De Gids. Jaargang 120

[p. 145]

A. Alberts
Cadiz

‘De kamer zonder deuren’

Ze stonden met zijn drieën aan het strand van Puerto de Santa Maria en ze keken over het water, dat donker was, naar de lichten van Cadiz. Het strand bleek om half twee in de zomernacht nog niet helemaal leeg. Wie goed keek, zag, dat het helemaal niet leeg was. Op het verlichte stuk zand voor het restaurant de la Puntilla stonden, zaten en lagen de mensen in groepjes bijeen. Verderop waren ze meer verspreid en nog verder weg gingen ze verloren in het donker. De eb had het strand bovendien breed gemaakt en daardoor leek het misschien ook leger, dan het in werkelijkheid was. De drie mannen stonden op het zuidelijk gedeelte, het stuk, dat het dichtst bij de haveningang lag. Ze stonden daar, omdat het eb was. Ze hadden met de veerboot naar Cadiz terug gemoeten en de veerboot voer alleen bij hoog tij. Van de plaats af, waar ze stonden tot aan de aanlegsteiger in El Puerto was het niet meer dan een uur lopen en de veerboot zou niet vóór zeven uur vertrekken. Ze hadden dus uren speling. Ze konden, als ze wilden, op hun gemak naar kaap La Cruz in het noorden lopen. Het uitzicht op de lichten van Cadiz was vanaf de kaap mooier dan vanaf waar ook. Ze waren het misschien ook wel van plan, al zou het alleen maar zijn om de tijd te doden. Maar ze bleven, waar ze waren en een van hen ging zelfs in het zand zitten. De twee anderen bleven staan.

De man, die ging zitten, heette Ventura Smithfield. Hij had een kleine bakkerij in de calle Cardosa en hij was gaan zitten, omdat hij onder al die lichten van Cadiz met geen mogelijkheid het licht van zijn eigen huis zou hebben kunnen ontdekken. Zijn huis lag aan de andere kant van de stad en daar viel niet overheen te kijken.

De twee anderen waren ambtenaren. Clemente Garijo werkte op het

[p. 146]

douane-kantoor en Luis Martinez zat op het provinciehuis aan de afdeling waterleiding. Vanwaar ze stonden konden ze de lichten van hun kantoren zien. Dat zeiden ze tenminste en daarom begonnen ze nog maar eens met elkaar te praten over hun werk. Dat hadden ze bijna de hele dag gedaan. Het werk van Martinez was trouwens de oorzaak geweest van hun gemeenschappelijke tocht. Want het drinkwater van Cadiz komt van El Puerto en daarom moest er iedere maand iemand van het kantoor heen om monsters te nemen en vervoersinstallaties te controleren. Een altijd aangenaam uitstapje als afwisseling van de gewone kantoorroutine en ditmaal was het de beurt van Luis Martinez geweest. Hij had zijn twee vrienden verzocht hem te vergezellen om hen aldus getuige te doen zijn van zijn gewichtigheid. Ze hadden 's ochtends de eerste veerboot genomen, ze waren vervolgens El Puerto en daarna het kantoor van de waterleiding binnengestapt met het air van lieden, die wel eens eventjes orde op zaken zullen stellen. Die houding had Luis, als voornaamste belanghebbende, nog het langst volgehouden, maar tegen de middag ging ook voor hem de aardigheid er af. Ze waren met de beheerder in de patio achter het kantoor gaan zitten, de beheerder met grote verhalen over Sevilla en Clemente van de douane had telkens zijn vinger omhoog gestoken, om te kunnen invallen als de beheerder even adem schepte. Clemente had over Tanger zitten opscheppen, over de internationale zone en over de lusten en lasten van het smokkelen.

Luis was in de namiddag nog drinkwatervaten gaan controleren, tenminste, dat had hij gezegd. De twee anderen hielden zelfs de schijn van enige belangstelling niet meer op. Ze waren in de patio achter het kantoor blijven zitten dommelen, nauwelijks vechtend tegen de door wijn en warmte veroorzaakte slaperigheid.

