Germania. Jaargang 4

[p. 700]

Verscheidenheden.

Für Besucher. - Zacharias Ursinus, einer der Verfasser des Heidelberger Katechismus, war immer gleich fleissig in seinen Studien und in seinem Professorenberuf. Ueber die Thür seines Arbeitszimmers hatte er die Worte setzen lassen:

‘Freund wer du auch seiest, kommst du zu mir,
Mach deine Sache Kurz und entfern dich bald,
Oder hilf mir in der Arbeit.’

_* * _*

De zegetocht der Duitsche taal door de wereld werd onlangs door een mededeeling uit New-York gekenmerkt. De regeeringen der vijf midden-atlantische Staten hebben bij de bondsregeering aangedrongen op het invoeren der Duitsche taal als gedwongen leervak op al de scholen van Noord-Amerika. Ook in de Slavische landen voelt men de noodzakelijkheid van het aanleeren der Duitsche taal. Leerlingen van de Gymnasien te Belgrado b.v. hebben een vereeniging gesticht tot het aanleeren van Duitsch schrijven en het spreken dezer taal. Ook elders wordt dit voorbeeld gevolgd.

_* * _*

Het verdwijnen van het echte Madjarandom boezemt vrees in aan de leidende staatslieden van Hongarije. Niet alleen is de volksaangroei van den madjarischen stam zeer zwak, maar het aantal uitwijkelingen wordt grooter en grooter. Zoo wijken de Szekler bij menigte naar Roemenië uit, waar men ze over het heele land vindt, doch in eenige stadjes treft men heele Hongaarsche koloniën aan, b.v. te Plojesti, Bukarest, Braila, Galatz en Konstanza. Te Bukarest alleen leven 26,000 Madjaren, waarvan 20,000 katholiek zijn. De meesten onder hen zijn werklieden en dienstboden; doch er zijn ook talrijke meer begoede handeldrijvenden onder de landverhuizers. Al deze uitwijkelingen zijn voor Hongarije geheel verloren; zij geven, hunne nationaliteit op en romaniseeren hunne namen, zoodat b.v. uit een Kertesz Cyörgy een George Gradinar, uit Fekele een Negru enz. gemaakt wordt. Het jaarlijksch verlies, dat het Madjarendom door het snel romaniseeren der Szekler ondergaat, overtreft ver de aanwinst die het bekomt door het Madjariseeren van Angehörigen der ungarländischen nationaliteiten.

_* * _*

[p. 701]

Het grootste onderaardsche meer der wereld, is, zoover bekend, het in 1896 ontdekte meer Miramar. Het ligt in de Drakengrot (Cueva del Drach) op twaalf kilometer van Manacot op het eiland Majorca (Belearen). De grot zelf is sinds lang reeds beroemd, doch was slechts op een lengte van 800 meter bezocht, dewijl men in 1896 tot twee kilometer ver in het hol doordrong. Het is eigenlijk een zeegrot; ze wordt door geen onderaardschen stroom bespoeld en het water van hare meeren, bestaat deels uit zeewater en deels uit bronnen in de rotsen. Het meer Miramar is 177 meter lang, 30-40 meter breed en is 4-9 meter diep. Het scheikundig onderzoek liet blijken, dat het water uit een deel zeewater en uit drie deelen zoetwater bestaat. Hetzelfde geldt nochtans niet voor de overige meeren in de grot, die des te zoutachtiger zijn, hoe dichter zij bij den ingang ervan liggen.

Vele wonderen zijn in die grot te zien, maar wel het grootste wonder is het meer Miramar zelf. Obelisken, schitterende witte eilandjes en het glinsteren van milliarden kristallen geven er een tooverachtig aanschijn aan en 't is daarom ook niet te verwonderen dat de ontdekker van dit meer, de Franschman Martel, in zijn vervoering aan de paleizen in ‘Duizend en een nacht’ dacht, en het gevoelen bij hem opkwam, dat wellicht de Moorsche bouwmeesters in zulke grot de voorstellingen hebben opgedaan waarnaar zij hunne steden in Oud-Spanje met hare wondere pracht aanlegden.

_* * _*

Een eerlijke Afrikaander is de hoofdman van Lieni in Kamerun. Toen de missionaris Spellenberg van de Basler missie vóór eenigen tijd tot hem ging en het voorstel deed, zijn zoon Mukwri met hem te laten mêegaan, stemde de oude toe, doch liet hem niet zonder feestelijk afscheid en goede raadgevingen van zich gaan. Hij nam zijne pijp uit den mond en reikte ze den zoon over; dan slurpte hij water in den mond uit een lepel van een kokosschelp gemaakt en spuwde het besproeiend op zijn jongen die rustig vóór hem stond, terwijl hij de rest uit den lepel op zijne voeten liet druppen. ‘Gij gaat nu met den blanke’ zegde de oude tot zijn zoon, ‘houd u goed! Leer enkel het goede van hem. Ziet gij iets dat slecht is, neem het dan niet aan. Drink geen jenever en kom terug als een knappe jongen.’

