Filter. Tijdschrift over Vertalen. Jaargang 16
(2009)– [tijdschrift] Filter. Tijdschrift over Vertalen– Auteursrechtelijk beschermdbron
Filter. Tijdschrift over Vertalen. Jaargang 16. Vantilt, Nijmegen 2009
codering
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
logboek
-
verantwoording
gebruikt exemplaar
scans aangeleverd door uitgever
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Filter. Tijdschrift over Vertalen. Jaargang 16 uit 2009.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
Door het hele werk zijn koppen tussen vierkante haken toegevoegd.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina's met advertenties (deel 1: binnenkant achterplat, deel 2: binnenkant achterplat, deel 3: binnenkant achterplat, deel 4: binnenkant achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 1, voorplat]
FILTER
Tijdschrift over vertalen Jaargang 16, nummer 1
Vertaaljaar
2008
VANTILT
[Deel 1, binnenkant voorplat]
Tijdschrift over vertalen Jaargang 16, nr 1, maart 2009
FILTER
Redactie
Henri Bloemen, Harm-Jan van Dam, Cees Koster, Christiane Kuby, Ilse Logie, Caroline Meijer (eindredactie), Ton Naaijkens en Désirée Schyns
Redactieraad
Raymond van den Broeck, Lieven D'hulst, Sylvia Dornseiffer, Theo Hermans, Wolfgang Herrlitz, José Lambert, Frank Ligtvoet, Martin Mooij, Cok van der Voort, Rudi Wester en Kitty Zwart
Vormgeving Martien Frijns
Redactieadres
Goethelaan 13
3533 vn Utrecht
filter@xs4all.nl
www.tijdschrift-filter.nl
Uitgever Vantilt
Postbus 1411
6501 bk Nijmegen
Administratie en abonnementen
Vantilt
Postbus 1411, 6501 bk Nijmegen
info@vantilt.nl
Filter verschijnt 4 x per jaar. Een jaargang loopt van januari tot en met december. Abonnementen gaan in met ingang van het eerste nummer van de lopende jaargang. Abonnementsprijs per jaargang € 29,90. Een los nummer kost € 9. Opgave van abonnementen bij de uitgever. Betaling na ontvangst van een acceptgiro of factuur. Opzegging schriftelijk bij de uitgever, uiterlijk een maand voor aanvang van de nieuwe jaargang.
issn 0929-9394
Deze uitgave kwam tot stand met financiële steun van Stichting lira.
Noot van de uitgever: Wij hebben alle moeite gedaan rechthebbenden van copyright te achterhalen. Dit is niet in alle gevallen gelukt. Personen of instanties die menen aanspraak te kunnen maken op bepaalde rechten, wordt vriendelijk verzocht contact op te nemen met de uitgever.
[Deel 1, pagina 1]
Inhoud Jaargang 16 nr. 1, maart 2009
Filter Vertaalprijs 2009 | 3 |
Het vertaaljaar 2008 | |
Ton Naaijkens Het vertaaljaar 2008 | 6 |
Jacq Vogelaar Glossen in de marge van de roman Memorandum van Marlene van Niekerk | 16 |
Huub Beurskens Een heer in de Tropen als de Tropen in een heer | 21 |
Cees Koster Take me out to the ball game | 24 |
Ger Groot Een donderend meesterwerk | 29 |
Akkie Joosse Mondain Osmaans leven | 35 |
Saskia van der Lingen Oplaaiende liefdes | 40 |
Patrick De Rynck Goddelijk | 44 |
Désirée Schyns Vertalen om het noodlot van onvertaalbaarheid af te wenden | 46 |
Christophe Declerq Gisteren nog sprak ik de dood, vandaag ben ik bang | 52 |
Dirk Leyman Het fluïdum van Patrick Modiano | 57 |
Maarten Asscher Van Jeruzalem naar Babylon en terug | 61 |
Vertalers die schrijven | |
Elke Brems Dichten onder invloed
Vertaalde gedichten in het oeuvre van Anneke Brassinga |
66 |
Vertaliaanse brieven | |
Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes In het koning te rijk van Lady Mondegreen, Koning Huldebiet en Mama Appelsap | 75 |
Medewerkers | 79 |
[Deel 1, pagina 79]
MedewerkersMaarten Asscher is directeur van de Athenaeum Boekhandel in Amsterdam. | |
Huub Beurskens is dichter, beeldend kunstenaar en essayist. Hij vertaalde werk van onder meer Gottfried Benn, Georg Trakl, Nelly Sachs, Anne Duden, Walt Whitman en William Carlos Williams. Recente vertalingen: Gottfried Benn, Statische gedichten (Meulenhoff, 2008) en W.H. Auden, Nee, Plato, nee (samen met Benno Barnard en Wiel Kusters, Meulenhoff, 2009). | |
Bindervoet & Henkes vertaalden onder meer Finnegans Wake, Hamlet, colleges van Nabokov en de liedjes van The Beatles en Bob Dylan. Schreven onder meer Bloemsdag, de Finnegancyclopedie, Waar wij voor zijn en tegen. Evangeliseerden door middel van De intocht van Christus in Amsterdam (1ste en 2de evangelie). | |
