De gheestelycke vryagie

Hier gheeft de gheestelijcke Bruydt een onderwijs aen menschen die naer de perfectien willen staen.

Dit zijn xxxvj. gulde Leeringhen.

1.	Scheydt van alle creatueren die ghy bekent dat sy v schadelijck zijn om voort te gaen in den wech der deuchden.
2.	En vraecht naer gheen creatueren als ghy gheuoelt dat meer natuer is dan den Gheest Godts.
3.	En spreeckt van gheen onghelijcke persoonen, en maeckt gheen propoosten van henlieden in't prysen, oft in't misprysen.
4.	Laet allen die ghene die uwen innekeer tot Godt beletten t'sy wie sy zijn.
5.	En zijt by niemandt soo langhe dat

[p. 354]

	ghy versuymt dat Godt van v begeerde is.
6.	En siet op geen ongelijcke persoonen met wille, maer siet in v seluen inwendich ende peyst altijdt zijn die ooghen Iesu op my, nede mercken neerstelijck mijn doen, en laet en hoe ick my hebben.
7.	En set niemanden vore in v ghebedt daer ghy gheuoelt dat nature op-rust, maer draecht ghemeyn liefde.
8.	En seynt gheen groetenisse ofte brieuen ofte properheydt oft ghedenckenisse, op dat uwen naem van allen menschen vergheten worde, ende op dat ghy alle menschen oock vergheet, voor soo veele sy v hinderen in v ghebedt.
9.	Gheeft v tot een korte biechte, ende en seght hem niet meer dan v sonden, soo suldy groote rust vinden, peyst dat ghy voor Godt sit, ende menich Legioen van Engelen die al hooren wat ghy seght.
10.	Staet vast teghen alle temptacien, ende leght Iesum in v herte ende allen dat zijne liefde aengaet, want waer Iesus in't herte rust, daer bewaeren die Enghelen die duere van die vijf sinnen.
11.	Houdt v soo goet van wille, soo vry van conscientie, soo sterck inden wech der deuchden, dat ghy niet en behoeft eenen goeden wille te maecken, als Godt die werelt kastijt met pestilentien oft andere gheesselinghen.

[p. 355]

12.	En aensiet gheen schoonheydt die verganckelijck is, en aenhoort gheen woorden oft sanck, oft eenich snaerspel oft musike, oft ander spel dat v trecken mach van Godt, oft daer ghy Godt by vergheten moecht.
13.	Sijt ghemaniert in allen uwe wercken, gestichtich in allen uwe woorden schamel ende rijp in't opsien, ghedienstich den ghene daer ghy mede woont. Wandelt met reuerentie met die bouen v zijn, zijt goedertieren die jongher zijn dan ghy, ende vriendelijck den siecken. Voeght v gheerne ter liefde Godts, naer de gestaltenisse des ghenen daer ghy mede handelt.
14.	En laet gheen onghestichtige woorden wt uwen mondt gaen, en berecht niemandts wercken, en oordeelt niemants leuen, zijt gemaniert in v ghelaet, zijt simpel ende slecht in v habijt, draecht een neder geneycht hooft in een teecken des oodtmoedicheydts Iesu, wiens Bruydt ghy geerne waert.
15.	Alle daeghe maeckt een nieuwe ondertrouwe met Iesu Christo, omhelst Iesum metter herten of te begeerten viermael op een vre ende meer, neycht altijdt v ooren tot uwen beminden, wandelt seer dickwils op den berch van Caluarien, besiet wat liefde ende affectie hy v daer bewesen heeft, om dat vergeuen souden worden allen uwe

[p. 356]

	sonden, ende om dat ghy hem wederom soudt lief hebben, soo heeft hy v alsulcken wtnemende liefde betoont.
16.	Maeckt dat v conscientie niet besmet en sy met murmuratie, noch met luttel ofte vele daghelijcksche sonden, wacht v dat ghy wt behaeghen ws selfs niet en spreeckt van gheestelijcke dinghen, als ghy by andere gheestelijcke menschen komt.
17.	En wilt niet thoonen eenich teecken van verdriet inden dienst van uwen geminden, oft in't gene dat hy geboden heeft, in allen uwe wercken houdt een vreedsaem herte, ende ouder alle menschen houdt v voor die minste.
18.	Laet alle kaerschap ende besoeckinghe van ghelijcke ende onghelijcke persoonen, maeckt v wandelinghe inden Hemel, ende maeckt daer kennisse, ende leert van hunlieden Godt louen en dancken, v seluen te laeten, ende al dat in die werelt is te schouwen, ende vlieden, want het al-te-mael maer verwertheydt ende ydelheydt en is al dat Godt niet en is.
19.	Beneersticht altijdt om te verkrijghen de deuchden die Christo Iesu meest in zijn leuen behaecht hebben, waer af de principaelste zijn liefde, ootmoedicheyt, saechtmoedicheydt etc.
20.	Hebt altijdt de ouer-al-tegenwoordicheyt ws Godts voor oogen, in de welcke

