De Gids. Jaargang 120

[p. 402]

J. Greshoff
Mesopotamië

De zon wordt zuinig en aan 't hunkren naar
Bloedrood en gloeiend geel niet meer voldaan;
Ik slaap als man en vrouw met het gevaar
Van lijzig als een nachtkaars uit te gaan.
Verdwaald in 't doolhof tussen slaap en waak
Knelt zich de cirkel ijzig om mij heen.
Waar ik mijn knekelvinger uitsteek raak
Ik aan de schil van het Volstrekte Neen.
Ik wéét hoe alles naar de bliksem gaat
Zelfs zonder treurmarsch van Chopin, en ook
Hoe alles wat bestaat toch niet bestaat
Hoe alles ik is: heimwee, angst en rook.

Geen ziel op aarde, alleen een enkel boek,
Werd buiten deze brakke doem geboren;
De nieuwe kindren gaan verliefd op zoek
Maar vroeg of laat gaat ook hun drift verloren.
Een vlam (zijt gij het?) van het vormloos vuur
Die plotsling opslaat, plotsling krimpt en sterft; -
Dan, hier of ginds, in een verloren uur
Worden weer namen in een boom gekerfd
Omsloten door een veelbelovend hart.
Opnieuw en argeloos begint het spel
Dat, hier zo dwaas begonnen, voor mijn part
Zijn slot en zin mag vinden in de hel.

[p. 403]

 

Die heengaan haten hen die achterblijven

 

Die achterblijven kijken bitter om:

 

Wat zijn verlaten en verborgen lijven?

 

Slechts gore botten in een slijmerig grom.

 

Beton hoe zwaar gewapend wordt tot puin

 

De sterkste stam valt, rottend, vroeg of laat

 

De zee is meester ook van 't hoogste duin

 

Omdat ten slotte alles vloeien gaat

 

De lucht en de aarde en 't water worden één,

 

Een blind en onbetrouwbaar element;

 

Tot, eindlijk groots en goddelijk alleen,

 

De laatste mens zichzelf niet meer herkent.

 

 

 

Ik draag de zwaarste verantwoordelijkheid

 

Want als ik weg ben, is de wereld weg

 

Met meters, uren, liters, ruimte en tijd

 

Carmiggelt, Plato, huis en tuin en heg; -

 

Met liefde, speelsheid, vriendschap, spot en eer

 

Met de verrukking van een goed gedicht

 

De spanning tussen morgen en weleer

 

En met de tegenstelling donker-licht:

 

Wie sterft, sterft altijd als de laatste mens.

 

Begin en einde, in een volmaakte ring,

 

Omsloten naar zijn wil en hartewens,

 

Een blinde wereld die met hem verging.

 

 

 

Geleidelijk verschrompelt mijn domein

 

De dingen wijken schuw van mij terug

 

Er is geen reden, ziel, om bang te zijn

 

De beul, een vakman, handelt goed en vlug.

 

Ik druk mijn vrouw en kinderen de hand

 

En werp een laatste reeds ontheven blik

 

Op 't Amsterdam van Kutter op mijn wand

 

En dan 't ondeelbaar ogenblik van schrik...

 

Spiernaakt en tot het uiterste berooid

 

Kom ik van waar ik eens gekomen ben

 

Het veeg tweestromenland van Niets en Nooit,

 

Dat ik nu eindlijk als mijn Doel herken.