Tegen half zes was Luis weer teruggekomen en waarachtig zo fris als een hoentje. Hij had zich zelfs laten scheren en hij rook zo bijzonder geurig, dat de anderen hun sufheid van zich afschudden en om het adres van de kapper vroegen. Luis bracht hen er heen. Ze werden onderweg steeds opgewekter. Luis verklaarde, dat hij hun op kosten van zijn kantoor een klein diner zou aanbieden en toen had Clemente aangekondigd een goede fles wijn te zullen betalen. Want, zei Clemente schertsend, je kunt toch waarachtig de waterleiding niet voor de wijn laten zorgen. En toen had Ventura voorgesteld dan ook maar verder alle voorzichtigheid te laten varen en te gaan eten in het restaurant de la Puntilla aan het strand. Wat het dan meer zou kosten dan de declaratiegebruiken bij de waterleiding toelieten zou hij wel voor zijn rekening nemen. Luis had

[p. 147]

afwerend met zijn hand gewuifd en gezegd, dat hij wel eens zou willen zien, wie op zijn kantoor aanmerkingen op zijn declaraties zou durven maken en daarna had hij in de kelder naast de kapper met een glas wijn op hun terugkomst zitten wachten.

Ze waren heel zwierig de calle Larga afgewandeld en nog maar eens in een bodega gaan zitten, zodat ze tenslotte zeer vrolijk, zeer voldaan, maar ook wel een beetje verhit bij het strand kwamen. Het was toen zeven uur geweest. De zon stond benoorden Cadiz nog een eindje boven zee en ze hadden besloten de zonsondergang af te wachten, alvorens aan tafel te gaan. Ik eet niet graag bij daglicht, had Luis gezegd. We moeten eerst de zon maar laten vertrekken.

Daar was niet veel meer dan drie kwartier voor nodig geweest en toen hadden ze zich omgedraaid en ze waren heel deftig en zelfverzekerd het restaurant de la Puntilla binnengestapt. Omdat het nog zo vroeg was geweest, hadden ze een tafeltje aan het raam gekregen. Ze konden nog steeds de zee zien en de lucht met rose en paarse strepen er boven. Er kwamen ook lichten in de verte te zien en ineens drong het tot hen door, dat het de lichten van Cadiz waren.

Ze hadden er zich niet zo erg veel van aangetrokken. Alleen had Clemente gevraagd, of ze wel wisten, wanneer de laatste boot ging. De laatste boot ging om tien uur. En anders gaan we met de trein, zei Luis, die zich gastheer voelde.

Ze hadden op hun gemak gegeten, maar toch tamelijk snel, want ze waren lang vrijwel de enige gasten gebleven en ze werden bediend met een promptheid, die hun een licht gevoel van teleurstelling gaf. Het kost hier tenslotte een behoorlijk stuk geld, had Luis gezegd en ze mogen het, wat mij betreft, wel wat kalmer aan doen. Toch stond de koffie al op tafel, toen het restaurant eindelijk wat voller begon te worden.

Aan het tafeltje naast het hunne was een groepje Amerikanen komen zitten. Ze waren via Clemente, die een paar woorden Engels kende, met elkaar in een soort gesprek gewikkeld en de vreemdelingen waren bijna door het dolle heengeraakt, toen ze hoorden, dat Ventura Ventura Smithfield heette. Meneer Smithfield moest en zou een fles wijn met hen komen drinken. Ventura had het maar gedaan. Zijn Engelse naam was minstens van een betovergrootvader afkomstig en Ventura had nog wel eens een enkele maal het gevoel, dat er iets onfatsoenlijks in deze verre familierelatie met de een of andere indringer was gelegen. Hij hoorde zich door de luidruchtige gasten mister Smithfield noemen en hij vond dat eigenlijk niet prettig. Van hun taal kende hij geen woord. Hij had maar

[p. 148]

eens vriendelijk en een beetje afwezig geknikt en daarna was de aandacht weer van hem afgeleid. Clemente had geweldig zitten opscheppen en tenslotte had iedereen meer gedronken dan oorspronkelijk de bedoeling was geweest. In een vrij zeldzaam ogenblik van stilte had een stoomfluit geklonken en ze hadden elkaar aangekeken, want ze wisten, wat dat betekende: de veerboot voer de haveningang uit. De laatste trein bleek al meer dan een uur weg te zijn en er bleef voor hen niet veel anders over dan een nachtje op het strand. Hun plezier was daarna tamelijk snel opgedroogd. Ze hadden betaald en ze waren naar buiten gewandeld. De nacht lag voor hen en om hen heen.