[p. 357]

	ghy allen uwe wercken sult schicken te doen, ende de selue te vereenigen met de verdiensten Christi.
21.	En ghelooft niet haest aen eenighe visioenen oft reuelatien, noch en laet v niet duncken dat de volmaecktheydt oft heylicheydt daer in gheleghen is. Want hoe wel daer sommighe waerachtelijck geschieden, vele nochtans zijn bedrieghelijck ende valsch. Ende hoe datmen meer die is begheerende ende achtende, hoe meer men is verminderende het leuendich gheloof, liefde, patientie, oodtmoedigheydt, ende onderhout des Wets, de welcke zijn den sekeren wegh die Godt ghestelt heeft tot rechtueerdich maeckinghe der zielen.
22.	Soo menichmael als ghy uwen Bruydegom in't heylich Sacrament ontfanghen sult, moet ghy van hem (door de sonderlinge bermherticheydt, met de welcke hy tot v ghekomen is) eenighe Gheestelijcke gaeuen begheeren.
23.	Op de feest-daeghen der heylighen, sult ghy heurlieder deuchden ouerpeysen, ende de selue van Godt begheeren, al ist dat saeckte dat ghy veel heyligen hebt tot voorspraeckers, soo ist nochtans seer gheraeden dat ghy eenen onder andere verkiest, om uwe begheerten aen Godt te presenteren ende te veruoorderen.
24.	En vertoont uwe inwendighe deuo-

[p. 358]

	tie niet sonder ghewichtighe reden: Ick houde mijn secreet voor my seydt S. Bernaert ende S. Franciscus. Want onbekint, onbemindt, ongheacht is wel inden wijngaert des Heeren gheuracht. Sijt veel lieuer by die v versmaetheydt bewijsen, dan by die v veel achten ofte prijsen.
25.	Treckt v herte van alle gheschaepen dinghen, soeckt Godt met neersticheyt ende sorchvuldicheyt ende ghy sult hem vinden.
26.	Van anderen menschen en wilt geen quaedt hooren oft spreken, maer wel van v seluen: ende als ghy v in ws selfs beschaemtheydt verblyden sult, soo hebt ghy een seker teecken, dat ghy inden Gheest wel voortgaet.
27.	Laet v altijdt vast voorstaen dat ghy eens yeghelijcks slaue zijt, ende aensiet in allen menschen den persoon Christi ws Bruydegoms: soo sult ghy een yeghelijck groot achten ende ghewillichlijcken eeren, want sy alle ledekens Christi zijn, daer Christus het hooft af is.
28.	Zijt met den blymoedighen blyde met den droefmoedigen droef, ende maeckt v lief-ghetal met een yeghelijck daer ghy mede verkeert, op dat ghyse alle-gader in Godt mooght winnen. Weest soet ende vriendelijck tegen eenen yegelijcken, maer teghen v seluen scherp ende strenghe.
29.	Aen tafel sittende, neemt uwen noot-

[p. 359]

	druft met dancksegginghe, ende peyst op de hemelscher taefel, ende haerder spijse, de welcke Godt den Heer selfs is: ende de ghenoode dat zijn die heylighe Enghelen ende alle heyligen. Tot dese tafel sult ghy v herte opheffen, wenschende dat ghy v daer oock mooght winden.
30.	En berispt oft en straft nimmermeer yemanden met gramschap, maer wacht tot dat den toren ouer is: alsoo sal uwe berispinghe voorderlijck moghen wesen, principalijck als sy met groote discretie, ende ootmoedicheydt, ende als dan noch met uwer schaempte gheschiedt.
31.	Hoort hem met inwendige ende wtwendige ootmoedicheydt aen, die v berispst, ende bidt den Heer voor hem. Begheert altijdts vromelijck yet te verdraeghen om de liefde Gods, als d'occasie haer presenteert, want ghy daer door den Hemel zijt verdienende.
32.	En houdt nimmermeer op, totter doodt toe, van v in alle dinghen te verootmoedigen ende te versteruen. Alle dage sult ghy v seluen dickwils aen Godt opofferen met een groote viericheydt ende begheerte. Alle dinghen offert den hemelschen Vader op in de vereeninghe der verdiensten van zijnen eenigen Sone Iesu Christi.
33.	Draeght dese woorden dagelijckx in v memorie, O hoe luttel? O hoe veel? O hoe

[p. 360]

	luttel sullen dueren dese teghenwoordighe pijnen ende smerten? O hoe veel, ende hoe vlange sal't wesen met Godt ende allen zijne heylighen hem eeuwelijck te verblyden. O hoe luttel is duerende de verganckelijcke ghenuechte, ende welluste van dit leuen? O hoe langhe sullen dueren de pijne ende straffen der Hellen?
34.	Weet dat de waerachtighe deuotie niet en is ghelegen in wtwendige traenen, in gheuoelijcken troost oft sinnelijcke liefde, maer meer in't verloochenen zijns selfs: in eenen bereyden wille, zijn seluen offerende tot alle 'tghene dat Godts eere ende dienst is vereyschende.
35.	Sinnekens steruen, ghenuechte deruen, sy seluen begeuen, doot zijn in't leuen, dat gaet beneuen martyrie verheuen.
35.	Ghedenckt dat ghy maer een ziel en hebt, ende dat ghy maer eens steruen en sult, dat ghy maer een leuen en hebt, ende dat seer kort ende onseker: ende dat daer een besonder oordeel is, ende een ghemeyn oordeel: dat daer oock maer een glorie ende saelicheydt en is, de welcke eeuwelijck dueren sal, ende hier door sult ghy vele tytelijcke dinghen komen te versmaeden.