Elke Brems is docent aan de Hogeschool-Universiteit Brussel en onderzoeker aan de K.U. Leuven. Haar onderzoek betreft de twintigste-eeuwse Nederlandse literatuur in een nationale en internationale context. Ze is ook actief als literatuurcriticus en zit in de redactie van de Poëziekrant en Zacht Lawijd. | |
Christophe Declercq werkt als freelance vertaler en is in deeltijd verbonden aan het Imperial College London, waar hij vertaalkunde doceert en een proefschrift schrijft over Belgische vluchtelingen in Engeland tijdens wo i. Daarnaast doceert hij ook vertaling, lokalisatie en cultuur van het (Brits) Engels taalgebied aan Artesis Hogeschool Antwerpen. | |
Ger Groot doceert filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en publiceert veelvuldig beschouwingen, boekbesprekingen en opiniestukken in dag- en weekbladen en culturele tijdschriften. Recente publicaties: Het krediet van het credo: godsdienst, ongeloof, katholicisme (sun, 2006) en De gelukkigste illusies: over kwaad en verlossing (sun, 2008). | |
Akkie Joosse werkt als communicatiemedewerker aan de Universiteit Utrecht en rondt in april haar ba Turkse Taal en Cultuur af met een vertaling van een verhaal van de Turkse schrijver Murathan Mungan. Ze nam deel aan de semi nars literair vertalen Turks-Nederlands, georganiseerd door het Expertisecentrum Literair Vertalen. | |
Cees Koster is verbonden aan de opleiding Engels van de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht als docent Vertaalwetenschap en docent Vertalen. Hij is tevens coördinator van het masterprogramma Vertalen van deze faculteit. Daarnaast is hij redacteur van Filter en werkt hij als vertaler voor de Volkskrant. | |
[Deel 1, pagina 80] | |
Dirk Leyman werkt als journalist bij De Morgen, waar hij onder meer Nederlandstalige en Franse literatuur recenseert. Samensteller van de literaire stedenboeken Gent, de dubbelzinnige (2000) en Nice, muze van azuur (2004). Redacteur van DW B. In september 2006 startte hij zijn literaire nieuwssite De papieren man (http://papierenman.blogspot.com), die samenwerkt met NRC Handelsblad. | |
Saskia van der Lingen studeerde vertaalwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en vertaalt literaire en kunst- en cultuurhistorische teksten. Zie verder www.saskiavanderlingen.nl. | |
Ton Naaijkens is hoogleraar Duitse letterkunde en Vertaalwetenschap aan de Universiteit Utrecht. | |
Patrick De Rynck vertaalt, publiceert, recenseert, redigeert en nog wel wat. Domeinen: schilderkunst, erfgoed, oudheid en nog wel wat. Rode draad: vertalen in zeer brede betekenis (vertalen, vulgariseren, bewerken van boodschappen voor een nieuw publiek enz.). Recentste boeken: De kunst van het kijken. Bijbelverhalen en mythen in de schilderkunst van Giotto tot Goya (Ludion) en De grapjas. Een moppenboek uit de oudheid (Athenaeum - Polak & Van Gennep). Zie verder www.patrickderynck.be. | |
Désirée Schyns is als docent verbonden aan de vakgroep Frans van het departement vertaalkunde van de Hogeschool Gent en redacteur van Filter. Zij vertaalde werk van Kofman, Mokeddem, Furet en Ricoeur en publiceert onder meer over (vertalingen van) francofone literatuur. | |
Jacq Vogelaar schrijft sinds 1971 over buitenlandse literatuur in De Groene Amsterdammer en was van 1972 tot 2009 redacteur van Raster. Publiceert sinds 1965 romans, verhalen, kort proza, gedichten en essays. Recente publicaties: Taats onder mannen (roman, 2002), Over kampliteratuur (leesverslag, 2006), vertalingen van Een wereld apart van Gustav Herling (2005) en Het meten van de wereld van Daniel Kehlman (2006). |
[Deel 1, achterplat]
FILTER
De polderkoran, mondain Osmaans leven, Babe Ruth, het vertaalpleidooi *Overigens schitterend vertaald en andere belangrijke ‘vertaalmomenten’ van het afgelopen jaar passeren de revue in alweer de twaalfde editie van de rubriek Vertaaljaar. De winnaar van de Filter Vertaalprijs 2009, Hans Boland, legde in zijn vertaling Duivels van Fjodor Dostojevski een grote durf en creativiteit aan de dag. Filter start met een nieuwe serie over vertalers die schrijven. En tot ieders genoegen zullen Bindervoet en Henkes komende jaargang hun Vertaliaanse brieven blijven sturen.
