden voor, en aan een verlichte limonadefontein. Eet, drink gilde ze, best hoor krijste Tineke terwijl ik nounou brulde, gewoon in het Engels natuurlijk. Toen alles niet meer kon, werden enige schermen langs de wanden weggenomen door knapen in het bloedrood, en er verschenen zo manshoge bloemstukken waarvan de bovenste etages werden afgetild die evenals de onderstukken geheel gedekte en geboekette tafels bleken te zijn. Nu werd er dus echt gegeten. Het dansen dat intussen ook had plaatsgegrepen werd daardoorheen voortgezet, terwijl als gast vermomde mannen schijnwerpers en filmcamera's rondtorsten om zelfs ons en een dame van zestig in wier nek een nette heer een blokje ijs liet glijden zodat ze pretverwekkend moest kronkelen, te filmen. Iedereen aan onze tafel kwam mij spoedig bekend voor. Kijk niet onder je borden, kraaide een dametje, er zijn bloemen voor iedereen. Beslist, dat kraaide ze. Blijkbaar namelijk worden meestal onder de borden geestige nummertjes verstopt waarmee iemand het bloemstuk van de tafel kan winnen, maar ditmaal bestond het gehele ding tot ieders uitroep uit kleine getooide bakjes waarop met goud de namen der gerechthebbenden waren geglazuurd. Het dessert bestond uit een onafzienbare cake, waarop een buste van de tien geboden en dertien kaarsen; elk moest door een oom en tante uit het publiek worden aangestoken en met, de dertiende moest iedereen in de zaal zelf er eentje aansteken die daartoe geserveerd was. Na de maaltijd kon gegeten worden, nu van een lange tafel die met vele soorten eindvoedsel, zoals dat eigenlijk moet heten, was opgevuld.

[p. 147]

Intussen is dit allemaal al maanden verteerd, en ook de verhalen van onze gastvrouw over sommige gasten zijn reeds door de vruchtbaarheid van mijn binnenhoofd overgroeid. Ze vertelde van een man die was rijk geworden met het verzamelen van overgeschoten stukjes bont, door niet zoals zijn vader met een karretje aan de achterdeur te kloppen maar aan de voordeur van de bontwerkers. Geweldige pakhuizen vullend, was hij bij voorbeeld de enige die balen vol wasbeerstaarten wist te leveren toen bij kinderen de drang bleek ontwikkeld (via Disney) om raccoon caps te dragen.

Nu zijn we terug van mijn vakantie, weer eens in Hope Valley (Rhode Island). De kinderen waren voornamelijk samen met Sylvia Saila, veertienjarige en bijna Hollands stoere dochter van de eigenaar (een Finse bioloog), en Kadi Kiiss, dochter (zestien jaar oud) van een Estlandse dokter. Kadi heeft donker haar en lichtblauwe ogen die naar de pupillen toe wat geel zijn. Haar broertje Waldo heeft bovendien zulke lange zwarte wimpers dat hij ze 's ochtends met moeite ontwarren moet. Het hele gezin is mooi. Kadi en Sylvia waren samen naar de bijeenkomst van volkszangers in Newport, dicht in de buurt. Ze hadden ergens op cafébanken zullen slapen maar vonden tot hun verbazing logies bij een man die te doof was om telefonisch bij te reserveren. Overal werd blijkbaar gezongen, en toen zij dat zelf in het gras gingen zitten doen kwam er een politieagent aan die zei: wat? geen gitaar? ik zal er een paar halen; spoedig kwam hij met enige spelers aanzetten en werden ze begeleid. Ze hoorden Joan Baez en Bob Dylan, kwamen Odetta tegen en Peter van Peter Paul and Mary, zo maar gewoon, en ze riep ‘hi there’ en hij wuifde en ze klapten en hij zei en we werken nog niet eens, en die vent in zijn roze jasje en strakke zwarte broek, we keken maar gauw een andere kant op, en o die dichter, giechel, hij las hij ging gewoon bij ons zitten en hij las niet hij zei het gewoon uit zijn hoofd en keek maar naar ons, vies dat het was en hij maar kijken de agent heeft hem ten slotte weg moeten sturen kakel kakel.

Geraldine had haar gitaar op ons verzoek thuis gelaten, maar Kadi en Sylvia hadden er allebei een. Ze gaven op een avond een concertjesachtig iets, op een stoel, op de grond, op een sofa; en een andere avond in onze hut, en buiten, terwijl de geweldige hond der Kiissen in het donker langsgaloppeerde, perelap perelap, met onze terriër om zich heen als een lusvormige duizendpoot, pereleereleer. Eind juli, maar we sliepen onder drie dekens, en de krekels zongen ditmaal niet. Dag hoor. - Leo.