De Gids. Jaargang 74

[p. 356]

Aanteekeningen en opmerkingen.

Het raadhuis van Amsterdam.

- Juist wanneer er gepleit wordt voor onze monumenten van bouwkunst, volk of regeering moet aangespoord om voor het behoud dier schoonheid-in-'t-leven tot eenig offer bereid te zijn, herinnert wie aan De Gids is verbonden met dankbaarheid zich het opstel van Jhr. Victor de Stuers, dat, veler belangstelling wakker roepend, als het eerste geluid tot een nieuwen dag in ons openbare kunstleven heeft gegolden. Weder heeft de in dubbelen zin wakkere zich doen hooren, nogmaals Holland vermanend tot breed-doen. ‘Amsterdams èn Hollands eer’ acht hij het, dat het ‘Raadhuis van Amsterdam’ de bestemming herneme, welke het reeds in 1814, na enkele jaren onthoudens, zou hebben teruggekregen, hadden niet burgemeesteren Willem I verzocht, het vooralsnog als ‘lokaal’ te blijven beschouwen, waar de vorstelijke familie ‘overeenkomstig derzelver hoogen rang’ zou gehuisvest zijn.

De heer De Stuers is overtuigd, dat Koningin Wilhelmina de opvatting van haren overgrootvader zal deelen en acht het rijk verplicht, Harer Majesteit een behoorlijke definitieve woning te bouwen. Grappig betoogt hij, dat de bereidvaardigheid, waarmee de staat een weelderig paviljoen betaald heeft, om 's lands vorsten bij aankomst in de hoofdstad en bij vertrek enkele minuten aan het station te ontvangen, het voldoen aan de zooveel dringender verplichting om te zorgen voor huisvesting tot iets vanzelf-sprekends maakt....

Alles is mogelijk; dus ook dit, dat de groote som, noodig om de koninklijke familie in de hoofdstad onder dak te brengen, gereeder wordt toegestaan, dan wat men behoefde, om de paarden op het Loo minder slecht te herbergen dan er jarenlang gedaan is.

Doch gesteld, dat dit nu niet zoo... direct ging, zou het aanstaande Eeuwfeest der onafhankelijkheid dan niet een prachtige

[p. 357]

aanleiding zijn om een koninklijk paleis in de hoofdstad als gedenkteeken te stichten?

Men zal toch zeker iets willen doen! Voor een wereldtentoonstelling, als Luik aanrichtte bij België's 75-jarige onafhankelijkheid, als nu weer Brussel, tot voordeel van stad en land beide, houdt, is het te laat. Wij wachten blijkbaar op Agostini II om ons nogmaals aan zóó iets te wagen. Zeker zullen er optochten zijn en aubades en zeilwedstrijden en vuurwerk. Doch indien het honderdjarige vrije Holland zich nu eens werkelijk niet op zijn smalst wil toonen, zou dan een bouwwerk, zóó belangrijk als een koninklijk paleis, niet een passend monument zijn?

Het gebouw zelf kan natuurlijk zoo snel niet klaarkomen; zelfs voor den eersten steen is het kort dag; doch als men het bouwplan en de bouwsom had, ware dat feestgeschenk genoeg!

J.d.M.

Alianora.

- Dat er wel geld ìs te vinden, hebben de Leidsche studenten getoond. Hun spel moet zeker duur geweest zijn. Doch zij gaven ons waar voor hun geld. In het Hollandsche tooneelleven heeft de laatste jaren het dilettantisme zich gemengd met een vastberadenheid, een zelfbewustzijn, waarvan de resultaten de goedgemeende toewijding soms gemakkelijk deden vergeten. Ziehier nu echter een liefhebbersdoen, zorgvuldig voorbereid, nauwlettend geregeld, keurig verzorgd, zóó smaakvol, zóó verrassend-bekoorlijk, dat de Alianora-vertooning gerustelijk geboekt mag blijven als Holland's eerste open-lucht-spel van den modernen tijd.

Wat men van de Maskerade erbij zag... 't verschijnen der booten was zeker aardig, de ridderlijk uitziende jonkman, die den Muider drost verbeeldde, heeft de dichterlijke toespraak kloek doen klinken; doch het vertoeven der gemaskerden tusschen de andere menschen heeft het jammerlijk hybridische van zulk vertoon te scherper doen waarnemen, nu het spel aan den overkant van het water in zoo volledig een schoonen waan bracht.

Mocht Alianora in studentenfeesten voor goed een ander streven brengen, het prachtige werk van Henricus en Boutens zou nog aan beteekenis winnen.

J.d.M.