| |
Het tweede Deel, Waer in aen-geteyckent worden de jaren van Christi geboorte.
CHristus zijnde besneden, | 1 |
De Wijs' uyt Oosten-land | 2 |
Hebben hem aen-gebeden, | |
Herodes raeckt van kant, | 8 |
Christi verstant | 12 |
Onder de Leeraers werdt bevonden, | |
Augustus het leven mist, | 15 |
Hier na Ioannes Baptist | 30 |
Van Godt voor henen wert gesonden. | |
In Tiberius tijden | |
Christus aen 't Cruyce stondt, | 34 |
d' Apostels met verblyden | |
Over al deden kondt | |
Het nieuw Verbondt, | |
Petrus, Iacobus kleyn end' grooten, | |
Philippus en Andreas | |
Bartholemeus, Thomas, | |
Tadeus, en Symon Zeloten. | |
Mathias werdt verkooren, | |
Stephanus werdt gedoodt | |
Paulus Godts stem mach hooren | 35 |
Iacobus komt in noot, | 44 |
't Concilioot | 51 |
Werdt te Ierusalem gehouden: | |
Christen name eerst begint: | 43 |
| |
| |
| Festus Ioden nijd bevindt, |
59 | Dies Paulus Romen eerst aenschouden. |
41 | Mattheus sijn Euangely, |
58 | Paulus sijn Brieven schrijft, |
45 | Marcus bloeyt als een Lely, |
61 | Lucas ons oock gerijft, |
| Sijn penne drijft, |
99 | Ioannes oock seer wel t' Ephesen, |
| Timotheus, Barnabas, |
| Tistus, Philemon, Silas |
| Hebben haer vyerigheyt bewesen. |
68 | Seneca is in 't leven, |
50 | Philo den wijsen Man, |
60 | Epicterus verheven |
66 | Doen Nero den Tyran |
| 't Vervolgh began, |
72 | Verspasiaen Ierus'lem winnet, |
| Iosephus is nu bekent, |
70 | Rotterdam krijght fondament, |
96 | Dominiaen veel bloets verslinnet. |
110 | Onder Traiaen en Verus | |
170 | Vervolgingh derd' en vierd'/ | |
205 | De vijfd' onder Severus, | |
238 | Maximus fel regiert, | |
253 | Decius tiert, | |
258 | Oock Valeer', en Aurelianus, | 277 |
| Is de negenst' in 't getal, | |
| Doch de wreetste boven al | |
304 | Is onder Diocletianus. | |
| Veel vrome Christen-helden |
| Hebben gestort haer bloedt, |
205 | Ireneus men velden, |
169 | Policarpus door gloedt, |
172 | Blandina soet, |
| Attalus d' yser stoel besuret, |
| |
| |
Serapion lijdt den brandt, | 205 |
Ignatius Leeuwen-tandt, | 110 |
Laurentius den rooster duret. | 261 |
Lucianus most sterven | 311 |
Rugg'lings op yser scherp, | |
Sebastiaen men kerven | 286 |
Siet door het pijl-gewerp, | |
Heet' Oly snerp, | |
Peck, Teer lijden de Martelaren, | |
't En is uyt te spreken niet | |
Wat een tyranny geschiedt | |
De Christen Kerck drie hondert jaren. | |
Noch zijn veel overblijver | |
Vervolgingen ontgaen, | |
AEgesippus den Schrijver, | 160 |
Eusebius daer aen, | 320 |
Tertulliaen, | 200 |
Den kloecken school-geleerd' Panthenis | 183 |
En den ouden Papias, | 160 |
Clemens die te Romen was, | 92 |
Den hoogen verlichten Origenus. | 226 |
Paphnutius belyder, | 325 |
Clemens, Alexandrijn, | 204 |
Antonius een strijder | 300 |
In d' eensame Woestijn, | |
Bisschop Martijn, | 375 |
Osius, in de Spaensche steden, | 330 |
Dionisius Corinth', | 175 |
Didimus met d' oogen blindt, | 372 |
En Spiridon vol soetigheden. | 330 |
Ieronimus in Iuden, | 380 |
Ambrosis tot Milaan, | 374 |
Augustinus in 't zuyden, | 400 |
Gelijck oock Cipriaen, | 250 |
En Nasiaen, | 370 |
| |
| |
360 | Neffens Basilius verkeerde, |
398 | Chrisostomus onderwijl |
340 | Athanasius aen Nijl, |
299 | En oock Cyrillus Gods woort leerde |
| In Thebaiden veel Vaders |
| Gingen Discipels voor, |
289 | Marcarius, midtsgaders |
350 | Arsenius, Prior |
| En Ysidoor |
372 | Moyses, Pastor, Pambo, Ammonis, |
388 | Evagius, Theonas, |
360 | Eulogius, Elias, |
380 | Palladius en Apollonis. |
68 | Doch sijn Nicolaieten, |
51 | Cherintus, Ebion, |
131 | En Bencochab vol spijten, |