Ventura zat op de grond. Hij was klaar wakker. Hij had een hele tijd niet op de twee anderen gelet, maar ze gingen eindelijk ook zitten. Ze zeiden eerst een tijd niets, maar toen begonnen ze toch weer te praten. Ze kregen het over vroeger. Ventura luisterde. Het was blijkbaar een gesprek, waarvan hij het eerste deel niet had gevolgd. Hij hoorde Luis zeggen: Naar mijn gevoel moet het ergens op een hoek staan. Ik heb er mijn vader wel eens over horen spreken en als jongens zijn we er wel eens op zoek naar geweest. Zes kamers waren er boven elkaar. Maar de zesde heeft nooit iemand kunnen vinden. Dat zeggen ze tenminste. Ze zeiden ook, dat die zesde kamer een torenkamer was.

Het zal het Smokkelaarshuis wel zijn geweest, zei Clemente. Als het het Smokkelaarshuis is geweest, dan heeft het in de calle Pasquin gestaan. Dat is nog in de buurt van Ventura. Zeg Ventura, dat is nog in jouw buurt.

Ik heb er nooit van gehoord, zei Ventura.

Dan heeft het op de hoek van de calle Pasquin en de straat van Ventura gestaan, zei Luis. Want het stond op een hoek, dat weet ik zeker. En die zes kamers staan me ook bij. Maar aan de andere kant, die huizen, die op de hoek van de calle Pasquin en de straat van Ventura staan, die ken ik. Daar is het niet bij. In het ene woont de advocaat Garcia. En wie woont er ook weer in het andere?

Wie woont er ook weer in het andere? zei Clemente.

Ze zwegen. Na een tijdje zei er een: Wie woont er ook weer in het andere?

Zes kamers, zei Luis. En de zesde hebben ze nooit kunnen vinden. Eigenaardig idee. Dan moet er ook geen deur in die kamer hebben gezeten.

En geen ramen, zei Clemente.

Waarom geen ramen? vroeg Luis. Als je een kamer niet kunt vinden, dan kunnen er daarom toch wel ramen in zitten?

[p. 149]

Dan zou je door de ramen naar binnen kunnen kijken, zei Clemente.

En als het een torenkamer is? zei Luis. Ik heb je toch gezegd, dat het een torenkamer was? Dan kan je niet door de ramen naar binnen kijken. Maar wie woont er nou toch in het andere huis op de hoek van de calle Pasquin en de straat van Ventura?

Ze liepen de volgende ochtend stijf en rillerig door het zand terug naar de aanlegsteiger van El Puerto. De veerboot lag aan de kade. De veerboot voer weg en ze stonden licht huiverend op het voordek. Toen ze een uur later in Cadiz aan wal gingen, namen ze meteen afscheid van elkaar. Clemente zei, dat hij meteen doorging naar zijn werk. Ze zagen hem de richting van het douane-kantoor inslaan.

Ik ga naar huis, zei Luis. Ik ga naar bed. Dat is geen doen om met zo'n hoofd op je bureau te zitten.

Terwijl ze nog bij de haven stonden, zagen ze Clemente terugkomen. Hij grinnikte schaapachtig, toen hij hen zag staan. Hij zei: ik ga toch eerst maar naar huis.

Zo denk ik er ook over, zei Luis.

Ik ook, zei Ventura. Hij stak zijn arm op en ging weg. De twee anderen keken hem na. Daar gaat de bakker, zei Luis. De bakker van de calle Cardoza. Verrek, weet je wie er op de hoek van de calle Cardoza en de calle Pasquin woont, tegenover de advocaat Garcia? Ventura. Ventura Smithfield, die de hele nacht zijn bek heeft dichtgehouden.

Ze keken hem na. Ze keken elkaar aan en ze keken hem weer na. Ze zeiden niets, maar ze moeten allebei de bakker Ventura Smithfield hebben gezien, ook nadat hij al om de hoek van de straat was verdwenen. Ze moeten hem hebben zien lopen, straat in straat uit, tot hij zou zijn gekomen op de hoek van de calle Pasquin en de calle Cardoza. Ze moeten hem vijf trappen hebben zien beklimmen, voor iedere kamer één en tenslotte een zesde trap. En daarna zullen ze hem uit het oog verloren moeten zijn. Ze zullen hem niet hebben zien staan in het midden van de zesde kamer, die als het ware boven de stad aan de wolken was opgehangen met vensters naar alle zijden en geen enkele deur.