Jaargang 16, nummer 1
FILTER
VANTILT
[Deel 2, voorplat]
FILTER
Tijdschrift over vertalen Jaargang 16, nummer 2
Ogen en haken
Vertaalpleidooi nader bezien
VANTILT
[Deel 2, binnenkant voorplat]
Tijdschrift over vertalen Jaargang 16, nr 2, juni 2009
FILTER
Redactie
Henri Bloemen, Harm-Jan van Dam, Cees Koster, Christiane Kuby, Ilse Logie, Caroline Meijer (eindredactie), Ton Naaijkens en Désirée Schyns
Redactieraad
Raymond van den Broeck, Lieven D'hulst, Sylvia Dornseiffer, Theo Hermans, Wolfgang Herrlitz, José Lambert, Frank Ligtvoet, Martin Mooij, Cok van der Voort, Rudi Wester en Kitty Zwart
Vormgeving Martien Frijns
Redactieadres
Goethelaan 13
3533 vn Utrecht
filter@xs4all.nl
www.tijdschrift-filter.nl
Uitgever Vantilt
Postbus 1411
6501 bk Nijmegen
Administratie en abonnementen
Vantilt
Postbus 1411, 6501 bk Nijmegen
info@vantilt.nl
Filter verschijnt 4 x per jaar. Een jaargang loopt van januari tot en met december. Abonnementen gaan in met ingang van het eerste nummer van de lopende jaargang. Abonnementsprijs per jaargang € 29,90. Een los nummer kost € 9. Opgave van abonnementen bij de uitgever. Betaling na ontvangst van een acceptgiro of factuur. Opzegging schriftelijk bij de uitgever, uiterlijk een maand voor aanvang van de nieuwe jaargang.
issn 0929-9394
Deze uitgave kwam tot stand met financiële steun van Stichting lira.
Noot van de uitgever: Wij hebben alle moeite gedaan rechthebbenden van copyright te achterhalen. Dit is niet in alle gevallen gelukt. Personen of instanties die menen aanspraak te kunnen maken op bepaalde rechten, wordt vriendelijk verzocht contact op te nemen met de uitgever.