Toen de kweekeling van Spellenberg later terugkwam, was de vreugde groot; hij werd door de moeder en de zusters op de handen geheven. De vader drukte den missionaris aan zijne borst en sprak: ‘Indien alle blanken waren zooals gij, geestelijken, dan zou men niet gauw meer iets hooren van het gezegde: ‘De booze blanke’.

_* * _*

[p. 702]

Waartoe Fransche volksvertegenwoordigers het al brengen. - Ondel de 581 afgevaardigden der Parijzer Kamers voor volksvertegenwoordigers, zijn er slechts 62 die hun zetel sedert 1885 onderbroken hebben houden en slechts 12 die in 1882 werden gekozen. Terecht vraagt een blad, dal zulks heeft aangemerkt, wat er van de anderen is geworden? En het andwoord luidt: ‘De meesten hebben den rug aan de politiek gekeerd en hebben hunne handelszaken hervat; 19 echter hebben een hooger ambt weten te bekomen, staan aan 't hoofd van koloniën, vertegenwoordigen Frankrijk in het buitenland of zitten in het Bestuur.

De Boulangistische groep is geheel uiteengeslagen. Sommigen die tot deze groep behoorden, schrijven romans of andere boeken; anderen zijn ergens professor of hoofdopsteller van een tijdschrift; een paar onder hen zijn zelfs tot de orde der Franziskaners ingetreden, terwijl één zijn brood verdient met pianoles te geven en een ander gewezen député vertrokken is, zonder zijn adres na na te laten!

Van de niet meer in 't Parlement zetelende socialisten, zijn Jaurès en Guesde tot het journalisme terug gekeerd; Chauvin is weer haarkapper, Faberot heeft een hoedenwinkel. Masson is oogmeester, Franconie stadssecretaris, Lachize houdt zich met den handel van tabak bezig.

Anderen, die in de Kamers in 't centrum of rechts of links zetelden, verdienen nu den kost met het uitoefenen van allerlei bedrijven. Een afgevaardigde uit het departement der Seine, die vroeger aan 't hoofd stond in den strijd tegen het clericalisme is nu jezuiet. Dan zijn er nog een menigte die troost zoeken in het spiritisme of dienst doen als taalman of als kantoorklerk tegen 110 frank per maand, terwijl de ongelukkigsten rond zwerven op Gods genade.

_* * _*

Mendelsohn en Liszt. - Professor Max Müller vertelt in zijn herinneringen uit zijn leven ‘Alte Zeiten, alte Freunde’ het volgende over deze twee meesters: ‘Toen Liszt naar Leipzig kwam, na zijn eersten zegetocht door Duitschland, gaf hij een muzikale matinée in Mendelsohn's huis, waarbij de bekende toonkunstenaars David, Kalliwoda, Hiller e.a. aanwezig waren. Liszt, die zijn Hongaarsche nationale kleeding wild en prachtig stond, zegde tot Mendelsohn, dat hij voor hem iets bizonders geschreven had. Dan zette hij zich aan het klavier en speelde, op zijn klavierstoel van de een naar de and zijde zich bewegend, eerst een Hongaarsch volkslied en drie of vier variaties, waaronder de eene immer ongelooflijker was dan de andere. Allen stonden verbaasd en nadat de held van den dag door allen was gelukgewenscht, zegde een der naaste vrienden tot Mendelsohn: ‘Nu, Felix, kun-

[p. 703]

nen wij ons boeltje inpakken! Dien doet het toch niemand na, met ons is het gedaan!’ Mendelssohn glimlachte en toen Liszt tot hem trad en zegde dat het zijn beurt was, lachte hij even en antwoordde, dat hij in 't geheel niet meer speelde. Liszt liet het daarbij niet en na lang aandringen zei Mendelsohn: ‘Ik wil wel spelen, maar ge moet niet kwaad zijn op mij.’ Daarop zette hij zich voór het klavier en - wat speelde hij? Eerst het Hongaarsch lied, toon voor toon en den de eene variatie na de andere zoo juist, dat buiten Liszt wel niemand eenig verschil gehoord had. Allen beefden bij de meening of Liszt zich niet beleedigd zou gevoelen, want Mendelsohn kon een schalksch nadoen van Liszt's groote bewegingen en overdrijvingen niet onderdrukken. Doch Mendelsohn heeft nooit, zoo vertelt Müller, een mannelijk, vrouwelijk of onzijdig wezen beleedigd. - Liszt lachte, klapte in de handen en bekende dat niemand, hij zelf niet, hem dit zou hebben nagedaan.

