Germania. Jaargang 4

[p. 639]

Boekennieuws

Deutsche Erde, Beiträge zur Kenntnis deutschen Volkstums allerorten und allerzeiten. Herausgegeben von Prof. Paul Langhans, Gotha; Justus Perthes. Jährlich 6 Hefte mit Karten. Preis des Jahrganges: 6 Mark.

Die ‘Deutsche Erde’ dient der Sammlung von Beiträgen zur Geographie des deutschen Menschen und seiner Kultur.

Gegenstand der Forschung der ‘Deutschen Erde’ ist das Werken, Wachsen und Wandern des deutschen Volks und die Ausbreitimg seiner geistigen und sachlichen Kultur auf der ganzen Erde.

Die ‘Deutsche Erde’ behandelt das deutsche Volk in ethnographischem Sinne ohne Rücksicht auf Zeit und Raum, denn das deutsche Volk war eher als sein Name und politische Grenzen heben die Volks- und Kulturgemeinschaft nicht auf.

Die ‘Deutsche Erde’ pflegt die ethnographische Seite jeder Deutschforschung. Was immer anthropologie und Völkerkunde, Geschichts- und Sprachforschung, Volkskunde und Statistik, Kultur- und Wirtschaftsgeschichte, Rechts- und Staatswissenschaft, Schrifttum und Kunst zur Kenntnis deutscher Volks- und Stammeseigenart beisteuern, fasst die ‘Deutsche Erde’ zu einem neuen Wissenschaftszweige, der Deutschkunde, zusammen.

Die ‘Deutsche Erde’ bringt eigene Aufsätze sowie fortlaufende Berichte über neue Forschungen und Arbeiten auf dem Gebiet deutschen Volkstums, unters ützt von Korten innerhalb und ausserhalb des Textes. Das gesamte, so weitverzweigte Schrifttum der Deutschkunde aller Erdteile wird von Fachmännern besprochen.

Die ‘Deutsche Erde’ ruht auf streng wissenschaftlicher Grundlage; Inhalt und Form wird aber jedem Gebildeten verständlich sein, Zu ihren 200 Mitarbeitern zählen Vertreter aller Wissenschaften, jeder politischen und religiösen Richtung, der verschiedensten Staatsangehörigkeit, aber alle bereit, ihre wissenschaftliche Arbeit in den Dienst der Deutschkunde zu stellen.

_* * _*

Nu door een wetsregeling op het rechtschrijven der Duitsche taal, deze laatste een merkelijke vereenvoudiging zal ondergaan, welke lichter zal aan te leeren zijn door aankomende Duitsch-leerenden dan wel door hen die aan de oude spellingwijze gewend waren, is een werk als dat van Dr. A Vogel: ‘Deutsches grammatisch-orthographisches Nachschlagebuch’ hoogst nuttig en welkom.

Wat dit boek uitgebreider, maar ook degelijker maakt dan vele andere van dien aard, is, dat elk woord spraakkundig behandeld wordt, waar dit noodig en wenschenswaard schijnt.

Als inleiding tot zijn ‘Nachschlagebuch’ geeft Dr. Vogel de hoofdregels op der nieuwste spelling en voegt hier een lijst aan toe van geschiedkundige en aardrijkskundige eigennamen, die met betrekking tot de schrijfwijze of de uitspraak eenige moeilijkheid opleveren.

‘So will das Nachschlagebuch in erster Linie dem gebildeteren Mittelstande, aber auch vielfach den höher Gebildeten in zweifelhaften orthographi-

[p. 640]

schen und grammatischen Fällen eine sofortige Auskunft geben und hofft daher, in der Familie, der Schule, im Amte und im Comptoir ein viel in Anspruch genommener und gern benutzter Berater zu werden’ luidt het in het voorwoord.

Wij stemmen met den wensch van den schrijver in.

Het ‘Nachschlagebuch’ is met zeer duidelijke letter, op fijn papier en over twee kolommen gedrukt, bevat meer dan 500 blz. is sterk met linnenband ingebonden en kost slechts 2,80 Mark.

Het is de bekende Langenscheidtsche Verlagsbuchhandlung (Hallesche Strasse 17) te Berlin S.W. 46, die Dr. Vogel's Deutsches gramm.-orthogr. Nachschlagebuch uitgaf, wat over gens over de verzorging genoeg zegt.

Nog eens: Aanbevolen!

Juranitsch

_* * _*

Nikolaus Lenau. - Zur Jahrhundertfeier seiner Geburt von Eduard Castle. (Prijs: 1,50 Mk., uitgegeven bij Max Hesse te Leipzig).

Dr. Castle hangt hier een beeld op van een gevoelsmensen, die veelzijdig ontwikkeld, naast het hoogste genot de grievendste smart heeft ondervonden in wiens ziel sporen bleven van alles wat met hem in aanraking kwam.

Schrijver toont ons Lenau in zijn omgeving, geliefd en zelf lief hebbend en spoort de oorzaken op die aanleiding gaven tot het schrijven van een of ander gedicht, waarvan ons meteen door Schrijverden titel opgegeven wordt. Dit opzoeken vooral maakt zijn werk belangrijk en wij verkrijgen daardoor een psychologische studie waarin wij een dichter leeren kennen, die naast een uiterst fijne vatbaarheid ook een diep doordenkenden geest bezat

Eerst dan vatten wij de waarde van het voor ons liggend werkje ten volle wanneer wij het in verband brengen meteen ander boek van Dr. Castle (eveneens bij Max Hesse te Leipzig uitgegeven) namelijk ‘Nikolaus Lenaus sämtliche Werke, in zwei Bänden, mit Bildnis, Lebensgeschichte und Würdigung des Dichters.’

Dit boek maakteen deel uit van Max Hesse's neue Leipziger Klassiker-Ausgaben’ en kost, in originaal Linnenbnd gebonden, 1,75 Mark.

Het is hier geen bloot samenlezen van gedichten, doch waar dit mogelijk was, is bij de inhoudstafel, naast den titel van elk gedicht, het jaa tal opgegeven waarin het geschreven of dat waarin het voor de eerste maal gedrukt werd

De vloeibaarheid en klankrijkheid van Lenaus taal, de diepte van gedachten, die vele zijner gedichten kenmerkt zonder ze daarom duister te maken en de rijkdom aan beelden die men hier op elke bladzijde vindt, doen dezen dichter een plaats innemen onder de Duitsche klassieken en dwingen voor hem een hoekje af in de boekerij van allen die van de Duitsche letterkunde waarlijk willen genieten.

Juranitsch.