[Deel 2, pagina 1]
Inhoud Jaargang 16 nr. 2, juni 2009
Anne van Buul ‘The Blessed Damozel’ in het Nederlands | 3 |
Elisabeth de Bruijn Een sprong van acht eeuwen
Tristan in het Nederlands |
14 |
Ter discussie | |
Ton Naaijkens Het Vertaalpleidooi - een jaar later | 20 |
Martin de Haan De inkomenspositie van literair vertalers in Europa | 27 |
Column | |
Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes De ogen en haken van liedjes vertalen | 33 |
Kiki Coumans Perec - Het vertalen van een ontbreken | 36 |
Vertalers die schrijven | |
Ilse Logie Een Argentijnse diva in de wereldliteratuur
Victoria Ocampo (1890-1979) als vertaalster en schrijfster |
45 |
Jan Willem Bos Nederlandstalige literatuur in het Roemeens - een succesverhaal | 55 |
Recensie | |
Hanneke Bot en José Olsthoorn Terminologie van het tolken | 60 |
Medewerkers | 63 |
[Deel 2, pagina 63]
MedewerkersBindervoet & Henkes vertaalden onder meer Finnegans Wake, Hamlet, colleges van Nabokov, de liedjes van The Beatles en Bob Dylan en De Laatste Dagen der Mensheid van Karl Kraus. Schreven onder meer Bloemsdag, de Finnegancyclopedie, Waar wij voor zijn en tegen. Columniseerden in nrc-Handelsblad met Ansichten uit Vertalië. Evangeliseerden door middel van De intocht van Christus in Amsterdam (1ste en 2de evangelie). Huidige projecten: een biografie van Hans Vandenburg (Back to Gruppo, werktitel), een bewerking voor kinderen van Macbeth, vertalingen van Top 2000-liedjes en van Ulysses. | |
Jan Willem Bos is tolk en vertaler Roemeens en Engels en publiceerde talloze artikelen over Roemeense literatuur, geschiedenis en cultuur. Hij vertaalde werk van onder meer Norman Manea en Mircea Dinescu en werkt op dit moment aan de trilogie Orbitor (Verblindend) van Mircea Cărtărescu. | |
Elisabeth de Bruijn studeerde Nederlands (Bachelor) en Medieval Studies (Research Master) in Utrecht. Aan de Westfälische Wilhelms-Universität Münster specialiseerde zij zich in Middelhoogduits en Middelnederduits. Momenteel studeert zij Duits in Utrecht en doceert zij Middelnederlandse letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. | |
Hanneke Bot is socioloog en psychotherapeut en promoveerde op onderzoek naar het werken met tolken in de geestelijke gezondheidszorg. Zij werkt als psychotherapeut in de psychiatrie op een afdeling voor asielzoekers en vluchtelingen - zij werkt daarin vaak samen met tolken. Daarnaast houdt zij zich bezig met advies, training en onderzoek op het gebied van de communicatie via een tolk. | |
Anne van Buul volgde de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur en de onder-zoeksmaster Letterkunde en Literatuurwetenschap aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Nu is zij werkzaam als promovenda aan de Rijksuniversiteit Groningen, waar zij de receptie van de prerafaëlieten in Nederland (ca. 1880-1910) onderzoekt. | |
Kiki Coumans heeft Nederlandse en Franse Moderne Letterkunde gestudeerd en vertaalt uit het Frans. Ze vertaalde werk van o.a. Philippe Sollers, Colette, Jules Verne en Elie Wiesel en schrijft over literatuur voor de website www.8weekly.nl. | |
Martin de Haan is literair vertaler en essayist. Hij is de vaste vertaler van Michel Houellebecq en Milan Kundera. | |
[Deel 2, pagina 64] | |
Ilse Logie is verbonden aan de Universiteit Gent, waar zij Spaanse en Hispano-Amerikaanse literatuur en cultuur doceert. Haar onderzoek is gericht op de Latijns-Amerikaanse literatuur van de twintigste eeuw en op intercultureel vertalen in postkoloniaal persectief. Zij is redactielid van Filter, Romanica Gandensia en Linguistica Antverpiensia. | |
Ton Naaijkens is hoogleraar Duitse letterkunde en Vertaalwetenschap aan de Universiteit Utrecht. | |
José Olsthoorn is beëdigd tolk Frans, consecutief én simultaan. Zij heeft jarenlange ervaring als tolk o.a. voor asielzoekers en vluchtelingen en als gerechtstolk. |
[Deel 2, achterplat]
FILTER
Ogen en haken - die zitten overal aan: aan een telkens terugkerend refrein, aan een curieus boek dat om onduidelijke redenen een letter mist en zelfs aan hoogst serieuze teksten zoals het Vertaalpleidooi, dat in de lente van 2008 werd aangeboden aan de cultuurministers van Nederland en Vlaanderen. Filter achtte het tijd voor een eerste balans. En ook maar meteen voor een hamvraag uit dat pleidooi: hoe zit het nu echt met de financiële positie van vertalers in Europa? Filter vraagt dringend om reacties. Verder een intrigerend onderzoek naar de sporen van ‘The Blessed Damozel’ in het Nederlandse culturele repertoire en een kritische blik op de vertaling van het befaamde liefdesdrama van Tristan en Isolde. Kiki Coumans is degene die op zoek gaat naar de verdwenen e in La disparition, onze onvolprezen columnisten pluizen wederom het schone lied uit en Ilse Logie verdiept zich in leven en werk van Victoria Ocampo, een Argentijnse vertaaldiva.