_* * _*

De Duitsche scheepsbouw heeft in de laatste jaren een geweldige uitbreiding genomen. Uit de laatste optelling blijkt, dat Duitschland tegenwoordig 17 groote scheepswerven bezit, die elk meer dan 1000 werklieden hebben. De grootste scheepsbouwplaats is ongetwijfeld Kiel met zijne drie werven en 11,700 werklieden. Daarna komt Stettin met twee werven en 7800 werklieden, dan Wilhelmshaven met 6,700 verder Hamburg met 6,400 werklieden. Aan de Weser liggen vier groote werven die tezamen 5450 werklieden hebben. Danzig heeft 4980 scheepswerklieden en hierop volgen Elbing, Flensburg en Rostock. Vijf werven hebben elk meer dan 4000 man. De grootste van alle Duitsche scheepswerven is de keizerlijke werf te Wilhelmshaven die 6,700 werklieden heeft.

In het geheel werken op deze 17 groote scheepswerven 50,700 werklieden. Jaar aan jaar worden de Duitsche werven belangrijker, zoodat het getal arbeiders ook merkelijk aangroeit. Te Kiel alleen zijn in de laatste jaren 1200 scheepswerfwerklieden bijgekomen.

_* * _*

Statistiek der wereldsteden. - Naar een onlangs verschenen Fransche statistiek, had in 1800 Londen, 958,863, Parijs 547,755, Weenen 231,050 en Berlijn 182,179 inwoners. Veertig jaar later woonden te Londen 1,948,417, te Parijs 935,251, te Weenen 356,870 en te Berlijn 322,620 menschen. Eindelijk in 1900 gaf Londen op: 4,411,271 inwoners, Parijs 2,511,055, Berlijn 1,677,304 en Weenen 1,503,972 inwoners. Deze getallen zijn bij Berlijn voor het jaar 1900 te klein en wel rond de 200,000, terwijl het bij

[p. 704]

Weenen eigenlijk ‘Groot-Weenen’ moet heeten, dat zooals men weet de voorsteden omvat. Berlijn en Weenen hebben zich in verhouding sneller ontwikkeld dan Londen en Parijs.

Met het oog op den aanbouw van huizen, heeft men te Londen 570,000, te Parijs 74,829, te Berlijn 31,176 en te Weenen 32,300 woningen, zoodat door den band gerekend, te Londen ieder huis 7-8 personen bevat, te Parijs 34, te Berlijn 54 en te Weenen 52 personen.

_* * _*

INDISCHE FABELEN. - In het laatste nummer van het Seidlsche maandschrift ‘Die Gesellschaft’ vertaalt H.J. Gramatski, vrij naar het in Muhabat-i-hindi (J. Shakespear, Londen 1817) bevindend oorspronkelijk, eene reeks oud-Indische fabelen. Wij vertalen uit genoemd blad een drietal dezer fabelen die wij als een voorbeeld onzen Vlaamschen lezers mêededen:

De Olieman en de Student. - Een student kwam eens bij eenen olieverkooper en zag, dat dezes os eene bel aan den hals droeg. ‘Waarom is dat? vraagde de student. De olieverkooper antwoordde: ‘Aan het gebel hoor ik waar de os ergens is.’ De student zegde: ‘Doch indien de os, op eene plaats staande, zich schudden zou, zoodat het bleef bellen, wat zoudt ge er dan uit opmaken!?’ De olieverkooper antwoordde; ‘Mijn os is geen student’.

Een koning en zijn minister. - Een koning en zijn minister aten dadels uit eene schotel. Telkens de koning een dadel gegeten had, schoof hij den kern naar den minister toe, zonder dat deze het bemerkte. Als nu de schotel lêeg was, zegde de koning tot den minister: ‘Gij zijt een echte gulzigaard! Zie eens wat voor een hoop kernen vóór u!’ De minister antwoordde: ‘Majesteit gij zijt de gulzigaard, want gij hebt de dadels met de kernen gegeten.’

De zes brooden. - Een schoolmees er kocht alle dagen zes brooden. Zekeren dag vraagde hem een zijner bekenden: Waarom hebt ge immer zes brooden van doen?’ De schoolmeester antwoordde: ‘Eén voor mijn eigen, een ander werp ik weg, doch het komt terug; twee laat ik hier liggen, en me_t de twee overige betaal ik mijne schulden.’ ‘Verklaar u nader,’ wedervoer de andere, ‘ik versta u niet.’ ‘Nu,’ zegde de schoolmeester, ‘éeen brood eet ik, een geef ik aan mijne schoonmoeder, twee aan mijne kinderen, twee aan mijne ouders.’