277 | Manicheus begon |
310 | Arrius kon |
265 | Met Samosetaen veel beroeren, |
254 | Oock Novatianus graegh, |
420 | Nestorius en Pelaeg', |
321 | Met Donatus haer leer invoeren. |
318 | Ten tijden Constantinis |
| Was wel 't vervolgen heen, |
| Maer door tweedrachts fenijn, is |
325 | 't Concili van Niceen |
| Komen by een, |
| Malkander men begost te haten: |
337 | Gonstantius volght in 't rijck |
| En na desen van gelijck |
360 | Iulianus den Apostaten. |
363 | Na hem Iovinianis, |
364 | Valens en Valentijn, |
| Het Roomsch rijck onderdaen is, |
379 | Twee Theodosi fijn, |
| |
| |
Daer neffens zijn | 408 |
Arcadius in 't Oost gekomen, | 395 |
Honorius in het West, | |
Doch wert Romen op het lest | 414 |
Van Alaricus ingenomen. | |
Concili zijn in 't wesen: | |
Constantionpel tweed', | 384 |
Het derde tot Ephesen, | 428 |
En tot Chalcedon breed | 448 |
Was 't vierde reed, | |
d' Instellingen zijn ingebroken, | |
Paus Leo en Innocent | 417 |
Hebben 't roer te met gewent, | 443 |
Veel dingen na haer sin gesproken. | |
Door Attilae heyr-krachten | 450 |
Geheel Europa heeft | |
Gensericus met machten | 459 |
Africa inne heeft: | |
Veel wetten geeft | |
Iustinianus in sijn boecken, | 530 |
Boëtius lijdt gequel, | 526 |
En de Longobarden fel | 569 |
Italien geheel verkloecken. | |
Benedictus stelt orden, | 529 |
Gregorius regeert, | 590 |
De Engelanders worden | 597 |
Tot het geloof bekeert, | |
Phocas begeert | 606 |
Den Paus sal 'thooft der kercken wesen: | |
Heraclius onderdaen | 620 |
Maeckt door strijdt den Persiaen, | |
En Machomet is opgeresen. | 623 |
Wtrecht wort door de handen | 642 |
Dagoberti gebout, | |
Will'boort predickt dees landen, | 696 |
| |
| |
719 | 't Doopsel weygert Radbout, |
734 | Martellus stout. |
| d' Afgoden uyt Vrieslant verdrijvet, |
724 | Keyser Leo uyt de Kerck |
| Heeft vernielt het beeldewerck, |
806 | De Texten op haer tijdt men schrijvet. |
702 | Absimarus verdreven |
| Van dien hy eerst verdreef, |
| Vergeldingh wert gegeven, |
730 | Damascenus nu leeft, |
| Den Paus toeschreef |
750 | Pipino Vranckrijck als een gave, |
732 | Saracenen doen inval, |
778 | Carolus verwinnet al, |
792 | Vlaender verkrijgt den eersten Grave. |
800 | Carolus Magnus stichtet |
| Het Westersch Keyserdom, |
878 | En Scotus heeft gelichtet, |
860 | Batavia dat zwom, |
| Hollandt daerom |
| Van d' holligheyt den naem ist geven. |
880 | De Noortmannen doen gewelt, |
911 | d' Ungersche zijn oock ontstelt, |
988 | Capet in Vranckrijck wert verheven. |
| 't Pausdom lijdt groot vernielen, |
906 | Veel dringen in den stoel, |
907 | Niet om 't behoudt der zielen, |
912 | Maer door wil van haer boel, |
897 | Stephani woel |
908 | En Sergius de Kerck beroeren, |
930 | Denemercken hem bekeert, |
965 | Polen 't Euangeli leert, |
968 | De Muysen Hatto wel beloeren. |
| De Keyserlijcke kroone, |
| Na Caroli geslacht, |
| |
| |
Is komen op Ottone. | 962 |
En Duytslandt toegebracht, | |
En om d'eendracht | |
Keur-Vorsten zijn gestelt te kiesen: | 1010 |
Henrici tot drie of vier, | |
Onder dese sach men schier | 1046 |
Den Paus sijn aertse macht verliesen. | 1081 |
Hier na is Roomschen Heere | |
Fred'rick Barbarossem, | 1155 |
Berengarius leere | 1035 |
Is tegen Pausen stem: | |
Ierusalem | 1100 |
Wert acht-en-tachtigh jaer gewonnen, | |
In Vranckrijck d' Albigensis. | 1176 |
En te Romen Arnaldis. | 1138 |
Hebben haer leeringen begonnen. | |
Bernardus wert geboren, | 1090 |
Dominicus daer by, | 1170 |
Franciscus komt te voren | 1182 |
Oock Thomas Aquini, | 1264 |
Raimund', Lulli, | 1260 |