Jaargang 16, nummer 2
FILTER
VANTILT
[Deel 3, voorplat]
FILTER
Tijdschrift over vertalen Jaargang 16, nummer 3
Magister Magris & Markiezin Mathematica
Vertalers die zich weren
VANTILT
[Deel 3, binnenkant voorplat]
Tijdschrift over vertalen Jaargang 16, nr 3, september 2009
FILTER
Redactie
Henri Bloemen, Harm-Jan van Dam, Cees Koster, Christiane Kuby, Ilse Logie, Caroline Meijer (eindredactie), Ton Naaijkens en Désirée Schyns
Gastredactie
Monica Jansen en Linda Pennings
Redactieraad
Raymond van den Broeck, Lieven D'hulst, Sylvia Dornseiffer, Theo Hermans, Wolfgang Herrlitz, José Lambert, Frank Ligtvoet, Martin Mooij, Cok van der Voort, Rudi Wester en Kitty Zwart
Vormgeving Martien Frijns
Redactieadres
Goethelaan 13
3533 vn Utrecht
filter@xs4all.nl
www.tijdschrift-filter.nl
Uitgever Vantilt
Postbus 1411
6501 bk Nijmegen
Administratie en abonnementen
Vantilt
Postbus 1411, 6501 bk Nijmegen
info@vantilt.nl
Filter verschijnt 4 x per jaar. Een jaargang loopt van januari tot en met december. Abonnementen gaan in met ingang van het eerste nummer van de lopende jaargang. Abonnementsprijs per jaargang € 29,90. Een los nummer kost € 9. Opgave van abonnementen bij de uitgever. Betaling na ontvangst van een acceptgiro of factuur. Opzegging schriftelijk bij de uitgever, uiterlijk een maand voor aanvang van de nieuwe jaargang.
issn 0929-9394
Deze uitgave kwam tot stand met f inanciële steun van Stichting lira.
Noot van de uitgever: Wij hebben alle moeite gedaan rechthebbenden van copyright te achterhalen. Dit is niet in alle gevallen gelukt. Personen of instanties die menen aanspraak te kunnen maken op bepaalde rechten, wordt vriendelijk verzocht contact op te nemen met de uitgever.
[Deel 3, pagina 1]
Inhoud Jaargang 16 nr. 3, september 2009
Vertalers die schrijven | |
Claudio Magris De schrijver en zijn vertalers | 3 |
Tom de Keyzer Vertalen op zijn Midden-Europees
Aantekeningen bij de vertaalopvattingen van Claudio Magris |
15 |
Barbara Ivancic Als een lemmet
Magris en de januskop van het vertalen |
22 |
Linda Pennings Het verhaal achter de woorden
‘Tagore en de bloem zonder geur’ |
29 |
Column | |
Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes Ulysses voor vertalers naverteld | 33 |
Jeanne Holierhoek Markiezin Mathematica
Émilie du Châtelet en Newton |
37 |
Degens kruisen | |
Ard Posthuma Een les in poëzie vertalen
Zij is het... echt niet! |
43 |
Harm-Jan van Dam Les twee | 45 |
Piet Schrijvers De Nederlandse dactylische hexameter | 47 |
Post | |
Inkomenspositie boekvertalers | 57 |
Recensie | |
Els Andringa Over Charlotte Bosseaux' How Does it Feel? Point of View in Translation | 61 |
Medewerkers | 63 |
[Deel 3, pagina 63]
MedewerkersEls Andringa is als docent-onderzoeker Literatuurwetenschap verbonden aan de Universiteit Utrecht. Haar huidige onderzoek richt zich op de leesautobiografie en de historische receptie. |
Clemens Arts is vertaler bij de Raad van de Europese Unie. Na zijn studies Frans en Italiaans in Utrecht promoveerde hij in 1999 aan de Universiteit Leiden op een proefschrift over de literaire groepen Oulipo en Tel Quel. Hij houdt zich bezig met literair vertalen (Stendhal, De Cenci's, Voetnoot, 2008) en publiceert over auteurs als Calvino, Perec en Herling-Grudzinski. Hij recenseert voor De Leeswolf. |
Harm-Jan van Dam doceert Latijn aan de Vrije Universiteit en vertaalde onder andere proza van Erasmus en poëzie van Daniel Heinsius. Hij is redactielid van Filter. |
Jeanne Holierhoek vertaalt al 35 jaar, sinds twaalf jaar fulltime. Ze gaf les aan de vertalersopleiding in Maastricht, schrijft korte stukken over vertalen. Door haar vertaalde auteurs: Montesquieu, Voltaire, Descartes, Elisabeth van de Palts, Giono e.a. In 2007 ontving zij de Dr Elly Jaffé Prijs voor haar vertaling Over de geest van de wetten van Montesquieu. |
Barbara Ivancic werd geboren in Rijeka (nu Kroatië, toen Joegoslavië). Ze studeerde Duitse Taal en Letterkunde aan de Universiteiten van Triëst en Würzburg. Sinds 2007 is ze universitair docent Duitse Taal en Linguïstiek aan de Universiteit van Bologna. Haar onderzoek beweegt zich op het terrein van de literaire vertaalkritiek en analyse en op dat van de didactiek van Duits als tweede taal. |
Monica Jansen is universitair docent Italiaanse Letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Ze publiceert regelmatig over hedendaagse Italiaanse literatuur en is eindredacteur van Incontri, het tijdschrift van de Werkgroep Italië-Studies. Samen met Linda Pennings vormde zij de gastredactie van het Magrisdossier in dit nummer van Filter. |
Tom de Keyzer is leraar Nederlands aan het Koninklijk Atheneum Antwerpen. Hij recenseert voor De Leeswolf en vertaalt uit het Italiaans. Als Triëstofiel is hij bezig met de geschiedenis, politiek en literatuur van de Adriatische havenstad en werkt hij aan een boek over Italo Svevo en Triëst. |
Claudio Magris is germanist, schrijver, vertaler, recensent en een van Europa's belangrijkste filosofen. Zijn wereldwijde bestseller Danubio won de Premio Strega. In 2001 kreeg hij de Erasmusprijs uitgereikt, in 2004 ontving hij de prestigieuze
[Deel 3, pagina 64]
|
Linda Pennings is universitair docent Italiaanse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en literair vertaler. Van Claudio Magris vertaalde ze, in samenwerking met Anton Haakman, de roman Blindelings (De Bezige Bij, 2007). Samen met Monica Jansen vormde zij de gastredactie van het Magrisdossier in dit nummer van Filter. |
Ard Posthuma is literair vertaler en intermediair (www.ardposthuma.nl). |
Piet Schrijvers is emeritus hoogleraar Latijnse taal- en letterkunde (Universiteit Leiden) en vertaler van onder anderen Vergilius (Aeneis, 1996, 2000, Georgica-Landleven, 2004), Horatius (Verzamelde gedichten, tweetalige editie, 2003) en Lucretius (De natuur van de dingen = De rerum natura, tweetalige editie, 2008). In voorbereiding is een tweetalige editie van de Verzamelde dichtwerken van Vergilius (Bucolica, Georgica, Aeneis, te verschijnen 2010). Ook verscheen van zijn hand een bundel essays getiteld Ik kan de Muzen niet haten. Over poëtische geestdrift en stoïcijnse standvastigheid (2004, evenals de vertalingen een uitgave van de Historische Uitgeverij). |
[Deel 3, achterplat]
FILTER
Een gedrang lijkt het, een echt gedrang en een gedrang van stemmen en meningen. Of het nu om geld gaat, om status of om de tekst die je schrijft of vertaalt: op alle vlakken weren mensen zich en moeten zij zich weren. Een wiskundige markiezin bevecht haar positie op de grote mannen die haar omringen, en zij triomfeert. De ene poëzievertaler geeft een lesje dat de tweede in twijfel trekt. De Italiaanse schrijver Claudio Magris vertaalt en weet zich vertaald in een veelvoud van nieuwe talen. Wederom storten grootmeesters zich op grote problemen (de ultieme Ulysses, de Hollandse hexameter) en proberen we met Filter het debat te steunen dat vertalers een betere betaling moet opleveren. En dat allemaal op ruim 60 pagina's en met zo'n 30.000 woorden - dit is het Babel dat we willen.