Bonaventuur onder d' Prelaten, | 1250 |
Magnus toegenaemt Albert, | 1265 |
Damiaet' gewonnen wert, | 1219 |
Graef Floris moet sijn leven laten. | 1298 |
Guelfen party veel hinders | 1233 |
Itali doen met macht, | |
Een Gravin brenght veel kinders | 1266 |
In Hollandt t' eender dracht, | |
Oock wert gebracht | |
Te Avinion den stoel van Romen: | 1305 |
Tempeliers komen in rou, | 1312 |
Dom tot Wtrecht krijght gebou, | 1320 |
Hoeckx ende Cabeljaus opkomen. | 1351 |
Een Schisma is onsteken, | 1378 |
| |
| |
| d' Een Paus drijft d' ander uyt, |
1340 | Taulerus is gebleken, |
1352 | Wiclef zijn leer ontsluyt, |
1380 | Men vint 't Buyskruyt, |
1398 | En Tamerlaen neemt in veel rijcken: |
1316 | Tot Leyden wort steen van broot; |
1323 | In Zeelandt een vrouwe groot |
| By een Reusin is te gelijcken. |
1403 | In Purmer d' Meereminne |
| Als nu gevangen wort, |
1421 | Veel Dorpen vloeyen inne |
| In den Biesbos by Dort: |
1436 | d' Engelschen kort |
| Sietmen te met uyt Vranckrijck jagen, |
1446 | Kermers drijven hunne saeck, |
1460 | Oock leeft Kempis en Gerlaak. |
1476 | Carel van Switsers wordt verslagen. |
1409 | 't Concilie te Pisen | |
| Brenght 't Schisma in Gesus, | |
1415 | Die van Constans verwijsen | |
| Hieronimum en Hus: | |
1440 | Eugenius | |
| 't Basels Concilium moet wijcken, | |
1440 | 't Boeck-drucken breed en wijt | |
| Komt in Capistrani tijdt | |
1498 | Savanorolam moet bezwijcken. | |
1293 | Adolphus van Nassouwen, | |
1298 | Albert. Henrick na hem | 1308 |
| Het Keyserdom behouwen, | |
1314 | Lodowijck krijght de stem, | |
1346 | En Carolem, | |
1378 | Wenceslaus en Robert beklijfde, | |
1411 | Sigismundis komt daer aen, | |
1440 | Frederick, Maximiliaen. | 1493 |
1519 | Na desen Carolus de vijfde. | |
| |
| |
Machomet met victory | 1353 |
Constantinopel wint, | |
De Scheep-vaert Christophori | 1479 |
Geheel West-Indien vint: | |
Luther begint, | 1517 |
Calvinus en oock Menno leeren, | 1536 |
Zwinglius blijft in de slacht | 1531 |
Paraselsis is geacht, | 1510 |
En Erasmus in grooter eeren. | 1520 |
Romen wert in genomen, | 1527 |
Britten siet m' openbaer, | 1520 |
Capucinen opkomen, | 1525 |
Der Iesuiten schaer, | 1540 |
Oock werdt nu klaer | |
Trentens Concili nae veel jaren, | 1563 |
Beelden krijgen eenen val, | 1566 |
Alba doodt een groot getal, | 1568 |
Den Trobel brengt een groot bezwaren. | |
Veel Dorpen zijn versoncken | 1570 |
In Alderheyl'gen vloedt, | |
Tot Parijs is men droncken | 1572 |
Van Hugenooten bloedt: | |
Alckmaer krijght moet, | 1573 |
Leyde ontset is door Gods wonder | 1574 |
Een Comeet haer groot vertoont, | 1577 |
De Pacificati schoont, | 1578 |
De Spaensche Vloot komt gants ten onder. | 1588 |
Onder d' Astronominen | |
Copernicus beroemt, | 1525 |
Daerna sagh men verschijnen | |
Tycho Brahe genoemt: | 1585 |
Socinus komt, | 1580 |
Arminius begint te leeren, | 1608 |
Een Comeet men vyerigh siet | 1618 |
| |
| |
1620 | Waer nae veel verdriet geschiet, |
| Door wisselig van Duytsche Heeren. |
1609 | Treves sijnde begonnen, |
1621 | Eyndight nae twaelef jaer, |
| Godt heeft verlossen konnen |
1629 | Hollandt uyt sijn bezwaer: |
| Dus laet ons maer |
| Met hert en sinnen hem aenkleven |
| Vyerigh volgen in het goet, |
| Hy sal ons uyt liefde soet |
| Al wat ons hier van nood' is geven. |
| Ghy hebt hier uyt Cronijcken, |
| d' Out-vaders van begin |
| Aenvangh van Coninghrijcken, |
| Volcken, steden niet min: |
| Breeder ist in |
| De boecken wijtloopigh beschreven, |
| Leest het al tot Godes prijs, |
| Bidt hem dat hy u aenwijs' |
| Den rechten wegh van 't eeuwigh leven. |
|
|