Jaargang 16, nummer 3
FILTER
VANTILT
[Deel 4, voorplat]
FILTER
Tijdschrift over vertalen Jaargang 16, nummer 4
Een gewiekste verleidster
Over duivels, tijgers en Italiaanse humanisten
VANTILT
[Deel 4, binnenkant voorplat]
Tijdschrift over vertalen Jaargang 16, nr 4, december 2009
FILTER
Redactie
Henri Bloemen, Harm-Jan van Dam, Cees Koster, Christiane Kuby, Ilse Logie, Caroline Meijer (eindredactie), Ton Naaijkens en Désirée Schyns
Redactieraad
Raymond van den Broeck, Lieven D'hulst, Sylvia Dornseiffer, Theo Hermans, Wolfgang Herrlitz, José Lambert, Frank Ligtvoet, Martin Mooij, Cok van der Voort, Rudi Wester en Kitty Zwart
Vormgeving Martien Frijns
Redactieadres
Goethelaan 13
3533 vn Utrecht
filter@xs4all.nl
www.tijdschrift-filter.nl
Uitgever Vantilt
Postbus 1411
6501 bk Nijmegen
Administratie en abonnementen
Vantilt
Postbus 1411, 6501 bk Nijmegen
info@vantilt.nl
Filter verschijnt 4 x per jaar. Een jaargang loopt van januari tot en met december. Abonnementen gaan in met ingang van het eerste nummer van de lopende jaargang. Abonnementsprijs per jaargang € 29,90. Een los nummer kost € 9. Opgave van abonnementen bij de uitgever. Betaling na ontvangst van een acceptgiro of factuur. Opzegging schriftelijk bij de uitgever, uiterlijk een maand voor aanvang van de nieuwe jaargang.
issn 0929-9394
Deze uitgave kwam tot stand met financiële steun van Stichting lira.
Noot van de uitgever: Wij hebben alle moeite gedaan rechthebbenden van copyright te achterhalen. Dit is niet in alle gevallen gelukt. Personen of instanties die menen aanspraak te kunnen maken op bepaalde rechten, wordt vriendelijk verzocht contact op te nemen met de uitgever.
[Deel 4, pagina 1]
Inhoud Jaargang 16 nr. 4, december 2009
Piet Gerbrandy Het lichaam van de tekst
De vertaling als verleidster |
3 |
Saskia van der Lingen ‘All we had to do was translate’
Op zoek naar een vertaalstrategie voor de brieven van Vincent van Gogh |
11 |
Vertaliaanse brieven | |
Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes Tien aantekeningen uit het onzichtbare | 22 |
July De Wilde Tout le touin-touin
Over meertaligheid en homogenisering |
25 |
Peter Bergsma Oefening baart kunst
Coetzee volgen en vertalen |
33 |
Willem G. Weststeijn Boze geesten, duivels en demonen | 40 |
Hans Boland Naschrift | 48 |
Jeroen De Keyser Hét vertaaldebat in vijftiende-eeuws Italië | 49 |
Martinus Nijhoffprijs / Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor vertalingen Juryrapport 2009 | 57 |
Hans van Pinxteren Het vertalen van Flaubert: een bijna fysiek treffen | 59 |
Elly Kamp ‘Ons Nederlands antwoord op de volmaaktheid van over de grenzen’
Ontvangst van de eerste Nederlandse vertalingen van Kafka |
69 |
Recensie | |
Henri Bloemen Over Michaël Hinderdael e.a. De aarde heeft kamers genoeg | 75 |
Medewerkers | 79 |
[Deel 4, pagina 78]
[Deel 4, pagina 79]
MedewerkersPeter Bergsma studeerde aan het Instituut voor Vertaalkunde in Amsterdam. Vanaf 1977 vertaalde hij een zeventigtal boeken van onder anderen j.m. Coetzee (13 titels),William Faulkner, John Fowles, John Hawkes, Ernest Hemingway, Malcolm Lowry, Les Murray, Vladimir Nabokov, Thomas Pynchon, Mark Twain en John Updike. Van 1983 tot 1997 werkte hij als freelance vertaler en eindredacteur bij de vertaalafdeling van respectievelijk de nos en het nob, en sinds 1997 is hij directeur van het Vertalershuis in Amsterdam. Hij was van 1996 tot 2000 voorzitter van ceatl, het netwerk van Europese vertalersverenigingen, en is sinds 2004 voorzitter van recit, het netwerk van Europese vertalershuizen. Sinds begin 2009 is hij als docent verbonden aan de VertalersVakschool. | |
Bindervoet & Henkes vertaalden onder meer Finnegans Wake, Hamlet, colleges van Nabokov, de liedjes van The Beatles en Bob Dylan en De Laatste Dagen der Mensheid van Karl Kraus. Schreven onder meer Bloemsdag, de Finnegancyclopedie, Waar wij voor zijn en tegen. Columniseerden in nrc-Handelsblad met Ansichten uit Vertalië. Evangeliseerden door middel van De intocht van Christus in Amsterdam (1ste en 2de evangelie). Huidige projecten: een biografie van Hans Vandenburg (Back to Gruppo, werktitel), een bewerking voor kinderen van Macbeth, vertalingen van Top 2000-liedjes en van Ulysses. | |
Henri Bloemen is docent vertaling Duits, Duitse literatuur en taalkunde aan de Lessius Hogeschool Antwerpen en publiceert op het gebied van de vertaaltheorie. | |
Jeroen De Keyser promoveerde in 2008 in Turijn op de Latijnse Xenophonvertalingen van Francesco Filelfo. Hij is gastdocent Italiaans aan het departement Vertaalkunde van de Hogeschool Gent en wetenschappelijk medewerker bij de onderzoekseenheid Latijnse Literatuurstudie van de kuLeuven, waar hij een kritische editie voorbereidt van Filelfo's brieven. Recente vertalingen: De aanval op de redelijkheid van Al Gore (met Leen Van Den Broucke, Meulenhoff, 2007) en De laatste vrijgezel (verzamelde verhalen) van Jay McInerney (Bezige Bij, 2009). | |
July De Wilde studeerde Romaanse Taal- en Letterkunde (Frans - Spaans). Ze doceert Spaans aan het Departement Vertaalkunde en Tolken van de Hogeschool Gent en bereidt een proefschrift voor over de vertaling van ironie in een corpus van Hispano-Amerikaanse literaire teksten. | |
Piet Gerbrandy is classicus en dichter. | |
[Deel 4, pagina 80] | |
Elly Kamp werkte als onderzoeker op het Huygens Instituut (knaw) aan de editie van de Volledige werken van Willem Frederik Hermans. Zij publiceerde over Willem Frederik Hermans en F. Bordewijk en bereidt een dubbelbiografie voor van F. Bordewijk en zijn echtgenote Johanna Bordewijk-Roepman. | |
Saskia van der Lingen studeerde vertaalwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en vertaalt literaire en kunst- en cultuurhistorische teksten. Zie verder www.saskiavanderlingen.nl. | |
Hans van Pinxteren is vertaler en dichter. Behalve de experimentele poëzie van Arthur Rimbaud en Antonin Artaud vertaalde hij werk van onder meer Stendhal, Flaubert, Montaigne en Balzac. In 1980 werd zijn vertaalwerk, in het bijzonder Salammbô van Flaubert, bekroond met de Martinus Nijhoff Prijs; in 2001 ontving hij de Dr Elly Jaffé Prijs voor zijn vertaling Ik ben nogal klein van stuk. Essays over de ijdelheid van Michel de Montaigne. | |
Willem G. Weststeijn is emeritus hoogleraar Slavische letterkunde (Universiteit van Amsterdam). Hij is redacteur van onder meer Russian Literature, Armada en Tijdschrift voor Slavische Literatuur. Zijn meest recente boekpublicatie, Moderne Russische literatuur (samen met Arthur Langeveld), verscheen in 2005. |
[Deel 4, achterplat]
FILTER
Een gewiekste verleidster, een innemende actrice, door wie je je graag laat beetnemen - dat zijn de woorden die Piet Gerbrandy bezigt voor een vertaling die de fysieke aspecten van een tekst goed doet uitkomen. Onweerstaanbaar mooi zijn de integrale edities van de brieven van Van Gogh in drie talen, zowel in cassette als op het net. Saskia van der Lingen probeert te achterhalen wat achter de schoonheid schuilgaat. Daarnaast enig vuurwerk in deze splinternieuwe Filter: Willem Weststeijn herkent in Hans Bolands bekroonde vertaling Duivels zijn eigen Dostojevski niet meer, maar ook in het vijftiende-eeuwse Italië werd er door brave humanisten al met pek gesmeten als ze klassiek Griekse teksten hervertaalden. Vaak is letterlijk gewoon beter, melden onze columnisten, maar soms moet er wat verschoven worden. Hans van Pinxteren zet zijn vertaalmemoires voort, terwijl July De Wilde aan de hand van Tres Tristes Tigres uiteenzet waarom naturaliseren en vervlakken niet een en hetzelfde hoeven te zijn.
Jaargang 16, nummer 4
FILTER
VANTILT